Jehova Wa Ziba Mwa Ku Piliseza Batu Ba Hae

“Jehova u ziba mwa ku piliseza batu ba ba sepahala ku yena ku ba zwisa mwa litiko.”—2 PIT. 2:9.

MU KONA KU ALABA CWAÑI?

Ki kabakalañi ha lu kolwa kuli Jehova wa tomanga nako ya kuli lika ze ñwi li ezahale ilikuli a pete mulelo wa hae?

Lu ziba cwañi kuli Jehova u ka sebelisa maata a hae kuli a pilise batu ba hae?

Lu kolwiswa kiñi kuli Jehova wa ziba mo li ka bela lika ka nako ya ñalelwa ye tuna?

1. Ku ka ezahalañi ka nako ya “ñalelwa ye tuna”?

LIFASI la Satani li ka sinyiwa ka sipundumukela ili ka nako ye ba sa libeleli batu. (1 Mates. 5:2, 3) “Lizazi la Muñaa Bupilo le lituna” ha li nze li sutelela, ku ka ba ni mifilifili ye mituna mwa lifasi. (Zef. 1:14-17) Ku ka ba ni manyando a mañata ni liziyezi. Bibele i talusa kuli yeo i ka ba nako ya “ñalelwa ye tuna ye si ka bonwa kale ku zwa kwa simuluho ya lifasi ku tisa cwale.”—Mu bale Mateu 24:21, 22.

2, 3. (a) Batu ba Mulimu ba ka talimana niñi ka nako ya “ñalelwa ye tuna”? (b) Ki lika mañi ze ka lu tiisa kuli lu iteekele ze taha kwapili?

² Ezekiele naa polofitile kuli “ñalelwa ye tuna” ha i ka ba bukaufi, batu ba Mulimu ba ka lwaniswa hahulu ki “Gogo, [wa] kwa naha ya Magogo.” Ka nako ya twaniso yeo, “mpi ye maata” i ka ambeka batu ba Mulimu “sina lilu” le li kwahezi naha. (Ezek. 38:2, 14-16) Ha ku na kopano ya batu ye ka tusa batanga ba Jehova. Ba ka tokwa ku sepa Mulimu kuli ba piliswe. Batu ba Jehova ba ka eza cwañi lila za bona ha li ka bata ku ba yundisa?

³ Haiba mu batanga ba Jehova, kana mu na ni tumelo ya kuli Jehova u na ni maata a ku pilisa batu ba hae? Kana mwa lumela kuli u ka pilisa batu ba hae ka nako ya ñalelwa ye tuna? Muapositola Pitrosi naa ñozi kuli: “Jehova u ziba mwa ku piliseza batu ba ba sepahala ku yena ku ba zwisa mwa litiko, kono u bulukela ba ba si ka luka sinyeho fa lizazi la katulo.” (2 Pit. 2:9) Haiba lu kengeyela mitala ye bonisa ka mo Jehova naa piliselize batanga ba hae kwaikale, lu ka ba ni buikolwiso bo bu tiile bwa kuli Jehova u ka pilisa batu ba hae. Ha lu nyakisiseñi mitala ye milaalu ye bonisa mwa naa ezelize cwalo.

NUWE NAA PILISIZWE KA NAKO YA MUNDA

4. Ki lika mañi ze ne tokwa ku ezwa pili Munda u si ka taha kale?

⁴ Pili ha lu nyakisiseñi taba ya Munda o ne u bile teñi  mwa miteñi ya Nuwe. Ku na ni lika ze ñwi ze ne swanela ku ezwa pili Munda u si ka taha kale. Ne ba swanela ku yaha aleka ye tuna ni ku beya mwateñi lifolofolo. Liñolo la Genese ha li bonisi kuli Jehova naa libelezi kuli aleka i fezwe ku yahiwa kihona ha naa ka toma nako ya ku tisa Munda. Mulimu naa tomezi cimo nako ya naa ka tisa Munda pili a si ka bulelela kale Nuwe kuli a yahe aleka. Lu ziba cwañi cwalo?

5. Jehova naa ezize katulo mañi ye ñozwi kwa liñolo la Genese 6:3, mi ki lili fa naa zibiselize katulo yeo?

⁵ Bibele i lu bulelela kuli Jehova naa ezize katulo, mi naa zibahalize katulo yeo kwa lihalimu. Ka ku ya ka liñolo la Genese 6:3, naa ize: “Moya wa ka ha u na ku ba ku mutu kamita, kakuli ki nama feela; mazazi a hae a ka kuma fa myaha ye 120.” Jehova fo naa sa talusi butelele bwa nako ye ba swanela ku pila batu. Jehova naa zibahaza nako ya naa ka feza bumaswe kaufela fa lifasi. * Munda ne u tile ka silimo sa 2370 pili Kreste a si ka taha kale. Kamukwaocwalo, ku bonahala kuli Mulimu naa file zibiso yeo ka 2490 pili Kreste a si ka taha kale. Ka nako yeo, Nuwe naa na ni lilimo ze 480 za buhulu. (Gen. 7:6) Hamulaho wa lilimo ze 20 ku zwa fa naa fezi zibiso yeo Mulimu, mwa silimo sa 2470 pili Kreste a si ka taha kale, Nuwe a pepa bana ba bashimani. (Gen. 5:32) Bana ba Nuwe ba balaalu ha ba se ba pepilwe, ne ku siyezi lilimo ze bato eza 100 kuli Munda u tahe. Kono Jehova naa si ka bulelela kale Nuwe za musebezi-tuna wa naa bata kuli Nuwe a pete ni mo ne u ka tuseza batu kuli ba piliswe. Ne ku ka nga nako ye kuma kai kuli Mulimu a zibise Nuwe ka za musebezi wa naa swanela ku eza?

6. Jehova naa bulelezi Nuwe lili kuli a yahe aleka?

⁶ Ku bonahala kuli Jehova naa libelezi ka lilimo ze ñata pili a si ka bulelela kale Nuwe za naa lela ku eza mwa lifasi. Ki kabakalañi ha lu bulela cwalo? Bibele i bonisa kuli bana ba Nuwe ne se ba hulile mi mane ne se ba nyezi ka nako yeo Mulimu naa mu laezi kuli a yahe aleka. Jehova naa mu bulelezi kuli: “Ni ka iswala bulikani ni wena: mi u ka kena mwa aleka, wena ni bana ba hao, ni musalaa hao, ni basali ba bana ba hao.” (Gen. 6:9-18) Kamukwaocwalo, ku bonahala kuli Nuwe naa bulelezwi ku yaha aleka ha ne ku siyezi feela lilimo ze 40 kamba 50 kuli Munda u tahe.

7. (a) Nuwe ni lubasi lwa hae ne ba bonisize cwañi tumelo? (b) Mulimu naa bulelezi Nuwe lili kuli Munda u ka kalisa?

⁷ Nuwe ni lubasi lwa hae ha ne ba nze ba yaha aleka cwalo, mwendi ne ba singanyeka za kuli Mulimu u ka tisa cwañi Munda ni kuli Munda wo ne u ka kalisa lili. Kono niha ne ba sa zibi litaba zeo kaufela, ne ba bonisize tumelo ya bona ka ku zwelapili ku yaha aleka. Bibele i bulela kuli: “Nuwe a eza kamukana mwa naa mu laelezi Mulimu; a eza cwalo.” (Gen. 6:22) Kwa nalulelule, Jehova a bulelela Nuwe kuli ne ku siyezi feela mazazi a supile kuli Munda u kalise. Mwa mazazi a supile ao, Nuwe ni lubasi lwa hae ne ba ka kona ku kenya lifolofolo mwa aleka. Mezi a lihalimu ha naa kalile ku pwacuka “ka mwaha wa bu 600 wa ku pila kwa Nuwe, ka kweli ya bubeli, ka lizazi la bu 17 kwa kweli,” lika kaufela ne se li lukile kale.—Gen. 7:1-5, 11.

8. Taba ye bulela za Munda i lu tusa cwañi ku ba ni buikolwiso bwa kuli Jehova wa ziba nako ya ku pilisa batu ba hae?

⁸ Taba ye bulela za Munda i bonisa kuli Jehova kamita wa ziba nako ye swanela ya ku pilisa batu ba hae, mi hape wa ziba mwa ku ba piliseza. Ha lu nze lu atumela kwa mafelelezo a lifasi le, lu na ni buikolwiso bwa kuli lisepiso za Jehova kaufela li ka talelezwa ka ‘lizazi ni nako’ luli ya tomile.—Mat. 24:36; mu bale Habakuki 2:3.

 NE BA PILISIZWE HA NE BA LI KWA LIWATE LE LI FUBELU

9, 10. Jehova naa tuhelezi batu ba hae ku ba mwa muinelo mañi kuli a swase mpi ya Maegepita?

⁹ Taba ya Munda wa Nuwe ye se lu nyakisisize i bonisa kuli Jehova wa tomanga nako ya kuli lika ze ñwi li ezahale ilikuli a pete mulelo wa hae. Mutala wa bubeli o lu ka nyakisisa u bonisa kuli lwa kona ku sepa Jehova kuli u ka itusisa maata a hae a matuna kuli a pilise batu ba hae ni kuli a pete tato ya hae. Jehova kamita wa pilisanga batu ba hae, kono fokuñwi u ba tuhelelanga ku ba mwa muinelo o bonahala ku ba o taata ilikuli a swase lila za hae. Ki mona mwa naa ezelize ka nako ya lukulula Maisilaele ba ne ba li mwa butanga mwa Egepita.

¹⁰ Maisilaele ba ne ba zwile mwa Egepita ne ba bato ba ba 3 milioni. Jehova naa laezi Mushe kuli Maisilaele ba fite nzila ye ne ka tisa kuli Faro a nahane kuli ne ba latehile ni ku ziyeleha. (Mu bale Exoda 14:1-4.) Faro ni mpi ya hae kiha ba ndongwama Maisilaele mi ba yo ba fumana kwa Liwate le li Fubelu. Ne ku bonahala inge kuli Maisilaele ne ba si na kwa ku sabela. (Ex. 14:5-10) Kono Maisilaele ne ba si mwa kozi. Ki kabakalañi? Kakuli Jehova naa itukiselize ku ba pilisa.

11, 12. (a) Jehova naa tusize cwañi Maisilaele? (b) Ne ku ezaheziñi Jehova ha mano tusa Maisilaele, mi taba yeo i lu lutañi ka za Jehova?

¹¹ “Lilu le li yemi nonga” le ne li etelela Maisilaele la to ba yema kwamulaho mi la kwalela mpi ya Faro. Lilu leo ne li li lififi kwa neku la Maegepita kono kwa neku la Maisilaele ne li tahisa liseli ka nako ya busihu. (Mu bale Exoda 14:19, 20.) Jehova a kauhanya liwate ka moya o maata wa kwa upa, mi “a li fetula mubu o omile.” Lwa ziba kuli ne ku fitile nako ye telele kuli Jehova a kauhanye liwate kakuli Bibele i bulela kuli moya ne u fukile busihu kamukana ni kuli hamulaho “bana ba Isilaele ba zamaya mwahalaa liwate fa mubu o omile.” Maisilaele ne ba zamaya ka ku kokomba, kono mpi ya Faro yona ne i mata mwa likoloi. Niteñi, mpi ya Faro ne i sa koni ku swala Maisilaele kakuli Jehova naa lwanela batu ba hae. “A filikanya mpi ya Maegepita.  A shokaula mautu a makoloi a bona, kuli a zamaiswe ka ku kokomba.”—Ex. 14:21-25.

¹² Maisilaele kaufela ha ba se ba silezi mwa buse bwa liwate, Jehova a li ku Mushe: “Otolola lizoho la hao fahalimu a liwate, mezi a kutele fahalimu a Maegepita, ni fahalimu a makoloi a bona, ni fahalimu a bapahami ba bona.” Masole ha ba bona kuli mezi a taha ku to ba fumpeka, ba lika ku baleha, kono “Muñaa Bupilo a wiseza Maegepita mwahalaa liwate.” Ha ku na ya naa bandile. “Kwa tokwa ku siyala ni yo mukana wa bona.” (Ex. 14:26-28) Kamukwaocwalo, Jehova naa bonisize kuli u na ni maata a ku pilisa batu ba hae, ku ba lamulela mwa muinelo ufi kamba ufi.

NE BA PILISIZWE JERUSALEMA HA I SINYIWA

13. Ki litaelo mañi za naa file Jesu, mi mwendi balateleli ba hae ne ba ka bata ku zibañi?

¹³ Mutala wa bulaalu o lu ka nyakisisa u bonisa se ne si ezahalile muta Jerusalema ne i ambekilwe ki mpi ya Maroma mwa linako za Majuda. Mutala wo u bonisa kuli Jehova wa ziba luli mo li ka ezahalela lika kuli mulelo wa hae u petahale. Jerusalema i si ka sinyiwa kale ka 70 C.E., Jehova naa itusisize Jesu kuli a fe Bakreste ba ne ba pila mwa Jerusalema ni mwa Judea litaelo ze ne ba tokwa ku mamela kuli ba piliswe. Jesu naa ize: “Ha mu ka bona nto ye nyenyisa ye tahisa sinyeho, i yemi mwa sibaka se si kenile sina mo ku taluselizwe ki mupolofita Daniele, . . . ba ba li mwa Judea ba kale ku sabela kwa malundu.” (Mat. 24:15, 16) Kono balateleli ba Jesu ne ba ka ziba cwañi fo ne bu ka talelelezwa bupolofita bo?

14. Ki lika mañi ze ne ezahezi ze ne tusize balateleli ba Jesu kuli ba utwisise litaelo za naa ba file?

¹⁴ Balutiwa ne ba utwisisize manzwi a Jesu hamulaho wa lilimo ze ñata ku zwa ka nako ya ba fa taelo yeo. Ka 66 C.E., mpi ya Maroma ye ne etelelwa ki Cestius Gallus ya to punya mwa Jerusalema kuli i felise petuhelo ya Majuda. Majuda ba bakwenuheli ba, ba ne ba bizwa Mazeloti, ba ipata mwa tempele, mi masole ba Maroma ba kala ku tuba limota la tempele. Bakreste ba ne ba hupuzi litaelo za Jesu ne ba ziba se ne si tuha si ezahala. Ne ba utwisisize kuli masole ba Maroma ba ne ba nanuzi lindembela za milimu ya buhata ni ku taha ni zona kwa limota la tempele ya mwa Jerusalema ne li bona ba naa talusize Jesu kuli ki “nto ye nyenyisa” ye yemi mwa “sibaka se si kenile.” Yeo ne li yona nako ya kuli balateleli ba Jesu “ba kale ku sabela kwa malundu.” Kono ne ba ka zwa cwañi mwa muleneñi o no ambekilwe ki lila? Nto ye ñwi ye ne i si ka libelelwa ne i tuha i ezahala.

15, 16. (a) Ki taelo mañi ye ne utwahala hande ya naa file Jesu, mi ki kabakalañi balateleli ba hae ha ne ba tokwa ku i mamela? (b) Kuli lu piliswe, lu ka tokwa ku ezañi?

¹⁵ Ka sipundumukela, Cestius Gallus ni masole ba hae ba zwa mwa Jerusalema ni  ku kutela habo bona. Mazeloti ba ba shenja. Cwale bakeñisa kuli Maroma ni Majuda ba bakwenuheli ne ba zwile mwa muleneñi, balateleli ba Jesu ne ba bile ni kolo ya ku baleha. Jesu naa ba bulelezi ka ku utwahala hande kuli ba swanela ku zwa mwa muleneñi honafo feela ku si na ku shakatela libyana za bona. (Mu bale Mateu 24:17, 18.) Ne ba tokwa ku mamela manzwi a Jesu a ku zwa mwa muleneñi honafo feela. Ki kabakalañi? Kabakala kuli hamulaho wa mazazinyana feela Mazeloti ne ba kutezi mwa muleneñi mi ba kala ku kalameza batu ba mwa Jerusalema ni ba mwa Judea kuli ba swalisane ni bona mwa bukwenuheli bwa bona. Likwata ze shutana-shutana za Majuda ne li lwanela maata mi muinelo mwa muleneñi wa ba o maswe hahulu ni ku fita. Ne se ku li taata hahulu ku zwa mwa Jerusalema. Maroma ha ne ba kutile hape mwa Jerusalema ka silimo sa 70 C.E., ne se ku sa konahali ku baleha. (Luka 19:43) Ba ne ba sa kata-kata ku zwa mwa muleneñi wo ne ba keni mwa kazuma ka ka si na mwaalo! Bakreste ba ne ba mamezi taelo ya Jesu ya kuli ba sabele kwa malundu ne ba pilisizwe. Ne ba iponezi kuli Jehova wa ziba mwa ku piliseza batu ba hae. Taba yeo i lu lutañi?

¹⁶ Ka nako ya ñalelwa ye tuna, Bakreste ba ka tokwa ku mamela litaelo ze mwa Linzwi la Mulimu ni ze ba ka fiwa ki kopano ya hae. Ka mutala, Jesu naa laezi balateleli ba hae kuli “ba kale ku sabela kwa malundu.” Ni luna lu ka amuhela litaelo ka nako ya ñalelwa ye tuna ze ka lu tusa ku baleha. Kono ha lu zibi mo lu ka balehela. * Nihakulicwalo, lu na ni buikolwiso bwa kuli ka nako ye swanela Jehova u ka lu bulelela ka ku utwahala hande mo lu ka balehela. Kuli lu piliswe, lu ka tokwa ku mamela litaelo za ka lu fa Jehova ka nako yeo. Kamukwaocwalo, lu swanela ku ipuza kuli: ‘Kana na mamelanga litaelo za fa Jehova kwa batu ba hae? Kana na mamelanga litaelo kapili-pili kamba kana naa zina-zinanga?’—Jak. 3:17.

LU TIISWA KULI LU ITEEKELE ZE TAHA KWAPILI

17. Litaba za naa polofitile Habakuki li lu lutañi ka za se si ka ezahala Gogo ha ka lwanisa batu ba Mulimu?

¹⁷ Ha lu buleleñi cwale ka za twaniso ya Gogo yona ye lu bulezi kwa makalelo a taba ye. Sina Ezekiele, Habakuki ni yena naa polofitile cwana: “Ni utwile . . . Mi mubili wa ka wa sisimuha; ha ni utwa linzwi leo, milomo ya ka ya mwemweta, masapo a ka a njanja, mañwele a ka a ngungaulana; ni swanezi ku talimela lizazi la ñalelwa inze ni kuzize, sila ha si ka kena ka limpi ku to hapa sicaba sa hesu.” (Hab. 3:16) Habakuki ha naa utwile ka za lila ze ne taha ku to taseza batu ba Mulimu, mubili wa hae ne u sisimuhile, milomo ya hae ya mwemweta, mubili wa hae wa fokola, mi a felelwa ki maata. Kono Habakuki naa tabela ku libelela lizazi le lituna la Jehova inzaa kuzize, ka ku sepa kuli Jehova naa ka mu pilisa. Ni luna mwendi lu ka saba ka nako ye lu ka lwaniswa ki Gogo ni balateleli ba hae. Kono lwa kona ku ba ni buikolwiso bo bu swana ni bwa naa na ni bona Habakuki bwa kuli Jehova u ka pilisa batu ba hae.—Hab. 3:18, 19.

18. (a) Ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku saba twaniso ye taha kwapilinyana? (b) Lu ka nyakisisañi mwa taba ye tatama?

¹⁸ Mitala ye milaalu ye lu nyakisisize i bonisa fo ku sweu kuli Jehova wa ziba mwa ku piliseza batu ba hae. Mulelo wa hae ha u na ku pala, mi u ka tula lila za hae. Kuli lu to fumaneha mwahalaa batu ba ba ka nyakalala Jehova ha ka tula lila za hae, lu swanela ku zwelapili ku sepahala ku isa kwa mafelelezo. Jehova u lu tusa cwañi kuli lu zwelepili ku sepahala cwale? Lu ka nyakisisa puzo yeo mwa taba ye tatama.

[Litaluso za kwatasi]

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 24]

Kana mpi ya Faro ne i ka eza maswe Maisilaele?