Mu Ipabalele Mu Nze Mu Hupula Mañolo
Mu Ipabalele Mu Nze Mu Hupula Mañolo
“Lata Mulena Mulimu wa hao . . . ka kutwisiso ya hao kaufela, ni ka mata a hao kaufela.”—MARE. 12:30.
1. Mulimu na leleziñi batu kwa makalelo?
JEHOVA MULIMU ha na bupile batu, na si ka lela kuli ba kulange ni ku shwa. Adama ni Eva ne ba beilwe mwa simu ya Edeni, kamba paradaisi ye nde, kuli ba “i [lime] ni ku i libelela” isi fela ka myaha ye 70 kamba 80 kono ku ya ku ile. (Gen. 2:8, 15; Samu 90:10) Kambe munna ni musali ba pili bao ne ba zwezipili ku sepahala ku Jehova ni ku itatela ku ipeya kwatas’a bubusi bwa hae, ne ba si ke ba kula, ku fokola, ni ku shwa.
2, 3. (a) Busupali bu talusizwe cwañi mwa buka ya Muekelesia? (b) Ki mañi ya tahisize kuli batu ba shwange kabakala sibi sa Adama, mi lifu li ka feliswa cwañi?
2 Liñolo la Muekelesia kauhanyo 12 li talusa hande mwa belanga “mazazi a maswe” a busupali bwa batu ba ba si ka petahala. (Mu bale Muekelesia 12:1-7.) Limbi li bapanywa ni lipalisa za “kota ya alumondi.” Mahutu a bapiswa ni “banna ba linata” ba se ba obama ni ku zamaya ka ku tanga-tanga. Meto a s’a kalisa ku ba ni suyi a bapiswa ni balibeleli ba ba ya kwa mahaulo kuli ba bone liseli kono ili ba ba bona fela lififi. Bakeñisa meno a mañwi a kulehile, “basali ba ba bela fa licwe ba . . . tuhela, kakuli ha ba sa kuma fo ne ba kuma pili.”
3 Kaniti, Mulimu na si ka lela kuli batu ba bange ni mahutu a fokola, meto a na ni suyi, kamba busisini mo ku si na meno. Hape, lifu le ba hozize batu ku Adama ki o muñwi wa “misebezi ya Diabulosi” ya ka felisa Mwan’a Mulimu ka Mubuso wa hae. Muapositola Joani na ñozi kuli: “Mwan’a Mulimu h’a tahile, libaka kikuli a felise misebezi ya Diabulosi.”—1 Joa. 3:8.
Lwa Swanela ku Ipabalela
4. Ki kabakalañi batanga ba Jehova ha ba isa pilu kwa buiketo bwa bona, kono ki taba ifi ye ba ziba?
4 Ka nako ya cwale, batanga ba Jehova ba bañwi ba talimani ni matata a tiswa ki mapongo ni busupali ili a atile hahulu kwa batu ba sibi. Ku ipabalela ha lu li mwa miinelo ye cwalo ki nto ye swanela, mi mane kwa kona ku lu tusa. Kaniti, lu bata ku sebeleza Jehova ‘ka mata a luna kaufela.’ (Mare. 12:30) Kono ha lu nze lu ikataza ku ba ba ba ikanguzi, lu swanela ku lemuha kuli ha lu koni ku tibela busupali kamba ku ambuka makulano kaufela.
5. Lu itutañi kwa batanga ba Mulimu ba ba sepahala ili ba ba kile ba talimana ni makulano?
5 Batanga ba Jehova ba bañata ili ba ba sepahala ba kile ba talimana ni makulano. Yo muñwi wa bona ki Epafrodite. (Mafil. 2:25-27) Timotea, mulikani ya sepahala wa muapositola Paulusi, na katazehanga mwa mba mi Paulusi na mu taluselize ku no nwanga “ni veine hanyinyani.” (1 Tim. 5:23) Paulusi ka sibili n’a na ni “muutwa mwa mubili”—mwendi na kula meto kamba butuku bo buñwi bo ne bu si na kalafo ka nako yeo. (2 Makor. 12:7; Magal. 4:15; 6:11) Kabakaleo na lapezi hahulu ku Jehova kuli a mu zwise “muutwa” wo. (Mu bale 2 Makorinte 12:8-10.) Mulimu na si ka eza makazo ya ku zwisa Paulusi “muutwa mwa mubili.” Kono na mu file mata a ku itiisa ku wona. Kacwalo mata a Jehova a bonahala mwa mifokolo ya Paulusi. Kaniti, taba ye i lu luta tuto ye nde luli.
Mu Si Ke Mwa Bilaela Hahulu ka za Buikangulo
6, 7. Ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku bilaela hahulu ka za buikangulo bwa luna?
6 Sina mo mu zibela, Lipaki za Jehova ba amuhela tuso ya baalafi ni likalafo ze shutana-shutana. Mwa magazini ya luna ya Mu Zuhe! hañata ku banga ni litaba ze ambola za buiketo bwa mwa mubili. Mi nihaike kuli ha lu yemeli mufuta ufi kamba ufi wa likalafo, lu itebuha tuso ye ba fa baalafi mane ni swalisano ya bona mwa litaba za makulano. Kono lwa ziba kuli ha lu koni ku ba ni buikangulo bo bu petehile ka nako ya cwale. Kabakaleo, ha lu swaneli ku bilaela hahulu ka za buiketo bwa mwa mubili ka nako kaufela. Lu swanela ku ba ni mubonelo o shutana ni wa batu ba ba “si na sepo,” ba ba nahana kuli ha ku na bupilo bo buñwi hape kwand’a bupilo bwa cwale ili ba ba kona ku itusisa kalafo ifi kamba ifi ilikuli ba fole kwa butuku bwa bona. (Maef. 2:2, 12) Ha lu tabeli ku foseza Jehova ka ku bata fela ku bukeleza bupilo bwa luna bwa cwale, kakuli lu na ni buikolwiso bwa kuli haiba lu zwelapili ku sepahala ku Mulimu, lu ka “amuhela bupilo bo bu sa feli” mwa lifasi le linca la sepisize.—1 Tim. 6:12, 19; 2 Pit. 3:13.
7 Ku na ni libaka le liñwi hape le lu ambukela ku bilaela hahulu ka za buikangulo bwa luna. Ku iyakatwa hahulu za buiketo bwa luna ku kona ku lu bisa baitati. Paulusi na file temuso ka za kozi yeo ha na susuelize Mafilipi kuli ba si ke ba “tokomela za [bona] fela, kono [ba] talime ni za ba bañwi.” (Mafil. 2:4) Ha ku si ka fosahala ku iyakatwa za buiketo bwa luna, kono haiba lu tokomela za mizwale ba luna ni batu be lu bulelela “Evangeli ye ya mubuso,” ha lu na ku nahana fela za buiketo bwa luna.—Mat. 24:14.
8. Ku bilaela hahulu ka za buiketo bwa luna ku kona ku tisa kuli lu ezeñi?
8 Mukreste ha sa tokomeli, u kona ku iyakatwa hahulu za buiketo bwa hae ku fita ku iyakatwa za Mubuso. Ku bilaela hahulu ka za buiketo hape ku kona ku tisa kuli lu hapeleze ba bañwi ku amuhela mihupulo ya luna ka za butokwa bwa lico ze ñwi, likalafo, kamba lico ze ñwi ze ipitezi ze ba swanela ku canga. Ka za taba ye, mu nyakisise sikuka se si mwa manzwi a, a Paulusi: “Mu zibe ku lemuha linto ze nde ku fita; mi mu be ba ba kenile, ba ba si na mulatu, ku isa kwa lizazi la Kreste.”—Mafil. 1:10.
Linto Ze Nde ku Fita Ki Lifi?
9. Ki ifi ye ñwi ya linto ze nde ku fita ye lu sa swaneli ku keshebisa, mi ki kabakalañi?
9 Haiba lwa lemuha linto ze nde ku fita, lu ka abana mwa musebezi wa ku tusa ba bañwi ku fumana kalafo ya kwa moya. Musebezi wo u eziwa ka ku kutaza ni ku luta batu Linzwi la Mulimu. Ha lu eza musebezi o tabisa wo, lu fumana tuso mi lu tusa ni be lu luta. (Liprov. 17:22; 1 Tim. 4:15, 16) Limagazini za Tawala ya Mulibeleli ni Mu Zuhe! fokuñwi li banga ni litaba ze ambola ka za mizwale ni likaizeli ba luna ba ba kula matuku a matuna. Litaba ze fokuñwi li talusanga mo balumeli bao ba talimanela ni matata a bona, kamba mane ku a libala hanyinyani ka ku tusa ba bañwi ku fita fa ku ziba Jehova ni lisepiso za hae ze makaza. *
10. Ki kabakalañi ha lu swanela ku tokomela ha lu keta likalafo za ku itusisa?
10 Ka nako ya ku kula, Mukreste ni Mukreste ya hulile u swanela ku “lwala mulwalo wa hae” wa ku keta kalafo ya ka itusisa. (Magal. 6:5) Kono lu swanela ku hupula kuli kalafo ye lu keta i na ni taba ku Jehova. Sina fela ha lu ‘itima kwa mali’ kabakala ku latelela likuka za Bibele, ku kuteka hahulu Linzwi la Mulimu ku swanela ku lu susueza ku sa itusisa likalafo ze kona ku lu holofaza kwa moya kamba ku sinya bulikani bwa luna ni Jehova. (Lik. 15:20) Mitatubelo ni mialafelo ye miñwi ya matuku i ipumela lucwañi ni bulapeli bwa balimu. Jehova na si ka amuhela Maisilaele ba bakwenuheli ba ne ba kalisize ku lapela balimu. Na ize: “Mu si ke mwa kutela ku ni ezeza matabelo a mbango; insense ya mina ki masila ku Na, hamoho ni mikiti ya mionda ya likweli, ni ya Lisabata, ni ya mikopano ya lipizo; ha ni koni ku bona bumaswe [“bulapeli bwa balimu,” NW] ha bu kopana ni liputeho ze kenile.” (Isa. 1:13) Kaniti, ha lu kula ha lu swaneli ku eza nto ye ka tibela litapelo za luna ku fita ku Mulimu kamba ye kona ku sinya bulikani bwa luna ni yena.—Mali. 3:44.
Lu Tokwa ku Ba Ni “Kutwisiso”
11, 12. “Kutwisiso” i lu tusa cwañi ha lu keta kalafo?
11 Ha lu kula, ha lu koni ku libelela kuli Jehova u ka lu folisa ka makazo, kono lwa kona ku lapela ku yena kuli a lu fe butali ha lu keta kalafo ye lu ka itusisa. Ha lu eza keto, lu swanela ku latelela Bibele ni ku ba ni kutwisiso. Haiba butuku ki bo butuna mi kwa konahala, lu swanela ku bata tuso ni kwa baalafi ba bañwi isike a li muñwi fela sina mo li boniseza liñolo la Liproverbia 15:22, le li li: “Mo ku si na likelezo, milelo ha i weli likamba; kono i tiya ka ku lelisana kwa ba bañata.” Muapositola Paulusi na susuelize balumeli ba bañwi kuli ba “pile mwa linako za cwale ka kutwisiso, ni ka ku luka, ni ka bulumeli.”—Tite 2:12.
12 Batu ba bañata ba ipumana mwa muinelo o swana ni wa na li ku ona musali wa mwa miteñi ya Jesu ya na kula. Kwa Mareka 5:25, 26, lu bala kuli: “Ne ku na ni musali ya n’a kula mweya, se li myaha ye lishumi ka ye mibeli. N’a nyandile hahulu ha n’a nz’a alafwa ki liñaka ze ñata, mi n’a sinyize cwalo liluwo la hae kaufela, a sa boni tuso ni hanyinyani: mane butuku bwa hae ne bu ekezehile.” Jesu na folisize musali yo mi na mu ezize ka mukekecima. (Mare. 5:27-34) Bakeñisa ku ziyeleha, Bakreste ba bañwi ba likile ku keta mitatubelo kamba mialafelo ya matuku ye lwanisana ni likuka za bulapeli bo bu kenile.
13, 14. (a) Satani u kona ku itusisa cwañi keto ye lu eza ka za likalafo kuli a lobe busepahali bwa luna? (b) Ki kabakalañi ha lu swanela ku ambuka nto ifi kamba ifi nihaiba ye bonahala ku swana ni bulapeli bwa balimu?
13 Satani u kona ku itusisa mukwa ufi kamba ufi kuli a lu keluse mwa bulapeli bwa niti. Sina fela ha itusisa buhule ni lilato la bufumu ku sitatalisa ba bañwi, u lika ku loba busepahali bwa ba bañwi ka ku ba tahiseza kuli ba itusise likalafo ze sa swalehi hande, ili ze bato swana fela ni ku itusisa mabibo kamba ku lapela balimu. Lu lapela ku Jehova kuli a lu lamulele ku “ya maswe” ni “kwa bumaswe” kaufela. Kacwalo ha lu swaneli ku ikisa mwa mazoho a Satani ka ku eza nto ifi kamba ifi ye bonahala kuli i swalisani ni bulapeli bwa balimu ni mabibo.—Mat. 6:13; Tite 2:14.
14 Jehova na hanisize Maisilaele ku laula ni ku eza mabibo. (Deut. 18:10-12) Paulusi u kolohanya “buloi” kamba bulauli ku ba o muñwi wa “misebezi ya nama.” (Magal. 5:19, 20) Hape, “baloi,” kamba ba ba lapela balimu ha ba na ku kena mwa lifasi le linca la Jehova. (Sin. 21:8) Kacwalo kwa iponahalela hande kuli Jehova ha tabeli nto ifi kamba ifi ye swalisani ni bulapeli bwa balimu.
“Musa wa Mina U Zibwe ki Batu”
15, 16. Ki kabakalañi ha lu tokwa ku ba ni butali ha lu keta likalafo, mi ki kelezo ifi ye nde ye ne si file sitopa se si etelela sa mwa miteñi ya baapositola?
15 Ka ku ya ka litaba ze lu nyakisisize, neikaba hande ku hana mutatubelo kamba mualafelo o muñwi haiba ku na ni nto ye ñwi ye lu kakanya ka za wona. Niteñi, taba fela ya kuli luna ka sibili ha lu koni ku talusa mo u sebeleza mualafelo o muñwi ha i talusi kuli u swalisani ni bulapeli bwa balimu. Ku ipabalela lu nze lu hupula Mañolo ku tokwa kuli lu be ni butali bwa Mulimu ni kutwisiso. Mwa Liproverbia kauhanyo 3, lu fumana kelezo ye, ye li: “U sepe [Muñ’a] Bupilo ka pilu ya hao kaufela, mi u si ke wa tiyela fa butali bwa hao; u beye [Muñ’a] Bupilo mwa milelo ya hao kaufela, mi Yena u ka lukisa linzila za hao. . . . Butali ni buitemuso bu fumanwe ku wena; ki zona ze ka pilisa moya wa hao.”—Liprov. 3:5, 6, 21, 22.
16 Kacwalo, ha lu nze lu lika ka tata ku ba ni buikangulo bo bunde, lu swanela ku tokomela kuli ha lu fosezi Jehova ha lu sweli ku talimana ni makulano kamba busupali. Sina fela mwa litaba ze ñwi kaufela, ha ku taha ku za likalafo, lu swanela ku bona teñi kuli ‘musa wa luna wa zibwa ki batu kamukana,’ mi lu kona ku eza cwalo ka ku pila ka ku lumelelana ni likuka za Bibele. (Mafil. 4:5) Mwa liñolo la butokwa hahulu le ne si ñozi sitopa se si etelela sa mwa miteñi ya baapositola, Bakreste ne ba laezwi ku ambuka bulapeli bwa milimu, ku itima kwa mali, ni buhule. Liñolo leo ne li na ni sepiso ye tiile ye, ye li: “Ha mu saba linto zeo, ikaba mu eza hande.” (Lik. 15:28, 29) Ka mukwa ufi?
Ku Ipabalela Inze Lu Na Ni Sepo ya Buikangulo Bo Bu Petehile
17. Ku kumalela likuka za Bibele ku lu tusize cwañi?
17 Mañi ni mañi wa luna u swanela ku ipuza kuli, ‘Kana na itebuha tuso ye tuna ye ni fumani bakeñisa ku mamela likuka za Bibele ka za mali ni buhule?’ Hape mu hupule fela mo lu tuselizwe kabakala ku ikataza ku ikenisa “kwa masila kaufela a nama ni a moya.” (2 Makor. 7:1) Ka ku kumalela likuka za Bibele ka za makete, lu ambuka matuku a mañata. Lu eza hande bakeñisa ku ambuka kwai ni milyani ye kola ye silafaza kwa moya ni kwa mubili. Hape ha mu nyakisise mo lu tusezwa ku ba ni buikangulo bo bunde kabakala ku ba ni buiswalo mwa mucelo ni munwelo wa luna. (Mu bale Liproverbia 23:20; Tite 2:2, 3.) Nihaike kuli lika ze cwale ka ku pumula ni ku ezanga lipapali ze twaelisa mubili li lu tusa ku ba ba ba ikanguzi, se si lu tusize hahulu ku eza hande kwa mubili ni kwa moya ki ku amuhela ketelelo ya Mañolo.
18. Ki nto mañi ye lu swanela ku iyakatwa hahulu, mi ki bupolofita bufi bo bu talusa za buiketo bwa mwa mubili bo lu libelela kuli bu talelezwe?
18 Fahalimu a zeo kaufela, lu swanela ku ipabalela kwa moya ni ku tiisa bulikani bwa luna bo bu butokwa hahulu ni Ndat’a luna ya kwa lihalimu, yena simbule sa ‘bupilo bwa luna cwale, ni bo bu sa taha’ mwa lifasi le linca la sepisize. (1 Tim. 4:8; Samu 36:9) Mwa lifasi le linca la Mulimu, batu ba ka foliswa ka ku tala kwa moya ni kwa mubili ka ku swalelwa libi za bona kabakala sitabelo sa Jesu se si liulula. Ngunyana ya Mulimu, yena Jesu Kreste u ka lu isa kwa “maweluwelu a mezi a bupilo,” mi Mulimu u ka takula miyoko kaufela kwa meto a luna. (Sin. 7:14-17; 22:1, 2) Mi hape sepiso ye nde ye i ka talelezwa, ye li: “Ha ku na mutu ya yahile mwa Jerusalema ya ka ipulela kuli: Na kula.”—Isa. 33:24.
19. Ki buikolwiso mañi bo lu kona ku ba ni bona ha lu nze lu ipabalela?
19 Lwa kolwa kuli puluso ya luna i fakaufi, mi lu nyolelwa hahulu nako yeo Jehova a ka felisa makulano ni lifu. Ha lu sa libelezi nako yeo, lu na ni buikolwiso bwa kuli Ndat’a luna ya lilato u ka lu tusa ku itiisa ku ze lu utwisa butuku kaufela kakuli ‘wa lu tokomela.’ (1 Pit. 5:7) Kacwalo, lu ipabalele, kono kamita lu eze cwalo ka ku latelela likelezo ze talusizwe hande mwa Linzwi la Mulimu le li tahile ka moya!
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 9 Mukoloko wa ze ñwi za litaba ze cwalo u fumaneha mwa sikwenda se si fa likepe 17 mwa Tora ya ku Libelela ya September 1, 2003.
Lundululo
• Ki mañi ya tahisize makulano, mi ya ka lu imulula kwa sibi ki mañi?
• Nihaike kuli lwa swanela ku ipabalela, lu lukela ku ambukañi?
• Ki kabakalañi keto ye lu eza ka za likalafo ha i na ni taba ku Jehova?
• Ku kumalela likuka za Bibele ku kona ku lu tusa cwañi ku fumana buiketo bwa mwa mubili?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 23]
Batu ne ba si ka bupiwa kuli ba kulange ni ku supala
[Siswaniso se si fa likepe 25]
Ku si na taba ni makulano, batu ba Jehova ba fumana tabo mwa bukombwa