Mu Be Ni Pilu Ye Saba Jehova
Mu Be Ni Pilu Ye Saba Jehova
“Mawe, kabe ba ka ba ni pilu ye cwalo kamita, kuli ba ni sabe mi ba utwe litaelo za ka kaufela, kamita.”—DEUTERONOMA 5:29.
1. Lu kona ku kolwa cwañi kuli zazi le liñwi batu ba ka lukululwa kwa sabo?
SABO i swenyize batu ka lilimo ze mianda-nda. Kamita, batu ba bañata-ñata ba kaleliswanga ki sabo ya lukupwe, makulanu, bukebenga, kamba ndwa. Kabakaleo, manzwi a pili a mwa pampili ye bizwa Universal Declaration of Human Rights a bonisa takazo ya ku tahisa lifasi leo ku lona batu bote ba ka lukululwa kwa sabo. * Ka tabo, yena Mulimu ka sibili u lu kolwisa kuli lifasi le li cwalo li ka ba teñi—kono ha li na ku tahiswa ka buikatazo bwa batu. Ka mupolofita wa hae Mika, Jehova u lu sepisa kuli mwa lifasi la hae le linca la ku luka, ‘ha ku na ya ka sabisa batu ba hae.’—Mika 4:4.
2. (a) Mañolo a lu susueza cwañi ku saba Mulimu? (b) Ki lipuzo mañi ze konwa ku buzwa ha lu nyakisisa buikalabelo bwa luna bwa ku saba Mulimu?
2 Kwa neku le liñwi, sabo i kona ku ba ni susuezo ye nde. Mwa Mañolo, batanga ba Mulimu ba kuta-kutelwa ku susuezwa ku saba Jehova. Mushe n’a bulelezi Maisilaele kuli: “U na ni ku saba [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa hao; ki Yena y’o na ni ku sebeleza.” (Deuteronoma 6:13) Lilimo ze mianda-nda hasamulaho, Salumoni n’a ñozi kuli: “Saba Mulimu, mi u mamele milao ya hae. Kakuli ki yona swanelo kaufela ya mutu.” (Muekelesia 12:13) Ka musebezi wa luna wa ku kutaza, o eziwa ka ketelelo ya mangeloi, ni luna lu susueza batu kaufela ku ‘saba Mulimu ni ku mu lumbeka.’ (Sinulo 14:6, 7) Kwand’a ku saba Jehova, Bakreste ba lukela ku mu lata ka pilu ya bona kaufela. (Mateu 22:37, 38) Lu kona ku lata cwañi Mulimu mi ka nako ye swana ni ku mu saba? Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa ku saba Mulimu ya lilato? Lu fumana lituso mañi ha lu saba Mulimu? Kuli lu alabe lipuzo zeo, pili lu lukela ku utwisisa se ku talusa ku saba Mulimu ni m’o sabo ye cwalo i bela kalulo ye tuna ya swalisano ya luna ni Jehova.
Tompo Ye Tuna, Likute, ni Sabo
3. Ku saba Mulimu ku talusañi?
3 Ku saba Mulimu ki maikuto e ba lukela ku ba ni ona Bakreste ku Muezi wa bona. Taluso ye ñwi ya sabo yeo ki “tompo ni likute le lituna ku Mubupi ni ku ba ni sabo ye nde ya ku saba ku mu nyemisa.” Kacwalo, ku saba Mulimu ku ama likalulo ze peli za bupilo bwa luna: mo lu ngela Mulimu ni mo lu ngela muzamao w’a toile. Kwa iponelwa kuli likalulo z’e peli zeo ki za butokwa mi li tokwa ku nyakisiswa ka tokomelo. Ka mo i boniseza bukatuna ya Vine ye bizwa Expository Dictionary of New Testament Words, kwa Bakreste, sabo ye nde yeo ki ‘susuezo ye nde mwa bupilo, mwa litaba za kwa moya ni za muzamao.’
4. Lu kona cwañi ku ba ni tompo ni likute ku Mubupi wa luna?
4 Lu kona cwañi ku ba ni tompo ni likute ku Mubupi wa luna? Lwa komoka ka tompo ha lu iponela ponahalo ya naha, sibuba se sinde, kamba ponahalo ye makaza ya lizazi ha li likela. Lwa komoka hahulu ni ku fita ha lu lemuha ka meto a tumelo kuli misebezi yeo ne i ezizwe ki Mulimu. Hape, sina Mulena Davida, lu lemuha bunyinyani bwa luna ha lu ibapanya kwa pupotuna ya Jehova. “Ha ni buha mahalimu a hao, musebezi wa minwana ya hao, kweli ni linaleli z’o beile mwateñi; ni li: Mutu ki mañi kuli u mu hupule?” (Samu 8:3, 4) Tompotuna yeo i lu ezisa ku ba ni likute, mi lu susuezwa ku itumela ni ku lumbeka Jehova kabakala zote z’a lu ezelize. Davida hape n’a ñozi kuli: “Ni ka itumela ku Wena, kakuli ni ezizwe ka mukwa o sabisa, o komokisa, misebezi ya hao ya komokisa, moya wa ka u lemuha cwalo hande.”—Samu 139:14.
5. Ki kabakalañi ha lu lukela ku saba Jehova, mi ki mutala mañi o munde o lu na ni ona mwa taba ye?
5 Tompo ni likute li tahisa sabo ye nde ili ya ka likute kwa m’ata a Mulimu ka ku ba Mubupi ni kwa mayemo a hae ka ku ba Mubusi ya swanela wa pupo kamukana. Mwa pono ya n’a boni muapositola Joani, “ba ne ba tuzi sibatana ni siswaniso sa sona”—bona balateleli ba Kreste ba ba tozizwe cwale inge ba li kwa lihalimu—ba li: “Mulena Mulimu Ya-Mata-Kaufela, misebezi ya hao ki ye mituna, ya komokisa. Wena Mulimu wa macaba, linzila za hao li lukile, ki za niti; ya si na ku saba ni ku lumbeka Libizo la hao, ikaba mañi?” (Sinulo 15:2-4) Ku saba Mulimu, ko ku tahiswa ki ku kuteka hahulu bulena bwa hae, ku ezisa babusi ni Kreste ba ba mwa Mubuso wa kwa lihalimu ku kuteka Mulimu ka ku ba yena muñ’a m’ata kaufela. Ha lu nyakisisa zote z’a petile Jehova ni m’o a buseza pupo kamukana ka ku luka, kaniti luli lu lukela ku mu saba.—Samu 2:11; Jeremia 10:7.
6. Ki kabakalañi ha lu lukela ku ba ni sabo ye nde ya ku saba ku nyemisa Jehova?
6 Kono kwand’a tompo ni likute, ku saba Mulimu ku lukela ku kopanyeleza ku saba ku mu nyemisa kamba ku sa mu utwa. Libaka? Kakuli hailif’o Jehova ki ya sa “akufi ku halifa, ya tezi sishemo,” lu si libali kuli “ki ya sa latuli mulatu wa ya fosize.” (Exoda 34:6, 7) Nih’a li ya lilato ili ya sishemo, Jehova h’a lumelezi bumaswe ni buezalibi bwa ka bomu. (Samu 5:4, 5; Habakuki 1:13) Ba ba foseza Jehova ka bomu ili ka ku sa baka ni ba ba mu lwanisa ha ba koni ku eza cwalo ba sa fiwi koto. Ka mwa n’a bulelezi muapositola Paulusi, “ku wela mwa mazoho a Mulimu-Ya-Pila, kwa sabisa.” Kacwalo, lu silelezwa ki ku ba ni sabo ye nde ya ku saba ku wela mwa muinelo o cwalo.—Maheberu 10:31.
“Mu Itinge ku Yena”
7. Ki kabakalañi ha lu lukela ku sepa m’ata a Jehova a ku pilisa?
7 Sabo ye nde ku Mulimu ni temuho ye tuna ya m’atatuna a hae ki zona za matatekelo z’e lu tusa ku sepa Jehova. Mane sina mwanana h’a ikutwa ku silelezwa h’a li fakaufi ni ndat’ahe, ni luna lu ikutwa ku silelezwa ni ku tiya ha lu etelelwa ki Jehova. Mu lemuhe mo ne ba ezelize Maisilaele Jehova ha n’a ba lukuluzi mwa Egepita: “Isilaele a bona musebezi o mutuna w’a sebelize [Muñ’a] Bupilo fahalimu a Maegepita; mi sicaba sa saba [Muñ’a] Bupilo, sa lumela [Muñ’a] Bupilo.” (Exoda 14:31) Za n’a ipumani ku zona Elisha ni zona li bonisa buniti bwa kuli “lingeloi la [Muñ’a] Bupilo li tibelezi, li beile ba ba mu saba mwahali; mi la ba lamulela.” (Samu 34:7; 2 Malena 6:15-17) Litaba ze ezahezi kwa batu ba Jehova za mwa linako za cwale mwendi mane ni miinelo ya luna ya ka butu li paka kuli Mulimu luli u tahisanga m’ata hae kuli a tuse ba ba mu sebeleza. (2 Makolonika 16:9) Lu kona cwalo ku lemuha kuli “mwa ku saba [Muñ’a] Bupilo ku na ni sepo ye tiile.”—Liproverbia 14:26.
8. (a) Ki kabakalañi ku saba Mulimu ha ku lu susueza ku zamaya mwa linzila za hae? (b) Mu taluse mo lu kona ku “kumalela” Jehova.
8 Sabo ye nde ya ku saba Mulimu i lu susueza ku ba ni sepo ku yena ni ku zamaya mwa linzila za hae. Salumoni ha n’a kakuzi tempele, n’a kupile Jehova kuli: “[Maisilaele ba] zamaye mwa linzila za hao, mwa mazazi kaufela a ba ka pila mwa naha y’o n’o file bokuku a luna.” (2 Makolonika 6:31) Kwamulaho, Mushe n’a susuelize Maisilaele kuli: “Mu kumalele [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa mina, mu mu sabe, mu tokomele milao ya hae, mi mu utwe linzwi la hae, mu mu sebeleze mi mu itinge ku Yena.” (Deuteronoma 13:4) Ka mo li boniseza hande litimana zeo, takazo ya ku zamaya mwa linzila za Jehova ni ku “kumalela” ku yena li tahiswa ki ku sepa Mulimu. Ee, ku saba Mulimu ku lu tusa ku utwa Jehova, ku mu sebeleza, ni ku mu kumalela, mane sina mwanana h’a kumalela ndat’ahe y’a sepile hahulu.—Samu 63:8; Isaya 41:13.
Ku Lata Mulimu Ki ku Mu Saba
9. Ki ifi swalisano ye mwahal’a ku lata Mulimu ni ku saba Mulimu?
9 Ka ku ya ka Mañolo, ku saba Mulimu ha ku talusi kuli ha lu lukeli ku mu lata. Ka ku fapahana, Maisilaele ne ba laezwi ku ‘saba Muñ’a Bupilo ni ku zamaya mwa linzila za hae kaufela ni ku mu lata.’ (Deuteronoma 10:12) Kacwalo, ku saba Mulimu ni ku lata Mulimu ku tamani. Ku saba Mulimu ku lu susueza ku zamaya mwa linzila za hae, mi lu bonisa cwalo kuli lwa mu lata. (1 Joani 5:3) Kwa utwahala kakuli ha lu lata mutu yo muñwi, hape lu saba ku mu swabisa. Maisilaele ne ba swabisisize Jehova ka buipanguli bwa bona mwa lihalaupa. Kaniti luli ne lu si ke lwa tabela ku eza nto ifi kamba ifi ye n’e ka swabisa cwalo Ndat’a luna ya kwa lihalimu. (Samu 78:40, 41) Kwa neku le liñwi, ka ku ba kuli “[Muñ’a] Bupilo u tabela ba ba mu saba,” lu ka tabisa pilu ya hae ha lu ipeya ku utwa niha lu sepahala. (Samu 147:11; Liproverbia 27:11) Ku lata Mulimu ku lu susueza ku mu tabisa, mi ku saba Mulimu ku lu ezisa ku sa mu swabisa. Ki mikwa ye tamani, isiñi ye lwanisana.
10. Jesu n’a bonisize cwañi kuli n’a tabela ku saba Jehova?
10 Mupilelo wa Jesu Kreste u bonisa hande mo lu konela ku latela Mulimu mi ka nako ye swana ni ku mu saba. Mupolofita Isaya n’a ñozi cwana ka za Jesu: “Moya wa [Muñ’a] Bupilo u ka ina fahalimw’a hae: Moya wa butali ni wa ngana, Moya wa kelezo ni wa mata, Moya wa ku ziba ni wa ku saba [Muñ’a] Bupilo. Ku saba [Muñ’a] Bupilo ki sona s’a ka tabela.” (Isaya 11:2, 3) Ka ku ya ka bupolofita b’o, moya wa Mulimu n’o susuelize Jesu ku saba Ndat’ahe wa kwa lihalimu. Hape, lu lemuha kuli sabo yeo n’e si nto ye t’ata, kono ne i mu file tabo. Jesu n’a tabela ku eza tato ya Mulimu ni ku mu tabisa, mane niheba mwa miinelo ye t’ata hahulu. Ha n’a tuha a bulaiwa fa kota ya linyando, n’a bulelezi Jehova kuli: “Ku si ke kwa ezwa mo ni latela, ku ezwe mo u latela Wena.” (Mateu 26:39) Kabakala sabo ya Jesu ya ku saba Mulimu, Jehova n’a utwile likupo za Mwan’a hae, ku mu tiisa, ni ku mu lamulela kwa lifu.—Maheberu 5:7.
Ku Ituta ku Saba Jehova
11, 12. (a) Ki kabakalañi ha lu lukela ku ituta ku saba Mulimu? (b) Jesu u lu luta cwañi ku saba Jehova?
11 Ka ku sa swana ni sabo ye itahelanga fela ili ye lu banga ni yona ha lu bona m’ata ni butuna bwa lika za ka taho, ku saba Mulimu ha ku itaheli fela. Ki lona libaka Davida Yo Mutuna, yena Jesu Kreste, h’a lu mema ka bupolofita kuli: “Bana ba ka, a mu tahe, mu ni teeleze, ni ka mi luta za ku saba [Muñ’a] Bupilo.” (Samu 34:11) Lu kona ku ituta cwañi ku Jesu ku saba Jehova?
12 Jesu u lu luta ku saba Jehova ka ku lu tusa ku utwisisa butu bo bu makaza bwa Ndat’a luna ya kwa lihalimu. (Joani 1:18) Mutala wa yena Jesu ka sibili u bonisa m’o Mulimu a nahanela ni m’o a ezeza ba bañwi, kakuli Jesu u bonisa ka ku petahala mw’a inezi Ndat’ahe. (Joani 14:9, 10) Hape, ka sitabelo sa Jesu, lwa kona ku atumela Jehova ha lu kupa kuli a swalele libi za luna. Poniso yeo ye ipitezi ya sishemo sa Mulimu ki libaka le li m’ata la kuli lu mu sabe. Walisamu n’a ñozi kuli: “Swalelo i fumanwa ku Wena, kuli u sabwe.”—Samu 130:4.
13. Ki mihato mañi ye kolohanyizwe mwa buka ya Liproverbia ye lu tusa ku saba Jehova?
13 Buka ya Liproverbia i kolohanya mihato ye tatamana y’e lu konisa ku saba Mulimu. “Mwan’a ka, ha u ka amuhela manzwi a ka, mi wa buluka milao ya ka ku wena, kuli u sikekele zebe ya hao kwa butali, mi u ise pilu ya hao kwa kutwisiso; mane ha u ka lilela zibo, wa tiisa ku biza tuto, . . . fo, u ka utwisisa kuli, ku saba [Muñ’a] Bupilo ki nto mañi, mi u ka fumana ku ziba za Mulimu.” (Liproverbia 2:1-5) Kacwalo, kuli lu sabe Mulimu, lu lukela ku ituta Linzwi la hae, ku lika ka t’ata ku utwisisa milao ya lona, mi cwale ni ku teeleza ka tokomelo kwa kelezo ya lona.
14. Lu kona ku latelela cwañi kelezo ye n’e filwe kwa malena ba Isilaele?
14 Mulena kaufela wa mwa Isilaele wa kwaikale n’a laezwi ku eza kopi ya Mulao ni ku ‘u bala mwa mazazi kaufela a bupilo bwa hae, kuli a itute ku saba [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa hae, ni ku tokomela litaba kaufela ze mwa mulao.’ (Deuteronoma 17:18, 19) Ku bala ni ku ituta Bibele ki kwa butokwa hahulu ku luna kakuli ku lu luta ku saba Jehova. Ha lu nze lu sebelisa likuka za Bibele mwa bupilo bwa luna, hanyinyani-hanyinyani lu ipumanela butali ni zibo ya Mulimu. Lu “utwisisa kuli, ku saba [Muñ’a] Bupilo ki nto mañi” kakuli lu bona ze nde ze zwa mwateñi mwa bupilo bwa luna, mi lu itebuha swalisano ya luna ni Mulimu. Hape, ka ku kopana kamita ni balumeli ba bañwi, banana ni ba bahulu ba kona ku teeleza kwa lituto za Mulimu, ku ituta ku saba Mulimu, ni ku zamaya mwa linzila za hae.—Deuteronoma 31:12.
Mbuyoti Ki ya Bote Ba Ba Saba Jehova
15. Ku saba Mulimu ku zamaelela ni bulapeli bwa luna ku yena mwa linzila lifi?
15 Ku zwelela ku ze bulezwi fahalimu, lu kona ku bona kuli ku saba Mulimu ki mukwa o munde w’o luna kaufela lu lukela ku ba ni ona, kakuli ki kalulo ya butokwa ya bulapeli bwa luna ku Jehova. Ku lu ezisa ku mu sepa ka ku tala, ku zamaya mwa linzila za hae, ni ku mu kumalela. Ka mo ne ku inezi ku Jesu Kreste, ku saba Mulimu hape ku kona ku lu susueza ku pila ka buineelo bwa luna ka nako ya cwale ni ya kamita.
16. Ki kabakalañi Jehova h’a lu susueza ku mu saba?
16 Ku saba Mulimu ni kamuta haki ko ku maswe kamba ko ku t’ata. Bibele i lu kolwisa kuli: “Mbuyoti i fiwa mutu ya saba [Muñ’a] Bupilo, ya zamaya mwa linzila za hae.” (Samu 128:1) Jehova u lu susueza ku mu saba kakuli wa ziba kuli ku eza cwalo ku ka lu sileleza. Lu lemuha buiyakato bwa hae bo bu lilato mwa manzwi a Mushe a’ li: “Mawe, kabe ba ka ba ni pilu ye cwalo kamita, kuli ba ni sabe mi ba utwe litaelo za ka kaufela, kamita; ne ba ka fiwa mbuyoti, bona ni bana ba bona ku ya ku ile.”—Deuteronoma 5:29.
17. (a) Ki lituso mañi ze lu fumana mwa ku saba Mulimu? (b) Ki likalulo mañi za ku saba Mulimu ze ka nyakisiswa mwa taba ye tatama?
17 Ka ku swana, haiba lu ba ni pilu ye saba Mulimu, lika li ka lu bela hande. Mwa miinelo mañi? Sa pili, ku eza cwalo ku ka tabisa Mulimu mi ku ka lu suteleza ku yena. Davida n’a ziba ku zwelela kwa miinelo ya n’a ipumani ku yona kuli “[Mulimu] u fa ba ba mu saba se si shukezwi ki bona, hape u utwa ni mihuwo ya bona, mi wa ba lamulela.” (Samu 145:19) Sa bubeli, ku saba Mulimu ku ka lu tusa kakuli ku ka ama mo lu ngela ze maswe. (Liproverbia 3:7) Taba ye tatama i ka nyakisisa m’o sabo yeo i lu sileleleza kwa kozi ya kwa moya, mi i ka nyakisisa mitala ye mwa Mañolo ya batu be ne ba saba Mulimu ni ku sa eza bumaswe.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 1 Kopano ya General Assembly of the United Nations ne i amuhezi maikuto a mwa pampili ya Universal Declaration of Human Rights la December 10, 1948.
Kana Mwa Kona ku Alaba Ze Latelela?
• Ku saba Mulimu ku talusañi, mi ku lu ama cwañi?
• Ku saba Mulimu ni ku zamaya ni Mulimu ku swalisani cwañi?
• Mutala wa Jesu u bonisa cwañi kuli ku saba Mulimu ku zamaelela ni ku lata Mulimu?
• Lu kona ku ba cwañi ni pilu ye saba Jehova?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 17]
Malena ba Isilaele ne ba laezwi ku ikezeza kopi ya Mulao ni ku u bala ka zazi
[Siswaniso se si fa likepe 18]
Ku saba Jehova ku lu ezisa ku mu sepa sina mwanana h’a sepa ndat’ahe
[Manzwi a bañi ba siswaniso fa likepe 15]
Linaleli: Li swanisizwe ki Malin, © IAC/RGO 1991