LINAHA NI BATU
Kupotela Naha ya Nicaragua
BATU hañata babulelanga kuli naha ya Nicaragua ki naha ya masa a mañata ni malundu a tunyisanga sitipwi-tipwi sa mulilo. Naha yeo inani Lisa lelituna hahulu kwa linaha kaufela za mwa Central America mi Lisa leo libizwa Nicaragua. Batu ba mwa naha yeo, nebabizanga Lisa leo kuli Cocibolca, ili kutalusa “Sweet Sea” (Liwate Lelimunati). Lisa leo linani lioli zeñata mi ki lona feela Lisa lelinani mezi asina lizwai ili mo kunani litapi za mwa liwate ze cwale ka lishaki, swordfish, ni tarpon.
Hape naha ya Nicaragua yefumaneha mwa Central America inani sibaka sesiñwi sa matakanyani sesibizwa Mosquito Coast. Mi sibaka seo, sieza butelele bwa likilomita ze 65 kuzwa kwa upa wa liwate la Sweet Sea kuyo fita bukaufi ni naha yeli mabapa ya Honduras. Batu bababizwa Mamiskito, ki babañwi ba batu babapila mwa Nicaragua ili bane bakalile kupila mwateñi pili batu ba kwa Europe basika taha kale mwa lilimo zama 1600.
Mamiskito banani swalisano yetuna ni lizo zeipitezi. Ka mutala, mwa puo ya bona hakuna manzwi akuitusisa hababata kukuteka mutu a cwale ka linzwi la “bo.” Mane kwa mahae, banana babizanga batu babahulu
kuli “Malume” kamba “Anti” ibe kuli mutu yo ki wahabo bona kamba kutokwa. Sizo sakale sebanani sona basali ba Mamiskito ki sa kungunyutisana malama habalumelisana ni balikani ba bona kamba bahabo bona. Mi musali yakalile kulumelisa yomuñwi ki hona aka hoha moya.Libuka zenani litaba zezwa mwa Bibele zetolokilwe mwa puo ya Simayangna ni Simiskito, zehatisizwe ki Lipaki za Jehova