Ze Ba Bulela Bashemi

Bana ha ba li mwa lilimo za ku nonoboka, bashemi ba bañata ba kopananga ni miinelo ye taata ye banga ye sienyi ku bona. Mu kona ku tusa cwañi mwanaa mina ku talimana hande ni nako ya ku nonoboka, ili nako ye kona ku mu bela taata sina feela mo i kona ku bela taata ni ku mina? Ha mu bone ze se ba bulezi bashemi ba bañwi ba mwa linaha ze shutana-shutana.

LICINCEHO

“Ha naa sa li mwanana, mwanaka wa mushimani naa utwanga likelezo ze ne ni mu fanga ku si na ku li kakanya. Kono ha naa li mwa lilimo za ku nonoboka, naa bonahala ku sa sepa ketelelo ya ka. Naa kakanyanga ze ne ni mu bulelelanga mane hamohocwalo ni mukwa o ne ni mu bulelelanga ka wona.”—Bo Frank, ba kwa Canada.

“Mwanaka wa mushimani haa sa li mutu ya bulela hahulu sina mwa naa inezi sapili. Se ni tokwanga ku mu buza ilikuli a ni taluseze za nahana mwa sibaka sa ku libelelanga feela kuli u ka ni bulelela ka i li yena. Ha ku bangi bunolo kuli a alabe puzo ye ni mu buza. Kono wa ni alabanga, nihaike ha alabangi ona fo feela.”—Bo Francis, ba kwa Australia.

“Ku ba ni pilu-telele ki kwa butokwa hahulu. Fokuñwi lu kana lwa bata ku omanya bana ba luna, kono ku wisanga lipilu ni ku ambolisana ni bona kwa tusanga kamita!”—Bo Felicia, ba kwa United States.

KU AMBOLISANANGA

“Ka linako ze ñwi, mwanaka wa musizana ya mwa lilimo za ku nonoboka u banga ni mukwa wa ku ikwangela hahulu, mi fokuñwi u nahananga kuli mwendi ni bata feela ku mu nyaza. Ni mu hupulisanga kuli na mu lata, ni kuli ha ni mu lwanisi, kono ni bata ku mu tusa!”—Bo Lisa, ba kwa United States.

“Bana ba ka ha ne ba sa li ba banyinyani, ne ba lukuluhanga ku ambola ni na. Ne ku sa bangi taata kuli ba ni taluseze maikuto a bona. Ka nako ya cwale, se ni tokwa ku bonisanga kutwisiso ni ku ba bonisa kuli na ba kuteka. Ba kona feela ku lukuluha ku ambola ni na haiba ni eza cwalo.”—Bo Nan-hi, ba kwa Korea.

“Ku hanisa feela bana ba ba sa nonoboka kuli ba si ke ba eza lika ze ñwi ha ku si ka likana. Lu swanela ku ba tusanga ku utwisisa ze ba hanisezwa ku eza lika zeo ni ku ambolisananga ni bona ka nzila ye ba fita kwa lipilu. Kuli ba talusange maikuto a bona, lu swanela ku teelezanga ku ze ba bulela, niha ba bulela lika ze ñwi ze lu sa tabeli ku utwa.”—Bo Dalila, ba kwa Brazil.

“Ha ni tokwanga ku kalimela mwanaka wa musizana, ni likanga ku mu kalimelela kwa mukunda mwa sibaka sa ku mu kalimela inze a li fapilaa ba bañwi.”—Bo Edna, ba kwa Nigeria.

“Fokuñwi ha ni ambolanga ni mwanaka wa mushimani, ni kalanga ku isa mamelelo ya ka kwa lika li sili za fa ndu mi ha ni mu isezangi mamelelo ye tezi. Wa lemuhanga taba yeo, mi ni nahana kuli taba yeo ki ye ñwi ya mabaka a tahisa kuli a si ke a ambolanga hahulu ni na. Ni tokwa ku lika ku mu isezanga hahulu mamelelo ha ni ambola ni yena ilikuli a zwelepili ku talusanga maikuto a hae.”—Bo Miriam, ba kwa Mexico.

TUKULUHO

“Kamita ne ni sabanga ku fa tukuluho kwa bana ba ka ba ba mwa lilimo za ku nonoboka, mi taba yeo se i tahisize butata mwahalaa ka ni bona. Ne ni ambozi ni bona ka za taba yeo ka ku talusa maikuto a ka kaufela ka za teñi. Ne ni talusize mabaka a naa tahisa kuli ni ikalelwe ka za ku ba fa tukuluho, mi hasamulaho ni bona ba talusa mabaka ha ne ba bata ku ekelezwa kwa tukuluho ya bona. Ne lu fitile fa ku lumelelana ni bona fa taba yeo, mi ka ku likana ni mo ne lu lumelelanezi, ne ba ka fiwa tukuluho ye ekezehile kono inze ba sa tuli milao ye miñwi ye ne ni tomile.”—Bo Edwin, ba kwa Ghana.

“Mwanaka wa mushimani naa bata ku ba ni mutututu. Ne ni sa tabeli hahulu taba yeo kuli mane na mu omanya ka za teñi ni ku mu bulelela bumaswe bwa ku leka mutututu ni sa mu fi kolo ya ku talusa maikuto a hae. Ku eza cwalo ne ku mu nyemisize mi ne ku tahisize kuli a tundamene hahulu taba ya kuli a be ni mutututu! Ne ni likile ku mu kolwisa ka ku itusisa nzila i sili. Na mu susueza kuli a eze patisiso ka za taba yeo ka butungi, ilikuli a nyake lika ze cwale ka likozi ze kona ku tahiswa ki ku ba ni mutututu, lisinyehelo, ni ze amiwa teñi kuli a zwelepili ku ba ni liñolo le li mu lumeleza ku matisa mutututu. Hape ne ni mu bulelezi kuli a kupe kelezo kwa Bakreste ba ba hulile kwa moya mwa puteho. Ne ni fitile fa ku lemuha kuli mwa sibaka sa ku mu hapeleza feela ku lumela ze ni bulela, ne ku li hande ku mu susueza ku talusa ka ku lukuluha za tabela. Ka ku eza cwalo, ne ni kona ku mu fita kwa pilu.”—Bo Hye-young, ba kwa Korea.

“Ne lu tomezi bana ba luna milao, kono hape ne lu ekezanga kwa tukuluho ya bona hanyinyani-hanyinyani. Ha ne ba itusisa hande tukuluho ye ne lu ba fa, ne lu ba ekelezanga kwa tukuluho ya bona. Ne lu ba fanga kolo ya kuli ba bonise kuli ba swanela ku ekelezwa kwa tukuluho ya bona, mi ka ku ezanga cwalo, ne lu ba bonisa kuli ne lu tabela kuli ba fumane tukuluho ye ekezehile; kono ne lu ba fanga koto haiba ba itusisa maswe tukuluho ye lu ba file.”—Bo Dorothée, ba kwa France.

“Ne ni sa keshebisangi milao ya ka. Kono bana ba ka ha ne ba ipeyanga ku utwa, ne ni ba tuhelelanga ku eza lika ze ñwi. Ka mutala, ka linako ze ñwi ne ni ba lumelezanga ku fita fa lapa hasamulaho wa nako ye ne ni ba tomezi ku fitanga ka yona. Kono haiba ba tula mulao wo ka ku kutela ku fita fa lapa ka ku liyeha, ne ni ba fanga koto.”—Bo Il-hyun, ba kwa Korea.

“Haiba mubeleki a zwelapili ku ba ya ipeya ku utwa ni ya itingwa, mubelekisi wa hae u ka zwelapili ku mu eza hande. Kamukwaoswana, mwanaka wa mushimani u lemuhile kuli haiba a zwelapili ku ba ya ipeya ku utwa ni ya itingwa ha nze a latelela hande milao ye lu mu tomezi, u ka na a ekelezwa hanyinyani-hanyinyani kwa tukuluho ya hae. Wa ziba kuli sina feela mubeleki ha fiwanga koto bakeñisa ku palelwa ku peta buikalabelo bwa hae, ni yena wa kona ku amuhiwa tukuluho ya ipumanezi haiba a itusisa yona maswe.”—Bo Ramón, ba kwa Mexico.

 [Manzwi a fa likepe 22]

‘Luta mwanana mwa lukela ku pilela, mi u ta li hupula mwa bupilo bwa hae kaufela.’—Liproverbia 22:6, Bibele ye Kenile, Hatiso ya 1984

 [Mbokisi/Maswaniso a fa likepe 23]

LITABA ZA MABASI

“Ku Hulisa Bana ba ba Mwa Lilimo za ku Nonoboka ki Musebezi O Munde Hahulu”

Bo Joseph: Bana ba ka ba babeli ba basizana ili ba ba bahulu ka ku fitisisa ba mwa lilimo za ku nonoboka, mi ni lemuhile kuli ki kwa butokwa ku ba teelezanga ha ba talusa mibonelo ya bona ni ku bonisanga kuli na ba utwisisa. Ku itumelelanga bufokoli bwa ka—ni ku bonisanga kuli na ba kuteka ha ni ambola ni bona—ku tusa kuli ba zwelepili ku ikutwanga ku lukuluha ku ambola ni na. Ka bukuswani, ni ikutwa kuli ku hulisa bana ba ba mwa lilimo za ku nonoboka ki musebezi o munde hahulu, mi ni kona ku eza musebezi wo kabakala ketelelo ye lu fumana mwa Linzwi la Mulimu, yona Bibele.

Bo Lisa: Ne ni lemuhile kuli mwanaa luna wa musizana yo muhulu ka ku fitisisa ha naa fitile mwa lilimo za ku nonoboka, naa tokwa hahulu mamelelo ya ka. Ni hupula linako ze ne ni teelezanga ku yena ka nako ye telele, ku ambola ni yena, ni ku mu kolwisa kuli na mu lata. Na ni bo muunaa ka lu talusezanga bana ba luna ba basizana kuli ba kona ku ambola ni luna ka za taba ifi kamba ifi mi lu ka kuteka maikuto a bona. Ni likanga ku latelela manzwi a mande a kwa liñolo la Jakobo 1:19, le li bulela kuli lu swanela ku ba batu ba ba ‘teeleza kapili, ba ba liyeha kwa ku bulela.’

Victoria: Bo ma ki balikani ba ka ba batuna. Ha ni si ka kopana kale ni mutu yo munde, ili ya na ni sishemo inge bona—mi ba ezanga mutu kaufela cwalo. Kaniti luli, bo ma ki batu ba ba iyakatwa ba bañwi ha buniti. Ni ikutwa kuli ha ku na me ya swana ni bona.

Olivia: Bo ndate ba na ni sishemo ni bufani. Kamita ba ifananga ku tusa batu ba bañwi, luna niha lu si na hande ze lu tokwa. Ba ziba linako fo ba sa tokwi ku bonisa likesha, kono hape ki batu ba ba ziba hande mwa ku itabiseza. Ki bo ndate-lubasi ba bande hahulu, mi ni ikutwa ku ba ya na ni tohonolo kuli ki bona bashemi ba ka!

2“Ha lu Shwangi Bulutu!”

Bo Sonny: Haiba bana ba luna ba basizana ba na ni butata, lu inanga hamoho sina lubasi ni ku ambola ka za butata bo. Yo muñwi ni yo muñwi u talusanga maikuto a hae kaufela, mi lu ezanga likatulo ze tomile fa likuka za Bibele. Na ni bo Ynez hape lu bonanga teñi kuli bana ba luna ba basizana ba eza siango ni batu ba ba hulile kwa moya. Balikani ba luna ki balikani ba bona, mi balikani ba bona ki balikani ba luna.

Bo Ynez: Lu batu ba ba patehile, mi lu ezanga lika hamoho sina lubasi. Ka ku ba Lipaki za Jehova, lu patehile ku ezanga musebezi wa ku kutaza, tuto ya ka butu ni tuto ya Bibele ya lubasi, hamohocwalo ni ku beleka sina baitateli—ili ba ba eza misebezi ye kopanyeleza ku tusa batu ba ba wezwi ki likozi za ka taho ni ku yaha Mandu A Mubuso. Kono hape lwa fumananga nako ya ku ishumusa ka linzila ze nde. Ha lu shwangi bulutu!

Kellsie: Bo ndate ki bateelezi ba bande, mi kamita ba buzanga lubasi kaufela ba si ka eza kale katulo ye tuna. Bo ma ba tabelanga ku teeleza ku na ka nako ifi kamba ifi ha ni tokwa tuso, kamba ha ni bata feela ku ambola ka za nto ye ñwi.

Samantha: Bo ma ba ni tahisezanga ku ikutwa kuli ni mutu wa butokwa hahulu ni ya latiwa hahulu—mi mane fokuñwi bona ha ba lemuhangi cwalo. Ba teelezanga ha ni bulela. Ba ni isezanga pilu. Ha ni tabeli ku eza nto ifi kamba ifi ye ka sinya silikani sa ka ni bona.

[Maswaniso]

Lubasi lwa bo Camera: bo Joseph, bo Lisa, Victoria, Olivia, ni Isabella

Lubasi lwa bo Zapata: Kellsie, bo Ynez, bo Sonny, ni Samantha

[Siswaniso se si fa likepe 22]

Bashemi ba kona ku fa bana ba bona tukuluho ye swanela, kono hape ba lukela ku toma milao ye swanela