KAUHANYO 19
Jesu Uluta Musali wa Musamaria
-
JESU ULUTA MUSALI WA MUSAMARIA NI BABAÑWI
-
BULAPELI BWATABELA MULIMU
Jesu ni balutiwa bahae habazwa mwa Judea kuya kwa Galilea, baliba kwa mutulo ka nzila yefita mwa sikiliti sa Samaria. Sebakatezi cwale. Mi bapumulela fa lisima lelili bukaufi ni tolopo ya Sikare ibato ba ka 12 ya musihali. Kubonahala kuli lisima leo neliyepilwe ki Jakobo kamba neliyepisizwe ki yena lilimo-limo kwamulaho. Ni la kacenu le, lisima leo lisali teñi; lifumaneha bukaufi ni muleneñi obizwa Nablus.
Jesu hanze aipumulisa bukaufi ni lisima leo, balutiwa bahae baya mwa muleneñi o fakaufi wo kuyo leka lico. Hase baile, musali wa Musamaria utaha kuto ka mezi. Jesu uli ku yena: “Nife kwa mezi a kunwa.”—Joani 4:7.
Majuda ni Masamaria habalumelelani kabakala sitoyo sesituna sesi mwahalaa bona. Kacwalo, musali yo wakomoka, mi ubuza kuli: “Kutaha cwañi kuli wena, niha uli Mujuda, unikupe mezi, hailifo na ni musali wa Musamaria?” Jesu ualaba kuli: “Kambe uzibile mpo yeo Mulimu afa feela ni kuli ki mañi yo yakubulelela kuli: ‘Nife kwa mezi a kunwa,’ kambe neuka mukupa, mi naaka kufa mezi a bupilo.” Musali uli: “Muñaaka, hauna nihaiba sikiso sa mezi, mi lisima litungile. Cwale mezi a bupilo ao uka azwisa kai? Kana ufita kuku waluna Jakobo, yanaa lufile lisima le, yanaanwanga ku lona hamoho ni bana bahae ni mitapi yahae?”—Joani 4:9-12.
Jesu ubulela kuli: “Mutu kaufela yanwa kwa mezi enika mufa haasana kushwa linyolwa hape, kono mezi enika mufa akafetuha ku yena liweluwelu la mezi ashelauka kufa bupilo bobusa feli.” (Joani 4:13, 14) Kaniti, Jesu niha katezi cwalo, utabela kutaluseza musali wa Musamaria manzwi a niti apilisa.
Mi musali yo uli: “Muñaaka, haku nife kwa mezi ao, kuli nisike nashwa linyolwa hape kamba kuswalelela kuto kanga mezi kwanu.” Jesu cwale ucinca likande mi umubulelela kuli: “Zamaya, uyo biza muunaa hao, mi mutahe kwanu.” Musali umualaba kuli: “Hanina muuna.” Kono ukomokiswa hahulu ki zaziba Jesu ka zahae hamubulelela kuli: “Ubulezi niti ka kubulela kuli: ‘Hanina muuna.’ Kakuli seunyezwi kwa baana baketalizoho, mi muuna yeupila ni yena cwale haki muunaa hao.”—Joani 4:15-18.
Musali uutwisisa taba yeo, mi ubulela ka kukomoka, uli: “Muñaaka, nibona kuli u mupolofita.” Mi musali ubonisa kuli utabela litaba za Mulimu. Ka nzila ifi? Uzwelapili, uli: “Bo kuku waluna [Masamaria] nebalapelelanga fa lilundu le [lona la Gerizimi, leli fakaufi], kono mina batu [Majuda] muli Jerusalema ki sona sibaka mobaswanela kulapelela batu.”—Joani 4:19, 20.
Kono Jesu umutaluseza kuli sibaka sa milapelo haki yona nto ya butokwa. Uli: “Nako yataha yeo mina batu hamuna kulapelela Ndate fa lilundu le kamba mwa Jerusalema.” Kihona amubulelela kuli: “Nako yataha, mi ki yona ye, muta balapeli ba niti bakalapela Ndate ka moya ni ka niti, kakuli mane Ndate ubata babacwalo kuli bamulapele.”—Joani 4:21, 23, 24.
Ndate sabata kwa balapeli ba niti haki sibaka koba mulapelela kono ki mukwa oba mulapela Joani 4:25.
ka ona. Musali wakomoka. Uli: “Naziba kuli Mesia wataha, yena yabizwa Kreste. Yo fakatela kaufela, uka lupatululela lika kamukana.”—Cwale Jesu umubulelela taba ya butokwa, uli: “Na yaambola ni wena, ki na yena.” (Joani 4:26) Munahane feela taba yeo! Musali utaha kuto ka mezi ka 12 ya musihali. Kono Jesu umushemuba ka nzila yeipitezi. Umupatululela taba ya kuli ki yena Mesia, ili yeo mwendi hasika ipatululela kale batu babañwi.
MASAMARIA BABAÑATA BALUMELA
Balutiwa ba Jesu bakuta kuzwa mwa Sikare inze balwezi lico. Bamufumana fa lisima la Jakobo fone bamusiile, kono cwale uambola ni musali wa Musamaria. Balutiwa habafita, musali usiya nkwana yahae ya mezi mi uya mwa muleneñi.
Hafita mwa Sikare, musali ukandekela batu litaba zamubulelezi Jesu. Ubabulelela ka buikolwiso kuli: “Hamutahe muto bona muuna yanibulelezi lika kaufela zeniezize.” Mi cwale mwendi ka kubasusueza kuli babe ni takazo ya kubata kuziba zeñata, musali ubuza kuli: “Esi mwendi ki yena Kreste?” (Joani 4:29) Puzo yeo iama taba ya butokwa hahulu—ili yene babata kuziba batu kuzwa mwa linako za Mushe. (Deuteronoma 18:18) Puzo yeo isusueza batu ba mwa muleneñi kutaha kuto iponela Jesu.
Zeo halili cwalo, balutiwa basusueza Jesu kuli ace lico zebatisize. Kono yena ualaba kuli: “Ninani sico semusa zibi.” Balutiwa bakomoka, mi babulelisana, bali: “Kana kunani yamutiselize sa kuca?” Jesu ubataluseza ka kubulela manzwi abutokwa kwa balateleli bahae kaufela, uli: “Sico saka ki kueza tato ya yena yanilumile ni kufeleleza musebezi wahae.”—Joani 4:32-34.
Musebezi wabulela Jesu haki wa kukutula, ili wo sekusiyezi likweli zebato eza zeene kuli ukalise. Kono Jesu utalusa musebezi wa kuluta batu Joani 4:35, 36.
kuli babe balutiwa, habulela kuli: “Muinule meeto amina, mi mubone masimu, kuli sealibelezi kukutulwa. Mane mukutuli usweli waamuhela lituwelo mi ukubukanya muselo wa bupilo bobusa feli, kuli mucali ni mukutuli batabe hamoho.”—Mwendi Jesu ulemuhile kale zekatahiswa ki litaba zataluselize musali wa Musamaria. Batu babañata ba mwa Sikare balumela ku Jesu bakeñisa bupaki bwafile musali yo, kakuli ubabulelela kuli: “Unibulelezi lika kaufela zeniezize.” (Joani 4:39) Kacwalo, habazwa mwa Sikare kutaha kwa lisima, bakupa Jesu kuli aine ni bona ni kubataluseza litaba zeñwi. Jesu walumela, mi uina mwa Samaria ka mazazi amabeli.
Masamaria habanze bateeleza ku Jesu, babañata babañwi balumela ku yena. Babulelela musali yo kuli: “Halusa lumela feela ka manzwi ahao; kakuli luikutwezi luna beñi, mi lwaziba kuli mutu yo kaniti ki yena mupilisi wa lifasi.” (Joani 4:42) Kaniti musali wa Musamaria ulutomezi mutala omunde wa mwakufela bupaki ka za Kreste, ili kususueza bateelezi baluna kuba ni takazo ya kuituta zeñata.
Muhupule kuli kusiyezi likweli zeene kuli kutulo ikalise—mwendi ili kutulo ya mabele, yebanga teñi kwa makalelo a mbumbi mwa sibaka se. Kacwalo, mwendi seli mwa kweli ya November kamba ya December. Fo, kutalusa kuli kuzwa fa Paseka ya silimo sa 30 C.E., Jesu ni balutiwa bahae sebainzi likweli ze 8 kamba kufitelela mwa Judea, inze baluta batu ni kubakolobeza. Cwale baliba kwa mutulo kuya habo bona kwa Galilea. Ki lika mañi zebayo eza kwateñi?