Genese 41:1-57
41 Kwa mafelelezo a lilimo zepeli zekwanile, Faro alola+ kuli naayemi kwatuko a Nuka ya Nile.
2 Mi mwa nuka nekuomboka likomu ze 7 zebonahala hande, zenunile, mi nelifula bucwañi bwa kwa Nile.+
3 Hape nekunani likomu zeñwi ze 7 zeneomboka mwa Nile mwamulaho wa zapili, zenebonahala bumaswe ni kuota, mi zayema kwatuko a likomu zenunile fa munanga wa Nile.
4 Mi likomu zemaswe, zeotile, zakala kuca likomu ze 7 zebonahala hande, zenunile. Honafo Faro apasumuka.
5 Cwale akutela kulobala mi alola lwabubeli. Nekunani makunka a buloto a 7 anaamela kwa lutaka lululuñwi, atezi, amande.+
6 Mi mwamulaho waona, nekumela makunka a buloto a 7, amasisani, anaababuzwi ki moya ocisa ozwa kwa upa.
7 Mi makunka a buloto amasisani akala kumiza makunka a buloto a 7, atezi, amande. Honafo Faro apasumuka mi alemuha kuli kanti naalola.
8 Kono kakusasana, moya wahae waikalelwa. Kiha saalumela liñusa la kubiza baprisita kaufela ba mabibo ba Egepita ni baana kaufela bababutali ba mwateñi. Faro abakandekela litolo zahae, kono hakuna yanaakonile kubulelela Faro taluso yazona.
9 Honafo, nduna wa balwali ba likomoki ali ku Faro: “Niipulela libi zaka kacenu.
10 Faro naanyemezi batanga bahae. Kiha saanikenya mwa tolongo ya mwa ndu ya nduna wa balibeleli, na hamoho ni nduna wa baapei.+
11 Hamulaho wa fo, bubeli bwaluna lwalola litolo mwa busihu bulibuñwi. Yomuñwi ni yomuñwi waluna alola tolo yenani taluso yeshutana ni ya yomuñwi.+
12 Mi mwahalaa luna nekunani mutangana wa Muheberu, ili mutangaa nduna wa balibeleli.+ Hane lumukandekezi litolo zaluna,+ abulelela yomuñwi ni yomuñwi waluna taluso ya tolo yahae.
13 Nekuezahezi honacwalo feela kulikana ni mwanaa lutaluselize. Na nenikutiselizwe fa situlo saka, kono nduna wa baapei yena apahekiwa.”+
14 Cwale Faro aluma batu kuli bayoonga Josefa,+ mi bamutisa kapili kuzwa mwa tolongo.*+ Josefa aipeula ni kucinca liapalo zahae mi aya ku Faro.
15 Faro kihaa li ku Josefa: “Nenilolile tolo, kono hakuna yakonile kuitalusa. Cwale niutwile kuli wena hauutwa tolo wakona kuitalusa.”+
16 Josefa hautwa cwalo, aalaba Faro ali: “Na, hanisesiñwi! Mulimu ki yena yakabulela za buiketo bwa Faro.”+
17 Faro azwelapili kubulelela Josefa kuli: “Mwa tolo yaka nenilolile inze niyemi fa munanga wa Nuka ya Nile.
18 Mi mwa Nile, nekuomboka likomu ze 7 zebonahala hande, zenunile, mi zakala kufula bucwañi bwa kwa Nile.+
19 Mi nekunani likomu zeñwi ze 7 zeneomboka mwamulaho wa zeo, ili zeotile, zenebonahala hahulu bumaswe ni kukelepana. Hanisika bona kale likomu zebonahala bumaswe cwalo mwa naha kaufela ya Egepita.
20 Mi likomu zemaswe, zeñwañulukile, zakala kuca likomu zapili ze 7, zenunile.
21 Kono hase lifelize kulica, hakuna yanaakona kuziba kuli neliezize cwalo, kakuli nelisa bonahala bumaswe sina sapili. Honafo napasumuka.
22 “Hamulaho wa fo, mwa tolo yaka nabona makunka a buloto a 7 aamela fa lutaka lululuñwi, atezi, amande.+
23 Mwamulaho waona, nekumela makunka a buloto a 7, anyanine, amasisani, anaababuzwi ki moya ocisa ozwa kwa upa.
24 Mi makunka a buloto amasisani akala kumiza makunka a buloto a 7, amande. Kiha senibulelela baprisita ba mabibo+ tolo yeo, kono hakuna yakonile kunitaluseza yona.”+
25 Cwale Josefa ali ku Faro: “Litolo za Faro litalusa nto iliñwi. Sakaeza Mulimu wa niti usibulelezi Faro.+
26 Likomu zende ze 7 ki lilimo ze 7. Mi makunka a buloto amande a 7 ki lilimo ze 7. Litolo zeo litalusa nto iliñwi.
27 Likomu zemaswe ze 7 zeñwañulukile, zenetile mwamulaho wa zapili, ki lilimo ze 7, mi makunka aasina buloto a 7, ababuzwi ki moya ocisa ozwa kwa upa, ikaba lilimo ze 7 za lukupwe.
28 Ki sona senibulelezi Faro kuli: Mulimu wa niti utahisize kuli Faro abone sakaeza.
29 “Kukaba ni lilimo ze 7 za lico zeñata hahulu mwa naha kamukana ya Egepita.
30 Kono mwamulaho wa lilimo zeo, kukataha lilimo ze 7 za lukupwe, mi lico zeñata zeo kaufela mwa naha ya Egepita likalibalwa, mi lukupwe lukasinya naha.+
31 Mi hakuna kuhupulwa kuli kukile kwaba ni lico zeñata hahulu mwa naha kabakala lukupwe loluka latelela, kakuli lukupwe lwateñi lukaba lolutuna hahulu.
32 Tolo yeo neifilwe habeli ku Faro kakuli taba ya teñi itiisizwe ki Mulimu wa niti, mi Mulimu wa niti utuha aipeta.
33 “Cwalehe Faro abate muuna yanani kutwisiso ni butali mi amubeye fa buzamaisi bwa naha ya Egepita.
34 Faro aange muhato mi akete baokameli babaka okamela naha, mi uswanela kukubukanya kalulo iliñwi kwa likalulo zeketalizoho za lico zekakutulwa mwa Egepita mwahalaa lilimo ze 7 za lico zeñata.+
35 Mi bakubukanye lico kaufela mwa lilimo zende zetaha ze, mi ka maata a Faro babuluke lico mwa mileneñi ni kulibabalelela mwateñi.+
36 Lico zeo liswanela kufepa naha ka lilimo ze 7 za lukupwe zekataha mwa naha ya Egepita, ilikuli naha isike yasinyiwa ki lukupwe.”+
37 Akalezo yeo yatabelwa ki Faro ni batanga bahae kaufela.
38 Mi Faro ali kwa batanga bahae: “Kana kwakonahala kufumana muuna usili yaswana ni yo, yanani moya wa Mulimu?”
39 Cwale Faro ali ku Josefa: “Bakeñisa kuli Mulimu ukuzibisize litaba ze kaufela, hakuna yomuñwi yanani kutwisiso ni butali inge wena.
40 Ki wena yakazamaisa ndu yaka, mi batu baka kaufela baka kuutwa mwa lika kaufela.+ Nika kufita feela ka kuba mulena.”*
41 Mi Faro aekeza kubulela ku Josefa, ali: “Bona, nikufa kuzamaisa naha kamukana ya Egepita.”+
42 Cwale Faro azwisa lisale lahae la kukantisa lene lili kwa lizoho lahae, alibeya kwa lizoho la Josefa, mi amuapesa liapalo za lisila la line yende ni kumubeya sifaha sa gauda mwa mulala.
43 Mi amupahamisa mwa koloi yabubeli, kuli batu bamukuteke ka kuhuweleza kuli “Avureki!”* Kabakaleo, amubeya fa buzamaisi bwa naha kamukana ya Egepita.
44 Faro aekeza kubulelela Josefa kuli: “Ki na Faro, kono hakuna mutu yakona kueza nto niyekana* mwa naha kamukana ya Egepita kusina tumelezo yahao.”+
45 Hamulaho wa zeo, Faro abeya Josefa libizo la Zafenati-panea mi amufa Asenati,+ mwanaa Potifera muprisita wa Ono,* kuli abe musalaa hae. Mi Josefa akala kuokamela* naha ya Egepita.+
46 Josefa naali wa lilimo ze + hayema fapilaa* Faro mulena wa Egepita.
Cwale Josefa azwa fapilaa Faro mi atama musipili wa kuya mwa naha kamukana ya Egepita.
47 Mi mwa lilimo ze 7 za lico zeñata, naha yaba ni kutulo yetuna.*
48 Mi azwelapili kukubukanya lico kaufela za lilimo ze 7 mwa naha ya Egepita, mi naabuluka lico mwa mileneñi. Mwa muleneñi ni muleneñi naabuluka mwateñi lico za mwa masimu a mwa silalanda seo.
49 Josefa azwelapili kubuluka lico zeñata hahulu, sina mushabati wa fa liwate, kufitela mane bapalelwa kulipima kakuli nelisa koni kupimiwa.
50 Pili silimo sa lukupwe sisika taha kale, Josefa naapepezwi bana bababeli babashimani,+ banaapepezwi ki Asenati mwanaa Potifera muprisita wa Ono.*
51 Josefa abeya mwanaa hae wa mweli libizo la Manase,*+ kakuli naaize: “Mulimu unilibalisize manyando aka kaufela ni ba ndu ya ndate kamukana.”
52 Mi abeya mwanaa hae wabubeli libizo la Efraimi,*+ kakuli naaize: “Mulimu unifile siselo mwa naha ya manyando aka.”+
53 Cwale lilimo ze 7 za lico zeñata mwa naha ya Egepita zafela,+
54 mi lilimo ze 7 za lukupwe zakalisa, sina mwanaabulelezi Josefa.+ Lukupwe lwayamba linaha kaufela, kono mwa naha ya Egepita mona nekunani sinkwa.*+
55 Nako hainze iya, naha kaufela ya Egepita yakenelwa ki lukupwe, mi batu bakala kulilokela Faro kuli abafe sinkwa.+ Faro kihaa li kwa Maegepita kaufela: “Hamuye ku Josefa, mi mueze saka mibulelela kaufela.”+
56 Lukupwe lwazwelapili mwa lifasi kamukana.+ Mi Josefa akala kukwalula matuli kaufela anaali mwahalaa bona ni kulekisa lico kwa Maegepita,+ kakuli lukupwe neli lolutuna mwa naha ya Egepita.
57 Mi batu ba mwa lifasi kaufela bataha mwa Egepita kuto leka lico ku Josefa, kakuli lukupwe neli lolutuna mwa lifasi kamukana.+
Litaluso ze kwatasi
^ Linzwi ka linzwi, “lisima; musima.”
^ Kamba “Nika kufita feela fa taba ya lubona.”
^ Kubonahala kuli ki linzwi la kutaluseza batu kuli babonise likute ni tompo ku mutu.
^ Linzwi ka linzwi, “kunanula lizoho kamba lihutu lahae.”
^ Fo kikuli, Heliopolisi.
^ Kamba “kuzamaya mwa.”
^ Kamba “hakena mwa sebelezo ya.”
^ Linzwi ka linzwi, “zetala mwa mazoho.”
^ Fo kikuli, Heliopolisi.
^ Lelitalusa “Yalibaza.”
^ Lelitalusa “Kuba ni Siselo Habeli.”
^ Kamba “lico.”
