Gwen, oyo auti na Angleterre, amonisi ndenge azali komiyoka ntango akendaki kopesa mabɔkɔ na esika oyo mposa ya basakoli ezali mingi na ekólo Albanie. Alobi boye: “Nakanisá naino te ete nakokaki kosalela Yehova na motema na ngai mobimba boye.” *

 Gwen azali moko ya Batatoli ya Yehova mingi oyo bakendaki na Albanie mpo na kopesa mabɔkɔ na mosala ya koyanganisa “biloko kitoko ya bikólo nyonso.” (Hagai 2:7) Nini elendisaka bapalanganisi yango ya nsango malamu bákende kosakola na esika oyo mposa ya basakoli ezali mingi? Makambo nini babongolaki na bomoi na bango mpo bákende kuna? Mpe makambo nini ya esengo esalisaka bango báyikela mikakatano mpiko?

 Basakoli nyonso oyo bakendaki na Albanie bamonisi ntina kaka moko oyo etindaki bango bákende kopesa mabɔkɔ: Balingaka Yehova mpe bazali na mposa ya kosalisa basusu báyekola koyeba ye.

 Liboso bákende kuna, babongolaki makambo mingi mpo bázala na likoki ya kosalela lisusu Yehova mingi, mpe yango esalisaki bango bálonga mikakatano na mboka mopaya. Gwen alobi boye: “Nabandaki naino koyangana na makita na etuluku moko ya monɔkɔ ya Albanien na mboka na biso. Na nsima, nakendaki kotala ekólo Albanie mpo nayangana na liyangani moko kuna. Lisusu, nazongaki kuna mpo na mwa ntango mpo na koyekola lisusu malamu monɔkɔ yango.”

 Ntango Manuela azalaki na mbula 23, akendaki na bamboka ndenge na ndenge ya ekólo na ye, na Italie, mpo na kopesa mabɔkɔ na lisangá moko ya moke. Alobi boye: “Nasakolaki kuna na boumeli ya mbula 4. Na nsima, nayokaki ete ekólo Albanie ezalaki na mposa makasi ya basakoli. Yango wana, nazwaki mokano ya kokende kosakola kuna lokola mobongisi-nzela mpo na mwa basanza.”

 Federica azalaki kaka na mbula nsambo ntango ayokaki lapolo ya ekólo Albanie na liyangani moko. Alobi boye: “Ndeko oyo azalaki kopesa lapolo alobaki ete basakoli na Albanie babandaki koyekola Biblia na bato mingi, mpe ete bato oyo basepelaki babandaki koya na makita. Nakómaki koyebisa baboti na ngai ete nazalaki na mposa ya kokende na Albanie. Mposa oyo nazalaki na yango ekamwisaki bango, kasi tata na ngai alobaki na ngai boye: ‘Bondeláká mpo na yango, mpe soki ezali mokano ya Yehova, akoyoka yango.’ Mwa basanza na nsima, basɛngaki biso libota mobimba tókende kosakola na Albanie!” Bambula mingi elekaki, mpe sikoyo Federica abali Orges. Bazali kolekisa ntango mingi na mosala ya kosakola na Albanie.

 Ntango Gianpiero azwaki pansiɔ, ye ná mwasi na ye, Gloria, bakendaki na Albanie. Alobi boye: “Tobɔkɔlaki bana na biso 4 ya mibali na Italie. Misato kati na bango bakendaki kopesa mabɔkɔ na mboka mopaya epai mposa ya basakoli ezalaki mingi. Linɔ́ngi ya Mosɛnzɛli moko oyo ezalaki na motó ya likambo ‘Okoki koleka na Masedonia? esimbaki mitema na biso.’ Tofandaki mpo na koluka koyeba ndenge ya kosalela mbongo oyo nazwaki na pansiɔ mpo na kokende kosakola na Albanie.”

 Esɛngaka komibongisa malamumalamu liboso mpe kobongola makambo mosusu mpo na kokende na esika oyo mposa ya basakoli ezali mingi. (Luka 14:28) Longola yango, esɛngaka mpe mbongo mpo na kozala na biloko ya kobikela. Wana azalaki naino na Angleterre, Gwen, oyo tolobelaki liboso, ye ná yaya na ye ya mwasi balukaki naino mbongo liboso bákende kuna. Sophia ná Christopher, bango mpe bautaki na Angleterre, balobi boye: “Totɛkaki motuka na biso mpe biloko mosusu ya ndako. Tozalaki na elikya ya kotikala na Albanie ata mpo na mbula moko.” Likambo ya esengo, bazalaki na likoki ya kofanda kuna mbula koleka moko.

 Basakoli mosusu batikalaki na Albanie mpo na mwa basanza, bazongaki na ekólo na bango mpo na kosala mosala mpe koluka mbongo, mpe na nsima, bakendaki lisusu na Albanie. Yango nde Eliseo ná Miriam basalaki. Eliseo alobi boye: “Miriam auti na mboka oyo baturiste bakendaka kotala mingi na Italie, epai ezalaki mpenza mpasi te kozwa misala mpo na mwa ntango. Tokendaki na mboka yango mpe tosalaki sanza misato na eleko ya molunge mpe na nsima tokendaki lisusu na Albanie mpe tosalaki kuna sanza 9 mobimba. Tosalaki bongo na boumeli ya mbula 5.”

 Nsima ya kokende na esika oyo mposa ya basakoli ezali mingi, bandeko yango basengeli komesana na makambo ya sika, kasi toli mpe ndakisa ya Batatoli ya mboka yango esalisaka bango bálonga mikakatano oyo bakutanaka na yango. Sophia, oyo tolobelaki liboso, alobi boye: “Na eleko ya mpiɔ na Albanie, bandako ezalaka malili makasi koleka bandako oyo namesaná na mboka na biso. Nayekolaki kolata bilamba ekeseni ntango nazalaki kotala ndenge bandeko basi ya mboka yango bazalaki kolata.” Grzegorz ná mwasi na ye, Sona, bautaki na Pologne mpo na kopesa mabɔkɔ na Prizren, engumba moko kitoko na Kosovo. * Grzegorz alobi boye: “Basakoli ya mboka yango bazali na komikitisa mpenza, boboto, mpe motema molai! Bazali kosalisa biso mpo tóyeba monɔkɔ yango lisusu malamu koleka. Na ndakisa, balakisaki biso bisika oyo batɛkaka biloko ya kolya na ntalo ya malamu, mpe balakisaki biso ndenge ya kosomba biloko na zando ya mboka yango.”

 Bandeko oyo bakendaka na mboka mopaya bazwaka matomba na ndenge basalaka boninga ná bandeko ya mboka yango mpe bayekolaka mimeseno na bango. Sona alobi boye: “Namoni ndenge kolinga Yehova ekoki kobongola bato. Bandeko balendisaki kondima na ngai mpo namonaki ndenge babongolaki mpenza bindimeli mpe bomoi na bango ntango bayekolaki makambo etali Yehova. Na lisangá, tomiyokaka ete tozali na ntina mpe tozali na esika. Tosalaka elongo na bandeko basi mpe mibali oyo bakómaki baninga na biso.” (Marko 10:29, 30) Gloria alobi boye: “Nayebi bandeko basi mingi oyo bayikaki mpiko na botɛmɛli ya makasi oyo eutaki na bato ya mboka oyo bayinaka Batatoli. Ya solo mpenza, yango ezali kosimba motema na ngai komona ndenge balingaka Yehova.”

 Kokende na esika oyo mposa ya basakoli ezali mingi epesaka bandeko mpe libaku ya koyekola makambo ya ntina oyo bakokaki koyekola te na mboka na bango. Na ndakisa, bamonaka ete kosala likambo moko oyo ezali mpasi mpo na kosalela lisusu Yehova mingi epesaka esengo. Stefano alobi boye: “Na mboka na biso, nazalaki kosakola mingimingi na interphone, mpe kosalela ndenge ya kobanda lisolo na mokuse. Kasi bato ya Albanie balingaka kosolola ntango molai, mingimingi ntango bazali komɛla kafe. Lokola nazalaka moto ya nsɔninsɔni, na ebandeli nazalaki kobanga, mpe nazalaki koyeba te naloba nini. Kasi, na boumeli ya ntango, nayekolaki kotyela bato likebi, mpe sikoyo nazali kosepela kosolola na bango. Nazali lisusu kosepela mingi na mosala na ngai ya kosakola.”

 Leah ná mobali na ye, William, bautaki États-Unis mpe bakendaki na Albanie. Alobi boye: “Kosakola awa na Albanie eteyi biso ndenge ya sika ya kokanisa mpe ya kofanda na bato. Toyekoli makambo mingi etali koyamba bapaya, komemya bato mpe kosala boninga! Toyekoli ndenge ya sika ya kosakola, kokanisa na Makomami, mpe koloba na maloba na biso moko.” William alobi boye: “Bato mingi oyo bayaka kotala Albanie basepelaka mpe balingaka mingi mabongo ya kitoko oyo ezali kuna. Ngai moko nalingaka komata bangomba ya mabangamabanga na Albanie. Kasi bato nde basalaka ete nalinga yango lisusu mingi! Na bamboka mingi ya teritware na biso, bato mingi te bayokaki nsango ya solo na ntango ya kampanye ya sipesiale. Ntango tokendeke kuna, na bantango mosusu, tolekisaka mokolo mobimba kaka mpo na kosolola na mabota mibale.”

 Esengo monene oyo baoyo bakendaka na esika oyo mposa ya basakoli ezali mingi bayokaka eutaka na komona ndenge bato basepelaka na nsango malamu. (1 Batesaloniki 2:19, 20) Laura, oyo akendaki na Albanie wana azalaki naino elenge mpe monzemba, apesi ndakisa moko: “Nasakolaki mpo na mwa ntango na mboka Fier. Kaka na mbula mibale na ndambo, bato ya sika 120 bakokisaki masɛngami mpo bákóma basakoli! Nayekolaki na bato 16 kati na bango!” Ndeko mwasi mosusu, Sandra, amikundweli boye: “Nasakwelaki mwasi moko oyo atɛkaka na zando. Mwasi yango akómaki Motatoli mpe akendaki kofanda na mboka na bango ya kati. Nsango ya nsuka oyo nayokaki mpo na ye, ezali ete abandaki koyekola Biblia na bato 15!”

 Bandeko oyo bakendaki na esika oyo mposa ya basakoli ezali mingi na Albanie bambula eleki, bazali kaka kuna mpe bazali kosepela mingi mpenza na mosala na bango. Na bantango mosusu, bakamwaka ntango bamonaka ete mosala na bango ebotaki mbuma kaka na mboto ya liboso oyo balonaki. (Mosakoli 11:6) Christopher, oyo tolobelaki liboso, alobi boye: “Nakutanaki na mobali moko oyo nabandaki koyekola na ye Biblia ntango nakendaki mbala ya liboso na Albanie. Nakamwaki ntango ayebisaki ngai makambo nyonso ya mikemike etali Biblia oyo nasololaki na ye na mbala ya liboso. Sikoyo ye ná mwasi na ye bazali basaleli ya Yehova oyo bazwi batisimo.” Federica, oyo tolobelaki liboso, alobi boye: “Na lisangá moko, ndeko mwasi moko apusanaki penepene na ngai mpe atunaki ngai soki nayebi ye lisusu. Ayebisaki ngai ete napesaki ye litatoli eleki sikoyo mbula 9. Na ntango moko boye nakendaki na engumba mosusu, abandaki koyekola Biblia mpe akolaki tii azwaki batisimo. Nazalaki kokanisa ete bambula na biso ya liboso na Albanie ebotaki mbuma te. Nzokande nazalaki komikosa!”

 Bandeko basi mpe mibali oyo bakendaki na Albanie to na Kosovo bazalaka na botɔndi mingi ndenge Yehova apambolaki milende na bango mpe apesaki bango bomoi ya esengo. Nsima ya kolekisa bambula mingi na Albanie, Eliseo alobeli na mokuse makambo oyo akutanaki na yango, alobi boye: “Lokola tozali bato, tokanisaka ete bomoi na biso ekobatelama malamu soki tozali kotya motema na biloko oyo mokili etalelaka ete ebatelaka bomoi. Kasi ezali solo te. Nzokande, mibeko ya Yehova nde esalaka ete tózala na ntina mpe ebatelaka biso. Kosakola na esika oyo mposa ya basakoli ezali mingi esalisaka ngai nabosana likambo yango te. Nazali na baninga ya motema oyo bazingi ngai. Lisusu bazali mpe na mikano oyo nazali na yango.” Sandra alobi boye: “Ntango nakendaki na esika oyo mposa ya basakoli ezali mingi, namonaki ete Yehova apesaki ngai libaku ya kokokisa mposa makasi oyo nazalaki na yango, elingi koloba, kozala misionɛrɛ. Nayokaka mawa te ndenge nakendaki na Albanie. Nayoká naino esengo ya boye te.”