Binsamu bia Evanzile bakala dimosi dieri na nkumbu Za Tibatisi bizonzelaka, weri samunaka nsangu zitariri Timfumu tia Nzambi ku Yude. Ngano misamu mi tâka Bibila mu bakala dio mia matieleka miena? Tataluzuleno:

•   Bibila ditêle ti: ‘Muna tilumbu tîna, Za Tibatisi wayiza mu longesaka ku sese dia Yude, têle: “Sobeno mabanza, mu bungu ti Timfumu tia zulu tieka penepene.”’ (Matie 3:1, 2) Ngano mikanda mia bantu mie ko mita singasa musamu wo? Yee.

   Bakala dimosi dia mbandu ya ntete di batâka nkumbu Flavius Josèphe wazonzela bakala dimosi dieri na nkumbu “Za, dibahana mpe nkumbu ya Tibatisi,” yandi “watindisa Bayuda ti bayirika misamu mia buderede,” mu bâ “ba kangama ha meso ma Nzambi,” na “mu kwizi batusu.”—Histoire ancienne des Juifs, Livre XVIII.

•   Bibila disongele ti Za wasemba Erode Antipase, weri mfumu ya tizunga tia Galile na tia Pere. Erode keri tâka ti yandi Muyuda weri mpe Musiku wa Mose keri landaka. Za watêla Erode ti musamu wa mbi kayirika mu bungu ti Erodiade kakwela mukento wa mpangi’andi. (Marke 6:18) Bibila kwa dizonzelaka musamu wango, bantu bakaka wa batambulaka mpe.

   Josèphe watâ ti Antipase “[wazolo] Erodiade” mpe “ka mona nsoni ko mu mu têla ti bakwelana.” Erodiade watambula mpe wabika bakala diandi mu kwelana na Antipase.

•   Bibila ditêle ti: ‘Dieka bo Yerusaleme, na Yude ya mukaka, na [bizunga] biabiansoni bia Zurde, ni beri kwenda kwe [Za], yandi ni keri babatisaka mu mamba ma Zurde.’​—Matie 3:5, 6.

   Josèphe mpe singase musamu wo. Diangana, Josèphe watsoneka ti: “poka dia bantu” dieri kwe talaka Za mpe “misamu mi keri longaka miatomo ba simba mitima.”

 Wumonekene ti Josèphe wabâ mu mbandu ya ntete watambula ti Za Tibatisi muntu wa matieleka weri. Beto mpe tulendi watambula.