Sabi za Zingu kia nzo Yakiese

Zitisanga o Nkaz’aku

Wilson * wavova vo: “Vava Raquel kefunganga makasi, odilanga mu kolo kiandá. Avo tufongele mu mokena e diambu, osakisanga makasi ye ke zolanga mokena yame ko. Ke tulendanga singika diambu ko. Nzolele vo twavambana.”

Raquel wavova vo: “Vava Wilson kalwaka ku nzo, omono dila yadilanga. Yateza kunsasila dina diantokanesanga, kansi wanzenga e mvovo. Wampovesa vo e diambu diadi diakete kwandi, kiafwana dio tokanena ko. Ediadi diasakisa makasi mame.”

NGA wabwila kala e diambu diadi? Yau awole bazolele mokena, kansi bafungidi makasi. Ekuma?

Kadi akala ye akento mu mpila yaswaswana bemokenenanga, ye konso muntu muna yau una ye nsatu zandi. O nkento nanga ozolanga songa e ngindu zandi nkumbu miayingi. Akala ayingi, bevavanga singika e diambu mu nzaki zawonso mu venga e ntantani. Aweyi olenda sundila e mpasi zazi yo toma mokena yo nkaz’aku? Muna toma zitisanga o nkaz’aku.

O nkwa luzitu ovwanga akaka o mfunu yo bakula e ngindu zau. Tuka kileke, nanga walongoka zitisa ana basundidi e wisa yovo ngangu. Kansi muna longo diampasi dikalanga mu zitisa nkaz’aku ona obadikanga vo nuafwanana. Linda wasompa se mvu nana wavova vo: “Yazaya wo vo Felipe wawunikinanga konso muntu kamokenanga yandi kuna luzindalalu ye sungididi kiawonso. I wau mpe yazolanga vo kamokena yame.” Nanga owunikinanga akundi ye yitu yaku ye sungididi kiawonso vava bemokenanga yaku yo kubazitisa. Nga i wau mpe ovanganga vava omokenanga yo nkaz’aku?

O kondwa luzitu mpasi zayingi ye ntantani ditwasanga muna nzo. Solomo wa Ntinu a ngangu wavova vo: “Wete e sele kiayuma kina yo luvuvamu, ke mu nzo yazala ye mbizi ye ntantani ko.” (Ngana 17:⁠1) Nkand’a Nzambi uvovesanga akala bakadila y’akazi au kuna luzitu lwawonso. (1 Petelo 3:⁠7) O “nkento” mpe “kavumina nkaz’andi.”​—⁠Efeso 5:⁠33.

Aweyi nulenda mokenena kuna luzitu lwawonso? Tala luludiku lwamfunu kevananga o Nkand’a Nzambi.

Vava Nkaz’aku Kezolanga Vova Diambu

Diambu Diampasi: Ndonga bezolanga vova kwayingi kansi ke bezolanga winikina akaka ko. Nga i wau mpe ovanganga? Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “On’ovana mvutwilu ke mu teka wa ko” zowa kwandi. (Ngana 18:​13) Muna kuma kiaki, una kwavovele ko teka wunikina o nkaz’aku. Ekuma? Carla ona wasompa se mvu 26 wavova vo: “Kizolanga ko vo nkaz’ame kasingika diambu vana vau. Ke dina mpe mfunu ko vo kakwikila ngatu zaya una diambu diyantikidi. Edi kaka nzolele vo kawunikina vava mvovanga yo bakula e ngindu zame yo zitisa zo.”

Kuna diak’esambu, akala ye akento akaka ke bezolanga toma mokena ko. Ke beyangalalanga ko vava akazi au bekubakomekenanga mu songa e ngindu zau. Laura ona wasompele ke kolo ko, wabakula vo nkaz’andi kesonganga ngindu zandi mu nzaki ko. Wavova vo: “Mfwete kala ye luzindalalu yo vingila yavana keziula o ntim’andi.”

Una nulenda singikila diambu diadi: Avo ngeye yo nkaz’aku diambu nuzolele mokena dilenda twasa ntantani, numokena dio vava ntima mieno mivuvamanga ye vava makasi mekulukanga. Adieyi ofwete vanga avo nkaz’aku kazolele kwandi mokena ko? Zaya wo vo “e ngindu za muntu zina nga maza muna sima. O mbakuzi ovola zo.” (Ngana 20:​5, Bíblia na Linguagem de Hoje) Avo ovolele panu kia maza mu nzaki zawonso, maza makete kaka osala mau. Diau adimosi mpe, avo okomekene nkaz’aku kavova, makete kaka kevova, kulenda kunsadisa ko kasonga e ngindu zandi. Disundidi o wete mu kumvanga e yuvu kuna ngemba ye luzitu lwawonso, yo songa luzindalalu avo nkaz’aku kavene mvutu vana vau ko.

Avo nkaz’aku ozolele vova, ‘kala ye nzaki zawa, o vova, malembe, o makasi, malembe.’ (Yakobo 1:​19) O nwe ambote kewanga kaka dina divovwanga ko, kansi ovavanga mpe bakula dina difididi muntu mu vova e diambu. Vava nkaz’aku kevovanga, vav’o zaya e ngindu zandi. E mpila ina owunikinanga vava nkaz’aku kevovanga ilenda kunsadisa mu bakula kana vo zitisa okunzitisanga yovo veza okumvezanga.

Yesu watulonga una tufwete wunikina. Kasikil’owu, vava nkwa wazi kamfinama mu lomba lusadisu, Yesu kamwuka vana vau ko. Entete wawunikina dina nkwa wazi kamvovesa. Wayambula vo mana kawá masimba o ntim’andi, i bosi kamwuka. (Maku 1:​40-​42) Vava nkaz’aku kevovanga, landanga e mbandu a Yesu. Sungamena vo nkaz’aku ozolele vo wamfwila e nkenda, kansi kazolele ko vo wasingika e diambu vana vau. Muna kuma kiaki, toma kumwunikinanga. Yambula vo e mvovo mia nkaz’aku mia simba o ntim’aku. I bosi umvana lusadisu muna diambu kavwidi o mfunu. Avo ovangidi wo, osonga vo nkaz’aku ozitisanga.

SADILA ELONDI DIADI: Vava nkaz’aku kekuvovesa diambu, sia e ngolo walembi vana e mvutu vana vau. Vingila yavana kefokola o vova, bakula mana kavovele. I bosi mokena yo nkaz’aku, unyuvula: “Nga yatoma wunikina vava ovovelenge?”

Vava Okalanga ye Diambu dia Vova

Diambu Diampasi: Linda ona tuyikidi kuna lubantiku wavova vo: “Programa za Televizau zisonganga mambu mesevesanga, zifilanga o wantu mu yindula vo ke diambi kwandi ko mu vova diambu diambi mu kuma kia akazi au, kubaveza yo kubalevola.” Akaka basansukila muna nzo zina vo ke bezitisanga muntu yo nkw’andi ko. Vava besompanga, diampasi dikalanga kwa yau mu yambula e fu kiaki ­kiambi. Ivone, ozingilanga kuna Canadá wavova vo: “Yasansukila mu fulu kina o wantu bavezananga, levolwa yo yikilwa nkumbu za luvezo.”

Una nulenda singikila diambu diadi: Vava omokenanga yo wantu mu kuma kia nkaz’aku, vovanga “dina diambote kaka muna vangamesa wantu akaka, diavan’awana bew’e nsambu.” (Efeso 4:​29) Vovanga mambu mambote mu kuma kia nkaz’aku kimana wantu akaka banzitisa.

Kana nkutu vava okalanga kumosi yo nkaz’aku, venga e fu kia sadila mvovo ye nkumbu za luvezo. Kuna Isaele yankulu, Mikale wafungila Ntinu Davidi wa nkaz’andi o makasi. Wavova kuna luvezo lwawonso vo Ntinu Davidi wavanga nze “tunga kia muntu.” E mvovo miandi mia fusulwisa Davidi e nsoni ye mia kendeleka mpe Nzambi. (2 Samuele 6:​20-​23) Nkia diambu tulongokele? Vava omokenanga yo nkaz’aku, toma solanga e mvovo. (Kolosai 4:⁠6) Felipe, wasompa se mvu nana, wavova vo yandi yo nkaz’andi ntantani bena zau. Wabakula vo, ezak’e ntangwa e mvovo miandi ntantani miwokesanga. Wakudikila vo: “Yabakula vo o tantana ke ditwasanga nluta ko. Diambote yakumika e ngwizani ame yo nkaz’ame.”

Nkento ansona mosi kuna nz’ankulu wavovesa wan’andi a longo vo, ‘basolola vundu konso muntu vana nzo a nkaz’andi.’ (Rutu 1:⁠9) Vava yakala yo nkento bezitisanga muntu yo nkw’andi, bekitulanga e nzo au se “fulu kia luvuvamu.”

SADILA ELONGI DIADI: Ngeye yo nkaz’aku nuvaula e ntangwa nwabadika luludiku luyikilu muna kunku kiaki. Yuvula nkaz’aku: “Vava imokenanga yaku vana fulu kia ndonga, nga zitisa ikuzitisanga yovo nsoni ikufusulwisanga? Nkia diambu mfwete singika?” Toma winikina vava nkaz’aku kesonganga e ngindu zandi. Teza sadila mana kavovele.

Tonda e Ngindu Zaswaswana za Nkaz’aku

Diambu Diampasi: Akala ye ankento ana basompanene owau, vilwa bevanganga vava beyindulanga vo o mvovo “nitu mosi” uyikwanga muna Nkand’a Nzambi usongele vo yakala yo nkento ngindu zimosi bafwete kala zau. (Matai 19:⁠5) Kansi bebakulanga vo e ngindu zazi ke zaludi ko. Ekolo bezinganga, e fu yau yaswaswana yikubafilanga mu tantana. Linda wavova vo: “Omono yo nkaz’ame Felipe twaswaswana, omono itokananga kwayingi mu kuma kia diambu, kansi oyandi ketokananga kwandi ko. Ezak’e ntangwa avo diambu dina kuntokanesa, oyandi wavuvama kwandi kekalanga, e fu kiaki makasi kikumfungisanga kadi ibakulanga vo e diambu dimbwididi ke dina kuntokanesa ko.”

Una nulenda singikila diambu diadi: Nuzaya wo vo yeno awole fu yaswaswana luna yau, ye nuzitaziana. Muna bong’e nona: O meso maku maswaswana yo matu; kansi kumosi mesalanga kimana wakangala mu luvuvamu. Adriana, wasompa se mvu makumatatu, wavova vo: “Wau vo e ngindu zeto ke zikululanga nkanikinu mia Nkand’a Nzambi ko, omono yo nkaz’ame ngindu zaswaswana tukalanga zau. Vana ntandu, sompana twasompana, kansi ke twafwanana ko.”

Avo nkaz’aku ngindu zaswaswana kena zau, kusie kaka sungididi muna ngindu zaku ko. Sia mpe e sungididi muna ngindu zandi. (Filipi 2:⁠4) Eduardo, nkaz’a Adriana, wavova vo: “Ke ntangwa zawonso ko ibakulanga e ngindu za nkaz’ame. Kansi isungamenanga vo itoma kunzolanga vioka nkutu e ngindu zame. Vava kemonanga kiese, omono mpe kiese imonanga.”

SADILA ELONGI DIADI: Soneka e ngindu zaswaswana za nkaz’aku yovo mpil’andi ambote ya singikila mambu. (Filipi 2:⁠3)

O luzitu i mosi muna mambu mamfunu malenda sadisa mu kala ye longo lwasikila ye lwakiese. Linda ona tuyikidinge kuna lubantiku wavova vo: “ O luzitu, kiese ye luvuvamu lutwasanga muna longo. O zitisa o nkaz’aku nluta miayingi ditwasanga.”

UKIYUVULA . . .

▪E fu yaswaswana ya nkaz’ame aweyi itwasilanga nluta omu nzo eto?

▪Ekuma dinina o mfunu mu tambulwila e ngindu za nkaz’aku avo ke zikulwidi nkanikinu mia Nkand’a Nzambi ko?

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]