Kwamanana Vanga o Wete

‘Kwamanana . . . vanga o wete.’​—⁠LUKA 6:⁠35.

1, 2. Ekuma o vanga mawete kw’akaka ke diambu diakete ko?

O VANGA mawete kw’akaka ke diambu diakete ko. Dilenda kala vo awana tuzolanga ke bekutuzolanga kweto ko. Kanele vo tusianga e ngolo za sadisa wantu mu kubasamunwina e “nsangu zambote za nkembo a Nzambi” ye Mwan’andi, nanga ke bewa zo kwau ko yovo yangalela zo. (1 Tim. 1:​11) Akaka bena se ‘atantu a nti ampasi za Kristu.’ (Fili. 3:​18) Wau vo tu Akristu, aweyi tufwete kadila ye wantu awaya?

² Yesu wavovesa alongoki andi vo: “Nuzol’atantu eno, yo kubavanga mawete.” (Luka 6:​35) Owau, yambula twatoma fimpa luludiku lwalu. Tubaka mpe e nluta muna fimpa mambu makaka kavova o Yesu mu kuma kia vang’o wete kw’akaka.

“Nuzol’atantu Eno”

3. (a) Yika mu mvovo mia ngeye kibeni, dina diasonama muna Matai 5:​43-45. (b) Afidi a dibundu dia Ayuda a tandu kiantete aweyi bamwenanga awana bena vo ke Ayuda ko?

³ Mun’Elongi diandi vana Mongo, Yesu wavovesa wantu kalonganga vo bazola atantu au yo sambila mu kuma ki’awana bababangikanga. (Tanga Matai 5:​43-45.) Awana bawa malongi ma Yesu, Ayuda, ana bakizayila nkanikinu a Nzambi uvovanga vo: “Kulandi kunda ko, ngatu lundil’ekasi muna wan’a nkangu aku, kansi ozola nkw’aku konso una okuzolela.” (Fuka 19:​18) Afidi a dibundu dia Ayuda a tandu kiantete, balonganga vo, o “wan’a nkangu aku” yo “nkw’aku,” Ayuda kaka. O Nsiku kavana Nzambi kwa Mose, wavova vo Aneyisaele bayivaula ye zula yakaka. Kansi, oyau basekola  dio mu yika vo awonso bena vo ke Ayuda ko bafwete badikilwa vo atantu yo saulwa.

4. Alongoki a Yesu aweyi bafwete kadila y’atantu au?

⁴ Kansi, Yesu wavova vo: “Nuzol’atantu eno, nubasambil’ana bekunubangika.” (Mat. 5:​44) Alongoki andi bafwete kala ye zola y’awana bekubasia kitantu. Muna Nsangu Zambote zasoneka Luka, Yesu wavova vo: “Omono inuvovese wo, oyeno nuwa, ovo, nuzol’atantu eno, nuvanga mawete kw’awana bekunusaula, nusambul’awana bekunusiba, nubasambil’awana bekunutianguna.” (Luka 6:​27, 28) Nze awana bawa yo sadila elongi dia Yesu muna tandu kiantete, ‘tuvanganga mawete kw’awana bekutusaulanga’ muna lembi kubavutulwil’e mbi, kansi kubavanga owu wambote. ‘Tusambulanga awana bekutusibanga,’ muna kubavovesela kuna ngemba. ‘Tusambilanga mpe mu kuma ki’awana bekutubangikanga’ muna nitu yovo awana ‘bekututiangunanga.’ E sambu ya mpila yayi yisonganga vo tuzolanga atantu eto, kadi tulombanga kwa Yave kabasadisa baviluk’o ntima yo vang’oma malenda kubatwasil’edienga dia Yave.

5, 6. Ekuma tufwete zolela atantu eto?

⁵ Ekuma tufwete zolela atantu eto? Yesu wavova vo: “Nwakala nu wan’Es’eno wina kun’ezulu.” (Mat. 5:​45) Avo tulemvokela elongi diadi, tukala “wan’a” Nzambi muna tangininanga Yave ona “odungumunanga ntangw’andi vana vena wantu ambi yo wantu ambote.” Nze una kayika o Luka, Nzambi “mvevodi kuna kwa ntokozi, yo kuna kw’akwa bi.”​—⁠Luka 6:⁠35.

⁶ Muna songa kw’alongoki andi o mfunu wa ‘zola atantu au,’ Yesu wavova vo: “Ovo nuzolele ana banuzolele, nkia nsendo nuna wau? akwa mpaku nkutu, ke wau bevanga ko e? Ovo nukayisa mpangi zeno kaka, nkia nduta nulut’akaka? a nzenza nkutu, ke wau bevanganga ko e?” (Mat. 5:​46, 47) Avo tuzola kaka awana bekutuzolanga, ke tutambula “nsendo” kwa Nzambi ko ngatu vwa edienga diandi. Kana nkutu akwa mpaku ana batoma vezwanga, bazolanga mpe awana babazolanga.​—⁠Luka 5:30; 7:⁠34.

7. Ekuma ke tusongela nswaswani ko kele vo tukayisi kaka “mpangi” zeto?

⁷ Muna kayis’o muntu, Ayuda bakala ye fu kiavova vo, “luvuvamu.” (Afu. 19:20; Yoa. 20:​19) Bavanganga wo muna songa vo vimpi yo wete bazolelanga awana bakayisanga. Kele vo tukayisi kaka awana bena vo “mpangi” zeto, ke tusonganga nswaswani ko ye akaka. Nze una kavova o Yesu, “a nzenza nkutu” i wau mpe bavanganga.

8. O Yesu adieyi kazola bafwete vanga o wantu, vava kavova: ‘Nukala nwalunga’?

⁸ Muna kuma ki’esumu twavwila yeto awonso, alongoki a Kristu ke wantu alunga ko. (Roma 5:​12) Kana una vo i wau, Yesu wafokola elongi diandi ye mvovo emi: “Nulungil’e ndunga ilunganga S’eno kun’ezulu.” (Mat. 5:​48) Muna mvovo miami, Yesu wakasakesa  awana bawa elongi diandi mu tanginina Yave una vo i ‘S’au kun’ezulu,’ i sia vo, bawokesa o zola kwau muna zolanga atantu au. Diau adimosi mpe divavwanga kwa yeto.

Ekuma Tufwete Yambulwilanga Akaka?

9. E mvovo “utuyambulwila mfuka zeto,” adieyi usonganga?

⁹ Tuvangang’o wete vava tulolokanga muntu utusumukini. E sambu ki’Es’eto kina kalonga o Yesu kivovanga vo: “Utuyambulwila mfuka zeto, e ngyambwila tuyambulwidi ana tuvwidi mfuka.” (Mat. 6:​12) Kieleka, e sambu kiaki ke kiyikanga oma ma yambulwila mfuka za nzimbu ko. Nsangu Zambote zasoneka Luka, zisonganga vo e “mfuka” kayika o Yesu, i sumu, kadi wavova vo: “Utuyambulwila masumu meto; kadi oyeto tuyambulwidi awonso ana batudia mfuka.”​—⁠Luka 11:⁠4.

10. Aweyi tulenda tanginina Nzambi muna diambu dia yambulwila akaka?

¹⁰ Tufwete tanginina Nzambi ona ololokanga asumuki bevilukang’o ntima kuna mvevo. Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “Nulembamiana, nukala yo walakazi, nuyambuziana, una kanuyambulwil’o Nzambi muna Kristu.” (Ef. 4:​32) Davidi wa ntozi a nkunga wayimbila vo: “O Yave nkwa nkenda yo ungudi, nkwa ntim’evunda yo ulolo wa walakazi. . . . Kekutuvutwila mun’owu wa masumu meto ko, ngatu kutusendela muna bi weto. . . . Konso una wavavuzianina este ye weste, i una katuvengomwenena makuzuka meto. Konso una kefwila wan’andi e nkenda o se, i una kefwil’o Yave ana bekumvumina e nkenda. Kadi oyandi ozeye mpangw’eto; osungamene wo vo tu ntoto.”​—⁠Nku. 103:​8-14.

11. Aki nani keyambulwilang’o Nzambi?

¹¹ Nzambi oyambulwila wantu, avo yau mpe beyambulwila awana babasumukini. (Maku 11:​25) Yesu wavova mu kuma kia diambu diadi vo: “Ovo nuyambulwila wantu o makuzuka mau, o S’eno kun’ezulu okunuyambulwila mpe. Kansi ovo nulembi yambulwila wantu o makuzuka mau, o S’eno kekunuyambulwil’omeno makuzuka ko.” (Mat. 6:​14, 15) Elo, Nzambi oyambulwila kaka awana beyambulwilanga akw’au kuna mvevo. Imosi muna mpila tulenda kwamanena vang’o wete i lemvokela luludiku lwa Paulu luvovanga vo: “Wauna kanuyambulwila o Mfumu, i una mpe nuyambulwila.”​—⁠Kol. 3:⁠13.

‘Nuyambula Fundisa’

12. O Yesu nki’elongi kavana mu kuma kia fundisa akaka?

¹² Mun’elongi diandi vana Mongo, Yesu wasonga mpila yakaka ya vangil’o wete, vava kavovesa awana bawa elongi diandi vo, bayambula fundisa akaka yo yika nona kisonganga mfunu a diambu diadi. (Tanga Matai 7:​1-5.) Yambula twabadika dina kazola vova o Yesu vava kavova vo: ‘Nuyambula fundisa.’

13. Awana bawa elongi dia Yesu aweyi bafwana ‘yambulwila’?

¹³ Nsangu Zambote zasoneka Matai ziyikanga e mvovo mia Yesu vo: “Nuyambula fundisa, nwalembi fundiswa.” (Mat. 7:​1, NW) Yesu wavova vo: “Nuyambula fundisa, ozevo ke nufundiswa ko: Nuyambula tumba, ozevo ke nutumbwa ko: Nuyambula, ozevo nuyambulwilwa.” (Luka 6:​37, NW) Muna tandu kiantete, Afarisi bakala ye fu kia fundisa akaka mu kuma kia malongi mau ke makala ngwizani ko ye Nkand’a Nzambi. Awana bakala ye fu kiaki, wau bawa elongi dia Yesu bafwana ‘yambula fundisa.’ Kansi, bafwana ‘yambulwila,’ i sia vo loloka e mpilakanu z’akaka. Paulu wa ntumwa elongi diau adimosi kavana mu kuma kia yambulwila.​—⁠Tanga Efeso 4:⁠32.

14. Muna lolokanga akaka, alongoki a Yesu adieyi badi longa kwa akw’au?

¹⁴ Muna yambulwilanga akaka, alongoki a Yesu u badi sadisila akaka mu yambulwila mpe akw’au. Yesu wavova vo: “Muna mfundisa nufundisa i nufundisilwa: muna  nzongo nuzongela mpe i kikunuzongelwa.” (Mat. 7:⁠2) Tuvela yina tukunanga muna mpila tukadilanga y’akaka.​—⁠Ngal. 6:⁠7.

15. O Yesu aweyi kasongela vo o fundisa akaka ke diambote ko?

¹⁵ Muna songa vo e fu kia fundisa akaka ke kiambote ko, Yesu wayuvula vo: ‘Adieyi omwenene kiti kin’omo disu dia mpangi aku, walembi mona mwangu un’omo diaku disu? Ovo, nkia mpoves’ovovesa mpangi aku vo, yambula yakatul’e kiti kin’omo disu diaku; wau, o mwangu un’omo diaku disu?’ (Mat. 7:​3, 4) Ndiona una ye fu kia fundisa akaka, osianga meso muna má kiakete kina muna “disu” dia mpangi andi. Edi kebanzanga vo mpangi andi kena yo zayi ko yovo ketoma monanga ko. Kana una vo o vilwa wakete kwandi, nze kiti, ndion’ozolanga fundisa akaka, ovavanga “katul’e kiti” kiokio. Kuna kuvunina kwawonso, okuyivananga mu sadisa mpangi katoma mona e lekwa una kina.

16. Ekuma diafwana yikilwa vo Afarisi “mwangu” bakala wau muna meso mau?

¹⁶ Afidi a dibundu di’Ayuda, yau batoma songanga e fu kia fundisa akaka. Muna bong’e nona, vava e mpofo mosi wawukwa kwa Kristu kavova vo Yesu kwa Nzambi katuka, Afarisi bamvovesa vo: “Onge wamana wutukila muna masumu, se ngeye okutulong’e?” (Yoa. 9:​30-​34) Afarisi “mwangu” bakala wau muna meso, mpofo kikilu bakala, kadi ke bakala ye umbakuzi wa mwanda ko ngatu zayi watoma fundisa. Muna kuma kiaki, Yesu wavova vo: “U mpuki, teka katwil’ekulu o mwangu un’omu disu diaku, i bosi otoma mona, wakatula kiti kin’omo disu dia mbunzi aku.” (Mat. 7:5; Luka 6:​42) Avo tuna ye fu kia vang’o wete kw’akaka yo kadila yau mu mpil’ambote, ke tukubafundisa ko yo monanga kaka kiti kin’omu disu di’ampangi zeto. Kansi, tuzaya wo vo yeto awonso tu wantu alembi lunga, tuvenga mpe e fu kia fundisa ampangi zeto.

Aweyi Tufwete Kadilanga Y’akaka?

17. Nze una wasonama muna Matai 7:​12, aweyi tufwete kadilanga y’akaka?

¹⁷ Mun’Elongi diandi vana Mongo, Yesu  wavova vo Nzambi osonganga walakazi kwa selo Yandi, muna wanga e sambu yau. (Tanga Matai 7:​7-12.) Yesu wasonga e mpila tufwete kadila y’akaka vava kavova vo: “Konso una nuzolele o wantu vo banuvanga, i nuvanga mpe kwa yau.” (Mat. 7:​12) Mu mpila yayi kaka tulenda songela vo tu alongoki akieleka a Yesu Kristu.

18. O “Nsiku” aweyi usongelanga vo tufwete vanga kwa wantu una tuzolanga vo batuvanga?

¹⁸ O Yesu vava kavova vo tufwete vanga kwa wantu una tuzolanga vo batuvanga, wakudikila vo: “Kadi i nsiku ye ngunza wuwu.” Vava tukadilanga y’akaka nze una kavova o Yesu, tusonganga vo ngwizani tuna ye “Nsiku,” wasonama muna Nkand’a Nzambi, tuka muna Etuku yamuna nkand’a Nsiku. E nkanda miami ke miyikanga kaka ekani dia Nzambi ko diafila mbongo ina isukisa mambi, kansi miyikanga mpe e Nsiku kavan’o Nzambi muna Mose kwa nkangu a Isaele muna mvu a 1513 vitila tandu kieto. (Etu. 3:​15) Nsiku watoma dio kiesesa mpe vo Aneyisaele bafwete kala akwa ziku, ke bafwete sia mpambula ko, bavanga mawete kwa mimbona-mpasi ye nzenza zakalanga muna nsi au.​—⁠Fuka 19:​9, 10, 15, 34.

19. O “Nsiku” aweyi usongelanga vo tufwete vang’o wete?

¹⁹ Vava kasadila mvovo “ngunza,” o Yesu nkanda mia ungunza mia Sono ya Kiyibere kayika. Nkanda miami, ungunza wa Masia miyikanga walunganina muna Kristu. Miasonganga mpe vo Nzambi osambulanga nkangu andi vava bevanganga oma mansongi vana meso mandi yo kadila y’akaka mu mpil’ambote. Muna kuma kiaki, ungunza wa Yesaya wavana Aneyisaele luludiku olu: “I wau wuwu kavovele o Yave, nulunda ndungidi, nusonga unsongi. . . . Nkwa nsambu o muntu ovanga diadi, yo mwan’a muntu on’otoma dio simbinina; . . . yo lunda koko kwandi muna sula bi.” (Yes. 56:​1, 2) Elo, Nzambi ovavanga vo nkangu andi wavang’o wete.

Vangang’aka o Wete Kw’akaka

20, 21. E ndonga aweyi bavanga vava bawa Elongi dia Yesu vana Mongo? Ekuma ofwete yindulwila elongi diadi?

²⁰ Mambu makete kaka tubadikidi muna ulolo wa mambu mamfunu kavova o Yesu mun’Elongi diandi vana Mongo. Kana una vo i wau, tulenda bakula una bamona awana bawá malongi ma Yesu. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “O Yesu, vava kamana mambu mama, e ndonga iyizengenekenene elongi diandi: kadi kakubalonga ndong’a nkwa wisa, ke ndong’asoneki au ko.”​—⁠Mat. 7:​28, 29.

²¹ Ka lukatikisu ko vo Yesu Kristu yandi i “Mbandabanda” yovo Nlongi Ambote ona wayikwa muna ungunza. (Yes. 9:⁠6) Elongi dia Yesu vana Mongo diasonga vo wazaya mpila ina S’andi ezulu kebadikilanga mambu. Vana ntandu a mana tuwidi, elongi diadi mayingi mpe divovanga mu mpila tulenda kadila ye kiese, mpila ya vengela zumba, e mpila tulenda vangila oma mansongi, una tulenda vanga muna vwa e zingu kia kiese kuna sentu ye makaka mpe. Ekuma olembi tangila diaka Matai kapu kia 5 yakuna 7? Yindula luludiku lwamfunu lwasonama mo. Ediadi dikusadisa mu yangidika Yave yo kadila y’akaka mu mpil’ambote yo vanga oma mambote.

Nkia Mvutu Ovana?

• Aweyi tufwete kadilanga y’atantu eto?

• Ekuma tufwete yambulwilanga akaka?

• O Yesu adieyi kavova mu kuma kia fundisa akaka?

• Nze una wasonama muna Matai 7:​12, aweyi tufwete kadilanga y’akaka?

[Yuvu ya Longoka]

[Mvovo mia Sina muna lukaya lwa 10]

Ng’ozeye ekuma Yesu kavovela vo: ‘Nuyambula fundisa’?

[Foto ina muna lukaya lwa 8]

Ekuma tufwete sambila mu kuma ki’awana bekutubangikanga?

[Foto ina muna lukaya lwa 10]

Nga ovanganga kw’akaka dina ozolanga vo wavangwa?