Kuenda na kisika mambu kele

LUSADUSU SAMU NA DIBUTA | KUYUNDULA BANA

Bana mpe basite ya internet samu na kusolola na bantu—Kitini 1: Muana na munu fueti sadila basite ya Internet samu na kusolola na bantu?

Bana mpe basite ya internet samu na kusolola na bantu—Kitini 1: Muana na munu fueti sadila basite ya Internet samu na kusolola na bantu?

 Na kutadila anketi mosi, 97% ya bantuenia kesadilaka basite ya Internet samu na kusolola na bantu. Yakele mpe mutindu yina samu na muana na nge? Kana yakele mutindu yina, tala ndambu ya mambu yina nge fueti kenga na yau.

Na disolo yayi

 Bawola yina muana na nge kelutisaka na basite ya Internet samu na kusolola na bantu

 Site ya Internet mosi HelpGuide.org tubaka ti: “Basite ya Internet samu na kusolola na bantu salamaka samu na kubenda dikebi na beno, kutinda beno beno vuanda kaka konekte, mpe kutinda beno beno talaka yau mbala na mbala kana bametula kima ya yimpa.”

 “Munu kevuandaka na lukanu ya kutala kaka mambu yina bametula na Internet samu na mua miniti, kasi munu kelutisaka bawola mingi. Yakevuandaka mpasi samu na munu kubika telefone na munu mpe kusala diambu yankaka ya mfunu.”—Lynne, yina kele na bamvula 20.

 Kukiyuvusa: Muana na munu kevuandaka na kikadulu ya kukipekisa samu na kuzitisa bandilu ya bawola yina munu ketudilaka yandi na yina metadila kusadila basite ya Internet samu na kusolola na bantu? Muana na munu kele mpenza na dikoki ya kukitudila bandilu mpe kuzitisa yau?

 Nsikudukusu ya Biblia: “Beno keba mpenza ti mutindu na beno ya kutambula vuanda . . . lokola bantu ya nduenga, beno sadila ntangu na beno mbote mpenza.”—Baefese 5:15, 16.

Kubika ti muana na nge sadila basite ya Internet samu na kusolola na bantu kondua bansiku kele lokola kubika yandi yandi monte na zulu ya mpunda kondua kulongisa yandi mutindu ya mbote ya kusadila yau

 Mutindu muana na nge ketadilaka kinkundi na Internet

 Mpova “site ya Internet samu na kusolola na bantu” kena kumonisa ti bantu yina kesadilaka yau bakele na bankundi to bakele konekte na bantu yina bamezaba. Kasi kutatamana kusolola na muntu mosi zola monisa ve kuvuanda nkundi na yandi.

 “Munu mebakusa ti bantuenia mingi kekanisaka ti kana bakele na bantu mingi yina kena kusepela na mambu yina baketulaka na Internet, yakena kumonisa ti bantu kesepelaka na bau. Nzokande bakezabaka ve mbotembote bantu yango.”—Patricia, yina kele na bamvula 17.

 Kukiyuvusa: Muana na munu kele mpenza na dikoki ya kumanga kutula mpenza dikebi na mambu yina bantu ketulaka na Internet? Yandi kele na dikoki ya kusala kinkundi na bantu kondua kusadila Internet?

 Nsikudukusu ya Biblia: ‘Nkundi ya kedika kezolaka konso ntangu, mpe yandi kele mpangi yina mebutuka samu na bantangu ya mpasi.’—Masese 17:17.

 Mutindu muana na nge kekukimona

 Bantu yina kesosasosaka monaka ti bantu yina kesadilaka mingi basite ya Internet samu na kusolola na bantu, mbala mingi, bakekukimonaka bau mosi, bakekukitungisaka, mpe kuniokuama na makanisi.

 “Ntangu nge kena kumona bankundi na nge kena kulutisa ntangu kintuadi, kondua ti nge vuanda vana, yakesepedisaka ve.”Serena, yina kele na bamvula 19

 Kukiyuvusa: Muana na munu kele ya kuyela na makanisi samu na kukitudila ve dikebi, yandi kesosaka ve kuwelana na bantu yankaka, to yandi kekukitungisaka mingi ve samu na mambu yina yandi kena kutala to yina bantu yankaka kena kusala na site Internet samu na kusolola na bantu?

 Nsikudukusu ya Biblia: “Beto sosaka ve kukimonisa ti beto meluta bantu yankaka, kubimisa kuwelana kati na beto, mpe kuvuanda na kimpala.”—Bagalatia 5:26.

 Mambu yina muana na nge ketulaka mpe yina yandi ketalaka na Internet

 Na basite Internet samu na kusolola na bantu, yakevuandaka pete samu na kutindika muntu na kingolo yandi sala mambu yina muntu zola ve, kutinda bamesage ya mambu ya nsoni, kukota na basite ya pornografi. Ata kana muana na beno kezola ve kusadila mambu ya yango, kuvingila ve ti yandi tala to yandi tanga yau.

 “Munu kemonaka ti na basite ya Internet samu na kusolola na bantu, mambu lenda soba na pete. Yakele na bampova mingi ya plinaplina mpe miyimbu yina kekindisaka mambu ya yimbi.”—Linda, yina kele na bamvula 23.

 Kukiyuvusa: Muana na munu kele mpenza na dikoki ya kusadila mbote Internet? Yandi kevuanda na kumipekisa samu na kumanga kutala mambu yina kele na kati yina bonga ve?

 Nsikudukusu ya Biblia: “Pite mpe mambu nionso ya nsoni ya mitindu nionso to lokoso tangama ata fioti ve na kati na beno, . . . mambu ya nsoni mpe ve, masolo ya buzoba ve, bansaka ya nsoni ve.”—Baefese 5:3, 4.

 Beto lenda zinga kondua kusadila basite ya Internet samu na kusolola na bantu?

 Ee, beto lenda zinga, ata mpe kuzinga na kiese, kondua kusadila basite Internet samu na kusolola na bantu. Bantuenia mingi kesepelaka kuzinga kondua kusadila basite ya Internet samu na kusolola na bantu, bayankaka kati na bau vuandaka sadila yau kasi babakaka nzengolo ya kumanga kusadila yau.

 “Ntangu munu monaka mambu ya yimbi yina basite ya Internet samu na kusolola na bantu vuandaka na bupusi na zulu ya mpangi na munu ya nketo, munu bakaka nzengolo ya kumanga kusadila yau. Banda vana, munu kele na kiese mpe munu memona ti luzingu na munu kele mbote kuluta.”—Nathan, yina kele na bamvula 17.

 Mambu yina beto fueti lunda na makanisi: Tekila kupesa muana na nge nzila ya kusadila basite ya Internet samu na kusolola na bantu, kukindimisa ti yandi kele mpenza na makoki ya kuzitisa ndilu ya wola, kuvuanda na bankundi ya mbote, mpe kumanga mambu ya yimbi.

 Nsikudukusu ya Bibila: ‘Muntu ya kukenga ketadilaka konso kitambi na yandi.’—Masese 14:15.