က၁
တၢ်ဘျၢတဖၣ်လၢ တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံ လံာ်စီဆှံအဂီၢ်
ဖဲပှၤကွဲး လံာ်စီဆှံလၢအခီၣ်ထံးအခါ ပှၤကွဲးဝဲလၢ ဧ့ၤဘြံၤ, အရၣ်မ့း ဒီးကြံးကျိာ် ဒီးပှၤကွဲးအီၤဒ်ကျိာ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်ကွဲးလံာ်ကွဲးလဲၢ် အကျိၤအကျဲလၢပျၢၤ အိၣ်ဝဲအသိးလီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤဒိးန့ၢ်ဘၣ် လံာ်စီဆှံဒီဘ့ၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ လၢအကတြူၢ်တနီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ လၢကျိာ် ၃,၀၀၀ ဘျဲၣ်လံ. ပှၤလၢအဖး လံာ်စီဆှံအါတက့ၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တနၢ်ပၢၢ် ကျိာ်လၢပှၤကွဲး လံာ်စီဆှံလၢအခီၣ်ထံးဘၣ် အဃိ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဖးလံာ်စီဆှံလၢ ပှၤကွဲးကျိာ်ထံက့ၤအီၤ တဘ့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤကွဲးကျိာ်ထံ လံာ်စီဆှံအခါ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်မၤထွဲ တၢ်ဘျၢမနုၤတဖၣ်လဲၣ်. ဒီးတၢ်ဘျၢတဖၣ်အံၤ ကဲဘျုးလၢ ပှၤလၢအကွဲးကျိာ်ထံ ဟီၣ်ခိၣ်သီ တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံလံာ်စီဆှံ အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
ပှၤတနီၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤကဘၣ်ကွဲးကျိာ်ထံ တၢ်ကတိၤတဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ တဖျၢၣ်ဘၣ်တဖျၢၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဆိကမိၣ်လၢ ပှၤမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ် ကနၢ်ပၢၢ် တၢ်ကွဲးအသးအခီၣ်ထံး လီၤတံၢ်ဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အနီၢ်ကီၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ထီဘိဘၣ်. ပကဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢလာ်တဖၣ်အံၤ.
-
ကျိာ်တကျိာ်ဘၣ်တကျိာ်န့ၣ် အကြၣ်မၢ် (grammar), အဝီၢ်သြဲ (vocabulary) ဒီးကျိာ်အတၢ်ဘျၢတဖၣ်န့ၣ် တဒ်သိးဘၣ်. S. R. Driver လၢအမ့ၢ် ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ အဘၣ်ဃးဒီး ဧ့ၤဘြံၤကျိာ်န့ၣ် ကွဲးဝဲလၢ ကျိာ်တကျိာ်ဘၣ်တကျိာ်န့ၣ် “အကြၣ်မၢ် ဒီးတၢ်ကတိၤ အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ လီၤဆီလိာ်အသး တကးဒံးဘၣ် ပှၤဘၣ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ် တၢ်ကတိၤအဖျၢၣ်တဖၣ် အလီၢ်အကျဲန့ၣ် တဒ်သိးလိာ်အသးဘၣ်.” ပှၤလၢအတဲ ကျိာ်တကျိာ်ဘၣ်တကျိာ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဆိကမိၣ်တၢ် တဒ်သိးလိာ်အသးဘၣ်. အဃိ ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ S. R. Driver တဲဝဲလၢ “ကျိာ်တကျိာ်ဘၣ်တကျိာ်န့ၣ် ပှၤကွဲးလံာ် အကျိၤအကျဲ တဒ်သိးလိာ်အသးဘၣ်.”
-
ကျိာ်လၢ ပှၤတဲအီၤလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤန့ၣ် အကြၣ်မၢ် ဒီးအဝီၢ်သြဲ လီၤဆီလိာ်အသးဒီး ဧ့ၤဘြံၤ, အရၣ်မ့း ဒီးကြံးကျိာ် အကြၣ်မၢ် ဒီးအဝီၢ်သြဲ လၢပှၤသူအီၤဖဲ ပှၤကွဲးလံာ်စီဆှံအဆၢကတီၢ်လီၤ. အဃိ ပှၤမ့ၢ်ကွဲးကျိာ်ထံအီၤလၢ တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်ဘၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ် ပှၤနၢ်ပၢၢ်အခီပညီတၡဲဘၣ် ဒီးတဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ် နၢ်ပၢၢ်ကမၣ်အခီပညီ သ့ဝဲလီၤ.
-
တၢ်ကတိၤတနီၤ အခီပညီ အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်လၢအမဲာ်ညါ ဒီးအလီၢ်ခံလီၤ.
လံာ်စီဆှံအဆၢတနီၤန့ၣ် ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်တဖၣ် ကွဲးကျိာ်အီၤ လၢတၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်ဘၣ်တဖျၢၣ် ဒ်တၢ်ကွဲးအသး အခီၣ်ထံးအိၣ်ဝဲအသိးသ့, ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ပလီၢ်အသး သပှၢ်တၢၢ်လီၤ.
တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံတၢ်လၢ တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်ဘၣ်တဖျၢၣ် ဒုးနၢ်ပၢၢ်ကမၣ် ပှၤကညီသ့န့ၣ် ပကကွၢ်သကိး တၢ်အဒိတနီၤ.
-
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “မံ” န့ၣ်တဘျီတခီၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤမံအနီၢ်ကီၢ် ဒီးတဘျီတခီၣ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤသံ (မံလၢတၢ်သံအပူၤ) လီၤ. (မးသဲ ၂၈:၁၃; မၤတၢ် ၇:၆၀) ဖဲတၢ်ကတိၤအံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ပှၤသံလံအခါ ပှၤကွဲးကျိာ်ထံလံာ်စီဆှံတဖၣ်န့ၣ် ကွဲးကျိာ်ထံက့ၤဝဲလၢ “မံလၢတၢ်သံအပူၤ” မ့တမ့ၢ် ကွဲးဝဲယိယိလၢ “သံလံ” သ့စ့ၢ်ကီးလီၤ. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲဒ်န့ၣ်အဃိ ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ် တနၢ်ပၢၢ်ကမၣ်လၢၤဘၣ်.—၁ ကရံၣ်သူး ၇:၃၉; ၁ သ့းစၤလနံ ၄:၁၃; ၂ ပ့းတရူး ၃:၄.
-
ဖဲ အ့းဖ့းစူး ၄:၁၄ အပူၤန့ၣ် တၢ်မၢဖိပီလူး သူဝဲတၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်လၢ အခီပညီလိၤလိၤ မ့ၢ်ဝဲ “ဂဲၤလိာ်ကွဲဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အလွံၢ်ဘီကျီ (dice)” လီၤ. ပှၤမ့ၢ်ကွဲးကျိာ်ထံအီၤ လိၤလိၤဒ်အံၤန့ၣ် ပှၤတနၢ်ပၢၢ် အခီပညီဘၣ်. တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ကတိၤဒိလၢပျၢၤတခါ လၢအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤလံၣ်အီၣ်လီအီၣ် ပှၤဂၤဖဲ အဝဲသ့ၣ် လိာ်ကွဲဝဲ လွံၢ်ဘီကျီ လၢအမ့ၢ် တၢ်လိာ်ကွဲအဖျၢၣ်တခါလၢ အနၢၣ်အိၣ်လွံၢ်နၢၣ်လီၤ. အဃိ ပှၤမ့ၢ်ကွဲးကျိာ်ထံ တၢ်ကတိၤဒိတဖျၢၣ်အံၤလၢ “ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်” န့ၣ်အခီပညီ ဖျါၡဲၡဲလီၤ.
-
ဖဲ ရိမ့ၤ ၁၂:၁၁ အပူၤန့ၣ် ကြံးအတၢ်ကတိၤ အိၣ်ဝဲတဖျၢၣ်လၢ အခီပညီလိၤလိၤမ့ၢ်ဝဲ “သးကလာ်ထီၣ်” လီၤ. ပှၤမ့ၢ်ကွဲးကျိာ်ထံအီၤ ဒ်အံၤန့ၣ် အခီပညီတဖျါဘၣ်. အဃိ လၢတၢ်ကွဲးကျိာ်ထံ လံာ်စီဆှံတဘ့ၣ်အံၤအပူၤ ပှၤကွဲးကျိာ်ထံဝဲ တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်န့ၣ်လၢ “ပျဲသးစီဆှံ မၤဆူၣ်ထီၣ်သုသး” လီၤ.
-
ဖဲယ့ၣ်ၡူး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ကစၢၢ်ခိၣ်အခါ အသူဝဲ တၢ်ကတိၤတထံၣ်လၢ ပှၤအါဂၤ ကွဲးကျိာ်ထံအီၤလၢ “ပှၤလၢအသးဖှီၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဆိၣ်ဂ့ၤဝဲလီၤ.” (မးသဲ ၅:၃, မ့ၤစံၣ်လံာ်စီဆှံ) ဘၣ်ဆၣ် ပှၤမ့ၢ်ကွဲးကျိာ်ထံအီၤလၢ “ပှၤလၢအသးဖှီၣ်” န့ၣ်ပှၤနၢ်ပၢၢ်ကမၣ် အခီပညီသ့ဝဲလီၤ. ဖဲအံၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢအသးဘၣ်ဖှီၣ် အနီၢ်ကီၢ်ဘၣ်. လၢတၢ်ကွဲးအသး အခီၣ်ထံးအပူၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ဒ်သိးပှၤကသးခုအဂီၢ် ပှၤကဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤ အသးလၢ အလိၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးပတၢ်သးခုန့ၣ် တသန့ၤထီၣ်အသးလၢ ပမၤလၢပှဲၤ ပတၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢ နီၢ်ခိတခီဘၣ်. (လူၤကၣ် ၆:၂၀) အဃိ ပှၤမ့ၢ်ကွဲးကျိာ်ထံလၢ “ပှၤလၢ အသ့ၣ်ညါလီၤအသးလၢ အလိၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ” မ့တမ့ၢ် “ပှၤလၢ အသ့ၣ်ညါလီၤအသးလၢ အလိၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤ” န့ၣ်ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ကတိၤတထံၣ်အံၤ အခီပညီ ဖျါလီၤတံၢ်ဒိၣ်တစဲးလီၤ.—မးသဲ ၅:၃.
-
လၢလံာ်စီဆှံအါဆၢအပူၤ ဧ့ၤဘြံၤအတၢ်ကတိၤ qin·ʼahʹ န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်သူၣ်က့ၣ်သးကါ လၢအမ့ၢ် တၢ်သူၣ်ဒိၣ်သးဖျိးတၢ် ခီဖျိလၢ ပှၤလၢ ပှၤရ့အီၤဘူးဘူးတဂၤ တအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီဘၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်သူၣ်က့သးကါပှၤဂၤ ခီဖျိ တၢ်လၢအအိၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ် အဃိလီၤ. (ကတိၤဒိ ၆:၃၄; ယၡါယၤ ၁၁:၁၃) ဘၣ်ဆၣ် တဘျီတခီၣ် ဧ့ၤဘြံၤအတၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်အံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်လၢအဂ့ၤတမံၤလီၤ. အဒိ တဘျီတခီၣ် အအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ‘တၢ်သးဆူၣ်’ လၢယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကဒီသဒၢ အခ့အပှၤတဖၣ်အဂီၢ် ဒီးတဘျီတခီၣ် အအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ “မၤလိာ်ဝဲလၢ ပှၤကဘၣ် တီဒီးအီၤလၢ သးဒီဖျၢၣ်လီၤ.” (၂ မိၤၡ့ ၃၄:၁၄; ၂ စီၤပၤ ၁၉:၃၁; ယဃ့းစက့လး ၅:၁၃; စကၤရယၤ ၈:၂) ဒီးတဘျီတခီၣ် တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်အံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ “တၢ်သးဆူၣ်” လၢကစၢ်ယွၤ အခ့အပှၤလၢ အသးတီတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ဒီးအတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအဂီၢ် ဒီးအဲၣ်ဒိးတဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပှၤတတူၢ်လိာ် တၢ်လၢအထီဒါ ကစၢ်ယွၤ နီတမံၤဘၣ်.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၆၉:၉; ၁၁၉:၁၃၉; ၄ မိၤၡ့ ၂၅:၁၁.
-
ဧ့ၤဘြံၤအတၢ်ကတိၤ လၢညီနုၢ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤကညီအစုန့ၣ် အခီပညီ အိၣ်ဖးအါညါ. တဘျီတခီၣ် ပှၤကွဲးကျိာ်ထံ တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်အံၤလၢ ‘တၢ်သးအိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်,’ ‘တၢ်တီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်’ မ့တမ့ၢ် “တၢ်စိတၢ်ကမီၤ” လီၤ. (၁ စီၤပၤ ၁၀:၁၃; ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၁၇:၁၅; ကတိၤဒိ ၁၈:၂၁) နီၢ်ကီၢ်န့ၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီ တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံလံာ်စီဆှံ လၢကီၤလၤဝါကျိာ် အပူၤန့ၣ် ပှၤကွဲးကျိာ်ထံ တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်အံၤ လၢတၢ်ကတိၤအဂၤ အဖျၢၣ် ၄၀ ညါ.
လၢတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤအဃိ ဖဲပှၤကွဲးကျိာ်ထံ လံာ်စီဆှံအခါ တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်ဂ့ၤတဖျၢၣ်ဂ့ၤန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲ ပှၤဟံသံဃာ် တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်လီၢ်လီၢ် လၢပှၤကကွဲးကျိာ်ထံအီၤအဂီၢ် ဒီးကွဲးကျိာ်ထံအီၤ ဒ်န့ၣ်ကိးဘျီဒဲးဘၣ်. ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်တဂၤ ကဘၣ်ပဲာ်ထံနီၤဖးတၢ် ဒီးဃုထၢတၢ်ကတိၤလၢ အနီၢ်ကစၢ်အကျိာ် ဒ်သိး တၢ်ကွဲးအသးလၢအခီၣ်ထံးန့ၣ် အခီပညီကဖျါထီၣ် ၡဲၡဲအဂီၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ဖဲပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်အခါ ပှၤကဘၣ်ရဲၣ်လီၤ တၢ်ကတိၤအဖျၢၣ်တဖၣ် လၢအလီၢ်အကျဲ ဒ်အနီၢ်ကစၢ်ကျိာ် အကြၣ်မၢ်အိၣ်ဝဲအသိးလီၤ. ပှၤမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပှၤကနၣ်ကလိၤ ဒီးပှၤဖးဘၣ်အီၤ ကညီဝဲလီၤ.
ဘၣ်ဆၣ် ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်တဖၣ် တဘၣ်ဆီတလဲ တၢ်ဂ့ၢ်ဖဲအသးဘၣ်. ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်တဂၤ မ့ၢ်ကွဲးဖုၣ်လီၤ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ လံာ်စီဆှံပူၤ လၢအတၢ်နၢ်ပၢၢ်အဖီခိၣ်န့ၣ် အကွဲးကျိာ်ထံ ကမၣ်ဘၣ် အခီပညီ သ့ဝဲလီၤ. အဒိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်တဂၤ ကပၢနုာ်လီၤကမၣ်ဘၣ် အနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ထံၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကွဲးအသးအခီၣ်ထံး အခီပညီ မ့တမ့ၢ် ကထုးလီၤစှၤဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ အအိၣ်လၢ တၢ်ကွဲးအသး အခီၣ်ထံးအပူၤလီၤ. အဃိ တၢ်ကွဲးဖုၣ်လီၤ လံာ်စီဆှံန့ၣ် ပှၤဖးဘၣ်အီၤညီ သနာ်က့ ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် ကွဲးဘျ့ထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်နၢ်ပၢၢ်အဖီခိၣ် အဃိ အတဒုးနၢ်ပၢၢ် ပှၤဖးလံာ်ဖိလၢ တၢ်ကွဲးအသးအခီၣ်ထံး အခီပညီ တီတီလိၤလိၤလၢၤဘၣ်.
အဂၤတမံၤန့ၣ် ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်တဂၤ အသးမ့ၢ်ဆူၣ်တလၢ လၢအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အဖီခိၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အကကွဲးကျိာ်ထံ ကမၣ်ဘၣ်တၢ် စ့ၢ်ကီးလီၤ. အဒိ မးသဲ ၇:၁၃ တဲဝဲလၢ “ကျဲလၢအလဲၢ်န့ၣ် ဆှၢပှၤလၢတၢ်ဟးဂီၤ” လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်တနီၤ အသးဆူၣ်တလၢ လၢအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဖီခိၣ် အဃိ ဖဲအံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကွဲးကျိာ်ထံဝဲ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် တၢ်ဟးဂီၤန့ၣ်လၢ “လရာ်” လီၤ. နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ကြံးအတၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်အံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ယိယိလၢ “တၢ်ဟးဂီၤ” လီၤ.
နဃ့မယၤ ၈:၈, ၁၂; မၤတၢ် ၄:၁၃) ပှၤမ့ၢ်ကွဲးကျိာ်ထံ လံာ်စီဆှံမူာ်မူာ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ် ပှၤသူၣ်ဘျၢသးဘျၢ မ့ၢ်အိၣ်ဟဲလၢ တၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ် ဒီးအမ့ၢ် ပှၤဒ်လဲၣ်တဂၤလဲၣ် သနာ်က့ အကနၢ်ပၢၢ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ကစီၣ် ဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. အဃိ ဖဲပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်အခါ ပှၤမ့ၢ်ဃုထၢ တၢ်ကတိၤလၢ အခီပညီဖျါၡဲ ဒီးတၢ်ကတိၤလၢ ပှၤနၢ်ပၢၢ်ဘၣ်အီၤညီန့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး တၢ်ကတိၤလၢ ပှၤမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤဖိ တတဲဝဲကြီကြီဘၣ်တဖၣ်လီၤ.
ပှၤလၢကကွဲးကျိာ်ထံ လံာ်စီဆှံန့ၣ် ကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ လၢအခီၣ်ထံးန့ၣ် ပှၤကွဲးလံာ်စီဆှံလၢ မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤ အတၢ်ကတိၤလၢ ပှၤထူစံာ်ဖိ, ပှၤကွၢ်သိဖိ ဒီးပှၤမၤညၣ်ဖိတဖၣ် တဲဝဲလီၤ. (ကစၢ်ယွၤအမံၤ ယဟိဝၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကွဲးကူက့ၤ လံာ်စီဆှံလၢပျၢၤတဖၣ်အပူၤ ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအကွဲးကျိာ်ထံတၢ် လၢပစိၤခဲအံၤအါဂၤန့ၣ် တကွဲးနုာ်လီၤဝဲ ကစၢ်ယွၤ အမံၤဘၣ်အဃိ မ့ၢ်တၢ်လၢ အတကြၢးတဘၣ်ဘၣ်. (ကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သး က၄.) လၢကစၢ်ယွၤ အမံၤအလီၢ်န့ၣ် ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်အါဂၤ ကွဲးလီၤက့ၤလၢ မံၤလၤသၣ်ကပီၤ တခါခါ ဒ်သိးဒီး “ကစၢ်” လီၤ. ဒီးကစၢ်ယွၤ အိၣ်ဒီးအမံၤန့ၣ် ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်တနီၤ တပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဘၣ်. အဒိ လၢလံာ်စီဆှံ တနီၤအပူၤန့ၣ် ပှၤကွဲးကျိာ်ထံဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ထုကဖၣ်လၢ ယိၤဟၣ် ၁၇:၂၆ လၢ “ယဒုးသ့ၣ်ညါတ့ၢ် အဝဲသ့ၣ်လၢနၤ” ဒီး ယိၤဟၣ် ၁၇:၆ လၢ “ပှၤလၢနဟ့ၣ်လီၤယၤ . . . ယဒုးသ့ၣ်ညါလံ အီၤလၢနၤလံ.” ဘၣ်ဆၣ် ပှၤမ့ၢ်ကွဲးကျိာ်ထံ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ထုကဖၣ်အံၤ တီတီလိၤလိၤန့ၣ် ကကွဲးဝဲလၢ “ယဒုးသ့ၣ်ညါ အဝဲသ့ၣ်လၢနမံၤလံ” ဒီး “ပှၤလၢ . . . နဟ့ၣ်လီၤယၤန့ၣ် ယပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်အဝဲသ့ၣ်လၢ နမံၤလံ.”
ဟီၣ်ခိၣ်သီ တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံလံာ်စီဆှံ လၢကီၤလၤဝါကျိာ် လၢအခီၣ်ထံးတဘ့ၣ် အတၢ်ကတိၤအိးထီၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ “ပတကွဲးဖုၣ်လီၤ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ကွဲးအသးတဖၣ်ဘၣ်. စးထီၣ်လၢအခီၣ်ထံး ဖဲပကွဲးကျိာ်ထံတၢ်အခါ ပကွဲးကျိာ်ထံ တၢ်ကွဲးအသး အခီၣ်ထံးလိၤလိၤ တဖျၢၣ်ဘၣ်တဖျၢၣ်မ့ၢ်သ့ ဒီးပှၤကနၣ်မ့ၢ်လိၤ ဒီးအခီပညီမ့ၢ်ၡဲန့ၣ် ပကွဲးကျိာ်ထံအီၤဒ်န့ၣ်ထီဘိလီၤ.” အဃိ ဟီၣ်ခိၣ်သီ တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံလံာ်စီဆှံ ကမံးတံာ် ဂုာ်ကျဲးစၢး သူတၢ်ကတိၤလၢ အလီၤဂာ်ဒီး တၢ်ကွဲးအသးအခီၣ်ထံး ဒီးတကတီၢ်ဃီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဟးဆှဲးတၢ်လၢ အသီၣ်တလိၤဘၣ် ဒီးတၢ်ကတိၤလၢ ပှၤနၢ်တပၢၢ်ဘၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤဖးဘၣ်လံာ်စီဆှံညီဝဲ ဒီးပှၤကွဲးကျိာ်ထံ လံာ်စီဆှံတဘ့ၣ်အံၤ တီတီလိၤလိၤန့ၣ် ပှၤနာ်န့ၢ်အီၤသ့ လၢလၢပှဲၤပှဲၤလီၤ.—၁ သ့းစၤလနံ ၂:၁၃.