ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်
ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် မ့ၢ်ဝဲ တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်တခါ လၢယ့ၣ်ၡူးအဂီၢ်
ဖဲယ့ၣ်ၡူးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်အခါ ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အါမး. အဒိ အသိၣ်လိဝဲ ပှၤလၢအပိာ်အခံတဖၣ်လၢ ကဘၣ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်ဒ်လဲၣ်, ကဘၣ်မၤ တၢ်ဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသးဒ်လဲၣ် ဒီးဃုထံၣ်န့ၢ်တၢ်သးခု အနီၢ်ကီၢ်ကသ့ဒ်လဲၣ်လီၤ. (မးသဲ ၆:၅-၁၃; မၢ်ကူး ၁၂:၁၇; လူၤကၣ် ၁၁:၂၈) ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲမုာ်ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ဒီးအတဲဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤ အါန့ၢ်ဒံးတၢ်ဂ့ၢ်အဂၤ.—လူၤကၣ် ၆:၄၅.
ဒ်တၢ်မၤလိလၢအပူၤကွံာ်တခါ ပာ်ဖျါဝဲအသိး လၢယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အိၣ်မူပူၤန့ၣ် အဝဲပာ်ဝဲတၢ် “စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယွၤအဘီအမုၢ် အတၢ်သးခုအကစီၣ်” တၢ်မၤလၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်. (လူၤကၣ် ၈:၁) ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်လီၤအသး ဒီးလဲၤတၢ်လၢ အံၣ်စရ့အကီၢ်ဝးဝး လၢအမံးလာ်လၢအကယၤ ဒ်သိးကစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ပှၤဂၤလၢ ယွၤအဘီအမုၢ် တၢ်သးခုကစီၣ်အဂီၢ်. လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ် လွံၢ်ဘ့ၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူး ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂ့ၢ် ဒီးဖဲန့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယွၤအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ်အဘျီ ၁၀၀ ဘျဲၣ်ညါ. တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် အါတက့ၢ် ပထံၣ်ဘၣ်အီၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤအကျါ. ယွၤအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ် လၢယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲန့ၣ် ကအိၣ်ဝဲအါမးအဃိ တၢ်ကွဲးနီၣ်လၢအပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲန့ၣ် အိၣ်ဒၣ်ထဲတစဲးဒံးလီၤ.—ယိၤဟၣ် ၂၁:၂၅.
မ့ၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါပာ်စၢၤလၢ ကစၢ်ယွၤ ဃုထၢထီၣ်အီၤဒ် ယွၤအဘီအမုၢ်စီၤပၤအဃိ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ အထံၣ်ဝဲ ယွၤအဘီအမုၢ် ဒ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မး. (ယၡါယၤ ၉:၆; လူၤကၣ် ၂၂:၂၈-၃၀) ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် တသးစၢၢ်ဆၢဝဲ တၢ်စိတၢ်ကမီၤ ဒီးတၢ်လၤတၢ်ကပီၤ လၢအကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ်ဘၣ်. (မးသဲ ၁၁:၂၉; မၢ်ကူး ၁၀:၁၇, ၁၈) ယ့ၣ်ၡူးစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယွၤအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်အဘျုးအဂီၢ်ဘၣ်. လၢညါမ့ၢ်ဂ့ၤ ခဲအံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ယ့ၣ်ၡူးသးစၢၢ်ဆၢ ယွၤအဘီအမုၢ် * ခီဖျိလၢ အအဲၣ်အပါလၢမူခိၣ် ဒီးပှၤလၢ အပိာ်အခံတဖၣ်အဃိ.
ယွၤအဘီအမုၢ် ကကဲဘျုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးအပါအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်
ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ် အပါလၢမူခိၣ်ဒိၣ်မး. (ကတိၤဒိ ၈:၃၀; ယိၤဟၣ် ၁၄:၃၁) ဒီးအဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ အပါအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ ဒ်သိးဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ, တၢ်သးကညီၤ ဒီးတၢ်တီတၢ်လိၤ. (၅ မိၤၡ့ ၃၂:၄; ယၡါယၤ ၄၉:၁၅; ၁ ယိၤဟၣ် ၄:၈) အဃိ ပှၤမ့ၢ်တဲလံၣ်တဲလီ အပါအဂ့ၢ်န့ၣ် အတဘၣ်သးဝဲ နီတစဲးဘၣ်. အဒိ, ဘၣ်ဃးဒီးကစၢ်ယွၤန့ၣ် ပှၤတဲဝဲလၢ ဖဲပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ကစၢ်ယွၤ တကနၣ်ဃုာ်ဝဲဘၣ် ဒီးကစၢ်ယွၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ. ပှၤတဲလံၣ်တဲလီ ကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ် ဒ်အံၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ဒိး စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲ “ဘီဧိၤမုၢ်ဧိၤ အတၢ်သးခုအကစီၣ်,” မ့ၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဆၢကတီၢ်မ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ယွၤအဘီအမုၢ် ကပာ်ဖျါထီၣ်က့ၤ ကစၢ်ယွၤ အမံၤဂ့ၤသၣ်ဂ့ၤ. (မးသဲ ၄:၂၃; ၆:၉, ၁၀) ကပာ်ဖျါထီၣ်က့ၤဝဲဒ်လဲၣ်.
ယဟိဝၤယွၤ ကသူဝဲအဘီအမုၢ် ဒီးကမၤန့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်. “ယွၤကထွါကွံာ်” ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီတဖၣ် “အမဲာ်ထံခဲလၢာ်” တကးဒံးဘၣ် ကစၢ်ယွၤ ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် “တၢ်သံ . . . ဒီးတၢ်သူၣ်အုးသးအုး” လၢအဒုးလီၤ ပှၤမဲာ်ထံမဲာ်နိခဲလၢာ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၂၁:၃, ၄) လၢယွၤအဘီမုၢ် တၢ်ပၢဖီလာ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ကီတၢ်ခဲခဲလၢာ်. *
ယ့ၣ်ၡူးသးဆူၣ်လၢ ကတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ ယွၤအဘီမုၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢ အလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢ ယွၤအဘီအမုၢ် ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးအပၢ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အစိကမီၤဒိၣ်ဝဲဒိၣ်မး ဒီးအအိၣ်ဒီး တၢ်သးကညီၤအါမး. (ယၤကိာ် ၅:၁၁) တကးဒံးဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် ကမၤန့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ လၢအအဲၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်အဂီၢ်.
ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤန့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ် အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်
တချုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးဟဲလီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် အအိၣ်ပာ်စၢၤဒီးအပါ လၢမူခိၣ် လၢပျၢၤဖးယံာ်လံ. ကစၢ်ယွၤ မၢအဖိခွါယ့ၣ်ၡူး တ့လီၤတၢ်ခဲလၢာ်, တၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် ဒ်သိးဒီးဆၣ်တဖၣ်, ဆၣ်အကရူၢ်တဖၣ် (galaxies) ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ်လၢ ပအိၣ်တဖျၢၣ်အံၤ ဒီးတၢ်သးသမူလၢ အအိၣ်လၢအပူၤတဖၣ်. (ကလီးစဲ ၁:၁၅, ၁၆) လၢတၢ်ဘၣ်တ့ ခဲလၢာ်အကျါန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးအ “တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ အိၣ်ဝဲဒီး” ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလီၤ.—ကတိၤဒိ ၈:၃၁.
ယ့ၣ်ၡူး အဲၣ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ် ခီဖျိလၢ အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ. လၢအခီၣ်ထံးလံၤလံၤန့ၣ် အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဟဲလီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒ်သိးအက “စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုအကစီၣ်” အဂီၢ်. (လူၤကၣ် ၄:၁၈) ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်ထဲ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤစၢၤပှၤဂၤအဂ့ၢ်ဘၣ်. အါဘျီန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်အဲၣ် လၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဖီခိၣ်. အဒိ, ဖဲပှၤဂီၢ်မုၢ် ဟဲဒိကနၣ်အီၤအခါ အဝဲ “အသးအိၣ်အီၤ, ဒီးမၤဘျါက့ၤ အပှၤဘၣ်ဆူးဘၣ်ဆါတဖၣ်လီၤ.” (မးသဲ ၁၄:၁၄) ဘၣ်တဘျီ ပှၤပိာ်ခွါလၢအတူၢ်ဘၣ် တၢ်ဆူးတၢ်ဆါနးမးတဂၤန့ၣ် အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး မၤဘျါအီၤန့ၣ် အမၤဘျါအီၤသ့ အဃိ ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ဘၣ်အီၤ ဒီးလၢတၢ်သးကညီၤအပူၤ ယ့ၣ်ၡူးတဲအီၤလၢ “ယသးအိၣ်, မ်နကဆှီထီၣ်တက့ၢ်” ဒီးယ့ၣ်ၡူးမၤဘျါအီၤလီၤ. (လူၤကၣ် ၅:၁၂, ၁၃) ဖဲယ့ၣ်ၡူးထံၣ်ဝဲလၢ အသကိးမုၣ် နီၢ်မၤရံဟီၣ်ဝဲ ခီဖျိလၢအဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ စီၤလါစရူးသံဝဲအဃိ အခါန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး “ကအုကစွါထီၣ်လၢ အသးကံၢ်ပူၤ,” “အသူၣ်ကိၢ်အသးဂီၤ” ဒီး “အမဲာ်ထံလီၤဝဲလီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၁၁:၃၂-၃၆) အဃိ ယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲ တၢ်လီၤလးတခါလီၤ. စီၤလါစရူးသံန့ၣ် အိၣ်ဝဲလွံၢ်သီလံ သနာ်က့ ယ့ၣ်ၡူးမၤသမူထီၣ်က့ၤအီၤလီၤ.—ယိၤဟၣ် ၁၁:၃၈-၄၄.
ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤလၢအမၤစၢၤဝဲတဖၣ်အံၤန့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး တစိၢ်တလီၢ်လီၤ. အဒိ ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤလၢအမၤဘျါဝဲတဖၣ်န့ၣ် တယံာ်တမီၢ် မ့တမ့ၢ် လၢခံန့ၣ် အကတူၢ်ဘၣ်က့ၤ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ ဒီးပှၤလၢ အမၤသမူထီၣ်က့ၤဝဲတဖၣ်န့ၣ် လၢခံကသံကဒါက့ၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ မ့မ့ၢ်လၢ ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ကီတၢ်ခဲ လီၤထူလီၤယိာ် အဃိ ယ့ၣ်ၡူးတမၤထဲ တၢ်လီၤလးတခါဘၣ်. အဝဲ စံၣ်တဲၤတဲလီၤ “ဘီမုၢ်အတၢ်သးခုအကစီၣ်” လၢတၢ်သးဆူၣ်အပူၤစ့ၢ်ကီး. (မးသဲ ၉:၃၅) တၢ်လီၤလးလၢ ယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲတဖၣ်န့ၣ် ကဲဝဲ တၢ်အဒိထဲတစဲးဖိလၢ တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်လၢ ယွၤအဘီအမုၢ်ကမၤဝဲန့ၣ် လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် ခဲအံၤ ပကကွၢ်သကိး.
တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ တအိၣ်လၢၤဘၣ်.
“ပှၤမဲာ်ဘျီၣ် အမဲာ်ကအိးထီၣ်, ဒီးပှၤနၢ်တအၢ အနၢ်ကကပီၤထီၣ်လီၤ. တုၤနုၤတစု ပှၤအခီၣ်ဟးဂီၤ ကစံၣ်ထီၣ်ဒ်တၤဟိအသိး, ဒီးပှၤတအုၣ်အပျ့ၤ ကသးဝံၣ်တၢ်လီၤ.” တကးဒံးဘၣ် “ပှၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢအပူၤန့ၣ် အတၢ်ဒဲးဘးပျၢ်လံလီၤ.”—ယၡါယၤ ၃၃:၂၄; ၃၅:၅, ၆.
တၢ်သံ တအိၣ်လၢၤဘၣ်.
“ပှၤတီပှၤလိၤ န့ၢ်ဘၣ်သါထံဧိၤကီၢ်ဧိၤ, ဒီးအိၣ်ဝဲဆိးဝဲ လီၤစိၤလီၤထီလီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၂၉.
“တၢ်သံလီၤဘျၢလံ လီၤထူလီၤယိာ်လံ, ဒီးကစၢ်ယွၤ ထွါကွံာ်မဲာ်ထံလၢ ကယဲၢ်ပှၤအမဲာ်.”—ယၡါယၤ ၂၅:၈.
ပှၤလၢအသံတဖၣ် ကအိၣ်မူဘၣ်ကဒါက့ၤ.
“ကယဲၢ် ပှၤအိၣ်လၢတၢ်သွၣ်ခိၣ်အပူၤခဲလၢာ်န့ၣ်, ကနၢ်ဟူအကလုၢ်သီၣ်, ဒီးကဟဲက့ၤထီၣ်ဝဲ.”—ယိၤဟၣ် ၅:၂၈, ၂၉.
“ပှၤသံ . . . ကဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤလီၤ.”—မၤတၢ် ၂၄:၁၅.
ပှၤလၢအဟံၣ်အဃီတအိၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ဖံးတၢ်မၤတအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်.
“ဒီးကသူၣ်ဟံၣ်, ဒီးကအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢအပူၤ, ဒီးကသူၣ်စပံးအလီၢ်, ဒီးကအီၣ်အတၤသၣ်လီၤ. တမၤဘၣ်ဟံၣ်ဒီး ပှၤဂၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢအပူၤဘၣ်. တသူၣ်ဘၣ်တၢ်ဒီး ပှၤဂၤအီၣ်အတၤသၣ်ဘၣ်. . . . ယပှၤဃုထၢဖိ ကမုာ်လၤတၢ်လၢ အမၤဝဲလၢ အစုဃဲးဃဲးလီၤ.”—ယၡါယၤ ၆၅:၂၁, ၂၂.
တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ တအိၣ်လၢၤဘၣ်.
“ဒုးအိၣ်ကတီၢ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤတဖၣ် တုၤလၢဟီၣ်ခိၣ်အကတၢၢ်လီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၆:၉.
“ပှၤတကလုာ် တယၤထီၣ်နးလၢ ပှၤတကလုာ်အဖီခိၣ်ဘၣ်, ဒီးတမၤလိ တၢ်ဒုးသုးလၢၤဘၣ်လီၤ.”—ယၡါယၤ ၂:၄.
တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိ တအိၣ်လၢၤဘၣ်.
“ဟီၣ်ခိၣ်ဟ့ၣ်ထီၣ်လံ အတၢ်အါထီၣ်, ဒီးယွၤပကစၢ် ကဆိၣ်ဂ့ၤပှၤလီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၆၇:၆.
“ဘုတစှီၤကအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အပူၤလၢကစၢၢ်ခိၣ်, ဒီးအသၣ်ကဟူးဝးဒ် လဘၤနိၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၂:၁၆.
တၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်.
“ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိန့ၣ် တၢ်တသးပ့ၤနီၣ်ဘၣ်အီၤ လီၤထူလီၤယိာ်ဘၣ်.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉:၁၈.
“ကမၤပူၤမၤဖျဲးပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိလၢ အဃ့ကညးတၢ်ဒီး, ပှၤဘၣ်နးဘၣ်ဖှီၣ်, ဒီးပှၤလၢတၢ်မၤစၢၤအီၤတအိၣ်ဘၣ်. သးလီပှၤဘၣ်ဖှီၣ်ဘၣ်ယာ်, ဒီးပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိ, ဒီးအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ ပှၤဖှီၣ်ဖိအသးလီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၂:၁၂, ၁၃
ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် မ့ၢ်ဝဲ တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်တခါ လၢယ့ၣ်ၡူးအဂီၢ်လဲၣ်န့ၣ် ဖဲပဆိကမိၣ်ထံ တၢ်အၢၣ်လီၤအီၤလီၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအဘီအမုၢ်အခါ ပနၢ်ပၢၢ်အီၤသ့လီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ အသးဆူၣ်လၢ အကတဲဘၣ် ပှၤလၢအဒိကနၣ် ယွၤအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ်, မ့ၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢပထံၣ်ဘၣ်လၢ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤအဃိလီၤ.
လံာ်စီဆှံ အတၢ်အၢၣ်လီၤအီၤလီၤ လၢအဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် နဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးစ့ၢ်ကီးဧါ. နမ့ၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးန့ၣ် နဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ယွၤအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဒီးဒ်သိး နကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ဘီမုၢ်အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ တဖၣ်အံၤအဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. လၢလံာ်တဘ့ၣ်အံၤအပူၤ တၢ်မၤလိ လၢအလီၢ်ခံကတၢၢ် ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢ.
^ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢမူခိၣ် ဒီးဖဲအဝဲက့ၤထီၣ်လၢ မူခိၣ်အခါစ့ၢ်ကီး ပနာ်သ့သပှၢ်တၢၢ်လၢ အဝဲကထံၣ်ဝဲ ယွၤအဘီအမုၢ် ဒ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ် အဃိ တၢ်မၤလိတခါအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်တူၢ်ဘၣ် လၢဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ.—လူၤကၣ် ၂၄:၅၁.
^ နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤပျဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် အခွဲးလဲၣ်န့ၣ် ကွၢ်လံာ်လၢအမ့ၢ် လံာ်စီဆှံ သိၣ်လိတၢ် နီၢ်နီၢ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ် တၢ်မၤလိ ၁၁, လၢယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး ထုးထီၣ်ဝဲတက့ၢ်. လံာ်တဘ့ၣ်အံၤ နဃုအီၤလၢ www.isa4310.com/ksw အပူၤ သ့စ့ၢ်ကီး.