လံာ်စီဆှံ—တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂံၢ်ခီၣ်ထံး လၢပနာ်န့ၢ်အီၤသ့
ပမ့ၢ်ကွၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤဒီတကတီၢ်ညါန့ၣ် ပှၤအိၣ်လၢတၢ်လီၢ်အါတီၤန့ၣ် နာ်ဝဲလၢလံာ်စီဆှံန့ၣ်မ့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂံၢ်ခီၣ်ထံးလီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ်န့ၣ် လူၤပိာ်မၤထွဲဝဲ လံာ်စီဆှံတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤအဂၤတနီၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ လံာ်စီဆှံန့ၣ် အဘျုးတအိၣ်လၢ စိၤခဲအံၤလၢၤဘၣ်. နဆိကမိၣ်ဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်နထံၣ်န့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤကသ့ဧါ.
ဘၣ်မနုၤအဃိ နနာ်န့ၢ်လံာ်စီဆှံသ့လဲၣ်
ဒ်သိးနနာ်န့ၢ် လံာ်စီဆှံတဘ့ၣ်အံၤကသ့အဂီၢ် နသ့ၣ်ညါနီၤဖးအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်. အဒိ, တံၤသကိးလၢအတဲတ့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီထီဘိတဂၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကနာ်န့ၢ်အီၤသပှၢ်ကတၢၢ်တမ့ၢ်ဧါ. လံာ်စီဆှံန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိးတံၤသကိးတဂၤလၢ ပနာ်န့ၢ်အီၤသ့ ဒီးတဲပှၤတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ထီဘိတမ့ၢ်ဧါ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်အဒိတနီၤအံၤတက့ၢ်.
ပှၤကွဲးလံာ်စီဆှံဖိလၢ ပနာ်န့ၢ်အီၤသ့
ပှၤကွဲးလံာ်စီဆှံဖိတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအတီအလိၤဒီး ညီနုၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အတၢ်ကမၣ်ဒီးအတၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ, ဝံယိၤနါ တဒိကနၣ်ကစၢ်ယွၤကလုၢ်ဘၣ်န့ၣ် အနီၢ်ကစၢ်ကွဲးဖျါထီၣ်ဝဲလီၤ. (ယိၤနါ ၁:၁-၃) လၢလံာ်စီဆှံပူၤ အဝဲကွဲးကတၢၢ်က့ၤအဂ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤသိၣ်က့ၤသီက့ၤအီၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အနီၢ်ကစၢ်ဘှီဘၣ်ထီၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ်လဲၣ်န့ၣ် တပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢၤဘၣ်. (ယိၤနါ ၄:၁, ၄, ၁၀, ၁၁) ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပှၤကွဲးလံာ်စီဆှံဖိတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအတီအလိၤ ဒီးပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢအကဲဘျုး
မ့ၢ်လံာ်စီဆှံမၤစၢၤပှၤဒီး ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်အိၣ်မူအံၤသ့ဧါ. မ့ၢ်, အမၤစၢၤပှၤသ့. အဒိ, လံာ်စီဆှံဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိာ်သး ဒီးပှၤဂၤလၢအဂ့ၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပာ်သူၣ်ပာ်သးတက့ၢ်. “မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ဖဲဒၣ်တၢ်လၢသုဆၢလၢပှၤကညီ ကမၤသုခဲလၢာ်န့ၣ် မၤအီၤဒ်န့ၣ်အသိးတက့ၢ်.” (မးသဲ ၇:၁၂) “စံးဆၢတၢ်မုာ်မုာ်န့ၣ် ဘိးဃၣ်ကွံာ်တၢ်သးထီၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်တၢ်ကတိၤဆါန့ၣ် ထိၣ်ဂဲၤတၢ်သးထီၣ်လီၤ.” (ကတိၤဒိ ၁၅:၁) ဒ်လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ကဲဘျုးတ့ၢ်ဝဲလၢညါအသိး ပစိၤခဲအံၤစ့ၢ်ကီး ကဲဘျုးဒံးဝဲလီၤ.
တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤတကပၤ မ့ၢ်ဝဲတီဝဲ
ပူၤကွံာ်အနံၣ်အါမးအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ပှၤဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဖိလၢပျၢၤတဖၣ် ဃုထံၣ်န့ၢ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဒ်သိးဒီး ပှၤကညီတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ဒီးတၢ်ကဲထီၣ်သးနီၢ်ကီၢ် လၢအအိၣ်တ့ၢ်တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ လၢအလီၤပလိာ်ဒီးလံာ်စီဆှံန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤ ဒီးတူၢ်လိာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အဒိ ပကကွၢ်သကိး တၢ်အုၣ်သးဆံးဆံးဖိလၢ အရ့တဒိၣ်ဘၣ်တခါ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စီၤနဃ့မယၤ အစိၤန့ၣ်, ပှၤစိၢ်ဖိလၢအအိၣ်လၢ ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤတဖၣ်န့ၣ် “ဟဲစိာ်ညၣ်, ဒီးလဲာ်တၢ်ကၤတၢ်အကလုာ် ကလုာ်” လီၤ.—နဃ့မယၤ ၁၃:၁၆.
တၢ်အုၣ်သးလၢအဆီၣ်ထွဲဝဲ လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤန့ၣ် မ့ၢ်အအိၣ်ဧါ. မ့ၢ်, အိၣ်ဝဲ. ပှၤဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ဖိလၢပျၢၤတဖၣ် အဝဲသ့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ် ပှၤကနၤဧၣ်ဖိလၢအမၤတၢ်ပနံာ်တၢ်ကၤ အိၣ်ဝဲလၢအံၣ်စရ့လး ထံကီၢ်ခံဘ့ၣ်အကဆူး အဃိ အဝဲသ့ၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ်ဝဲ ပှၤကနၤဧၣ်ဖိအတၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ခူၣ်ဒီးထံၣ်န့ၢ်ဝဲ ညၣ်လၢအဟဲလၢ မဲးဒံးထၢၣ်ရ့နယၢၣ် ပီၣ်လဲၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ဖိတဖၣ် နာ်ဝဲလၢညၣ်တဖၣ်လၢ ပှၤကၤတၢ်ဖိဟဲစိာ်ဆါဝဲန့ၣ် ဟဲလၢပီၣ်လဲၣ်အဂၤတဘ့ၣ် န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်က့ၤသမံသမိးက့ၤဝဲ တၢ်အုၣ်သးဝံၤ ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဂၤ တဲဝဲလၢ “တၢ်ဂ့ၢ်လၢ နဃ့မယၤ ၁၃:၁၆ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢပှၤစိၢ်ဖိတဖၣ် ဟဲစိာ်ဆါဝဲညၣ်လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်နီၢ်ကီၢ် လၢပနာ်န့ၢ်အီၤသ့ဝဲလီၤ.”
စဲအ့ၣ်တကပၤ မ့ၢ်ဝဲတီဝဲ
လံာ်စီဆှံမ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအလံာ်ခီၣ်ထံး ဒီးမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ အလံာ်တဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပမ့ၢ်ကွၢ်က့ၤဖဲ လံာ်စီဆှံဝဲတဲဘၣ်ဃးဒီး စဲအ့ၣ်အဂ့ၢ်တကပၤအခါ လီၤပလိာ်ဝဲဒီး စဲအ့ၣ် အတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်အဒိတခါ.
လၢအပူၤကွံာ်အနံၣ် ၃,၅၀၀ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်စဲၤလီၤဟီၣ်ခိၣ်လၢ “တၢ်တမ့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဘၣ်အလိၤလီၤ.” (ယိၤဘး ၂၆:၇) ပှၤတနီၤစံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤတၢ်ဒီး တဲဝဲလၢဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် အိၣ်ထီၣ်ဖီအသးလၢထံဖီခိၣ် မ့တမ့ၢ် ချံးဖးဒိၣ်တဘ့ၣ်တီဃာ်အီၤအဃိ တၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤတၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် လီၤဆီလိာ်အသးဒီးလံာ်စီဆှံ အတၢ်ကွဲးဒိၣ်မးလီၤ. ဖဲပှၤကွဲးလံာ်ယိၤဘးဝံၤ အနံၣ် ၁,၁၀၀ အလီၢ်ခံန့ၣ် ပှၤကညီတဖၣ်တနာ်ဒံးဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤတအိၣ်လၢ တၢ်နီတမံၤအလိၤဘၣ် ဒီးနာ်ဝဲလၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤ ကဘၣ်အိၣ်လၢ တၢ်တမံၤမံၤအဖီခိၣ်လီၤ. ပူၤကွံာ် အနံၣ်သၢကယၤဘျဲၣ် ဖဲ ၁၆၈၇ န့ၣ် အါစဲး နူထိၤ(န်) ထုးထီၣ်ဝဲလံာ်တဘ့ၣ်လၢ အတဲဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်အိၣ်ဒီးအတၢ်ထုးဃၢ ဒီးၡဲပၠးဝဲလၢဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် အလဲၤတရံးအသးလၢ တၢ်အသဟီၣ်တခါ လၢပှၤထံၣ်အီၤတသ့ဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဆိဝဲ အါန့ၢ်ဒံးအနံၣ် ၃,၀၀၀ ဘျဲၣ်န့ၣ် ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ် အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲလီၤ.
ဝံအတၢ်စံးပာ်တကပၤ မ့ၢ်ဝဲတီဝဲ
ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အလီၤတံၢ်လီၤဆဲးထဲလဲၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်အဒိတခါလၢအဘၣ်ဃးဒီး ဝံယၡါယၤအတၢ်စံးပာ်လၢ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်လီၤပှီၢ်ဝဲအဂ့ၢ်တက့ၢ်.
ဝံအတၢ်စံးပာ်– ဖဲ ချ.ခ.န. ဃိးယၤဖှိၣ်အစိၤ ပှၤကွဲးလံာ်ယၡါယၤတဂၤ တဲဆိပာ်ဝဲလၢ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ် လၢအဒိၣ်စိဒိၣ်ကမီၤတဖျၢၣ်အံၤန့ၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤဒီး တၢ်တအိၣ်တဆိးလၢ အပူၤလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၁၃:၁၇-၂၀) ဝံယၡါယၤအတၢ်စံးပာ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ စီၤပၤလၢကမၤနၢၤ ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ် အမံၤမ့ၢ် စီၤကိရ့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ စီၤပၤကိရ့ၣ်န့ၣ် ကမၤဟးဂီၤဝ့ၢ်အံၤ ဒီးအကမၤလီၤသံးကွံာ်ဝဲအထံကျိန့ၣ်လီၤ. ဒီးတဲဆိပာ်စ့ၢ်ကီးလၢ ဝ့ၢ်အပဲတြီတဖၣ်န့ၣ် ကအိးထီၣ်ပာ်စၢၤဝဲအသးလီၤ.—ယၡါယၤ ၄၄:၂၇–၄၅:၁.
တၢ်ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်– ဝံယၡါယၤ တဲဆိပာ်ဝဲ အနံၣ် ၂၀၀ ဝံၤအလီၢ်ခံ ဖၢၡၢၣ်(ပၤရၣ်) အစီၤပၤ ဟဲဒုးဝဲဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ်လီၤ. အမံၤမ့ၢ်ဝဲ စီၤကိရ့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဝ့ၢ်ခိၣ်ဒူန့ၣ်ဖျါကျၢၤဒီး အိၣ်ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ အဃိ စီၤကိရ့ၣ်ကနုာ်လီၤအဂီၢ် ကီဒိၣ်မး, အဃိ စီၤကိရ့ၣ်ကူၣ်ထီၣ်ကျဲလၢ ကမၤလီၤသံးကွံာ်ဝဲ ထံကျိဖရၤသး လၢအဟဲယွၤလီၤလၢ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်အပူၤတဘိန့ၣ်လီၤ. ဒီးစီၤကိရ့ၣ်အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ် ခူၣ်ဝဲထံကျိၤလၢအဂၤတဘိ ဒ်သိးကမၤလီၤသံးကွံာ်ဝဲ ထံကျိလၢအဟဲယွၤလီၤလၢ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ် အပူၤတဘိန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ စီၤကိရ့ၣ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်အဃိ အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ် ခီဂာ်ဝဲထံကျိန့ၢ် ဒီးနုာ်လီၤလၢဝ့ၢ်ပူၤအံၤသ့ဝဲလီၤ. လီၤကမၢကမၣ်လၢ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်အဝ့ၢ်ပဲတြီန့ၣ် အိးထီၣ်ပာ်စၢၤအသးအဃိ စီၤကိရ့ၣ်ဒီးအသုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ် လဲၤနုာ်လီၤဆူဝ့ၢ်ပူၤဒီး မၤနၢၤဝဲ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ တၢ်ဂ့ၢ်အိၣ်တ့ၢ်ဒံးတခါ မ့ၢ်ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ် အကဲထီၣ်ဝဲတၢ်လီၢ်လၢ ပှၤတအိၣ်တဆိးလၢၤဘၣ်အလီၢ်န့ၣ်ဧါ. သနာ်က့ ပှၤဆဲးအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢအပူၤယံာ်အနံၣ် လၢအကယၤတဖၣ်ညါလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်လၢအဟးဂူာ်ဟးဂီၤတဖျၢၣ်န့ၣ် အိၣ်ဘူးဒီး ဝ့ၢ်ဘၢးကဒဲးလၢကီၢ်အံၣ်ရးအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်အုၣ်သးလၢ ဝံအတၢ်စံးပာ် ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အဃိ လံာ်စီဆှံအတၢ်တဲဆိပာ်စၢၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီးခါဆူညါ တၢ်ကမၤအသးန့ၣ် ပနာ်န့ၣ်အီၤသ့သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.