ခီ​ဆူ​ ​တၢ်​ဂ့ၢ်​မိၢ်​ပှၢ်

ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်

ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်

လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်

 လံာ်လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ်ခဲလၢာ်လၢ အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်. ဒီးယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ်အံၤဘၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၄:၈; ၁၇:၅; ၁၈:၂၁) တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ်အံၤ တဒူၣ်ဒီးတဒူၣ်န့ၣ်​ လီၤဆီလိာ်အသးဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ တဆီၣ်ထွဲပှၤဂၤလၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယွၤလၢအမ့ၢ်အတီ ယဟိဝၤဘၣ်.—၅ မိၤၡ့ ၄:၃၅.

ဒ်သိးပနီၤဖး ဘူၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်ကဘၣ်အဂီၢ် ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤ.

  1.  ၁. ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ အိၣ်ဒီးအခီပညီ. လံာ်လီၣ်ဖျါ တဲဝဲဘၣ်ဃးဒီး “ပိာ်မုၣ်ဆါလီၤအီၣ်သး” တဂၤလၢအမံၤမ့ၢ်ဝဲ “ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်” ဒီးအမံၤအံၤ ကဲဝဲ “တၢ်ခူသူၣ်တခါ.” (လီၣ်ဖျါ ၁၇:၁, ၃,) ညီနုၢ်လံာ်လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်အဒိတဖၣ်ဒီး “တၢ်ပနီၣ်တဖၣ်” အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပိာ်မုၣ်အနီၢ်ကီၢ်တဂၤဘၣ်, အကဲဝဲတၢ်အဒိလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁:၁) တကးဒံးဘၣ်​ လံာ်လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤန့ၣ်​ “ဆ့ၣ်နီၤလၢ ထံအါအါဂီၢ်ဂီၢ်အဖီခိၣ်” ဒီးထံတဖၣ်န့ၣ်​ အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ “ပှၤအဒူၣ်တဖၣ်, ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်, ပှၤကလုာ်တဖၣ်​ ဒီးပှၤတဲတၢ်အကျိာ်တဖၣ်လီၤ.” (လီၣ်ဖျါ ၁၇:၁, ၁၅) အဃိ အမ့ၢ်ကဲပိာ်မုၣ်နီၢ်ကီၢ်တဂၤန့ၣ်​ အဆ့ၣ်နီၤလၢ ထံဖီခိၣ်တသ့ဘၣ်.

  2.  ၂. ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ကရၢကရိတဖၣ်လၢ အဒိၣ်စိလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်. ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ လံာ်စီဆှံကိးအီၤလၢ “ဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးအဘီအမုၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အစီၤပၤတဖၣ်​ အဖီခိၣ်.” (လီၣ်ဖျါ ၁၇:၁၈) အဃိ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ ဒိၣ်စိဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်.

  3.  ၃. ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် မ့တမ့ၢ် စံပွါယ့ (ပှၤပှ့ၤတၢ်ဆါတၢ်) အတၢ်ကရၢကရိဘၣ်, အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ်. လၢညါ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ်​ ပှၤမၤဝဲ “တၢ်အူတၢ်လိၢ် အကလုာ်ကလုာ်” ဒီးဝ့ၢ်အံၤန့ၣ်​ အမံၤဟူသၣ်ဖျါဝဲဒိၣ်မး. (ယၡါယၤ ၄၇:၁, ၁၂, ၁၃; ယံးရမံယၤ ၅၀:၁, ၂, ၃၈) လၢညါ လၢဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်အပူၤန့ၣ်​ ပှၤဘါထီၣ်ဝဲ ယွၤအကမၣ်တဖၣ်​ ဒီးယွၤအမ့ၢ်အတီ ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲဘၣ်. (၁ မိၤၡ့ ၁၀:၈, ၉; ၁၁:၂-၄,) ပှၤလၢအပၢ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ပာ်ထီၣ်ထီအသး ဒီးတပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤဘၣ်​ ဒီးတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤဘၣ်. (ယၡါယၤ ၁၄:၄, ၁၃, ၁၄; ဒၤနံးယ့လး ၅:၂-၄, ၂၃) ဒ်န့ၣ်အသိး ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ ပှၤသ့ၣ်ညါအီၤလၢ အမၤဝဲ “တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်” အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ အမ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အကမၣ်တဖၣ်​ အတၢ်ကရၢကရိ.—လီၣ်ဖျါ ၁၈:၂၃.

     ဖဲဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်​ ဟးဂီၤအခါ “ဟီၣ်ခိၣ်အစီၤပၤတဖၣ်” ကဟီၣ်ဝဲအဃိ ပတဲသ့လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ အတမ့ၢ် ဟီၣ်ခိၣ်အစီၤပၤ ဒီးအပဒိၣ်တဖၣ်ဘၣ်.‏ (လီၣ်ဖျါ ၁၇:၁, ၂; ၁၈:၉) တကးဒံးဘၣ်​ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ အတမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး “ပှၤပှ့ၤတၢ်ဆါတၢ်ဖိတဖၣ်​ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်” လၢအမၤဝဲ စံပွါယ့တဖၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်.—လီၣ်ဖျါ ၁၈:၁၁, ၁၅.

  4. လၢဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤ နဘိၣ်နၤဒဲး အလၢၢ်စိးပျၤအလိၤန့ၣ်​ အိၣ်ဒီးယွၤသၢဂၤတဂၤဃီလၢမ့ၢ် ယွၤစံၣ်​ (Sin), ယွၤမုၣ်အံၣ်စတၤ (Ishtar) ဒီးယွၤစၢၤမဲၣ်အဂီၤ (Shamash)

     ၄. ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ တသိၣ်လိပှၤဂၤလၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဝဲ ယွၤလၢအမ့ၢ်အတီ ယဟိဝၤဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်​ သိၣ်လိပှၤဂၤလၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဝဲ ယွၤလၢအကမၣ်တဖၣ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ “မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ လၢနီၢ်သးတခီ ဒ်ပိာ်မုၣ်ဆါလီၤအီၣ်သးအသိး.” (၃ မိၤၡ့ ၂၀:၆; ၂ မိၤၡ့ ၃၄:၁၅ တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်, ၁၆) အဒိ, တၢ်သိၣ်လိအကမၣ်ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤသၢဂၤတဂၤဃီ, ဖဲပှၤသံအခါ ပှၤကလၤတသံဘၣ်​ ဒီးသူတၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အပူၤ လၢအဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ်​ အိၣ်တုၤလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ်အံၤ မၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အဃိ လံာ်စီဆှံကိးအဝဲသ့ၣ်လၢ ပှၤလၢအတၢ်သးတီတအိၣ်ဘၣ်တဖၣ်​ လၢအမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ လၢနီၢ်သးတခီ ဒ်ပိာ်မုၣ်ဆါလီၤအီၣ်သးအသိး.—ယၤကိာ် ၄:၄.

     လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်​ “ကူကၤဝဲ တၢ်ကူတၢ်ကၤလၢအလုး ဒီးအဂီၤဆှုၣ်ကလာ်” ဒီးအ “မၤဃံမၤလၤထီၣ်အသးလၢ ထူဒီးလၢၢ်လၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်​ ဒီးပလဲတဖၣ်” န့ၣ်​ ပတဲသ့လၢ အမ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်တဖၣ်လၢ အထူးအတီၤ ဒီးအပာ်မၤအသးတဖၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၇:၄) ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ “ဟီၣ်ခိၣ်​ အတၢ်လီၤသးဘၣ်အၢတဖၣ်အမိၢ်” ဒီးအတၢ်သိၣ်လိ ဒီးအတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ်​ တမၤလၤကပီၤကစၢ်ယွၤ နီတစဲးဘၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၇:၅) ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်​ လၢအမ့ၢ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်န့ၣ်​ ပှၤလၢအဆီၣ်ထွဲအီၤတဖၣ်မ့ၢ်ဝဲ “ပှၤအဒူၣ်တဖၣ်, ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်, ပှၤကလုာ်တဖၣ်​ ဒီးပှၤတဲတၢ်အကျိာ်တဖၣ်.”—လီၣ်ဖျါ ၁၇:၁၅.

 “ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢကိးဂၤဒဲး” န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲလၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်အဃိလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၈:၂၄) ပမ့ၢ်ကွၢ်လၢညါ တုၤလၢခဲအံၤန့ၣ်​ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အကမၣ်တဖၣ်​ တသိၣ်လိဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံကစၢ် ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ်​ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢအကမၣ်န့ၣ်​ ဆီၣ်ထွဲဝဲ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဒီးတၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးတဖၣ်. (၁ ယိၤဟၣ်​ ၄:၈) မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်​ တသိၣ်လိဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဃိ တၢ်မၤသံမၤဝီ အိၣ်ထီၣ်အါမးလီၤ. အဃိ ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိး မၤသးခုကစၢ်ယွၤအသးန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်​ “ဟးထီၣ်ကွံာ်” လၢတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်အပူၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၈:၄; ၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁၄-၁၇.