1. Кʹижан ьн әԝ һьнә мәʹни, жь бо чь жи жьн у мер сафи дькьн жь һәв бьԛәтьн?

 МАЛБӘТ ԝи чахи бәхтәԝар ә, чахе нав ԝанда һʹьзкьрьн, фәʹмкьрьн у әʹдьлайи һәйә. Әм баԝәр ьн, ԝәки малбәта ԝәда жи әʹдьлайа ԝи щурʹәйи һәйә. Йазьх, ле рʹожа иройин әʹдьлайа ԝи щурʹәйи нә һәр малбәтәкида һәйә, чьмки мер у жьн бь һьнә мәʹнийа жь һәв дьԛәтьн. Ле гәло чь дьбә мәʹни кӧ жьн у мер сафи дькьн жь һәв бьԛәтьн? Ԝи сәрида әме шеԝьр кьн дәрһәԛа се мәʹнийа. Йәк жь ԝан әԝ ә, ԝәки һьнә малбәтада баԝәрийа нәфәред мале жь һәв щӧдә дьбә. Малбәтед дьнда зарʹ дьжин тʹәви зьрʹбав йан демарʹийе. Ле һәнә малбәтед ӧса жи, кʹидәре шәрʹ-дәʹԝ алийе материйалида пешда тен. Бал һәр малбәтәке чәтьнайед ԝан һәнә у чәтьнайи нә мина һәв ьн. Гәло чьрʹа?

2. Сәва кӧ әʹдьлайа малбәте хԝәй кьн, гәләк мәрьв ширәта жь кʹидәре дьгәрʹьн? Ле ширәтед лапә баш бона әʹдьлайа малбәте жь кӧ әм дькарьн бьстиньн?

² Йа әʹԝльн әԝ ә, кӧ ньһерʹандьна тә сәр ван чәтьнайа чь щурʹәйи йә. Һәрге тӧ бь дьл дьхԝәзи фәʹм ки ньһерʹандьна мәрьвед дьн, ԝи чахи әԝ йәк ԝе али тә бькә әʹдьлайе нава мала хԝәда хԝәй ки. Йа дӧда әԝ ә, һәла тӧ ширәта жь кʹӧ һьлдьди. Гәләк мәрьв гӧһ дьдьн ширәтед һәвалед хԝәйә хәбате, щинара, жь рʹожнәме дьхуньн, йан гӧһ дьдьн мәрьвед дьн. Ле һьнә жь ԝан пеһʹәсийан дәрһәԛа ширәтед жь Хәбәра Хԝәде у дәстпекьрьн әԝ йәк әʹмьре хԝәда бьдьнә хәбате.  Гәло чаԝа әԝ йәк ԝе али малбәта бькә әʹдьлайе хԝәй кьн? (2 Тимотʹейо 3:16, 17).

3. а) Кʹьтеба Пироз чь ширәте дьдә дәрһәԛа сазкьрьна малбәте тʹәви ԝи мәрьви, баԝәрийа кʹижани нә мина йа тә йә? б) Кʹижан принсипед жь Хәбәра Хԝәде дькарьн бьдьн хәбате, чахе баԝәрийа жьн-мер жь һәв щӧдә дьбә?

³ Кʹьтеба Пирозда әʹйан те готьне, ԝәки рʹасти ԝи мәрьви нәйе, баԝәрийа кʹижани кӧ нә мина йа тә йә (Ԛануна Дӧщари 7:3, 4; 1 Корьнтʹи 7:39). Ле дьԛәԝьмә тӧ дәрһәԛа рʹастийе пеһʹәсийайи чахе ида меркьри буйи у мере тә нәхԝәст Кʹьтеба Пироз һин бә. Ԝи чахи чь бькьн? Ԝи чахи жи зәԝаща тә гәрәке бе хԝәйкьрьне (1 Корьнтʹи 7:10). Кʹьтеба Пироз дьдә кʹьфше, ԝәки жьн-мер гәрәке һәв нәԛәтьн, әԝана гәрәке жь чәтьнайед хԝә нәрʹәвьн, ле һазьр бьн ԝана сафи кьн (Әфәси 5:28-31; Тито 2:4, 5). Ле чь бькьн һәрге мер сәр йа хԝә сәкьнийә у нахԝазә, ԝәки тӧ баԝәрийа хԝә һинкьрьнед жь Кʹьтеба Пироз бини? Әԝ ӧса жи дькарә нәһелә тӧ һәрʹи сәр щьвате. Йан дьбежә, ԝәки нахԝазә кӧ жьна ԝи һәрʹә мал бь мал у мәрьварʹа дәрһәԛа баԝәрийе хәбәр дә. Ԝе дәрәщеда тӧйе чь бьки?

4. Чаԝа жьн дькарә мере хԝә фәʹм бькә?

⁴ Жь хԝә пьрс кә: «Чьрʹа мере мьн ӧса дьшьрмиш дьбә?» (Мәтʹәлок 16:20, 23). Дьԛәԝьмә әԝ бона тә бәрхԝә дькʹәвә, чьмки һʹәта хьлазийе фәʹм накә тӧ чь дьки. Йан дьԛәԝьмә мәрьве незик сәр ԝи һʹӧкӧм дькьн, чьмки дьвиньн ԝәки тӧ ида хԝә ԝан әʹйд-ԛәйда нагьри, йед кӧ бона ԝан гәләк фәрз ьн. Мерәк дьбежә: «Чахе әз малда тʹәне дьминьм, әз хԝә ӧса тʹәхмин дькьм те бежи мьн һиштьнә». Бона ԝи мери ӧса дьһатә хане те бежи рʹелигийайе, жьна ԝи жь ԝи дьстанд. Ле бь рʹастийе әԝи тʹәнебун сәр хԝә тʹәхмин дькьр  у жь бо бабахийа хԝә әԝ йәк ԛәбул нәдькьр. Ләма жи гәрәке мере хԝәрʹа избат ки, кӧ жь бо наскьрьна Йаһоԝа, һʹьзкьрьна тә һьндава ԝи сар нәбуйә. Әʹсә ԝәʹдә бьвинә бона мере хԝә.

5. Сәва һәр тьшт рʹаст бә, жьн чь гәрәке бькә?

⁵ Ле һәрге тӧ дьхԝази һәр тьшт бь билани у рʹаст бә, демәк гәрәке һьлди һʹәсаб ширәтед лапә фәрз. Кʹьтеба Пироз тʹәмийе дьдә жьна: «Гӧрʹа меред хԝәда бьн, чаԝа кӧ ль йәктийа Хӧдан дькʹәвә» (Колоси 3:18). Кʹьтеба Пироз жьна һин дькә, ԝәки хԝәсәре хԝә нибьн. Хенщи ԝе йәке хәбәра «чаԝа кӧ ль йәктийа Хӧдан дькʹәвә» ӧса жи те һʹәсабе гӧрʹа Хԝәдеда бьн. Лазьм ә һәр тьшти ӧса бькьн, чаԝа лайиԛ ә.

6. Жьна Мәсиһи гәрәке кʹижан ширәта жь Кʹьтеба Пироз һьлдә һʹәсаб?

⁶ Чуйина сәр щьвате, гьликьрьна дәрһәԛа баԝәрийа хԝә, әԝ пʹарәкә жь ԛӧльхкьрьна рʹаст ә, чь кӧ Мәсиһи гәрәке пьшт гӧһе хԝәва нәвежьн (Рʹомайи  10:9, 10, 14; Ибрани 10:24, 25). Һәрге кәсәк фәрмане дьдә тә у дьбежә, ԝәки тӧ гәрәке фьлан ԛануна Хԝәде нәйни сери, тʹӧйе чь бьки? Йуһʹәннайе шагьрте Иса Мәсиһ, дьбежә: «Әм гәрәке гӧрʹа Хԝәде бькьн, нә кӧ йа мәрьва» (Кʹаред Шандийа 5:29). Әԝ рʹез рʹасти жи керһати йә бона әʹмьре мә. Гәло һʹьзкьрьна тә һьндава Йаһоԝа ԝе тә һелан кә, ԝирʹа амьн бьмини, чаԝа кӧ әԝ һежа йә? Жьн гәрәке һʹьзкьрьн у ԛәдьр бьдә кʹьфше һьндава мере хԝә. Ле гәло тӧйе бькарьби әԝе һʹьзкьрьне у ԛәдьр һьндава Хԝәде ӧса бьди кʹьфше, ԝәки әԝ йәк мере тә әʹщьз нәкә? (Мәтта 4:10; 1 Йуһʹәнна 5:3).

7. Жьна кӧ Мәсиһи йә чь хирәтийе гәрәке бьдә кʹьфше?

⁷ Иса да кʹьфше, ԝәки һеса нинә ӧса бькьн. Әԝи пешда гот, ԝәки сәва пәйкʹәтьна, баԝәрмәндед Хԝәде ԝе хԝә мала хԝәда ча хәриб тʹәхмин кьн, те бежи нәфәрәк ниньн (Мәтта 10:34-36). Жьнәк жь Жапонйайе рʹасти ԝе дәрәще һатийә. Мере ԝе 11 сал рʹе нәдьда ԝе. Әԝ сәрт бу һьндава ԝе у гәләк щар дәри сәр вәнәдькьр. Ле диса жи әԝ жьньк сьст нәбу. Хушк-бьред щьвате али ԝе дькьрьн. Әԝе һәртʹьм Хԝәдерʹа дӧа дькьр. Әԝе аликʹари у һеланкьрьн дьстанд жь 1 Пәтрус 2:20. Әԝ Мәсиһи баԝәр бу, ԝәки һәрге әԝ Хԝәдерʹа амьн бьминә, ахьрийеда мере ԝе жи ԝе тʹәви ԝе дәстпекә Йаһоԝарʹа хьзмәт кә. Һәма ӧса жи ԛәԝьми.

8, 9. Жьна Мәсиһи чь гәрәке бькә, сәва кӧ мәʹнийед мере ԝе тʹӧнә бьн газьна бькә?

⁸ Гәләк ширәт һәнә дәрһәԛа ԝе йәке, ча дькарьн ньһерʹандьна мер йан жьна хԝә бьдьн гӧһастьне. Мәсәлә, һәрге баԝәрийа тә мере тә хԝәш найе, демәк ӧса бькә ԝәки мәʹнийа газьнед ԝи тʹӧнә бә. Тʹәмьзайа мале хԝәй кә. Кʹьнщ хԝәкьрьна тә, бьра тʹьме тʹәмьз бә, пʹоре тә чекьри бә. Һәртʹьм һазьр бә һʹьзкьрьн  у рʹазибуне бьди кʹьфше. Мере хԝә беһӧрмәт нәкә, ле пьштгьрийа ԝи бькә. Ԝирʹа бьдә кʹьфше ԝәки тӧ һәртʹьм, һивийа рʹебәрийа ԝи йи. Һәрге әԝ тә дьхәйидинә, кʹине нәжо (1 Пәтрус 2:21, 23). Бир нәкә ԝәки һәр кәс жь мә нәԛәданди йә. Чахе ортʹа ԝәда шәрʹ пешда те, һазьр бә пешийе тӧ бахшандьне жь ԝи бьхԝази (Әфәси 4:26).

⁹ Щьват гәрәке нәбә мәʹни сәва ԝе йәке, кӧ тӧ перʹа нагини хԝарьне мере хԝәрʹа чеки. Ԝи чахи дькари дәрейи хьзмәтийе, чахе мере тә мал нинә. Жьна билан ԝе мере хԝәрʹа дәрһәԛа һʹәбандьна хԝә нәвежә, чахе дьвинә әԝ йәк ԝи хԝәш найе. Дәԝса ԝе йәке әԝе гӧһ бьдә ширәта Петрус: «Кʹӧлфәтно, гӧрʹа мере хԝәда бьн, ԝәки жь ԝан һьнәк жи, һәгәр гӧһдарийа хәбәре накьн, бь пʹәргалийа жьнед хԝә, бе готьн жи бенә сәр баԝәрийе» (1 Пәтрус 3:1, 2). Жьнед Мәсиһи дьхәбьтьн сәр ԝе йәке кӧ хәйсәт-һʹӧнӧред ӧса нав хԝәда пешда биньн, йед кӧ Хԝәде хԝәш тен (Галати 5:22, 23).

10. Мере кӧ Мәсиһи йә чь гәрәке бькә, чахе баԝәрийа жьна ԝи нә мина йа ԝи йә?

¹⁰ Ле чь бькьн чахе мер Мәсиһи йә, ле жьн на? Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа ԝе дәрәще жи ширәте дьдә. Ԝедәре ӧса ньвисийә: «Һәгәр жьна бьраки нәбаԝәр бә у бьхԝазә тʹәви ԝи бьминә, бьра ԝе бәрʹнәдә» (1 Корьнтʹи 7:12). Кʹьтеба Пирозда ширәтәкә ӧса жи те дайине бона мера: «Кʹӧлфәтед хԝә һʹьз бькьн» (Колоси 3:19).

11. Мере кӧ Мәсиһи йә чь гәрәке дәʹԝа нәкә жь жьна хԝә у гәрәке ча бә һьндава ԝе?

¹¹ Һәрге баԝәрийа жьна тә нә мина йа тә йә, бь ԛәдьр бә һьндава ԝе у ньһерʹандьна ԝе һьлдә һʹәсаб. Дьбәкә тӧ ԛайил нини тʹәви баԝәрийа ԝе, ле азайа ԝе  һәйә хԝәха сафи кә баԝәрийа хԝә чь бинә. Һивийе нибә, кӧ чахе тӧ гьли ки дәрһәԛа баԝәрийа хԝә, әԝе перʹа-перʹа баԝәрийа хԝә бьһелә у хԝә йа тә бьгьрә. Перʹа-перʹа нәбежә ԝе, ԝәки әԝ әʹйд-ԛәйдед кӧ әԝ у малбәта ԝе һаԛас сал баԝәрийа хԝә тиньн, нәрʹаст у дәрәԝ ьн. Дәԝсе, ԝе баш бә бь нәрми бьди кʹьфше ньһерʹандьна Кʹьтеба Пироз сәр ԝе йәке. Һәрге тӧ гәләк ԝәʹдә хәрщ дьки сәр шьхӧлед щьвате, жьна тә дькарә дьшьрмиш бә ԝәки әԝ тʹӧ кәсирʹа нәлазьм ә. «Әз дьхԝазьм ԝәки тӧ һе зедә ԝәʹдә бона мьн хәрщ ки!» Щарна әԝ йәк дькарә бьбә мәʹни, кӧ чьрʹа жьна тә нахԝазә тӧ Йаһоԝарʹа хьзмәт ки. Ле тӧ гәрәке сәбьр ки. Һʹьзкьрьн у хәмкьрьна тә һьндава жьна тә, дькарә ахьрийеда али ԝе бькә, сәва әԝ жи хԝә ԝе рʹе бьгьрә (Колоси 3:12-14; 1 Пәтрус 3:8, 9).

12. Чаԝа жьн у мер баԝәрийа кʹижана кӧ жь һәв щӧдә дьбә, дькарьн ԝәʹде ширәткьрьна зарʹа, ширәтед жь Кʹьтеба Пироз бьдьнә хәбате?

¹² Щарна гәләк чәтьн дьбә зарʹа ширәт кьн, чахе баԝәрийа жьн у мер жь һәв щӧдә дьбә. Ле гәло дәрәща ӧсада ча дькарьн ширәтед Кʹьтеба Пироз бьдьнә хәбате? Кʹьтеба Пирозда те готьне, ԝәки щабдарийа ширәткьрьна зарʹа, йа әԝльн дькʹәвә сәр стуйе бава. Ле рʹоләкә фәрз нава ширәткьрьнеда йа де йә жи. (Мәтʹәлок 1:8; бәрамбәр кьн Дәстпебун 18:19; Ԛануна Дӧщари 11:18, 19.) Һәрге бав ԛәбул накә сәрԝертийа Иса, әԝ диса жи дьминә малхе мале.

13, 14. Жьн чь дькарә бькә, һәрге мере ԝе изьне надә ԝе, зарʹа бьвә сәр щьвате у һинкьрьна Кʹьтеба Пироз тʹәви ԝан дәрбаз кә?

¹³ Һьнә бавед нәбаԝәр ԛайил ьн, ԝәки де зарʹа һин кә дәрһәԛа баԝәрийа хԝә. Ле һәнә йед ӧса ԝәки ԛайил ниньн. Чь бькьн һәрге әԝ изьне надә, ԝәки тӧ зарʹа тʹәви хԝә бьви сәр щьвата, йан тʹәви ԝан һинбуна  Кʹьтеба Пироз дәрбаз ки? Ԝи чахи тӧ бь мьлукти гәрәке щабдарийа хԝә бини сери, йа кӧ Йаһоԝа дайә мә. Гӧһ бьдә сәрԝертийа мере хԝә, чаԝа малхе мале у щабдарийа хԝә һьндава зарʹед хԝәйи һʹьзкьри бинә сери. Чаԝа дькарьн әԝ дӧ тьшта биньн сери?

¹⁴ Һәмьки тӧйе бона ԝе йәке дӧа бьки (Филипи 4:6, 7; 1 Йуһʹәнна 5:14). Ле йәке тӧ хԝәха гәрәке сафикьрьна бьки. Һәрге тӧ мере хԝәрʹа бьди кʹьфше, ԝәки тӧ нахԝази сәрԝертийа ԝи һьлди дәсте хԝә, һьнге әԝ дькарә нәрм бә у һьмбәри баԝәрийа тә нәчә. Ле һәрге мере тә изьне надә, ԝәки зарʹа бьви сәр щьвата, йан тʹәви ԝан һинкьрьна Кʹьтеба Пироз дәрбаз ки, тӧ диса жи дькари зарʹа һин ки бь мәсәла хԝә. Әԝе йәке тӧ дькари бьки бь хәбәрдана хԝәйә һәр рʹожи, бь рʹабун-рʹуньштьна хԝәйә баш. Али зарʹа бькә, ԝәки нав ԝанда һʹьзкьрьн һьндава Йаһоԝа пешда бе у баԝәри һьндава хәбәра ԝи. Ԝана һин кә ԛәдьре мәзьна бьгьрьн, илаһи ԛәдьре баве хԝә. Ӧса жи али ԝан бькә бьбьнә мәрьвнә һәвалһʹьз у хәбатһʹьз. Дьԛәԝьмә мере тә тʹәхмин кә әԝ гӧһастьнед баш нава зарʹада у щәфе тә ԛимәт кә (Мәтʹәлок 23:24).

15. Щабдарийа мере Мәсиһи, ширәткьрьна зарʹада чь йә?

¹⁵ Һәрге тӧ баԝәрмәнде Хԝәде йи, ле жьна тә на, демәк тӧ гәрәке зарʹед хԝә «бь ширәт у һинкьрьна Хӧдан мәзьн» ки, чьмки әԝ щабдарийа тә йә (Әфәси 6:4). Ле һьндава жьна хԝә тӧ йәкә гәрәке һʹьзкьрьне, ԛәдьр у фәʹмкʹарийе бьди кʹьфше.

16, 17. Чахе баԝәрийа зарʹа жь йа де-бава щӧдә дьбә, зарʹ гәрәке кʹижан ширәтед жь Кʹьтеба Пироз бира хԝәда хԝәй кьн?

¹⁶ Рʹожа иройин әԝ йәк кӧ баԝәрийа де-бава жь йа зарʹа щӧдә дьбә, буйә ча тьштәкә тʹәбийәти. Ле тӧ  рʹасти ԝе дәрәще һати? Һәрге әре, Кʹьтеба Пирозда ширәт бона тә жи һәйә.

¹⁷ Хәбәра Хԝәдеда те готьне: «Зарʹно, чаԝа баԝәрмәндед Хӧдан гӧрʹа де у баве хԝәда бьн, чьмки әв йәк рʹаст ә. ‹Ԛәдьре де у баве хԝә бьгьрә›» (Әфәси 6:1, 2). Рʹаст ә зарʹ гәрәке гӧрʹа де баве хԝә бькьн, ле әԝана ӧса жи гәрәке гӧрʹа Хԝәде бькьн. Чахе зарʹ ида епʹещә мәзьн ә у дькарә хԝәха сафикьрьна әʹмьре хԝәда бькә, ԝи чахе әԝ хԝәха щабдаре сафикьрьнед хԝә йә. Әԝ йәк те готьне нә кӧ тʹәне дәрһәԛа сафикьрьна ԛанунед ԝе дьне, ле йа Хԝәде жи. Кʹьтеба Пирозда те готьне: «Жь мә һәр кәсе бона хԝә щабе ль бәр Хԝәде бьдә» (Рʹомайи 14:12).

18, 19. Һәрге баԝәрийа де-бава жь йа зарʹа щӧдә дьбә, зарʹ чь дькарә бькә, ԝәки ньһерʹандьна де-бава сәр баԝәрийа ԝи бе гӧһастьне?

¹⁸ Һәрге жь бо баԝәрийа хԝә тӧ әʹмьре хԝә дьгӧһези, әԝ йәк дькарә сәр де-баве тә һʹӧкӧм бә. Бьхәбьтә ԝана фәʹм бьки. Һәрге паши наскьрьна рʹастийе, тӧ һе бь ԛәдьр и һьндава мәрьва, гӧһдар и у бь хирәт тини сери хԝәстьна де-баве хԝә, әԝ йәк ԝе де-баварʹа шабуне бинә. Дьԛәԝьмә жь бо баԝәрийа хԝә, тӧ пьштгьрийа ньһерʹандьн у әʹйд-ԛәйдед ԝан наки, кʹижан кӧ ԝана хԝәш те. Ԝи чахи де-бав дькарьн дьшьрмиш бьн, ԝәки тӧ ԝан тьшта инкʹар дьки, чь кӧ әԝана жь бьчʹуктайе тә һин кьрьнә. Де-бав бона тә бәрхԝә дькʹәвьн, чьмки дьшьрмиш дьбьн, ԝәки әԝ чь кӧ тӧ дьки нәбаш ә. Әԝана дьшьрмиш дьбьн, ԝәки әԝ йәк ԝәʹде тә бадиһәԝа хәрщ дькә у наһелә, ԝәки тӧ алийе материйалида пешда һәрʹи. Бабахбун жи дькарә бьбә мәʹни, ԝәки де-бав пьштгьрийа тә нәкьн. Әԝана дькарьн ӧса дьшьрмиш бьн, ԝәки тӧ дьхԝази ԝана бьди баԝәркьрьне, ԝәки тӧ рʹаст и, ле әԝана на.

¹⁹ Чьԛас дькари һаԛас зу насийа де-баве хԝә бьдә  йәк жь рʹуспийед щьвата хԝә, йан хушк-бьред щерʹьбанди жь щьвате. Де-баве хԝә тʹәглифи щьвате кә, сәва кӧ әԝана хԝәха бьбьһен чь ԝедәре те готьне у пе чʹәʹве хԝә бьвиньн, Шәʹдед Йаһоԝа мәрьвнә ча ньн. Кʹе занә ԝәʹдә шунда ньһерʹандьна ԝан жи дькарә бе гӧһастьне. Ле щарна де-бав гәлә сәрт ьн, әʹдәбийатед мә дьԛәльшиньн у наһельн, ԝәки зарʹ һәрʹә щьвате. Һьнге зарʹ дькарә щики майин әʹдәбийата бьхунә, рʹасти хушк-бьра бе у мәрьварʹа дәрһәԛа мьзгинийе гьли кә. Тӧ ӧса жи дькари Йаһоԝарʹа дӧа бьки. Һьнә щаһьл хьзмәткьрьна Йаһоԝада дьхԝазьн һе зедә бькьн, ле нькарьн. Ләма жи әԝана сәбьр дькьн һʹәта ԝи чахи, кӧ мәзьн бьн у бькарьбьн жь де-бавед хԝә башԛә бьн. Ле чь жи нибә бир нәкә, ԝәки тӧ гәрәке «ԛәдьре де у баве хԝә» бьгьри. Жь тә чь те хԝәстьне һәр тьшти бькә сәва кӧ әʹдьлайе хԝәй ки (Рʹомайи 12:17, 18). Йа фәрз әԝ ә, ԝәки әʹдьлайе тʹәви Хԝәде бьгәрʹи.

20. Зарʹ чь дькарә сәр хԝә тʹәхмин кә, малбәта ӧсада кʹидәре зьрбав йан демарʹи һәйә?

²⁰ Чәтьнайи нава малбәтеда дькарә нә кӧ тʹәне жь бо баԝәрийе пешда бе, ле ӧса жи чахе малда зьрбав йан демарʹи һәйә. Рʹожа иройин гәләк мәлбәтада һәнә зарʹед ӧса, кӧ нә жь деки нә у нә жь бавәки нә. Малбәтед ӧсада зарʹ дькарә кʹӧмрәшийе бькә, йан хԝә хәйиданди һʹәсаб кә. Щарна зарʹ дькарә дьшьрмиш бә, һәрге әԝ баш бә һьндава зьрбав йан демарʹийе, бь ԝе йәке ԝе пьшт де йан баве хԝәва ԛәлпийе бькә. Сәва ԝе йәке зарʹ зьрбава йан демарʹийа ԛәбул накьн, ча де йан баве хԝә. Ле чь дькарә али ԝан малбәта бькә, кʹидәре зьрбав йан демарʹи һәйә?

21. Чьрʹа гәрәке ширәтед жь Кʹьтеба Пироз бьдьнә хәбате?

 ²¹ Нава ԝе дәрәщеда жи дькарьн бьдьн хәбате ширәтед жь Кʹьтеба Пироз, кʹижан али малбәта дькьн әʹдьлайе хԝәй кьн. Мәрьв дькарьн ӧса дьшьрмиш бьн, һәрге әԝана гӧһ нәдьнә ԝан ширәта, чәтьнайи ԝе хԝәха жь хԝә бенә сафикьрьне, ле әԝ йәк ӧса нинә. Чьмки әԝ йәк дькарә чәтьнайед дьн пешда бинә (Зәбур 127:1; Мәтʹәлок 29:15). Бьдьнә хәбате биланийа хԝә у сәрԝахтийа хԝә. Чьмки билани ԝе али ԝә бькә фәʹм кьн, кӧ ширәтед жь Кʹьтеба Пироз ԝе ԝәрʹа кʹара һәр-һәйи биньн. Ле сәрԝахти, ԝе али ԝә бькә фәʹм бькьн нет у фькьред нәфәред мала хԝә. Ӧса жи гәрәке һин бьн бәр дьле нәфәре хԝәда бен (Мәтʹәлок 16:21; 24:3; 1 Пәтрус 3:8).

22. Чьрʹа зарʹарʹа чәтьн ә ԛәбул кьн зьрбав йан демарʹийе?

²² Дьԛәԝьмә тӧ ԝи ԝәʹдәйи дьки бира хԝә, чахе тӧ һәвале малбәта ԝан буйи у зарʹ һьндава тә баш бун. Ле чахе тӧ чаԝа зьрбав йан демарʹи һати мала ԝан, һәр тьшт һатә гӧһастьне. Зарʹо дькарә дьшьрмиш бә, ԝәки тә щийе де йан баве ԝи гьртийә. Әԝ ԝана бир накә, дьԛәԝьмә бона ԝе йәке жи дьтьрсә тә ԛәбул кә, чьмки дьшьрмиш дьбә ԝәки бь ԝе йәке ԝе амьнийа һьндава де йан баве хԝә хԝәй накә. Ләма жи щарна зарʹ дькарьн һәма тәрʹа бежьн, ԝәки тӧ нә де, йан нә жи баве ԝан и. Әԝ готьн дькарьн дьле тә бешиньн. Ле «бьра дь хәйдеда рʹӧһе тә нә бь ләз бә» (Ԝаиз 7:9). Сәва кӧ зарʹарʹа зьман бьвиньн лазьм ә рʹаст сәр тьшта бьньһерʹьн у бәр дьле ԝанда бен.

23. Чаԝа дькарә бе сафикьрьне пьрса щәзакьрьна зарʹа, чахе малда зьрбав йан демарʹи һәйә?

²³ Хәйсәт-һʹӧнӧред ԝи щурʹәйи гәрәке илаһи ԝи чахи бьдьнә хәбате, чахе зарʹа щәза дькьн (Мәтʹәлок 6:20; 13:1). Һәр зарʹ нә мина һәв ьн у щәзакьрьна ԝан жи жь һәв щӧдә бьдә. Һьнә зьрбав йан демарʹи  дьшьрмиш бьдьн, ԝәки ԝе баш бә, һәрге сәрида де йан баве ԝе зарʹе ширәткьрьна ԝи һьлдә сәр хԝә. Ле гәлә фәрз ә чахе сәва ширәткьрьн у щәзакьрьна зарʹа һәр дӧ жи мина һәв дьфькьрьн. Чьмки нәрʹаст ә, зарʹа хԝә щәза нәки, ле зарʹа мер йан жьна хԝә щәза ки (Мәтʹәлок 24:23). Чахе зарʹ гӧһдар ә, әԝ йәк гәләк баш ә, ле гәрәке бир нәкьн, ԝәки зарʹ жи гӧнәкʹар ьн у дькарьн шашийа бькьн. Зу жь хԝә дәрнәйи у бь һʹьзкьрьне зарʹа щәза бькә (Колоси 3:21).

24. Чаԝа нормед намусийе дькарә бе хԝәйкьрьне ԝан малбәтада, кʹидәре зарʹ жь деки йан жь бавәки ниньн?

²⁴ Һәр чәтьнайи дькарә бе сафикьрьне, һәрге дәрһәԛа ԝе йәке тʹәви нәфәред мале хәбәр дьн. Әԝ хәбәрдан али малбәта дькә, дина хԝә бьдьнә сәр тьштед һе фәрз. (Бәрамбәр кьн Филипи 1:9-11.)  Һәр кәс нава малбәтеда ԝе хԝәха бьвинә, ԝәки һәвалкʹари кʹарәкә чьԛас мәзьн тинә. Хенщи ԝе йәке хәбәрдана һчьԛас дькарә малбәт алийе намусийеда хԝәй кә. Ԛизарʹа гәрәке шьровәкьн, ԝәки һаш рʹабун-рʹуньштандьна хԝә һәбьн бәр зьрбаве хԝә у кӧрʹед ԝи. Ле кӧрʹарʹа гәрәке шьровәкьн, ԝәки һаш рʹабун-рʹуньштандьна хԝә һәбьн бәр демарийа хԝә у ԛизед ԝе (1 Тʹесалоники 4:3-8).

25. Кʹижан һʹӧнӧр ԝе али ԝан малбәта бькә әʹдьлайе хԝәй кьн, кʹидәре зарʹ жь деки йан жь бавәки ниньн?

²⁵ Сәбьр бьдә кʹьфше, чахе зарʹед жьн йан мере хԝә мәзьн дьки. Ԝәʹдә лазьм ә сәва кӧ әԝана һини тә бьн. Һеса нинә ӧса бьки ԝәки әԝана тә һʹьз бькьн у ԛәдьре тә бьгьрьн. Ле әԝ йәк дькари бьки. Бона ԝе йәке лазьм ә, билани у сәрԝахти. Һәрге тӧ бь дьл у щан дьхԝази гӧһ  бьди ширәтед Йаһоԝа, ԝи чахи тӧйе бькарьби әʹдьлайе малбәта хԝәда хԝәй ки, кʹидәре зарʹ жь деки йан жь бавәки ниньн (Мәтʹәлок 16:20). Әԝ һʹӧнӧр ԝе али тә бькьн чәтьнайед дьн жи сафи кьн.

26. Чаԝа тʹӧнәбун у кемасийа пʹәра дькарә малбәтада чәтьнайи пешда бинә?

²⁶ Тʹӧнәбун у кемасийа пʹәра, дькарә малбәт жь һәв дур хә. Сәд һʹәйф, ле һьнә малбәтада шәрʹ-дәʹԝ сәва пʹәра пешда тен. Әԝ хԝәстьна ԝан кӧ һьнәки дәԝләти бьн, әʹдьлайе жь ԝан дьстинә. Чәтьнайи ԝи чахи жи дькарә пешда бен, чахе жьн у мер дьхәбьтьн ле ӧса дьбежьн, «әз хԝәйе пʹәре хԝә мә, тӧ жи хԝәйе пʹәре хԝәй». Ле дьԛәмә жь бо хәбата хԝә мер у жьн пʹаки нәжи һәвдӧ дьбиньн. Иро гәләк щар ӧса дьԛәԝьмә, ԝәки бав малбәта хԝә дьһелә у сәр мәһәк йан саләк дьчә ԝәлате дьн, сәва бьхәбьтә. Әԝ йәк дькарә чәтьнайи пешда бинә.

27. Кʹижан ьн әԝ һьнә ширәтед керһати бона ԝан малбәта, кʹидәре кемасийа пʹәра һәйә?

²⁷ Һәр малбәтәкеда чәтьнайи у һәԝщәтийа ԝан бь щурʹе хԝә һәйә, ләма жи нькари бежи һе рʹаст чь йә кӧ бькьн. Ле диса жи ширәтед жь Кʹьтеба Пироз ԝе йәкеда дькарә али ԝан бькә. Мәсәлә, Мәтʹәлок 13:10-да те готьне ԝәки «сәрԝахти щәм ширәтһьлдайа йә» чьмки әԝана гӧһ дьдьн ширәта. Нә кӧ тʹәне фькьред хԝә бежә, ле һазьр бә гӧһ бьди ширәта, һәла йед дьн дәрһәԛа ԝе дәрәще чь дьбежьн. Ӧса жи ԝе баш бә һʹәсаба пʹәра бькьн, мәсәлә, чьԛас дьстини у чьԛас хәрщ дькьн. Щарна де-бав мәщбур дьбьн һәрдӧ жи бьхәбьтьн, сәва кӧ дәйне хԝә дадьн, илаһи чахе зарʹ у мәрьвед незик малда һәнә. Чахе малбәт рʹасти ԝе дәрәще те, мер һьнге жи гәрәке жьна хԝәрʹа избат кә,  ԝәки ԝе әʹсә ԝәʹдә бона ԝе бьвинә. Бав тʹәви зарʹа дькарьн али ԝе бькьн шьхӧла бькьн (Филипи 2:1-4).

28. Малбәт гәрәке гӧһ бьдә кʹижан ширәта сәва кӧ әʹдьлайеда бьн?

²⁸ Рʹаст ә пʹәрә мәрʹа гәләк лазьм ә, ле бир нәкьн ԝәки пʹәрә шабун у әʹмьр надә мәрийа (Ԝаиз 7:12). Һәрге гәләк ԝәʹдә хәрщ кьн сәр тьштед материйали, әм дькарьн рʹӧһʹанида сьст бьн у алийе намусийеда хьраб бьн (1 Тимотʹейо 6:9-12). Ләма жи дьһа баш ә хԝә Пʹадшатийа Хԝәде бьгьрьн. У баԝәр бьн ԝәки әԝе мә кʹәрәм кә. Әԝе һәр тьшт, чь кӧ бона жийине мәрʹа лазьм ә бьдә мә! (Мәтта 6:25-33; Ибрани 13:5). Һәрге рʹӧһʹанийа хԝә дьдьнә сәр щийе пеше у әʹдьлайе тʹәви Хԝәде дьгәрʹьн, һуне тʹәхмин кьн, ԝәки һун тʹәви малбәта хԝә әʹдьлайеда ньн. Ԝи чахи жи, гава малбәта ԝәда зьрбав йан демарʹи һәнә, йан әԝ зарʹ кʹижани жь деки йан жь бавәки ниньн.