1-3. Мәʹни чь йә, ԝәки малбәтеда тʹәне де йә йан бав ә у ча әԝ йәк һʹӧкӧм дьбә сәр нәфәред мале?

 НАВ тʹәмамийа дьнйайе малбәтед ӧса кʹидәре кӧ тʹәне де йан тʹәне бав ә, гәләк зедә дьбьн. Рʹожа иройин гәләк бәлабуйи йә, кӧ мер у жьн жь һәв дьԛәтьн у жь һәв башԛә дьжин, йан зарʹед ԝан жь зәԝаще дәр һәнә. У әԝ йәк рʹасти жи зийанәкә мәзьн тинә ча мер-жьнрʹа ӧса жи зарʹарʹа.

² Дайикәке ньвисибу: «Әз 28 сали мә, дӧ зарʹед мьн һәнә у әз жьнәби мә. Жь бо ве йәке әз гәләк дьлтәнг дьбьм, чьмки нахԝазьм зарʹед мьн бе бав мәзьн бьн. Фькьред ӧса тенә һʹьше мьн, те бежи тʹӧ кәс мьн һʹьз накә. Зарʹед мьн гәләк бәрхԝә дькʹәвьн чахе дьвиньн кӧ әз дьгьрим». Хԝәсущдаркьрьн, һерскʹәтьн у фькьред ӧса ча әз тʹәне мамә, һәртʹьм пешда тен у әԝ фькьр мәрьва һʹал дехьн. Ле де-бав гәрәке бир нәкьн, ԝәки әԝана ӧса жи гәрәке дьшьрмиш бьн дәрһәԛа хәбате у шьхӧлед мале. Гәләк чәтьн ә чахе бе бав йан бе де зарʹа мәзьн дькьн. Мәсәлә щарна ӧса дьԛәԝьмә, ԝәки чахе һун ида йолә дьчьн у дькарьн борще хԝә биньнә сери, ԝи чахи чәтьнайед тʹәзә пешда тен.

³ Малбәтед ӧсада кʹидәре тʹәне де йә йан бав ә, зарʹ рʹасти чәтьнайа тен. Әԝана дьлшкәсти дьбьн сәва ԝе йәке кӧ де-бав жь һәв дьԛәтьн, йан йәк жь ԝан дьмьрә. Чахе йан де йан бав сәр сәре зарʹа нинә, әԝ йәк хьраб сәр ԝана һʹӧкӧм дьбә.

4. Жь кʹӧ әм заньн, ԝәки Йаһоԝа хәм дькә бона ԝан малбәта, кʹидәре де йан бав тʹәне зарʹа мәзьн дькә?

⁴ Ԝәʹде бәре жи малбәтед ӧса һәбун, кʹидәре йан тʹәне де бу йан тʹәне бав бу. Кʹьтеба Пирозда гәләк щар те  готьне дәрһәԛа «сеԝийа» демәк етʹима у ӧса жи дәрһәԛа «жьнәбийа» (Дәркʹәтьн 22:22; Ԛануна Дӧщари 24:19-21; Ибо 31:16-22). Йаһоԝа бетʹалаш нибу һьндава хәмед ԝан малбәта. Зәбурбеж Хԝәде нав кьр ча «баве сеԝийа, тайе жьнәбийа» (Зәбур 68:5). Бешьк, ле рʹожа иройин жи Йаһоԝа хәм дькә бона ԝан малбәта, кʹидәре де йан бав тʹәне зарʹа мәзьн дькә! Хәбәрʹа Хԝәдеда һәнә ширәт, кʹижан али малбәтед ӧса дькьн.

5. Де йан бав йед кӧ тʹәне зарʹед хԝә мәзьн дькьн, рʹасти чь чәтьнайа тен?

⁵ Ԝәрен шеԝьр кьн дәрһәԛа шьхӧле малбәте. Гәләк дәрәщада аликʹарийа мера лазьм ә, мәсәлә ԝи чахи, кʹәнге мала тәда тьштәк хьраб буйә у лазьм ә бе чекьрьне. Ӧса жи аликʹарийа жьна лазьм ә. Мәсәлә, чахе жьн-мер һәв дьԛәтьн йан жьна мер дьмьрә, ԝи чахи ԝирʹа гәләк чәтьн дьбә, чьмки шьхӧле малбәте дькʹәвә сәр стуйе ԝи. Ле чахе мал тʹәвһәвкьри йә сәр зарʹа әԝ йәк хьраб һәԝ йәк дьбә.

6, 7. а) Чь мәсәла баш те гьликьрьне кʹьтеба Мәтʹәлокда дәрһәԛа «кʹӧлфәта әʹсьл»? б) Чахе де-бав бь хирәт шьхӧле малбәте тиньн сери, әԝ йәк чь кʹар дькарә малбәтерʹа бинә?

⁶ Аликʹарийе жь кʹӧ бьстиньн? Ԝәрен жь мәсәла «кʹӧлфәта әʹсьл» бьвиньн дәрһәԛа кʹижане кӧ кʹьтеба Мәтʹәлок 31:10-31-да ньвисар ә. Һәр тьшт дәсте ԝе жьне дьһат; әԝе дькʹьрʹи, дьфьрот, дьдрут, хԝарьн чедькьр, чоледа кʹар дькьр у аликʹари дьда малбәта хԝә. Әԝе жьне ча перʹа дьгиһанд әԝ һәр тьшт бькә? Сьбәһ зу һʹәта еваре әԝе шьхӧле хԝә дькьр. Әԝе хәбата хԝә ӧса пʹарәвәдькьр, ԝәки йед дьн жи бькарьбьн али ԝе бькьн. Ле әԝе хԝәха жи хәбата хԝә рʹьнд дьани сери у аликʹари дьда йед дьн. Әԝе бь шьхӧле хԝә шабун йед майинрʹа дьани. Ләма жи әԝ һежайи пʹайа бу!

⁷ Чахе де йан бав тʹәне зарʹед хԝә мәзьн дькьн, әԝана гәрәке малбәтеда шьхӧле хԝә, бь хирәт биньнә сери. Бь дьл  у щан әԝе хәбате биньн сери, сәва кӧ зарʹед ԝә шабуне бьстиньн. Ләма ԝе баш бә пешда сафи кьн чь у ча бькьн. Кʹьтеба Пирозда те готьне: «Тʹьвдира мәрьве хирәт әʹсә кʹаре тинә» (Мәтʹәлок 21:5). Бавәк дьбежә: «Әз дьхәбьтьм сәр ԝе йәке кӧ нәфькьрьм дәрһәԛа хԝарьне һʹәта ԝи чахи кӧ бьрʹчи нәбьм». Ле дьһа баш ә пешда сафи кьн хԝарьне чекьн, чьмки хԝарьна кӧ пешда те чекьрьне һе хԝәш у баш ә, нә кӧ чахе ләзә-ләз хԝарьне чедькьн. Ӧса жи лазьм ә һин бьн һәр шьхӧле дьн жи малбәтеда биньн сери. Мәсәлә, һьнә жьн һин бунә шьхӧлед ӧса бькьн ча рʹәнгкьрьна тьшта, чекьрьна луле аве у автед хьравбуйи. Әԝ һәр тьшт әԝана карьбун бькьн бь ширәтед ԝан мәрьва, йед кӧ ԝан шьхӧлада щерʹьбанди нә. Мәсәлә бал һәвалед хԝәйи незик йан бь методед дьн.

8. Әԝ зарʹ йед кӧ бе де йан бе бав мәзьн дьбьн, чаԝа дькарьн аликʹарийе бьдьн де йан баве хԝә шьхӧле малбәтеда?

⁸ Гәло ԝе рʹаст бә аликʹарийе жь зарʹа бьхԝазьн? Дайикәк йа кӧ бе мер зарʹед хԝә мәзьн дькә, ӧса дьбежә: «Тӧ әʹмьре зарʹед хԝә һеса дьки, сәва әԝана тʹәхмин нәкьн кӧ бе бав мәзьн дьбьн». Әԝ йәк хьраб нинә, ԝәки дьхԝазьн әʹмьре зарʹа һеса кьн, ле нә һәртʹьм әԝ йәк дькарә кʹар бә бона зарʹа. Һьнә зарʹед хԝәдехоф кӧ ԝәʹде бәре дьжитьн, щабдарийед хԝә малбәтеда дьанин сери (Дәстпебун 37:2; Сьтранед Сьлеман 1:6). Рʹаст ә гәрәке баре гьран нәдьнә сәр стуйе зарʹа, ле әԝ йәк найе һʹәсабе, ԝәки ԛә тӧ тьшти гәрәки нәкә. Ԝе баш бә, ԝәки мәщале бьдьнә ԝан щурʹә-щурʹә шьхӧла бькьн, мәсәлә, фьраԛа бьшон у отʹаха хԝә бьдьнә һәв. Ӧса жи ԝе баш бә һун һьнә тьшт тʹәвайи бькьн. Әԝ йәк ԝе кʹар бә бона һәр кәси.

9. Чьрʹа һьнә де йед кӧ бе мер зарʹед хԝә мәзьн дькьн, рʹасти чәтьнайед пʹәрава гьредайи тен?

⁹ Әԝ де-бав, йед кӧ тʹәне зарʹед хԝә мәзьн дькьн, ԝанарʹа гәләк чәтьн ә әʹбура хԝә бькьн. Ле дьһа чәтьн ә жьна  щаһьлрʹа, йа кӧ бе мер зарʹа мәзьн дькә. a Әԝ мәрьв дькарьн ԛәбул кьн аликʹарийа материйали йа кӧ дәԝләта ԝанда те дайине, һʹәта хԝәрʹа хәбатәке бьвиньн. Кʹьтеба Пироз изьне дьдә Мәсиһийа, ԝәки дәрәщед чәтьнда аликʹарийа ԝи щурʹәйи ԛәбул кьн (Рʹомайи 13:1, 6). Дьһа зәʹф әԝ мәрьв рʹасти ԝан чәтьнайед гьран тен, кʹижан жьн йан мере би нә, йан әԝед кӧ һәв дьԛәтьн. Әԝ жьн йед кӧ гәләк сал шьхӧле мале тиньн сәри, мәщбур дьбьн жь мал дәр хәбате хԝәрʹа бьгәрʹьн, ле диса жи нькарьн хәбатәкә пʹак хԝәрʹа бьвиньн, маше кʹижан баш ә. Ле һәрге пʹеше тә һәйә, йан тӧ дькари тьштәки һин би кӧ бьки, ԝи чахи һеса йә һʹале малбәта хԝә баш ки.

10. Чаԝа де йа кӧ бе мер зарʹед хԝә мәзьн дькә, дькарә зарʹарʹа шьровәкә, ԝәки чьрʹа әԝ хԝәрʹа хәбате дьгәрә?

¹⁰ Әʹщебмайи нәминә у хԝә сущдар нәкә, сәва ԝе йәке кӧ зарʹед тәрʹа хԝәш найе ԝәки тӧ хәбате хԝәрʹа дьгәрʹи. Зарʹед хԝәрʹа шьровәкә мәʹнийа ԝе йәке чьрʹа тӧ гәрәке бьхәбьти. Ӧса жи али ԝан бькә фәʹм кьн, ԝәки Йаһоԝа жь тә дәʹԝа дькә, кӧ тӧ хәм бьки бона хԝәстьнед ԝан (1 Тимотʹейо 5:8). Һеди-һеди зарʹ ԝе һини ԝан гӧһастьна бьн. Ле тӧ һәртʹьм гәрәке ԝәʹдә бьвиньн бона зарʹа, ԝи чахи жи гава шьхӧле тә гәләк ә. Рʹаст ә кемасийа материйали гәләк хьраб дькарә һʹӧкӧм бә сәр малбәта тә, ле һʹьзкьрьн у хәмкьрьна тә һьндава зарʹа ԝе али ԝан бькә һеса сәр ԝе йәке бьньһерʹьн (Мәтʹәлок 15:16, 17).

11, 12. Дәрһәԛа кʹижан нормед Хԝәде де-бав гәрәке бир нәкьн у ча гәрәке биньн сери?

¹¹ Әԝ йәк нормал ә чахе де йан бав кʹижан тʹәне заред хԝә мәзьн дькьн, дьбьнә бона ԝан ча һәвале ԝан. Ле ԝи чахи гәрәке фәсал бьн, сәва кӧ пьшт гӧһе хԝәва нәвежьн нормед Хԝәде дәрһәԛа ԝе йәке, кӧ синоре һәвалтийе ортʹа  де-бава у зарʹада һәйә. Мәсәлә, чәтьнайед гьран дькарьн пешда бен һәрге әԝ де, йа кӧ тʹәне зарʹед хԝә мәзьн дькә, борщдарийа малхе мале дьдә сәр стуйе кӧрʹе хԝә. Йане дәрдед дьле хԝә ԛиза хԝәрʹа вәдькә у ԝе дькә нава чәтьнайед хԝә. Әԝ йәк дькарә бал зарʹа стресе пешда бинә у жь бо ԝе йәке әԝана дькарьн тʹәвиһәв бьн.

¹² Зарʹед хԝәрʹа бьдә кʹьфше, ԝәки тӧ әʹмьрда мәзьн и у тӧ гәрәке бона ԝан хәм бьки, нә кӧ әԝана бона тә. (Бәрамбәр кьн 2 Корьнтʹи 12:14.) Щарна ԝе тәрʹа жи ширәт у аликʹари лазьм бә. Аликʹарийе жь рʹуспийед щьвате бьхԝазә, жь хушк-бьред щерʹьбанди, нә кӧ жь зарʹед хԝә (Тито 2:3).

13. Дайика кӧ тʹәне зарʹед хԝә мәзьн дькә, рʹасти чь чәтьнайа дькарә бе?

¹³ Бь лайиԛ иро мәрьв дьһа гӧһ дьдьнә рʹебәрийа мера, нә кӧ жьна. Дайикәк йа кӧ бе мер зарʹед хԝә мәзьн дькә  дьбежә: «Бәжьн-баледа кӧрʹед мьн тенә хане ча меред мәзьн. У чахе кʹеләка ԝан и, чәтьн ә хԝә сьст у хԝәда нәбаԝәр тʹәхмин нәки». Ле дьԛәԝьмә тӧ һәла һе бәрхԝә дькʹәви сәва мьрьна мер йан жьна хԝәйә һʹьзкьри. Йан жи исафа тә дьбәкә тә дьчәрчьринә, сәва ԝе йәке кӧ тӧ жь мер йан жьна хԝә ԛәтийайи. Чахе жьн жь мере хԝә дьԛәтә у щабдарийа хәмкьрьна зарʹа диса жи дькʹәвә сәр һәрда, ԝи чахи жьн дькарә бәрхԝә кʹәвә, ԝәки зарʹ дькарә ле бьһелә у һәрʹә бал баве хԝә. Хәмед ԝи щурʹәйи дькарә рʹийа тә бьгьрә, рʹаст зарʹа хԝә ширәт ки.

14. Чаԝа әԝ де-бав йед кӧ тʹәне заред хԝә мәзьн дькьн, дькарьн рʹаст сәр һәр тьшти бьньһерʹьн?

¹⁴ Кʹьтеба Пирозда те готьне: «Әԝләде хԝәсәрехԝә . . . рʹурәшийа де йә» (Мәтʹәлок 29:15). Чахе тӧ тʹәмийа дьди у дәʹԝа дьки жь нәфәред малбәта хԝә кӧ хԝә ԝан тʹәмийа бьгьрьн, нәтьрсә у хԝә сущдар нәкә, чьмки Йаһоԝа ԝе йәкеда ԝе әʹсә али тә бькә (Мәтʹәлок 1:8). Тʹӧ щар пьшта хԝә нәдә ширәтед жь Хәбәра Хԝәде (Мәтʹәлок 13:24). Бьхәбьтә сәрԝахт би, хԝә нормед рʹастийе бьгьри у һәр тьшти ӧса бьки чаԝа лайиԛ ә. Ԝи чахи зарʹ ԝе хԝә ширәткьрьна тә бьгьрә. Ле ӧса жи тӧ гәрәке ньһерʹандьна зарʹед хԝә һьлди һʹәсаб. Бавәк йе кӧ бе жьн зарʹед хԝә мәзьн дькә, дьбежә: «Ԝәʹде мәзьнкьрьна зарʹа, мьн һәртʹьм дькьрә бира хԝә, кӧ чьԛас ԝанарʹа чәтьн бу чахе дийа ԝан мьр. Әз һәр мәщале дьдьмә хәбате сәва кӧ тʹәви зарʹа хәбәр дьм. Чьмки ԝи чахи, зарʹ дәстпедькьн баԝәрийа хԝә мьн биньн».

15. Һәрге жьн-мер жь һәв дьԛәтьн, чь әԝана гәрәке нәкьн чахе һәвдӧ тиньн бира хԝә?

¹⁵ Һәрге тӧ жьн йан мере хԝә ԛәтийа йи, әԝ йәк найе һʹәсабе ԝәки тӧ гәрәке ԝи йан ԝе бәр чʹәʹве зарʹа рʹәш ки. Әԝ йәк ԝе кʹаре нәйнә. Чахе де-бав шәрʹ дькьн, әԝ йәк хьраб һʹӧкӧм дьбә сәр зарʹа, ԝи чахи зарʹ дькарьн ԛәдьре де жи баве жи нәгьрьн. Ӧса жи ԝе баш нибә зарʹа хԝәрʹа тьштед ӧса бежьн: «Баве тә чь йә тӧ жи әԝ и!» Рʹаст ә мер  йан жьна тә дьле тә ешандийә, ле әԝ диса жи де йан баве зарʹа тәйә. Зарʹ һʹәԝще һʹьзкьрьн, хәмкьрьн у ширәткьрьна ԝә һәрда нә. b

16. Кʹижан һинкьрьнед рʹӧһʹани керһати нә бона ширәткьрьна зарʹа?

¹⁶ Чаԝа сәред дәрбазбуйида дьһатә готьне, ширәткьрьн нә тʹәне те һʹәсабе щәзакьрьн, ле ӧса жи һинкьрьн у рʹасткьрьн. Һәрге хԝә һәртʹьм һинкьрьнед рʹӧһʹани бьгьрьн, ԝи чахи дькарьн бенә хԝәйкьрьне жь гәләк чәтьнайа (Филипи 3:16). Гәләк фәрз ә һәргав бенә сәр щьвата (Ибрани 10:24, 25). Ӧса жи фәрз ә һәр һʹәфти ԛӧльхкьрьна тʹәви малбәте дәрбаз кьн. Ле бь рʹастийе әԝ йәк һеса нинә бькьн. Дайикәк бь һʹәлали дьбежә: «Паши хәбате дьхԝазьм бемә мал у һеса бьм. Ле әз ԛәԝате дьдьмә хԝә, сәва кӧ тʹәви ԛиза хԝә ԛӧльхкьрьна тʹәви малбәте дәрбаз кьм, чьмки әз фәʹм дькьм ԝәки әԝ йәк лазьм ә. Ԛиза мьн гәләк һʹьз дькә чахе әм ԛӧльхкьрьна тʹәви малбәте дәрбаз дькьн!»

17. Де-бав чь дькарьн һин бьн жь мәсәла Тимотʹейо дәрһәԛа ширәткьрьне?

 ¹⁷ Тимотʹейо йе кӧ рʹеԝитийеда али Паԝлос дькьр, жь пирьк у дайика хԝә һатьбу һинкьрьне дәрһәԛа рʹастийед жь Кʹьтеба Пироз, нә кӧ жь баве хԝә. У Тимотʹейо бу Мәсиһийе щерʹьбанди (Кʹаред Шандийа 16:1, 2; 2 Тимотʹейо 1:5; 3:14, 15). Һәрге тӧ зарʹед хԝә «бь ширәт у һинкьрьна Хӧдан мәзьн» ки, ԝи чахи тӧ жи дькари бәред баш бьвини (Әфәси 6:4).

18, 19. а) Де-бав йед кӧ тʹәне зарʹед хԝә мәзьн дькьн, чьрʹа дькарьн тʹәнебуне тʹәхмин кьн? б) Чь ширәт ԝе али мә бькә, хԝәстьнед хԝәйә бәдәне бькарьбьн контрол кьн?

¹⁸ Йәк жь ԝан мәрьва йед кӧ тʹәне зарʹед хԝә мәзьн дькә, дьле хԝә вәдькә: «Чахе әз темә мал у дора мьн тʹәне чар диԝар ьн, йан чахе әз зарʹа дькьмә нав щийа, ԝи чахи әз ԛә нькарьм тʹәнебуне тәйах кьм». Бәле, тʹәнебун чәтьнайа лапә мәзьн нә, сәва ԝан мәрьва йед кӧ тʹәне зарʹед хԝә мәзьн дькьн. Әԝ нормал ә чахе тӧ бира һәләԛәтийа назьк у һʹьзкьрьне дьки йа кӧ зәԝащеда бу. Ле гәло ԝе рʹаст бә әԝе хԝәстьне бь щурʹе нәрʹаст биньн сери? Рʹожед Паԝлосе шандида һьнә жьнәби «тәме хԝә хьраб» кьрьн у «бәре хԝә жь Мәсиһ» гӧһастьн (1 Тимотʹейо  5:11, 12). Һәрге хԝәстьна хԝәйә бәдәне, сәр тьштед рʹӧһʹанирʹа бьгьрьн, әԝ йәк ԝе ахьрийа нәбаш бинә (1 Тимотʹейо 5:6).

¹⁹ Мәсиһик дьбежә: «Хԝәстьнед бәдәне гәләк ԛәԝи нә, ле ԝан хԝәстьна дькарьн контрол кьн. Чахе фькьред нәрʹаст дькʹәвьнә һʹьше мәрьва, ԝе нә баш бә дәрһәԛа ԝан бәрдәԝам кьн бьфькьрьн. Әԝ фькьр жь һʹьше хԝә гәрәке дәрхьн. Аликʹари дькарә әԝ бә жи, чахе дәрһәԛа зарʹа хԝә дьшьрмиш дьби». Хәбәра Хԝәде ширәтәкә керһати дьдә: «Хԝәстьнед дьле хԝәйә ве дьне бькӧжьн» (Колоси 3:5). Мәсәлә, һәрге тӧ дьхԝази жар би у нахԝази ԝәки мәʹде тә һәрʹә хԝарьне, гәло те дәстпеки бьхуни ԝан тьшта кʹидәре дәрһәԛа щурʹә-щурʹә хԝарьна ньвисар ә? Йане жи тӧйе хәбәр ди тʹәви ԝан мәрьва, йед кӧ тʹәне дәрһәԛа хԝарьна хәбәр дьдьн? Демәк на те ӧса нәки! Әԝ мәсәлә әм дькарьн бәрамбәри хԝәстьнед бәдәне бькьн.

20. а) Чь чәтьнайи дькарә пешда бе чахе Мәсиһи рʹасти нәбаԝәра те? б) Чаԝа Мәсиһийед ԛьрʹна йәкеда у рʹожед мәда дьхәбьтьн сәр ԝе йәке, кӧ тʹәнебуне тʹәхмин нәкьн?

²⁰ Һьнә Мәсиһи рʹасти нәбаԝәрмәнде Хӧдан тен (1 Корьнтʹи 7:39). Гәло әԝ йәк рʹаст ә? На. Мәсиһикә, кӧ жь мере хԝә ԛәтийа йә, дьбежә: «Чахе мер дьки у әԝ жьбартьна тә нәбаш ә, әԝ йәк жь тʹәнебуне хьрабтьр ә». Жьнед жьнәби йед кӧ дьжитьн ԝәʹде бәре тʹәнебуне сәр хԝә тʹәхмин дькьрьн, ле әԝ жьнед билан, ԝәʹде хԝә сәр ве йәке хәрщ дькьрьн, ԝәки мевана ԛәбул кьн у аликʹарийе бьдьнә ԝан, керʹа лазьм бу (1 Тимотʹейо 5:10). Рʹожед мәда жи, Мәсиһийед амьн дьлтәнг набьн, һәрге нава гәләк салада хԝәрʹа мер йан жьна баш бона зәԝаще навиньн. Әԝана диса жи шьхӧлед керһатива мьжул дьбьн. Мәсиһикә жьнәби йа кӧ 68 сали йә, һәр щара чахе хԝә тʹәнебунеда тʹәхмин дькьр, рʹадьбу дьчу сәрик жьнәбикә дьн дьхьст. Әԝ хушк гьли дькә: «Чахе әз дьчьм щәм кәсәки меван, шьхӧле мале дькьм йан хәм дькьм бона рʹӧһʹанийа хԝә, ԝи чахи ԝәʹде мьн наминә бона ԝе йәке  кӧ хԝә тʹәне тʹәхмин кьм». Ле шьхӧләкә лапә баш әԝ ә кӧ мәрьвед дьн һин кьн дәрһәԛа Пʹадшатийа Хԝәде (Мәтта 28:19, 20).

21. Чаԝа дӧа у хәбәрдана бь дьл, али мәрьва дькьн хԝә тʹәне тʹәхмин нәкьн?

²¹ Рʹаст ә бь кʹәрәмәт нькарьн ӧса бькьн ԝәки тʹәнебуне сәр хԝә тәхмин нәкьн. Ле әԝ йәк дькарьн бь ԛәԝата Йаһоԝа бькьн. Әԝ ԛәԝат у аликʹари ԝи чахи дькарьн бьстиньн, чахе «шәв у рʹожед хԝә бь дӧа у рʹәща дәрбаз»  дькьн (1 Тимотʹейо 5:5). Дӧа у рʹәща, те һʹәсабе дӧакьрьна бь дьл у бь лава, ԝәʹде чәтьнайа. Әԝ дӧакьрьн дькарә бь дәнге бьльнд у бь һесьра бә. (Бәрамбәр кьн Ибрани 5:7.) Гәләк баш ә һәрге әм шәв у рʹож дьле хԝә Йаһоԝарʹа вәдькьн. Хенщи ԝе йәке хәбәрдана бь дьл тʹәви мәрьвед дьн, ԝе али ԝә бькә хԝә тʹәне тʹәхмин нәкьн. Ԝәʹде хәбәрдана ӧса, дькарьн бьбьһен «готьнәкә ԛәнщ» у бьстиньн аликʹари чаԝа кӧ Мәтʹәлок 12:25-да ньвисар ә.

22. Чь гәрәке бир нәкьн чахе хԝә тʹәнебунеда тʹәхмин дькьн?

²² Һәрге ӧса дьԛәԝьмә ԝәки тӧ хԝә тʹәнебунеда тʹәхьмин дьки, бәрхԝә нәкʹәвә у бир нәкә, ԝәки һәр кәс рʹасти чәтьнайа те. Бь рʹастийе жи «хушк-бьред ԝә жи тʹәмамийа дьнйайеда» һәма рʹасти ԝан чәтьнайа тен (1 Пәтрус 5:9). Кӧл-дәрдед дьле хԝә йед бәре бьһелә у бир кә (Ԝаиз 7:10). Ԛимәт кә әԝ чь кӧ ньһа бал тә һәйә. Йа лапә фәрз тʹәмьзайа рʹӧһʹани хԝәй кә у дьле Йаһоԝа ша кә (Мәтʹәлок 27:11).

23. Чь йә щабдарийа Мәсиһийед щьвате һьндава ԝан, кʹижан кӧ зарʹед хԝә тʹәне мәзьн дькьн?

²³ Аликʹарийа хушк-бьред Мәсиһи гәләк ԛимәт ә. Аԛуб 1:27-да те готьне: «Хԝәденасийа рʹаст у беԛьсур әв ә: Тәʹли-тәнгийада дәст бавежьнә сеԝийа у жьнәбийа». Бәле, Мәсиһи гәрәке али ԝан малбәта бькьн кʹижанада де йан бав тʹәне зарʹед хԝә мәзьн дькьн. Ле гәло ча әԝе йәке бькьн?

24. Чьда дькарьн али ԝан де йан бава бькьн, йед кӧ тʹӧнәбунеда ньн у тʹәне зарʹед хԝә мәзьн дькьн?

²⁴ Аликʹарийа материйали дькарьн бьдьн. Кʹьтеба Пирозда те готьне: «Ле һәгәр һәбука йәки ве дьне һәбә у бьре хԝә һʹәԝще тьштәки дьбинә, дьле ԝи сәр нашәԝьтә, һʹьзкьрьна Хԝәде чаԝа дькарә дьле ԝида бьминә?» (1 Йуһʹәнна 3:17). Хәбәрʹа Йунани йа кӧ ԝьра һатийә ԝәлгәрʹандьне ча «дьбинә», найе һʹәсабе кӧ сәрʹа-бәрʹа  бьньһерʹьн, ле те һʹәсабе рʹьнд дина хԝә дьдә сәр. Ԝе баш бә һәрге Мәсиһи дина хԝә бьдә сәр дәрәщед ԝан малбәта, кʹижанада де-бав тʹәне зарʹед хԝә мәзьн дькьн, у тʹәхмин кьн һәла кемасийа ԝана чьда нә. Дьԛәԝьмә кемасийа ԝан пʹәрада һәйә. Йан дьԛәԝьмә мала ԝанда тьштәк хьраб буйә у аликʹарийа ԝә лазьм ә, ԝәки чекьн. Ӧса жи әԝана дькарьн шабунәкә мәзьн бьстиньн, һәрге һун ԝана тʹәглиф кьн сәр нан хԝарьне. Йане гази ԝан кьн чахе тʹәви хушк-бьра тʹоп дьбьн, ԝәки ԝәʹдә дәрбаз кьн.

25. Чаԝа хушк-бьред Мәсиһи дькарьн бәр дьле ԝан малбәтада бен, кʹидәре де йан бав тʹәне зарʹед хԝә мәзьн дькьн?

²⁵ Ле 1 Пәтрус 3:8-да те готьне: «Сәр нетәке бьн, сәр һәв шәԝат бьн, һәв һʹьз бькьн, рʹәʹм у шкәсти бьн». Дайикәк, шәш зарʹед кʹижани кӧ һәнә у тʹәне бе мер ԝана мәзьн дькә, дьбежә: «Әм гәләк тʹӧнәбунеда бун у әԝе йәке әз дьлтәнг дькьрьм. Ле щарна һьнә хушк-бьра мьнрʹа дьготьн, ‹Щоан тӧ һәр тьшти баш дьки. У чь кӧ тӧ дьки бош-бәтал нинә›. Чахе тӧ зани кӧ бона тә дьшьрмиш дьбьн у хәм дькьн, ԝи чахи тӧ ԛәԝи дьби». Хушкед әʹмьрда мәзьн жи, дькарьн аликʹарийе бьдьн малбәтед ӧса. Мәсәлә, ԝе йәкеда кӧ гӧһ бьдьн хәмед ԝан дайика ԝәʹде чәтьнайед ԝан, чьмки ԝанарʹа дькарә чәтьн бә тʹәви бьред щьвате хәбәр дьн дәрһәԛа ԝе чәтьнайе.

26. Чаԝа бьред щьватеда дькарьн али ԝан зарʹа бькьн, йед кӧ бе бав мәзьн дьбьн?

²⁶ Бьред щьвате жи дькарьн аликʹарийе бьдьн, ле бь щурʹе дьн. Ибойе амьн дьгот: «Жь бәр кӧ мьн . . . банги аликʹарийе дькьр у сеԝийе кӧ беаликʹар хәлас дькьр» (Ибо 29:12). Иро жи меред Мәсиһи бь дьл у щан дьхԝазьн аликʹарийе бьдьнә ԝан зарʹа йед кӧ бе бав мәзьн дьбьн. Әԝ йәк әԝана бь «дьле сах, бь исафа рʹьһʹәт» дькьн, нә кӧ бь нетед нәрʹаст (1 Тимотʹейо 1:5). Әԝана дькарьн тʹәви ԝан зарʹа дәркʹәвьнә хьзмәтийе, ԝана тʹәглифи мала хԝә кьн сәр ԛӧльхкьрьна тʹәви малбәте, йан дькарьн ԝәʹдә тʹәви ԝан дәрбаз кьн. Ле әԝ һәр  тьшт әԝана гәрәке ӧса бькьн, ԝәки хԝәстьнед малбәта хԝә жи биньн сери, бона ԝан бир нәкьн. Аликʹарийа ӧса ԝе али ԝан зарʹа бькә, йед кӧ бе бав мәзьн дьбьн, жь рʹийа рʹаст дәрнәйен.

27. Әԝ де-бав йед кӧ тʹәне зарʹед хԝә мәзьн дькьн, чьда баԝәр ьн?

²⁷ Әԝ де йан бав йе кӧ тʹәне зарʹед хԝә мәзьн дькә гәрәке хԝәха «хӧрща хԝә һьлгьрә» әԝ щабдарийа ԝан ә (Галати 6:5). Ле әԝ йәк найе һʹәсабе, ԝәки хушк-бьред щьвате у Йаһоԝа Хԝәде ԝана һʹьз накьн. Бона ԝан Кʹьтеба Пирозда те готьне: «Хӧдан хәриба хԝәй дькә, аликʹарийа сеԝи [етʹим] у жьнәбийа дькә» (Зәбур 146:9). Бь сайа һʹьзкьрьна Хԝәде, малбәтед ӧса кʹидәре йан тʹәне де йан тʹәне бав ә дькарьн бәхтәԝар бьн!