ТʹЕМА ЖЬ РʹУЙЕ ЖУРНАЛЕ | ИСА МӘСИһ МӘ ЖЬ ЧЬ ХЬЛАЗ ДЬКӘ?
Мьрьна Иса у Сахкьрьна Ԝи Сәва Тә Чь Те Һʹәсабе
«Баԝәрийа хԝә Хӧдан Иса бинә, те . . . хьлаз би» (Кʹаред Шандийа 16:31).
Әв гьли, Паԝлос у Силас готьбун сәрԝере кәлерʹа, йе кӧ дь Филипйайеда, шәһәре Макәдонйайеда дьжит. Паԝлос у Силас бь ван гьлийа чь дьхԝәстьн бьготана? Сәва кӧ фәʹм бькьн, ԝәки чь щурʹәйи баԝәрийа һьндава Иса хьлазкьрьнева тʹәвгьредайи йә, әм гәрәке пешийе пебьһʹәсьн, һәла чьма әм дьмьрьн. Ԝәрен әм бьньһерʹьн Кʹьтеба Пироз чь һин дькә.
Мәрьв гәрәке нәмьрана
«Хӧдан Хԝәде әԝ мер һьлда дани бахче Едене, ԝәки ԝе бещәр кә у хԝәйитийе ле бькә. У Хӧдан Хԝәде тʹәми да мер у готе: ‹Жь һәр даред бахчеда, дьле тә дькʹьшинә кʹижане бьхԝә, ле жь дара ԛәнщи у хьраби наскьрьне нәхԝә, чьмки ԝе рʹожа гава тӧ жь ԝе бьхԝи, те әʹсә бьмьри›» (Дәстпебун 2:15-17, ПКʹМ).
Хԝәде, мәрьве пешьн Адәм дь бахче Адәнеда демәк щьнәтеда щиԝар кьр, кʹидәре кӧ гәләк шинкайед бәдәԝ һәбун. Ль ԝьр ӧса жи даред емишдар һәбун, жь кʹижана кӧ Адәм дькарьбу бьхԝара. Ле Йаһоԝа Хԝәде дина Адәм да ль сәр дарәке, жь кʹижани кӧ әԝи гәрәке емиш нәхԝара. Хԝәде пешда ԝирʹа әʹлам кьр, кӧ һәрге әԝ жь ве даре бьхԝә, әԝе бьмьрә.
Гәло Адәм әв тʹәми чаԝа фәʹм дькьр? Әԝи рʹьнд заньбу мьрьн чь йә; әԝи дьдит ԝәки ча һʹәйԝан дьмьрьн. Һәрге Хԝәде, Адәм ӧса чекьра кӧ ль ахьрийе әԝ гәрәке бьмьрийа, демәк ԛәԝата ван гьлийа жи ԝе тʹӧнә буйа. Ле Адәм рʹьнд заньбу, кӧ һәрге әԝи гӧрʹа Хԝәде бькьра у жь ԝе даре емиш нәхԝара, әԝ дькарьбу һʹәта-һʹәтайе бьжита у нәмьра.
Һьнәк баԝәр дькьн, ԝәки әв дара ԛәдәхәкьри симбола һәләԛәтийа сексуал ә. Ле әв йәк ӧса нинә. Йаһоԝа готә Адәм у Һеԝайе ԝәки әԝана «шин бьн у ль һәв зедә бьн», ӧса жи «әʹрде тʹьжи кьн у хԝәйитийе ле бькьн» (Дәстпебун 1:28). Әв ԛәдәхәкьрьн бь рʹастийе жи тʹәне дарва тʹәвгьредайи бу. Йаһоԝа әв дар нав кьр, ча «дара ԛәнщи у хьраби наскьрьне», чьмки әве даре дьда кʹьфше изьна Йаһоԝа кӧ сафи кә чь йә ԛәнщи у хьраби. Һәрге Адәм емише ве даре нәхԝара, бь ве йәке әԝи нә кӧ тʹәне гӧһдарийа хԝә ԝе бьда кʹьфше, ле ӧса жи рʹазибуна хԝә һьндава Ԝи, йе кӧ әԝ әʹфьрандийә у пʹьрʹ кʹәрәм кьрийә.
Адәм мьр, чьмки гӧрʹа Хԝәде нәкьр
«Паше Хԝәде готә мер: ‹Тә . . . жь ԝе дара кӧ мьн тʹәми дабу, кӧ тә нәхԝи, хԝар . . . бь худана әʹнийа хԝә нане хԝә бьхԝи, һʹәта кӧ һати һьлдане, чьмки тӧ ах и у те диса бьби ах›» (Дәстпебун 3:17, 19).
Адәм хԝар жь ԝе дара кӧ ԝирʹа һатьбу ԛәдәхәкьрьне. Әв кьре ԝи, нәгӧһдарийа ԝи да кʹьфше у әв тьштәки нәрʹаст бу. Чьмки бь ве йәке Адәм мьԛабьли Хԝәде рʹабу у нәрʹазитийа хԝә да кʹьфше һьндава һʹәму тьштед баш, кӧ Йаһоԝа сәва ԝи кьр. Адәм кӧ жь ве даре хԝар, бь ве йәке әԝи Йаһоԝа ԛәбул нәкьр у сафи кьр жь Хԝәде дур кʹәвә, чь кӧ ахьрийа хьраб ԝирʹа ани.
Чаԝа кӧ Йаһоԝа пʹехәмбәрти кьр, ль ахьрийеда Адәм мьр. Йаһоԝа жь «аха әʹрде» Адәм әʹфьранд, у готә ԝи ԝәки әԝе диса бьбә ах. Паши мьрьне, Адәм ида тʹӧ щики нәдьма у әʹмьр нәдькьр. Чахе әԝ мьр, әԝ бәтаԝәбу у бу ах жь чь жи һатьбу чекьрьне (Дәстпебун 2:7; Ԝаиз 9:5, 10).
Әм дьмьрьн, чьмки әм зӧрʹәтед Адәм ьн
«Аԝа чаԝа бь мәрьвәки гӧнә кʹәтә дьне у жь гӧнә жи мьрьн һат, ӧса жи мьрьн сәр һʹәму мәрьва бәла бу, чьмки һʹәмуйа жи гӧнә кьр» (Ромайи 5:12).
Нәгӧһдарикьрьн у гӧне Адәм, ахьрикә хьраб пәй хԝә анин чь кӧ гәләк ԝәʹдә кʹьшанд. Бь гӧнәкьрьне, Адәм нә кӧ тʹәне 70–80 сал әʹмьр ӧнда кьр, ле әʹмьре һʹәта-һʹәтайе. Хенщи ԝе йәке чахе Адәм гӧнә кьр, әԝи ӧса жи кʹамьли ӧнда кьр, у карьбу тʹәне гӧнә дәрбази һʹәму зӧрʹәтед хԝә бькә.
Әм һʹәмушк жи зӧрʹәтед Адәм ьн. У жь бо ве йәке әм нькарьн хԝәха хԝә хьлаз кьн, чьмки ԛальбе мәйи нәԛәданди бьн һʹӧкӧме гӧнә у мьрьнеда йә. Паԝлосе шанди һʹале мә рʹьнд шьровәкьр. Әԝи гот: «Әз хун у гошт ьм, хӧламәки гӧнәрʹа фьроти. Әз чь мәрьвәки һесир-бәләнгаз ьм! Кʹи ԝе мьн жь дәсте ви ԛальбе пʹучʹи-мьри хьлаз кә?» Паше Паԝлос хԝәха щаба пьрса хԝә дьдә: «Шькьр жь Хԝәдерʹа, бь сайа Хӧдане мә Иса Мәсиһ!» (Рʹомайи 7: 14, 24, 25).
Иса әʹмьре хԝә бәрва да сәва кӧ әм бькарьбьн һʹәта-һʹәтайе бьжин
Бав, «Кӧрʹе хԝә шанд, ԝәки бьбә Хьлазкьре дьнйайе» (1 Йуһʹәнна 4:14).
Йаһоԝа Хԝәде чʹарәк мәрʹа дит, бь сайа чь жи әм дькарьн хьлаз бьн жь гӧнә у мьрьне. Чь щурʹәйи? Әԝи Кӧрʹе хԝәйи һʹьзкьри жь әʹзмен шандә ль әʹрде, сәва кӧ әԝ ча мәрьвәки ԛәданди анәгори Адәм, бе буйине. Иса «гӧнә нәкьр», у бь ве йәке жь Адәм щӧдә дьбу (1 Пәтрус 2:22). Жь бо ԝе йәке кӧ Иса ԛәданди бу, әԝ бьн һʹӧкӧме мьрьнеда нибу у дькарьбу ча мәрьве кʹамьл һʹәта-һʹәтайе бьжита.
Ле дәԝсе, Йаһоԝа һишт ԝәки дьжмьн кӧрʹе ԝи бькӧжьн. Се рʹож шунда, Йаһоԝа ԝи ча кәсе рʹӧһʹани сах кьр, ԝәки әԝ бькарьбә диса вәгәрʹә ль әʹзмен. Ль ԝьр Иса ԛимәте әʹмьре хԝәйи ԛәданди, бәрбь Хԝәде ани, у кʹьрʹи әԝ тьште кӧ Адәм сәва хԝә у зӧрʹәтед хԝә ӧнда кьр. Йаһоԝа ԛӧрбанбуна Иса ԛәбул кьр, у мәщал да, ԝәки мәрьвед кӧ баԝәрийа хԝә Иса тиньн, бькарьбьн әʹмьре һʹәта-һʹәтайе бьстиньн (Рʹомайи 3:23, 24; 1 Йуһʹәнна 2:2).
Бь ве йәке Иса пашда ани әԝ тьште кӧ Адәм ӧнда кьр. Әԝ сәва мә чәрчьри у әʹмьре хԝә бәрва да, сәва кӧ әм бькарьбьн һʹәта-һʹәтайе бьжин. Дь Кʹьтеба Пирозда ньвисар ә: «Иса . . . бона щәфе мьрьне . . . һатьбу ньмьзкьрьне, ԝәки бь кʹәрәма Хԝәде бона һʹәмуйа мьрьн бьдита» (Ибрани 2:9).
Әв йәк гәләк тьшт дәрһәԛа Йаһоԝа әʹйан дькә. Нормед Йаһоԝайә һәԛийе, дьдьнә кʹьфше ԝәки мәрьвед нәԛәданди нькарьн хԝәха хԝә хьлаз кьн. Ле һʹьзкьрьн у дьлрʹәʹмийа Йаһоԝа әԝ һелан кьрьн, ԝәки жь алийе хԝәда һәԛәки мәзьн бьдә. Демәк әԝи кӧрʹе хԝәйи тайе-тʹәне ԝәк һәԛе кʹьрʹине да (Рʹомайи 5:6-8).
Иса жь мьрьне һатьбу сахкьрьне, у йед дьнена жи ԝе бенә сахкьрьне
«Мәсиһ жь мьрьне рʹабуйә чаԝа бәре дәрәмәта пешьн жь нава мьрийа рʹабуйи. Мьрьн рʹуйе мәрьвәкида бу, бь мәрьвәки жи ԝе рʹабуна мьрийа бьбә. Чаԝа һʹәмуйед жь Адәм буйи дьмьрьн, ӧса жи һʹәмуйед жь Мәсиһ буйи ԝе сах бьн» (1 Корьнтʹи 15:20-22).
Бе шьк әм заньн ԝәки Иса ԝәхтәке дьжит у мьр, ле чь мәʹнийед мә һәнә баԝәр бькьн кӧ әԝ бь рʹастийе жи һатьбу сахкьрьне? Йа пешьн әԝ ә, ԝәки Исайе сахкьри гәләк мәрийарʹа хԝә да кʹьфше, щурʹә-щурʹә дәрәщада у щурʹә-щурʹә ԝәʹдәда. Щарәке, әԝи хԝә нишани 500 мәрьви зедәтьр кьр. Паԝлосе шанди дәрһәԛа ве йәке нәʹма хԝәда Корьнтʹийарʹа ньвиси бу, ԝәки һьнәк жь ԝан шәʹда, йед кӧ Исайе сахкьри дитьн, һе сах бун у дькарьбун шәʹдәти бьдана дәрһәԛа ԝе йәке чь кӧ дитьбун у бьһистьбун (1 Корьнтʹи 15:3-8).
Чахе Паԝлосе шанди ньвисибу кӧ Иса «бәре дәрәмәта пешьн» бу жь нава мьрийа рʹабуйи, бь ԝе йәке әԝи да кʹьфше ԝәки йед дьнена жи ԝе бькарьбьн ль ахьрийе сах бьн. Иса хԝәха жи гот, ԝәки ԝәхт незик дьбә чахе «һʹәмуйед тʹьрбада ԝе дәнге ԝи бьбьһен» у «рʹабьн» (Йуһʹәнна 5:28, 29).
Сәва кӧ һʹәта-һʹәтайе бьжин, лазьм ә баԝәрийа хԝә Иса биньн
«Хԝәде ӧса дьнйа һʹьз кьр, кӧ Кӧрʹе хԝәйи тайе тʹәне бәрва да ԝәки һәр кәсе кӧ ԝи баԝәр бькә ӧнда нәбә, ле жийина ԝийә һʹәта-һʹәтайе һәбә» (Йуһʹәнна 3:16).
Рʹупʹелед пешьнә Кʹьтеба Пироз, гьли дькьн дәрһәԛа ԝи ԝәʹдәйи, чахе мьрьн кʹәтә дьне у Щьнәт жи һатә ӧндакьрьне. Рʹупʹелед пашьн жи гьли дькьн дәрһәԛа ԝи ԝәʹдәйи, чахе мьрьн ԝе бе һьлдане, у Хԝәде диса әʹрде бькә Щьнәт. Һьнге мәрьв ԝе бькарьбьн дь бәхтәԝарийеда һʹәта-һʹәтайе бьжин. Әʹйанти 21:4 дьбежә: «Иди мьрьне тʹӧнәбә». Рʹастийа ԝан хәбәра жь рʹеза 5 те кʹьфше, кʹидәре кӧ ньвисар ә: «Әв хәбәрнә амьн у рʹаст ьн». Чь кӧ Йаһоԝа соз дьдә, әԝ дькарә бь тʹәмами бинә сери.
Ле һун баԝәр дькьн ԝәки «әв хәбәрнә амьн у рʹаст ьн»? Һе зедә пебьһʹәсьн дәрһәԛа Иса Мәсиһ у баԝәрийа хԝә ԝи биньн. Һәрге һун ӧса бькьн, һуне ԛәбулкьрьна Йаһоԝа бьстиньн. У нә кӧ тʹәне ньһа пʹьрʹ кʹәрәма бьстиньн, ле ӧса жи гӧмана әʹмьре һʹәта-һʹәтайе дь Щьнәтеда, кʹидәре кӧ мьрьн ида ԝе тʹӧнә бә, «нә шин, нә гьри, нә еш-ешук».