ТʹЕМА ЖЬ РʹУЙЕ ЖУРНАЛЕ | СӘРԜЕРТИЙА БЕКОРУПСЙА
Пʹадшатийа Хԝәде—Сәрԝертийа Бекорупсйа
Ревизоре Никарагӧайе шьровәкьр, кӧ чьрʹа набә ԝәки корупсйайе бьдьн һьлдане, әԝи гот: «Һәрге бажарван хԝә рʹӧшәте дьгьрьн, сәрԝеред ԝәлат жи ԝе хԝә рʹӧшәте бьгьрьн, чьмки әԝана жи бажарван ьн. Әԝ ә мәʹнийа лапә мәзьн кӧ корупсйа һәйә».
Дьбәкә һун жи ԛайил ьн, кӧ һәрге ԝәлатда мәрьв ԛәлп у рʹӧшәтһʹьз ьн, демәк сәрԝер жи ԛәлп у рʹӧшәтһʹьз ьн, чьмки сәрԝеред ԝәлат жи жь ԝан мәрийа нә. Һәрге ӧса нә, сәрԝертийа бекорупсйа гәрәке нә жь мәрьва бә. Кʹьтеба Пироз жи һәма дәрһәԛа сәрԝертийа ӧса дьбежә. Әԝ һәйә Пʹадшатийа Хԝәде, дәрһәԛа кʹижани кӧ Иса шагьртед хԝә һин дькьр кӧ дӧа бькьн (Мәтта 6:9, 10).
Пʹадшатийа Хԝәде сәрԝертийа реали йә, кʹижан кӧ жь әʹзмана сәрԝертийе дькә. Әԝ ԝе һʹәму сәрԝертийед мәрьва бьдә һьлдане (Зәбур 2:8, 9; Әʹйанти 16:14; 19:19-21). Пʹадшатийа Хԝәде ԝе гәләк кʹәрәма бинә, ле йәк жь ԝан кʹәрәма әԝ ә, кӧ сәрԝертийа бь корупсйа кʹокева ԝе бе һьлдане. Ԝәрә әм хәбәрдьн дәрһәԛа шәш пьрса у пебьһʹәсьн ча Пʹадшатийа Хԝәде ԝе проблема корупсйайе бьдә һьлдане.
1. ҺʹӦКӦМӘТИ
ПРОБЛЕМ: Сәрԝеред дәԝләте бь ԝан пʹәра тенә хԝәйкьрьне, кʹижан кӧ бажарванед ԝәлат дьдьнә дәԝләте. Чьмки жь алийе бажарвана пʹәрә тʹьме дькʹәвә хьзна дәԝләте, щарна һьнә сәрԝере дәԝләте дьхԝазьн бьдьзьн һьнә пʹәрә. Һьнәк сәрԝер жи рʹӧшәте һьлдьдьн жь ԝан бажарвана йед кӧ дьхԝазьн ԝәки һәԛе тьштәки нәдьн, йан жи һе кем бьдьн. Жь бо ве йәке ида һе кем пʹәрә дькʹәвә хьзна дәԝләте, у дәԝләт жи сәва кӧ зьраре нәкʹәвә, баһе һәр тьшти зедә дькә. Ле мәрьв нькарьн пʹәре ӧса бьдьн дәԝләте, ләма жи дәстпедькьн рʹӧшәте бьдьнә сәрԝера сәва кӧ һәԛе тьштәки нәдьн у ӧса корупсйа һе зедә дьбә. Ле һун заньн система ӧсада һʹәчʹи зәʹф кʹижан мәрьв зьраре дькʹәвьн? Бәле мәрьвед рʹаст у һʹәлал.
САФИКЬРЬН: Пʹадшатийа Хԝәде һʹӧкӧмәтийа хԝә жь Йаһоԝа a Хԝәдайе һьмзор һьлда йә (Әʹйанти 11:15). Пʹадшатийа Хԝәдерʹа нәлазьм ә жь бьнәлийед хԝә пʹәра тʹоп кә. Дәԝса ве йәке Хԝәдайе мәйи һьмзор у дәствәкьри соз дьдә бьнәлийед пʹадшатийа хԝә, кӧ һәр тьшт чь кӧ ԝанрʹа лазьм ә ԝе бьдә ԝан (Ишайа 40:26; Зәбур 145:16).
2. СӘРԜЕР
ПРОБЛЕМ: Сузан Роуз-Акерман дәрһәԛа кʹижани кӧ готара дьнда һатьбу готьне, гьлийед ӧса гот: «Корупсйа пешийе жь нав сәрԝеред дәԝләте гәрәке бе һьлдане». Чахе сәрԝеред дәԝләте дьхәбьтьн кӧ корупсйайе рʹәт кьн нав ԛӧльхкʹаред полисйайе у ԛӧльхкʹаред бәр синоре дәԝләте, ле тьштәки накьн кӧ корупсйайе нава сәрԝеред дәԝләте һьлдьн, ԝи чахи мәрьв ида итʹбарийа хԝә ԝана найньн. Бәле, сәрԝере лапи һʹәлал у рʹаст жи мәрьвәки нәԛәданди у бь ԛьсур ә. Кʹьтеба Пироз ӧса дьбежә: «Жь бәр кӧ ль рʹуйе әʹрде зьламе сальһ [рʹаст] тʹӧнәйә кӧ, һәртʹьм ԛәнщийе бькә у ԛәт гӧнә нәкә» (Ԝаиз 7:20).
Иса рʹӧшәта лапә мәзьн инкʹар кьр
САФИКЬРЬН: Иса Мәсиһ жь алийе Йаһоԝада һатә кʹьфшкьрьне ча сәрԝере Пʹадшатийа Хԝәде, у әԝ тʹӧщара тьштед хьраб у нәрʹаст ԝе нәкә. Әԝ йәк ԝи чахи жи һатә избаткьрьне, чахе Шәйтʹан «һʹәму пʹадшатийед дьнйайе» дьда Иса, у Иса гәрәке сәре хԝә бәр ԝи данийа, у бь ве йәке һʹәбандьна ԛәлп ԛәбул кьра. Ле Иса әԝ йәк инкʹар кьр у нәхԝәст һʹәму пʹадшатийед дьнйайе бьстанда (Мәтта 4:8-10; Йуһʹәнна 14:30). Һәла һе чахе Иса бәр мьрьне бу, әԝи нә хԝәст әԝе вәхԝарьне вәхԝә, йе кӧ рʹаст ә ԝе еше ԝи кем кьра, ле ӧса жи дьбәкә ԝи сәрхԝәш кьра. Иса һʹәта хьлазийе дьхԝәст Хԝәдерʹа амьн бьма у ләма әԝи сафи кьр сәр йа хԝә бьминә (Мәтта 27:34). Ньһа Иса ида пʹадшатийе дькә ль әʹзмана, у избат дькә кӧ әԝ лайиԛ ә ԝәки дь Пʹадшатийа Хԝәдеда бьбә сәрԝер (Филипи 2:8-11).
3. СТАБИЛИЗАСИ (НӘГӦҺАСТЬН)
ПРОБЛЕМ: Дь гәләк ԝәлатада һьлбьжартьн те кьрьне, сәва кӧ мәщала мәрьва һәбә, ԝәки сәрԝеред кӧ бь корупсйайева мьжул дьбьн жь сәрԝертийе
дәрхьн. Ле бь рʹастийе әԝ кампанйед һьлбьжартьне у дәнгдайин, һе зедә мәщале дьдьн ԝәки корупсйа бәла бә һәла һе ԝәлатед пешдачуйида жи. Ԝәʹде кампанйа һьлбьжартьне, мәрьвед дәԝләти пе пʹәре хԝә йан пе кьред хԝә, ԛайим һʹӧкӧм дькьн ль сәр сәркʹаред иройин у ль сәр ԝан, йед кӧ ԝе бьбьн сәркʹар.Һʹакьме Диԝана Мәзьн йа Америкайе, Паул Стивенс ньвиси, кӧ һʹӧкӧмбуна ӧса әԝ гәләк хоф ә нә тʹәне бона башбун у рʹастийа сәрԝертийа, ле ӧса жи сәва ве йәке, кӧ мәрьв итʹбарийа хԝә ӧнда дькьн. Ләма жи әʹщебмайи нинә кӧ гәләк мәри дьшьрмиш дьбьн кӧ корупсйа дьһа зәʹф дь партийед политикайеда һәйә.
САФИКЬРЬН: Иса Мәсиһ жь алийе Йаһоԝада һатә кʹьфшкьрьне ча сәрԝере Пʹадшатийа Хԝәде, у әԝ тʹӧщара тьштед хьраб у нәрʹаст ԝе нәкә. Әԝ йәк ԝи чахи жи һатә избаткьрьне, чахе Шәйтʹан «һʹәму пʹадшатийед дьнйайе» дьда Иса, у Иса гәрәке сәре хԝә бәр ԝи данийа, у бь ве йәке һʹәбандьна ԛәлп ԛәбул кьра. Ле Иса әԝ йәк инкʹар кьр у нәхԝәст һʹәму пʹадшатийед дьнйайе бьстанда (Мәтта 4:8-10; Йуһʹәнна 14:30). Һәла һе чахе Иса бәр мьрьне бу, әԝи нә хԝәст әԝе вәхԝарьне вәхԝә, йе кӧ рʹаст ә ԝе еше ԝи кем кьра, ле ӧса жи дьбәкә ԝи сәрхԝәш кьра. Иса һʹәта хьлазийе дьхԝәст Хԝәдерʹа амьн бьма у ләма әԝи сафи кьр сәр йа хԝә бьминә (Мәтта 27:34). Ньһа Иса ида пʹадшатийе дькә ль әʹзмана, у избат дькә кӧ әԝ лайиԛ ә ԝәки дь Пʹадшатийа Хԝәдеда бьбә сәрԝер (Филипи 2:8-11).
4. ԚАНУН
ПРОБЛЕМ: Дьбәкә тӧ дьшьрмиш дьби, кӧ дәрхьстьна ԛанунед тʹәзә, һʹал дьһа баш дькә. Ле експерт дьбежьн кӧ дь гәләк дәрәщада ӧса дьԛәԝьмә кӧ чьԛас ԛанун гәләк дьбьн, һаԛас корупсйа һе зедә дьбә. Һьн жи, чахе дьдьнә хәбате әв ԛанунед кӧ мьԛабьли корупсйайе һатьнә дәрхьстьне, гәлә щар зәʹф бьһа рʹудьне у кʹаре жи найнә.
САФИКЬРЬН: Ԛанунед Пʹадшатийа Хԝәде һе гьринг ьн, нә кӧ ԛанунед сәрԝеред мәрьва. Иса дәԝса кӧ ԛануна рʹез кә, әԝи мәрʹа ԛанунәк дайә, кʹижан кӧ нав дькьн Ԛәйде Зерʹин. Әԝи гот: «Һәр чь кӧ һун дьхԝазьн мәрьв бона ԝә бькьн, һун жи ӧса ԝанарʹа бькьн» (Мәтта 7:12). Ԛанунед Пʹадшатийа Хԝәде һʹӧкӧм дькьн сәр фькьр у кьред мәрийа. Иса гот: «Һәвале хԝә ԝәкә хԝә һʹьз бькә» (Мәтта 22:39). Хԝәдайе кӧ дьле мәрийа дьвинә, әԝ дькарә ԛанунед ӧса һʹимли кә йан дамәзьринә (1 Самуйел 16:7).
5. НЕТ
ПРОБЛЕМ: Тьмайи у хԝәһʹьзи мәрьва һелан дькә бәрбь корупсйайе. Һәма сәрԝер у бажарван жи
һʹӧнӧред ӧса нәбаш кʹьфш дькьн. Ԛәԝьмандьна дәрһәԛа һьлшандьна дькʹане, кʹижан кӧ тʹема пешьнда һатьбу готьне, ләма ԛәԝьми чьмки сәрԝеред бажар жь компанйа авакьрьне рʹӧшәт һьлдан. Компанйа авакьрьне заньбу, кӧ рʹӧшәтдайин ԝе һе арзан сәр ԝан рʹуне, нә кӧ тьштед баш бона авакьрьне бьдьн хәбате у ԛануна бехофийе хԝәй кьн.Жь ве йәке әм дьвиньн, кӧ һәрге мәрьв дьхԝазьн корупсйайе бьдьнә һьлдане, әԝана гәрәке һин бьн кӧ ча һʹӧнӧре тьмайе у хԝәһʹьзийе нав хԝәда кʹӧта кьн. Ле сәрԝеред мәрьв нә дьхԝазьн нә жи дькарьн мәрийа ӧса һин кьн, кӧ әԝан һʹӧнӧра нав хԝәда дәрхьн.
САФИКЬРЬН: Пʹадшатийа Хԝәде тʹәне дькарә мәрийа һин кә, кӧ чаԝа мьԛабьли ԝан һʹӧнӧра һәрʹьн, кʹижан кӧ мәрийа бәрбь корупсйа дьбьн. b Һинбуна ӧса, али мәрьва дькә ԝәки «фькьред хԝәда нуйәжийин бьн» (Әфәси 4:23). Әԝана һин дьбьн кӧ ча дәрхьн нав хԝәда һʹӧнӧред тьмайе у хԝәһʹьзийе, у дәԝсе рʹази бьн бь ве йәке чь кӧ щәм ԝана һәйә у хәм кьн дәрһәԛа мәрийед дьн (Филипи 2:4; 1 Тимотʹейо 6:6).
6. БЬНӘЛИ
ПРОБЛЕМ: Рʹаст ә иро мәрьв тенә һинкьрьне кӧ раст у һәԛ бьн, ле йәкә гәләк мәрьв хԝә нәрʹастийе у нәһәԛийе дьгьрьн. У експерт дьбежьн кӧ жь бо ве йәке сәрԝертийед мәрьва нькарьн корупсйайе бьдьнә һьлдане. Әԝ тʹәне дькарьн һьнәки кем кьн корупсйайе.
САФИКЬРЬН: Дь Конвәнсйа Тʹәшкиләта Мьләтед Йәкбуйида, йе кӧ пешбәри корупсйайе дьчә, һатьбу готьне кӧ бона кʹӧтакьрьна корупсйайе, сәрԝер гәрәке бьнәлийед хԝә һелан кьн, ԝәки «намус, щабдар, у һәԛ бьн». Әԝ тʹәне һеланкьрьна баш ә, ле Пʹадшатийа Хԝәде нә кӧ тʹәне һелан дькә, ле жь бьнәлийе хԝә дәʹԝа дькә, ԝәки әԝан һʹӧнӧра нав хԝәда пешда биньн. Кʹьтеба Пироз дьбежә кӧ «нә тьмакʹар» у нә «һʹәму дәрәԝин» Пʹадшатийа Хԝәде ԝе ԝар нәбьн (1 Корьнтʹи 6:9-11; Әʹйанти 21:8).
Жь мәсәлед Мәсиһийед пешьн, әм дькарьн бьбиньн кӧ мәрьв дькарә һин бә һʹӧнӧред намуси кʹьфш кә. Мәсәлә, чахе шагьртәки бь наве Шьмһʹун дьхԝәст пʹәрә бьда кӧ Рʹӧһʹе Пироз бькʹьрʹә, шанди инкʹар кьрьн әԝ рʹӧшәт у готьн: «Жь ԝе хьрабийа хԝә вәгәрʹә». Чахе Шьмһʹун фәʹм кьр кӧ жь бо нәрʹастийа ԝи, ахьрийе чь һивийа ԝи йә, әԝи готә шандийа кӧ дӧа бькьн бона ԝи, ԝәки әԝ проблема хԝә сафи кә (Кʹаред Шандийа 8:18-24).
ЧА ӘМ ДЬКАРЬН БЬБЬНӘ БЬНӘЛИЙЕД ПʹАДШАТИЙА ХԜӘДЕ
Фьрԛи тʹӧнә һун жь кʹижан мьләти нә, һун дькарьн бьбьнә бьнәлийе Пʹадшатийа Хԝәде (Кʹаред Шандийа 10:34, 35). Дь тʹәмамийа дьнйайе һәр кәс дькарә һинбуна ӧса бьстинә, кӧ бьзаньбә чаԝа бьбә бажарване Пʹадшатийа Хԝәде. Шәʹдед Йаһоԝа бь дьл у щан дькарьн ԝәрʹа нишан кьн, кӧ ча дәрбаз дьбә һинбуна Кʹьтеба Пирозә бе пʹәрә. Әԝ һинбун һʹәфтийе щарәки дәрбаз дьбә у дькарә бькʹьшинә 10 дәԛа жи. Пе тьштед дьн жи, һун һе зедә дькарьн пебьһʹәсьн дәрһәԛа «Мьзгинийа Пʹадшатийа Хԝәде», у ча әԝ Пʹадшати ԝе корупсйайе кʹокева кʹӧта кә (Луԛа 4:43). Әм бь дьл у щан ԝә тʹәглиф дькьн, текли бьн тʹәви Шәʹдед Йаһоԝа кʹижан кӧ незики ԝә дьминә, йан жи текʹәвьнә ль сәр Малпәра мә, jw.org
a Кʹьтеба Пироз дьбежә кӧ Йаһоԝа наве Хԝәде йә.
b Тӧ дькари бьньһерʹи тʹема бь наве «Дьԛәԝьмә кӧ Мәри Һʹәлал Бә дь Дьнйа бь Корупсйайе?», жь журнале «Бьрща Ԛәрәԝьлийе», йа 1 Щотмәһе, сала 2012.