តើអ្នកដឹងឬទេ?
តើអ្នកដឹងឬទេ?
តើមានភ័ស្តុតាងអ្វីក្រៅពីគម្ពីរដែលបង្ហាញថាលោកយេស៊ូជាបុគ្គលដែលមានពិតមែន?
▪ មានអ្នកនិពន្ធមួយចំនួនដែលសរសេរអំពីអ្វីដែលមិនទាក់ទងនឹងសាសនា ដែលបានរស់នៅជិតសម័យលោកយេស៊ូ បានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់អំពីលោក។ ក្នុងចំណោមអ្នកនិពន្ធទាំងនោះមានកូនេលាសថាស៊ីថឹស ដែលបានកត់ទុកប្រវត្ដិសាស្ត្រនៃក្រុងរ៉ូមក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ពួកអធិរាជ។ ស្តីអំពីភ្លើងឆេះបំផ្លាញក្រុងរ៉ូមនៅឆ្នាំ៦៤ គ.ស. ថាស៊ីថឹសបានរៀបរាប់ថា មានពាក្យចចាមអារ៉ាមថាអធិរាជនីរ៉ូជាដើមហេតុនៃមហន្តរាយនោះ។ ថាស៊ីថឹសបានពន្យល់ថា នីរ៉ូខំប្រឹងទម្លាក់កំហុសទៅលើមនុស្សមួយក្រុមដែលបណ្ដាជនហៅថាគ្រិស្តសាសនិក។ ថាស៊ីថឹសបានសរសេរថា៖ «ឈ្មោះរបស់ពួកគេ[គ្រិស្តសាសនិក]គឺមកពីគ្រិស្ត ដែលបានត្រូវប្រហារជីវិតដោយប៉ុនទាសពីឡាត ដែលជាអភិបាលខេត្តក្នុងរាជ្យរបស់ទីប៊ែរ» (Annals, XV, 44)។
ប្រវត្ដិវិទូជនជាតិយូដាឈ្មោះហ្លាវីសយ៉ូសេហ្វឺសក៏បានរៀបរាប់អំពីលោកយេស៊ូដែរ។ ពេលគាត់រៀបរាប់អំពីព្រឹត្ដិការណ៍ផ្សេងៗដែលបានកើតឡើងរវាងមរណភាពនៃអភិបាលស្រុកជនជាតិរ៉ូមឈ្មោះភេស្ទុសនាឆ្នាំ៦២ គ.ស. និងពេលដែលអែលប៊ីណាសបានចាប់ផ្ដើមគ្រប់គ្រងជំនួសភេស្ទុស នោះយ៉ូសេហ្វឺសបាននិយាយថា សម្ដេចសង្ឃអេណាសបាន«កោះប្រជុំចៅក្រមនៃក្រុមប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់ ហើយនាំបុរសម្នាក់ឈ្មោះយ៉ាកុបមកនៅមុខពួកគេ បុរសនោះជាប្អូនប្រុសរបស់យេស៊ូដែលបានត្រូវហៅថាគ្រិស្ត ព្រមទាំងពួកអ្នកឯទៀតផង» (Jewish Antiquities, XX, 200 ix, 1)។
ហេតុអ្វីលោកយេស៊ូបានត្រូវហៅថាគ្រិស្ត?
▪ កំណត់ហេតុនៅសៀវភៅដំណឹងល្អរៀបរាប់ថាពេលដែលទេវតាកាព្រីយ៉ែលបានលេចមកជួបនាងម៉ារៀដើម្បីប្រាប់ថានាងនឹងមានផ្ទៃពោះ នោះគាត់បានប្រាប់ថានាងត្រូវដាក់ឈ្មោះកូនប្រុសនាងថាយេស៊ូ។ (លូកា ១:៣១) ឈ្មោះនេះជាឈ្មោះទូទៅក្នុងចំណោមជនជាតិយូដានៅសម័យគម្ពីរ។ ប្រវត្ដិវិទូជនជាតិយូដាឈ្មោះយ៉ូសេហ្វឺសបានសរសេរអំពីបុគ្គល១២នាក់ដែលមានឈ្មោះនោះ ក្រៅពីពួកអ្នកដែលបានត្រូវរៀបរាប់ក្នុងបទគម្ពីរ។ កូនប្រុសនាងម៉ារៀបានត្រូវហៅថាអ្នក«ក្រុងណាសារ៉ែត» ហើយនេះជួយឲ្យគេដឹងថាលោកជាយេស៊ូដែលមកពីក្រុងណាសារ៉ែត។ (ម៉ាកុស ១០:៤៧) លោកក៏បានត្រូវគេស្គាល់ដែរថាជា«គ្រិស្ត»ឬយេស៊ូគ្រិស្ត។ (ម៉ាថាយ ១៦:១៦) តើឈ្មោះនេះមានន័យយ៉ាងណា?
ពាក្យដែលបានត្រូវបកប្រែថា«គ្រិស្ត»មកពីពាក្យក្រិចគ្រិស្តុស ដែលមានន័យដូចគ្នានឹងពាក្យភាសាហេប្រឺម៉ាហ្សាក់ (មេស្ស៊ី)។ ពាក្យទាំងពីរនេះមានន័យថា«អ្នកដែលបានត្រូវរើសតាំង»។ ពាក្យនេះបានត្រូវប្រើយ៉ាងត្រឹមត្រូវដើម្បីសំដៅទៅមនុស្សឯទៀតមុនលោកយេស៊ូកើតមក។ ជាឧទាហរណ៍ គម្ពីរបានរៀបរាប់ថាម៉ូសេ អេរ៉ុននិងស្តេចដាវីឌបានត្រូវរើសតាំង ក្នុងន័យថាព្រះបានតែងតាំងពួកគាត់ឲ្យមានឋានៈនិងមានអំណាច។ (លេវីវិន័យ ៤:៣; ៨:១២; សាំយូអែលទី២ ២២:៥១; ហេប្រឺ ១១:២៤-២៦) លោកយេស៊ូជាមេស្ស៊ីដែលបានត្រូវទាយទុកគឺជាតំណាងដ៏សំខាន់បំផុតរបស់ព្រះយេហូវ៉ា។ ហេតុនេះ លោកយេស៊ូបានទទួលឋានៈជា«គ្រិស្ត ជាបុត្ររបស់ព្រះដែលមានជីវិតរស់នៅ»។—ម៉ាថាយ ១៦:១៦; ដានីយ៉ែល ៩:២៥
[រូបភាពនៅទំព័រ៣២]
គំនូររបស់ហ្លាវីសយ៉ូសេហ្វឺសដែលវិចិត្រករបានគូរ