1-3. (a) Ul­luni kingul­ler­ni Guutimut ilumoorfigin­nin­nis­satsin­nut suna iluaqutigis­savar­put? (b) Al­laaserisami suna sam­mis­savar­put?

UL­LUT kingul­liit naanis­saat qanil­liar­tor­til­lugu ‘iluan­ngitsut naasutut naajar­tor­tutut’ amerligalut­tuin­nar­put. (Tuss 92:8) Taamaam­mat ileq­qoris­saar­nermut najoq­qutas­siat soqutigineqan­ngin­nerat tupaal­laatigin­ngilar­put. Paulusip kristumiut ima peq­quai: “Ajorsutsimi meeraagitsi, silatus­sutsimili inersimasuul­lusi.” (1 Kor 14:20) Qanoq taamaaliorsin­naagat­ta?

² Al­laaserisami matumani al­las­simaf­fim­mi najoq­qutarineqar­tumi taman­na ima akineqar­poq: ‘Jehovamik ujarlersut suut tamaasa paasisin­naavaat.’ (Uss 28:5, NW) Tas­sa Jehovamit iluarisaasin­naajumal­lutik pisariaqar­tut tamaasa paasisin­naavaat. Biibilimi aam­ma eq­qaaneqar­poq Jehova eq­qor­tulior­tunik ‘ilisimas­suseqalersitsisar­toq’. Taamaalil­lutik ‘paasilis­savaat naaper­tuil­luar­neq in­narluis­sul­lu, peq­qusersuis­suserlu, aq­qutit ajun­ngitsut tamaasa’. – Uss 2:6-9.

³ Noa, Danieli Jobilu taama ilisimas­suseqar­put. (Ez 14:14)  Aam­ma ul­lumik­kut Guutip in­nut­taanut tun­ngatil­lugu taamaap­poq. Il­lim­mi? Guutimit pisumik ilisimas­suseqar­pit? Jehovamit iluarisaasin­naajumal­lutit pisariaqar­tut ‘suut tamaasa paasisin­naavigit’? Taamaaliorumal­lutit taan­na ilisarisimal­luar­tariaqar­pat. Al­laaserisami matumani sam­mis­savar­put (1) Noap, Danielip, Jobil­lu Guuti qanoq ilisarisimalersimagaat, (2) Guutimik ilisarisiman­nin­ner­tik qanoq iluaqutigigaat aam­ma (3) taak­kunatut qanoq up­persuseqalersin­naasugut.

4. Noap qanoq Jehova ilisarisimaler­paa, Guutimil­lu ilisarisiman­nil­luar­nini qanoq iluaqutigaa?

⁴ Noap Jehova qanoq ilisarisimalerpaa? Adamip Eval­lu meeraqaler­neran­niil­li inuit Jehova pil­lugu pingasutigut ilin­niarsin­naasimap­put: Taas­suma pin­ngor­titaasigut aam­ma kif­faanit aalajaatsunit al­lanit tusagaqar­tar­nermik­kut kiisalu Guutimut naalan­nerup iluaqutis­sar­taasa maluginiar­nerisigut. (Es 48:18) Guutip piuneranik aam­mali pis­susiinik takus­saan­ngitsunik soorlu ‘it­tuin­nar­tumik pis­saaneqar­neranik Guutius­susianil­lu’ pin­ngor­titamik qimerluuinermigut Noa paasisaqarsimas­saaq. (Rom 1:20) Taamaalil­luni Guuteqar­nera up­periin­nar­nagu Jehovamut up­perluar­nermik ineriar­tor­titsivoq.

5. Guutip inun­nut piumasaa Noap qanoq ilik­kar­paa?

⁵ Biibilimi al­las­simavoq ‘up­per­neq tusak­kanit pilersin­neqar­tar­toq’, tas­sa al­lanit tusak­kavut up­persuseqaler­nis­satsin­nut iluaqutigisin­naavavut. (Rom 10:17) Noap Jehova pil­lugu eq­qarliminit tusarsimas­savaa. Angutaa Lemeki, Adami suli toqun­ngitsoq inun­ngorsimasoq, Guutimut up­per­tuuvoq. (Al­laaserisap aal­laq­qaataani as­siliaq takuuk). Metusalemi aatarivaa, aataq­qeeq­qiialu tas­sa Jeredi Noap inun­ngor­neraniit ukiut 366-t qaangiut­tut toqusoq. * (Luk 3:36, 37) Angutit taak­kua nuliaasalu Noa ilin­niar­tis­simasin­naavaat Jehovap inuit pin­ngor­til­lugil­lu qitor­nar­taar­nis­saat kis­saatigigaa, nunarsuaq tamak­kis­sagaat Guutilu kif­far­torfigis­sagaat. Noap aam­ma tusarsimas­savaa Adamip Eval­lu Jehovamut naalan­ngin­nerat, taak­kualu aalajangigaasa kingunipilui takusin­naavai. (1 Mos 1:28; 3:16-19, 24) Noap ilik­kak­kani nuan­naralugil­lu Jehovamut kif­far­torusulis­sutigai. – 1 Mos 6:9.

6, 7. Neriuut suna Noap up­per­nik­kut nakus­satsis­sutigaa?

⁶ Up­per­neq neriun­nermit nakus­satsin­neqar­tar­poq. Takorlooruk Noap up­per­nera qanoq nakus­satsin­neqar­toq atimi isumaa, ‘qasuerser­nermik’ imaluun­niit ‘tup­pal­lersaam­mik’ isumaqar­toq, paasigamiuk. Taman­nami neriuuteqalersitsivoq. Lemeki er­nini Noa pil­lugu isumas­sarsisitaal­luni ima oqar­poq: “Taas­suma erloqil­luta nunaam­mi Naalak­kap perloq­qusaani  suleruloor­nitsin­ni oqilisaak­kumaar­paatigut.” (1 Mos 5:29) Tas­sa Noap neriuf­figaa Guutip pitsaanerulersitsiumaar­neranik. Abelitut Enokitul­lu up­peraa pulateriaarsuup niaquanik aseruisus­samik ‘kinguaas­saqarumaar­toq’. – 1 Mos 3:15.

⁷ Siulit­tuut Mosesimik al­lak­kani siul­ler­ni 3:15-imiit­toq paasil­luan­ngik­kaluarlugu siunis­samut neriuuteqalersitsisoq Noap paasivaa. Enoki aam­ma as­singusumik, Jehovap ajor­tunik suujun­naarsitsiumaar­neranik, oqaluus­sivoq. (Jud 14, 15) Enokip oqariar­tuutaa, Harmagedonimi tamak­kiisumik piviusun­ngor­tus­saq, Noap up­per­neranut neriuutaanul­lu nakus­satsin­narsimas­saaq!

8. Guutimik ilisarisiman­nil­luar­nini Noap qanoq il­lersor­neqaatigaa?

⁸ Guutimik eqqortumik ilisarisimasaqarnini Noap qanoq iluaqutigaa? Noa Jehova pil­lugu ilin­niarami up­per­nermik ilisimas­susermil­lu Guutimeersumik ineriar­tor­titsivoq. Taman­na il­lersuutigaa, pingaar­tumik Jehovap aliasuutigisin­naasaanik iliuuseqarusulin­ngin­nis­saminut. Qanoq? Noa Guutimut ikin­ngutaarusup­poq, taamaat­tumik Jehovamut up­pin­ngitsunik itigar­titsisunil­lu ikin­nguteqan­ngilaq. Taak­ku as­siginagit anersaapilun­nit nunarsuarmut pisunit Noa uukapaatin­neqan­ngilaq. Inuit anersaapiluit pis­saanil­lit tupigusuutigaat al­laal­lu im­maqa pal­lorfiginiarsimas­sal­lugit. (1 Mos 6:1-4, 9) Aam­ma Noap nalun­ngilaa inuit nunarsuaq tamak­kerlugu qitor­nior­nis­saat Jehovap piumasarigaa. (1 Mos 1:27, 28) Taamaam­mat anersaapiluit nuliar­taarlutil­lu kinguaas­siulermata Noap nalun­ngilaa taman­na eq­qun­ngitsuusoq. Taman­na ersarin­neruler­poq meeq­qat taak­ku al­liar­tupiloorlutil­lu meeq­qanit al­lanit nukit­tunerulermata. Pif­fis­sap ingerlanerani Jehovap Noa oqalut­tuup­paa ulersuar­titsil­luni inuit ajor­tut nungutin­niarlugit. Jehovap mianersoq­qus­sutaanut Noa up­perami umiarsualior­poq ilaqut­tanilu an­naan­neqar­til­lugit. – Hebr 11:7.

9, 10. Noap up­per­nera qanoq ilaarsin­naavar­put?

⁹ Noatut uppernermik qanoq ineriartortitsisinnaavugut? Guutip oqaasianik peq­qis­saar­tumik atuaq­qis­saar­tar­nis­saq, ilik­kak­katsin­nik uum­mam­miulius­sinis­saq taak­kunan­ngalu ilusilersor­tin­nis­saq siulersor­tin­nis­sarlu pingaaruteqar­put. (1 Petr 1:13-15) Taava Saatanip tam­mar­titsiniutaanut silarsuul­lu matuma sun­niiniar­neranut up­per­ner­put Guutimil­lu pisumik ilisimas­suseqar­ner­put il­lersuutigis­savavut. (2 Kor 2:11) Silarsuarmi matumani inup­pas­suit nakuuser­neq kinguaas­siuutitigul­lu as­suar­nar­tulior­neq nuan­naraat pileris­susipilumin­nil­lu aqun­neqaan­nar­tarlutik. (1 Joh 2:15, 16) Silarsuup matuma ajor­tup  naggatis­saata qanil­linera soqutigin­ngilaat. Uagut up­perluan­ngik­kut­ta aam­ma taamatut eq­qarsalersin­naavugut. Puioqinagu Jiisusip pif­fis­saq inuuf­figisar­put Noap ul­luinut sanil­lersuuk­kamiuk nakuuser­neq kinguaas­siuutitigul­lu as­suar­nar­tulior­neq eq­qar­tor­nagit Guutimul­li kif­far­tor­nermit al­lamut saasar­neqar­nerup navianaataa eq­qar­tormagu. – Matthæusi 24:36-39 atuakkit.

¹⁰ Im­minut ima aperigit: ‘Inooriaatsin­nit erser­pa ilumut Jehova ilisarisimagiga? Guutip najoq­qutas­siai eq­qor­tut malil­lugit inuul­lungalu inun­nut al­lanut oqaluus­sis­sutiginis­saan­nut up­per­nera kajumis­sis­sutigaara?’ Noatul­li qanimut Guutimik ikin­nguteqar­nersutit akis­sutin­ni paasinarsis­saaq.

11.  (a) Danielip inuusut­tuul­luni Guutimik asan­nit­tuunera angajoq­qaavi pil­lugit sumik ersersitsiva? (b) Danielip pis­susiisa ilaat sorleq il­lit ilaarusup­piuk?

¹¹ Danielip Jehova qanoq ilisarisimalerpaa? Angajoq­qaavisa Jehovamik taas­sumalu oqaasianik asan­nin­nis­saanik ilin­niar­tis­simas­savaat. Danielil­lu inuunini tamaat asan­nin­nini soraarutin­ngilaa. Utoq­qaligaluaramiluun­niit Al­lak­kat atuaq­qis­saar­tar­pai. (Dan 9:1, 2) Danielip Jehova ilisimal­luar­paa. Aam­ma Jehovap Israelik­kun­nut iliuuserisimasar­pas­sui ilisimagai qin­nutaani erser­poq. Maniguul­luni qaman­nga pisumik qinunera Danieli 9:3-19 atuarsin­naavat. Qin­nutaa taan­na eq­qarsaatigeq­qis­saaruk im­minul­lu ima aperalutit: ‘Qin­nut taman­na Danieli pil­lugu sumik paasisaqarfigaara?’

12-14. (a) Guutimeersumik ilisimas­suseqar­nini Danielip qanoq ersersip­paa? (b) Danielip sapiil­luni aalajaan­nera Jehovap qanoq pil­luaq­quaa?

¹² Guutimik ilisarisimannilluarnini Danielip qanoq iluaqutigaa? Babylonimi guutiitsuuf­fiusumi Guutimut kif­far­tor­niar­neq juutimut aalajaatsumut imaan­naan­ngilaq. As­sersuutigalugu Jehovap juutit ima peq­quai: ‘Uak­kut [il­loqarfiup] aal­larutitaaf­fis­si eq­qis­sinar­nis­saanik piniaritsi.’ (Jer 29:7, tastamantitoĸaĸ) Aam­mali tun­niul­luin­narlutik taamaal­laat pal­lorfigis­sagaan­ni peq­quai. (2 Mos 34:14) Danielip peq­qus­sutit taak­ku marluk ataatsik­kut qanoq malis­sin­naagamigit? Guutimeersumik ilisimas­suseqarami Danielip paasivaa Jehova inuit naalak­kersuisuinit sal­liul­lugu naalat­tas­sal­lugu. Ukiut hundredil­lit qaangium­mata Jiisusip ajoqersuk­kani as­singusumik najoq­qutas­sip­pai. – Luk 20:25.

¹³ Ul­luni 30-ni guutimut inum­mul­luun­niit kun­ngiun­ngitsumut qinusoqan­ngin­nis­saanik inatsisilior­toqarmat Danieli sunersoq eq­qarsaatigiuk. (Danieli 6:8-11 atuakkit). Utoq­qatsis­sutis­sarsiorluni ima eq­qarsarsin­naagaluar­poq: ‘Ul­lum­mi 30-in­naap­put.’ Danielil­li Guutimik pal­lorfigin­nin­nini inuit inatsisaan­nit pingaar­nerutip­paa. Al­lanut iser­torluni Jehovamut qinusin­naagaluar­poq. Nalun­ngilaali ul­lut tamaasa qinusar­nini inun­nit takuneqar­tar­toq. Jehovamut kif­far­torun­naarsimasutut inuit isumaqalersik­kusun­ngin­namigit navianaraluar­toq al­lat tak­kuan­ni qinusar­nini ingerlatiin­nar­paa.

¹⁴ Danielip sapiil­luni aalajaal­lunilu aalajanger­nera Jehovap pil­luaq­quaa. Tupin­nar­tuliorluni Danieli løvit qar­nanit an­naap­paa.  Taamaalil­luni Mederit Perseril­lu naalagaaf­fis­suan­ni inup­pas­suit Jehova pil­lugu tusagaqar­put! – Dan 6:26-28.

15. Danielitut up­per­nermik qanoq ineriar­tor­titsisin­naavugut?

¹⁵ Danielitut uppernermik qanoq ineriartortitsisinnaavugut? Up­perluarumal­luta Guutip oqaasianik taamaal­laat atuaan­nar­nis­saq naam­man­ngilaq. Atuak­kavut paasisariaqar­pavut. (Matt 13:23) Jehova qanoq isigin­nit­taaseqar­nersoq paaserusuk­katsigu atuak­kavut eq­qarsaatigeq­qis­saar­tariaqar­pavut. Aam­ma qinusar­nis­saq pingaaruteqar­poq, ingam­mik erloqinar­torsioraangat­ta. Ilisimas­susermik nukis­satsin­nil­lu qin­nuigigutsin­ni Jehovap tuk­korluni tuniumaaraatigut up­peril­luin­narsin­naavar­put. – Jaak 1:5.

16, 17. Jobi Jehova pil­lugu qanoq ilisimasaqaler­pa?

¹⁶ Jobip Jehova qanoq ilisarisimalerpaa? Jobi Israelik­kuun­ngilaq.  Aaperaal­li, Iisaaq Jaakulu ungasis­sumik eq­qarlerai, Jehoval­lu im­minut pil­luni aam­ma inun­nut siuner­tani taak­kunun­nga paasitip­pai. Arlaatigut sal­lusuis­sutit erlin­nar­tut taak­ku Jobip ilin­niarsimavai. (Job 23:12) Jehova ima oqarfigaa: “Al­lat pil­lutit oqaaserisaat tusal­latsiaan­narsimavak­ka.” (Job 42:5) Aam­ma Jehova nam­mineq oqar­poq im­minut pil­luni Jobi ilumoor­tumik al­lanut oqalut­toq. – Job 42:7, 8.

¹⁷ Aam­ma pin­ngor­titarsuup qimerloor­neratigut Jehovap pis­susii Jobip ilin­niar­pai. (Job 12:7-9, 13) Inuit Guutimut sanil­liul­lugit suun­ngitsigineran­nik Jobimut ilin­niar­titsinermin­ni Elihup aam­ma Jehovap pin­ngor­titat ator­paat. (Job 37:14; 38:1-4) Jehovap oqaasii kil­litsis­sutigalugit Jobi maniguul­luni Guutimut ima oqar­poq: “Paasivara tamanik sapigaqan­ngitsutit, iliuuseriumasan­nik tamanik ilin­nut ajor­nar­toqan­ngitsoq.” Imalu nangip­poq: ‘Peq­qis­siminera takutip­para is­sumi arsanilu is­sial­lunga.’ – Job 42:2, 6.

18, 19. Jobip Jehovamik ilisarisiman­nil­luar­nini qanoq ersersip­paa?

¹⁸ Guutimik ilisarisimannilluarnini Jobip qanoq iluaqutigaa? Guutip najoq­qutas­siai Jobip paasil­luar­pai. Jehova ilisarisimal­luar­paa, taman­nalu eq­qor­tulior­nis­saminut kajumis­sis­sutigaa. As­sersuutigalugu Jobip nalun­ngilaa inoqatiminut peq­qar­niitsuuguni Guuti asanerarsin­naanagu. (Job 6:14) Al­lanit pitsaanerusorin­ngilaq, aam­ma al­lat pisuujugaluar­pata piitsuugaluar­pataluun­niit ilaqut­tamisut pisar­pai. Ima oqar­poq: “Taas­suma uan­nik pin­ngor­titsisup anaanama timaata iluani inus­siaatik­ka taak­ku aam­ma pin­ngor­tis­siman­ngin­ner­pai?” (Job 31:13-22) Jobip nuimanini pisuujuninilu pingaakujulis­sutigin­ngilai, inuit ul­lumik­kut nuimasut pisuul­lu pis­susilersoriaasii as­sigin­ngingaaramigit, ilaa?

¹⁹ Jobip suul­luun­niit, aam­ma nunap pigisai, Jehovamit pingaar­nerutilin­ngilai. Nalun­ngilaa pingaar­nerutileraluarunigit ‘Guuti qutsis­sumiit­toq miserratigiligis­sagaluarlugu’. (Jobi 31:24-28 atuakkit). Aam­ma Jobip aap­pariin­neq uiusup nuliaasul­lu neriorsueqatigiin­nerat­tut il­ler­nar­tutut isigaa. Al­laat im­minut neriorsor­poq ar­naq naleq­qutin­ngitsumik isiginiar­nagu. (Job 31:1) Taman­na maluginiar­nar­poq, Jobim­mi pif­fis­sami inuuf­figisaani angutit arlalin­nik nuliaqar­nis­saat Jehovap akueraa. Tas­sa Jobi piumaguni marlun­nik nuliaqarsin­naagaluar­poq. Nalusimanavian­ngilaali aap­pariin­neq siul­leq Jehovap pilersik­kamiuk angut ataaseq ar­narlu ataaseq pigai, Jobil­lu taamatut inooriaaseqar­niarluni aalajangersimavaa. * (1 Mos 2:18, 24) Ukiut 1.600-t mis­saat qaangiut­tut Jiisusi as­singusumik, uiusup ataatsip nuliaasul­lu ataatsip aap­pariis­sin­naal­lutil­lu atoqatigiis­sin­naaneran­nik, najoq­qutas­siivoq. – Matt 5:28; 19:4, 5.

20. Jehovamik taas­sumalu najoq­qutas­siaanik ilisiman­nin­neq ikin­ngutis­satsin­nik aliik­kutas­satsin­nil­lu eq­qor­tumik toq­qaanis­samut qanoq iluaqutigis­savar­put?

²⁰ Jobitut uppernermik qanoq ineriartortitsisinnaavugut? Soorlu sam­mereerip­put, Jehova ilisarisimal­luar­tariaqar­par­put paasisimasatsin­nil­lu sutigut tamatigut siulersor­tit­tarluta. As­sersuutigalugu  Biibilimi al­las­simavoq Jehovap ‘nakuuser­nermik nuan­narisaqar­toq uumigigaa’ aam­ma ‘sal­lutuut peqatigisas­san­ngik­kivut’. (Tussiaat 11:5; 26:4 atuakkit). Im­minut ima aperigit: ‘Al­las­simaf­fiit taak­ku Jehovap eq­qarsar­tariaasianik sumik paasisaqarfigaak­ka? Pingaar­nersiuinin­nut qanoq sun­niuteqas­sava? Suut inter­netimi isigin­naar­niar­nerlugit, kik­kut ikin­ngutiginiar­nerlugit aam­ma suut aliik­kutariniar­nerlugit toq­qaaniar­nin­nut qanoq sun­niuteqas­sava?’ Akis­sutitit Jehovap qanoq ilisarisimal­luar­tigineranik ersersitsisin­naap­put. Silarsuarmit ajor­tumit sun­ner­neqarusun­ngilagut. Taamaat­tumik ‘ajun­ngitsumik ajor­tumil­lu im­mik­koor­titsisin­naaneq’ aam­ma silatusaarluni iliuuseqar­neq suunersoq ilin­niar­tariaqar­par­put. – Hebr 5:14; Ef 5:15.

21. Jehovamit iluarisaasin­naajumal­luta pisariaqar­tut ‘suut tamaasa paasinis­saanut’ suna iluaqutigis­savar­put?

²¹ Noa, Danieli Jobilu Jehova ilisarisimal­lualer­niarlugu sapin­ngisamin­nik iliuuseqarmata iluarisaasin­naajumal­lutik pisariaqar­tut ‘suut tamaasa paasinis­saan­nik’ Jehovap ikior­pai. Taak­kua maligas­siaat Jehovap siulersuineratut inooriaaseqar­nerup ingerlal­lualis­sutaasar­neranut ersiutaap­put. (Tuss 1:1-3) Im­minut ima aperigit: ‘Noatut, Danielitut Jobitul­lu Jehova ilisarisimal­luar­para?’ Nalitsin­nimi Jehova im­minut pil­luni suli an­nerusumik paasis­sutis­siim­mat ilisarisimal­luar­nerulersin­naavar­put. (Uss 4:18) Biibili atuaq­qis­saar­tarlugulu atuak­katit eq­qarsaatigeq­qis­saar­tak­kit. Aam­ma anersaaq il­ler­nar­toq qin­nutigisaruk. Taamaalil­lutit silarsuarmit ajor­tumit sun­ner­tis­san­ngilatit. Guutimil­lu pisumit ilisimas­suseqalerlutil­lu Ataatan­nut qilam­miusumut qanil­liar­tuin­nas­saatit. – Uss 2:4-7.