Мәсіх жайлы пайғамбарлықтар Исаның Мәсіх болғанын дәлелдей ме?
Киелі кітаптың жауабы
Иә. Киелі кітапта “құтқарушы ретінде дүниеге жіберілген” “Мәсіх Көсем” жайында көптеген пайғамбарлық жазылған (Даниял 9:25; Жоханның 1-хаты 4:14). Иса пайғамбар жерде болғанда соларды орындады. Тіпті өлген соң да, ол Мәсіх жайлы пайғамбарлықтарды орындай берді (Зәбүр 110:1; Елшілердің істері 2:34—36).
“Мәсіх” сөзі нені білдіреді?
“Мәсіх” сөзі еврейдің “машиах”, ал гректің “христос” деген сөзінен шыққан. Екеуі де “майланған” дегенді білдіреді. Сондықтан “Иса Мәсіх” деген — “Иса майланған” деген сөз.
Киелі кітап жазылып жатқан заманда біреуді арнайы бір билікке тағайындағанда, оның басына май құятын (Мұсаның 3-жазбасы 8:12; Самуилдің 1-жазбасы 16:13). Құдай Исаны Мәсіх болуға тағайындады, бұл дегеніміз — Құдай оған орасан зор билік берді (Елшілердің істері 2:36). Бірақ Құдай Исаны маймен емес, киелі рухпен майлады (Матай 3:16).
Мәсіхке қатысты пайғамбарлықтарды бір емес, бірнеше адам орындауы мүмкін бе?
Жоқ. Саусақ ізі бір ғана адамға жеке куәлік бола алатыны сияқты, Киелі кітаптағы Мәсіхке қатысты пайғамбарлықтар да бір ғана адамның өмірінде орындалу керек. Алайда Киелі кітапта мынадай ескерту жазылған: “Жалған мәсіхтер мен жалған пайғамбарлар шығып, мүмкін болса, тіпті Құдай таңдап алғандарды адастыру үшін ғаламат белгілер мен кереметтер көрсетеді” (Матай 24:24).
“Мәсіх әлі келген жоқ” деу дұрыс па?
Жоқ. Киелі кітапта Мәсіх Исраилдің патшасы Дәуіттің үрім-бұтағынан шығатыны алдын ала жазылған (Зәбүр 89:3, 4). Алайда б. з. 70 жылы римдіктер Иерусалимді жаулап алғанда, Дәуіттің шежіресін анықтауға көмектесетін яһудилердің шежіре жазбалары жойылып кеткенге ұқсайды a. Сол уақыттан бастап ешкім өзінің Дәуіт патшаның әулетіне жататынын дәлелдей алмайды. Бірақ Исаның кезінде бұл шежіре жазбалар әлі бар еді. Сондықтан тіпті Исаның жаулары оның Дәуіттің ұрпағынан шыққанын жоққа шығара алмаған (Матай 22:41—46).
Киелі кітапта Мәсіхке қатысты қанша пайғамбарлық бар?
Мәсіхке қатысты пайғамбарлықтың нақты санын айту мүмкін емес. Бұның себебі — тіпті тікелей Мәсіхке қатысы бар пайғамбарлықты әркім әрқалай санайды. Мысалы, Ишая 53:2—7 Мәсіхке қатысты пайғамбарлықтың бірнеше тұстары жазылған. Кейбіреулер соны бір пайғамбарлық деп есептесе, басқа біреулер оларды бөлек-бөлек санайды.
Иса орындаған Мәсіх жайлы кейбір пайғамбарлықтар
Пайғамбарлық |
Жазылған жері |
Орындалуы |
---|---|---|
Ыбырайымның ұрпағы |
||
Ыбырайым ұлы Ысқақтың ұрпағы |
||
Яһуда руынан шығады |
||
Дәуіт патшаның тұқымынан шығады |
||
Пәк қыздан туылады |
||
Бетлехемде туылады |
||
Еммануил b деген ат қойылады |
||
Қарапайым бастама |
||
Ол туылған соң кішкентай балалар өлтіріледі |
||
Мысырдан шақырып алады |
||
Назареттік c деп атайды |
||
Оның алдында хабаршы жіберіледі |
||
Б. з. 29 жылы d Мәсіх болып майланады |
||
Құдай оны “Ұлым” деп атайды |
||
Құдайдың үйіне ерекше құлшыныс танытады |
||
Ізгі хабарды жариялайды |
||
Ғалилеядағы қызметі ғаламат нұр іспетті болады |
||
Мұса сияқты кереметтер жасайды |
||
Мұса сияқты Құдайдың атынан сөйлейді |
||
Көп ауруларды сауықтырады |
||
Өзіне көп назар аудармайды |
||
Қаналған адамдарға жаны ашиды |
||
Құдайды әділдігін көрсетеді |
||
Керемет кеңесші болады |
||
Ехобаның есімін жариялайды |
||
Мысалдап сөйлейді |
||
Көсем болады |
||
Көп адам оған сенбейді |
||
Сүріндіретін тас болады |
||
Адамдар бас тартады |
||
Себепсіз жек көреді |
||
Тайқарға отырып, Иерусалимге салтанатпен кіреді |
||
Оны балалар дәріптейді |
||
Ехобаның атынан келеді |
||
Жақын досы сатып кетеді |
||
30 күміс ақшаға сатылады e |
||
Достары тастап кетеді |
||
Жалған куәгерлер оған қарсы жалған айғақ береді |
||
Айыптаушылардың алдында үндемейді |
||
Бетіне түкіреді |
||
Басынан ұрады |
||
Дүре соғады |
||
Ұрып-соққандарға қарсылық көрсетпейді |
||
Оған қарсы шығу үшін билеушілер бірігеді |
||
Бағанаға аяқ-қолдары шегемен қағылады |
||
Жұрт оның киімі үшін жеребе тастайды |
||
Оны қылмыскер деп санайды |
||
Оған тіл тигізіп, қорлайды |
||
Күнәкар адамдар үшін азап шегеді |
||
Құдай оны тастап кеткендей сезінеді |
||
Сіркесу мен ащы нәрсе береді |
||
Тура өлер алдында шөлдейді |
||
Өз жанын өлімге қияды |
||
Күнәдан арылту үшін төлем береді |
||
Сүйегі сындырылмайды |
||
Түйреледі |
||
Байлардың арасына жерленеді |
||
Өлімнен қайта тіріледі |
||
Сатқынның орнын басқа біреу басады |
||
Құдайдың оң жағында отырады |
a “Макклинток пен Стронгтың” энциклопедиясында былай делінген: “Яһуди рулары мен әулеттері жазылған шежірелер Иерусалим күйрегенге дейін емес, дәл күйреген кезде жойылып кеткені күмән тудыра қоймайды”.
b Еврейдің Еммануил деген аты “Құдай бізбен бірге” дегенді білдіреді. Бұл Исаның Мәсіх ретіндегі рөлін тура сипаттайды. Исаның жер бетіне келгені, жасаған істері Құдай өз қызметшілерімен бірге екенін дәлелдеді (Лұқа 2:27—32; 7:12—16).
c “Назареттік” деген атау еврейдің “өскін” дегенді білдіретін “нецер” сөзінен шықса керек.
d Мәсіхтің б. з. 29 жылы келетініне нұсқайтын Киелі кітап хронологиясы жайында көбірек білу үшін, “Мәсіхтің келуі жайындағы Даниялдың пайғамбарлығы” мақаласын қараңыз.
e Бұл пайғамбарлық Зәкәрия кітабында жазылған, бірақ Киелі кітаптың Матай деген жазушысы оны “Еремия пайғамбар арқылы айтылған” деді (Матай 27:9). Еремия кітабы кейде Жазбалардың “пайғамбарлар жазбалары” деп аталған бөлігінде бірінші тұрғанға ұқсайды (Лұқа 24:44). Сондықтан Матай “Еремия” дегенде, ішінде Зәкәрия кітабы да бар бүкіл сол бөлікке нұсқаса керек.