1, 2. Jesus okwa li a honga ovayapostoli vaye oshilihongomwa shilipi moufiku waxuuninwa wonghalamwenyo yaye yokombada yedu?

JESUS okwa li pamwe novayapostoli vaye monduda yopombada muJerusalem moufiku waxuuninwa wonghalamwenyo yaye yokombada yedu. Fimbo va li tava li ouvalelo, Jesus okwa fikama ndele ta dula mo oshikutu shaye shokombada nokulimanga noshihaduku moshiya. Opo nee okwa li a tula omeva moshiyasha nokwa hovela okukosha eemhadi dovahongwa noku di pushula noshihaduku. Eshi a mana, okwa djala oshikutu shaye shokombada. Mbela omolwashike a li a longa oshilonga shelininipiko sha tya ngaho? — Joh. 13:3-5.

² Jesus okwa ti: ‘Omu udite ko tuu eshi nde shi mu ningila? Hano ame Omwene nomuhongi weni fimbo nda kosha eemhadi deni, nanye yo mu nokukoshafana eemhadi; osheshi ame nde mu pa oshihopaelelwa, nye mu ninge yo ngaashi ame nde mu ningila.’ (Joh. 13:12-15) Eshi Jesus a katuka onghatu oyo yelininipiko, okwa li a honga ovayapostoli vaye oshilihongomwa osho va li itava ka dimbwa nosha li tashi ke va twa omukumo opo va kale ovalininipiki.

3. (a) Jesus okwa li a divilika ngahelipi peemhito dopavali kutya elininipiko ola fimana? (b) Oshike hatu ka kundafana moshitukulwa eshi?

³ Pefimbo opo eshi Jesus a kosha eemhadi dovahongwa vaye, hasho sha li oshikando shotete te va hongo kutya elininipiko ola fimana. Pomhito imwe eshi ovayapostoli vamwe va li tava tanguna shi na sha nokutya olyelye omunene mokati kavo, Jesus okwa li a kufa okaana noku ka kaleka ponho yaye, ndele te va lombwele ta ti: ‘Ou ta tambula okaana aka medina lange, aame ta tambula, naau ta tambula nge, oye ta tambula ou a tuma nge, osheshi ou munini womunye amushe, oye omunene.’ (Luk. 9:46-48)  Lwanima eshi a li ta popi nOvafarisai ovo va li tava diladila kutya ova fimana ve dule vakwao, okwa ti: “Keshe ou te linenepeke ota ninipikwa, naau te lininipike ota ka nenepekwa.” (Luk. 14:11) Nopehe na omalimbililo, okwa hala ovashikuli vaye va kale ovalininipiki, sha hala kutya, vaha kale ve na ounhwa, tava diladila kutya ova fimana ve dule vakwao. Ngeenge otwa konakoneni noukeka oshihopaenenwa shaye shelininipiko, ohatu ka dula oku mu hopaenena. Ohatu ka mona yo kutya oukwatya oo ohau etele ouwa oo te u ulike nosho yo vamwe.

4. Jesus okwa li a ulika ngahelipi kutya omulininipiki fimbo a li ine uya kombada yedu?

⁴ Omona waKalunga ewifa okwa kala omulininipiki nokuli nofimbo a li ine uya kombada yedu. Okwa kala omido dihapu pamwe naXe womeulu fimbo a li ine uya kombada yedu. Embo laJesaja ola popya shi na sha nekwatafano olo Omona a li e na naXe, la ti: “Omwene okwa pa nge elaka la [hongwa], opo ndi kale ndi nounongo okuyakula nokutwa ouladi ava va loloka; Oye ta pendula nge keshe ongula, ta pendula okutwi kwange, opo ndi ude ko panghedi yovalongwa. Omwene Kalunga okwa fitulula okutwi kwange, ame inandi anya, inandi shuna monima.” (Jes. 50:4, 5) Omona waKalunga okwa li omulininipiki nokwa li ha yandje elitulemo filufilu kwaasho Jehova e mu honga. Okwa li a halelela okuhongwa kuKalunga kashili. Okwa li yo a mona nghee Jehova a li a ulika elininipiko mokufila onghenda ovanhu ovalunde.

5. Jesus okwa li a ulika ngahelipi kutya omulininipiki noku shii kutya okwa ngabekwa eshi a li ta ungaunga nOndiaboli?

⁵ Havaengeli aveshe va li ovalininipiki ngaashi Jesus. Omweengeli oo a ninga Satana Ondiaboli ka li a hala okuhongwa kuJehova. Okwa li a kwatwa kounhwa nokwa li a hovela okukala e udite a fimana e dule vamwe nokwa tukululila Jehova oshibofa. Mepingafano naasho, Jesus ka li a hala okukala neenghonopangelo dihapu meulu di dule daKalunga noka li a hala oku di longifa nai. E li omweengeli omukulunhu Mikael, Jesus ka li a hala okuninga osho ehe na oufemba wokuninga eshi a li e na “eemhata naSatana omolwoshimhu shaMoses.” Ndele ponhele yaasho, Omona waKalunga okwa li a ulika kutya omulininipiki noku shii kutya okwa ngabekwa. Okwa li a efela oinima nehafo momake aJehova, oo e li Omutokoli Munenenene meshito alishe, oye a ungaunge noinima monghedi yaye nopefimbo laye. — Lesha Judas 9.

6. Jesus okwa li a ulika ngahelipi kutya omulininipiki eshi a dimina a ninge Messias?

⁶ Oinima oyo Jesus a li e li honga eshi a li meulu nopehe na omalimbililo oya li ya kwatela mo omaxunganeko e na sha nonghalamwenyo yaye yokombada yedu e li Messias. Ashike nande ongaho, Jesus okwa li a dimina e uye kombada yedu noku fye eli Messias omuudanekwa. Omolwashike mbela? Omuyapostoli Paulus okwa popya kutya elininipiko olo la li la kwafela Jesus, a ti: ‘Nande oye olupe laKalunga, ina hakana a kale a fa Kalunga, ndelenee okwe lidula ye mwene nokwa djala olupe lomupika nokufaafana novanhu.’ — Fil. 2:6, 7.

7, 8. Jesus okwa li a ulika ngahelipi kutya omulininipiki eshi a li okaana nosho yo eshi a li ta wanifa po oukalele waye?

⁷ Paulus okwa popya shi na sha naJesus a ti: ‘Okwa li e lininipika ye mwene nokwa dulika fiyo omefyo, heeno, fiyo omefyo [komuti womahepeko, NW].’ (Fil. 2:8) Jesus okwa tula po oshihopaenenwa shelininipiko okudja kounona waye. Nonande okwa li ta tekulwa kuJosef naMaria, ovadali inava wanenena, okwa li ha “dulika kuvo” nelininipiko. (Luk. 2:51)  Osho kashi fi tuu oshihopaenenwa sha denga mbada kounona ovo tava ka nangekwa noupuna kuKalunga omolwokudulika kovadali vavo nehalo liwa!

⁸ Eshi Jesus a ninga omukulunhu, okwa li a ulika kutya omulininipiki mokupitifa komesho okulonga ehalo laJehova, ndele halaye mwene. (Joh. 4:34) Eshi a li ta wanifa po oukalele waye, okwa li a longifa edina laKalunga nokuhonga ovanamitimadiwa kombinga yomaukwatya nelalakano laKalunga li na sha novanhu. Okwa li yo ha kala metwokumwe naasho a honga ovanhu kombinga yaJehova. Pashihopaenenwa, eshi a li ta hongo ovahongwa vaye nghee ve na okwiilikana, okwa li a hovela a ti: ‘Tate yetu ou u li meulu! Edina loye nali yapulwe.’ (Mat. 6:9) Kungaho, okwa li a honga ovashikuli vaye kutya okuyapulifa edina laJehova oshinima sha fimanenena, ndele naye mwene osho a li a ninga. Lwopexulilo loukalele waye wokombada yedu, okwa li a lombwela Jehova meilikano a ti: “Ame nde va shiivifa edina loye, ndele ohandi ke li shiivifa natango.” (Joh. 17:26) Shikwao vali, okwa kala ha yandje olupandu kuJehova omolwaashishe osho a li a dula okuwanifa po eshi a li kombada yedu. — Joh. 5:19.

9. Sakaria okwa li a xunganeka shike shi na sha naMessias, na Jesus okwa li a wanifa po ngahelipi exunganeko olo?

⁹ Sakaria okwa li a xunganeka shi na sha naMessias, a ti: “Hafa unene, ove omona okakadona kaSion, nyakukwa pombada, omona okakadona kaJerusalem! Tala, ohamba yoye te uya kuove! Ye omuyuki nomufindani, Ye omulixupipiki, ndee ta londo okambulu, okambulwena kokambulu okakadi.” (Sak. 9:9) Osho osha li sha wanifwa eshi Jesus a li a ya kuJerusalem fimbo Opaasa yomo 33 O.P. inai fika. Eshi a li te uya muJerusalem, eemhunga dovanhu oda li da yala oikutu yado nosho yo oixwa mondjila. Ovanhu aveshe ova li va hafa eshi va uda kutya Jesus ote uya moshilando osho. Jesus okwa li e lininipika, nonande ovanhu ova li tave mu tange e li Ohamba yavo. — Mat. 21:4-11.

10. Jesus okwa li a ulika shike eshi a dulika fiyo omefyo?

¹⁰ Eshi Jesus Kristus a li kombada yedu, okwa li a ulika  kutya omulininipiki nokwa li a dulika fiyo omefyo komuti womahepeko. Kungaho, okwa li a ulika kutya ovanhu otava dulu okukanyatela oudiinini wavo kuJehova nonande ova shakeneke omayeleko madjuu neenghono. Okwa li yo a nyaneka pomutenya oipupulu yaSatana oyo kutya ovanhu otava longele Jehova omolwomatomheno okuliholamwene. (Job 1:9-11; 2:4) Eshi Kristus a dulika filufilu kuXe, okwa ulika kutya Xe oku na oufemba wokukala omupangeli nonokutya onghedi yaYe yokupangela oya denga mbada. Nopehe na omalimbililo, Jehova okwa li a hafa eshi Omona waye omulininipiki a kanyatela oudiinini. — Lesha Omayeletumbulo 27:11.

11. Ekuliloyambo laJesus Kristus ole shi ninga tashi shiiva opo ovo ve mu itavela va kale ve na eteelelo lilipi?

¹¹ Efyo laJesus ole shi ninga tashi shiiva opo ovanhu va kulilwe moulunde nefyo. (Mat. 20:28) Omolwekuliloyambo olo, Jehova ohe tu dimine po omatimba etu metwokumwe noiteelelwa yaye youyuki, nomolwalo otu na etimaumbwile loku ka kala nomwenyo fiyo alushe. Paulus okwa ti: “Oshilonga shouyuki shaumwe tashi etele ovanhu aveshe eyukipalifo lomwenyo.” (Rom. 5:18) Efyo laJesus ole shi ninga tashi shiiva opo Ovakriste ovavaekwa va kale ve na eteelelo lokuya meulu nopo “eedi” dimwe di ka kale nomwenyo fiyo alushe kombada yedu. — Joh. 10:16; Rom. 8:16, 17.

12. Jesus okwa li a ulika ngahelipi kutya omulininipiki noku na omwenyo muwa mokuungaunga novanhu inava wanenena?

¹² Jesus okwa shiva aveshe ovo hava ‘longo nova lolokifwa’ ve uye kuye. Okwa ti: “Litwikeni ondjoko yange nye mu lilonge kuame, osheshi Aame omunambili momutima onde lininipika; ndee tamu limonene eemwenyo deni etulumuko.” (Mat. 11:28, 29) Oukwatya waJesus welininipiko nomwenyo muwa owe mu ningifa a kale ehe na onhondo noku kale ha kenukile ovanhu inava wanenena. Ka li ha teelele ovahongwa vaye va ninge shihapu shi dulife pwaasho tava dulu. Ndele okwa li he va pandula noku va twa omukumo. Ka li he va ningifa va kale ve udite va fa vehe na eendunge ile vehe na oshilonga, noka li omukwanyanya nandenande. Ponhele yaasho, okwa li e va shilipaleka kutya ngeenge ove lihongo kuye nokutula moilongo osho ve lihonga, otava ka tulumukifwa molwaashi ondjoko nomutengi waye omupu. Nomolwaasho, ovanhu aveshe kutya nee ovalumenhu, ovakainhu, ovanyasha ile ovanamido ova li hava kala va manguluka ngeenge ve li naye. — Mat. 11:30.

13. Oshike tashi ulike kutya Jesus okwa li ha kenukile ovanhu ovo tava mono oixuna?

¹³ Jesus okwa li ha kenukile ovanhu vongaho ovo va li tava mono oixuna nokwa li ha ningi keshe osho ta dulu opo e va kwafele. Pashihopaenenwa, okwa li a shakena novalumenhu vavali ovapofi popepi naJeriko ovo va li hava  ehela, nedina laumwe ola li Bartimeus. Ovalumenhu ovo ova li tava pula Jesus e va kwafele, ndele ovanhu ovo va li po ova li ve va hanyena va mwene. Nonande osha li shipu kuJesus e lidimbike ovapofi ovo, ka li e shi ninga. Molwaashi okwa li e va kenukila, okwa pula va etwe kuye ndele te va twikulula. Jesus okwa li ha hopaenene Jehova mokuulika kutya omulininipiki noha kenukile ovanhu ovalunde. — Mat. 20:29-34; Mark. 10:46-52.

14. Elininipiko laJesus ola etifa omauwa elipi?

¹⁴ Jehova okwa li ha kala a hafa eshi Omona waye ta dulika nelininipiko. Kakele kaasho, oikala yaJesus yelininipiko oya li hai ningifa ovanhu vahapu va kale ve udite ombili nova hafa. Ovahongwa ova li va tuwa omukumo nokuhekelekwa molwaashi Jesus okwa li ha ungaunga navo nelininipiko nonomwenyo muwa. Okwa li e va kwafela va ninge exumokomesho lopamhepo okupitila moshihopaenenwa shaye shiwa, moku va honga noku va pandula. Ovanhu vongaho ova li va mona ouwa melininipiko laJesus molwaashi okwa li e va kwafela, e va honga noku va twa omukumo. Aveshe ovo ve na eitavelo mekuliloyambo laJesus otava ka mona omauwa taa kalelele.

15. Ouwa ulipi Jesus a mona omolwelininipiko laye?

¹⁵ Mbela Jesus okwa li ngoo a mona ouwa washa mokukala e lininipika? Jesus naye okwa li a wanifilwa eendjovo odo a li a lombwela ovahongwa vaye a ti: ‘Ou te lininipike, ota nenepekwa.’ (Mat. 23:12) Ngahelipi mbela? Paulus okwe shi yelifa eshi a ti kutya Kalunga okwa “lenga [Jesus], nokwe mu luka edina li li kombada yomadina aeshe, opo aveshe ve nokutwa eengolo medina laJesus naava vomeulu novokombada yedu naava vokoshi yedu, nelaka keshe li nokufimaneka Kalunga Xe nokuhepaulula, kutya Jesus Kristus Oye Omwene.” Hano, osha yela kutya Jehova okwa li a nenepeka Omona waye eshi e mu pa eenghonopangelo meulu nokombada yedu omolwelininipiko noudiinini waye. — Fil. 2:9-11.

16. Oshike tashi ulike kutya Omona waKalunga ota ka kala alushe omulininipiki?

¹⁶ Omona waKalunga ota ka twikila okuulika elininipiko fiyo alushe. Omupsalme umwe okwa xunganeka shi na sha naashi Jesus ta ka katukila onghatu ovatondi vaKalunga e li Ohamba meulu, a ti: “Kala omunelao mokufinda. Kondjela oshili nelininipiko nouyuki.” (Eps. 45:5) Eshi Jesus Kristus te ke uya okulwa oita yaHarmagedon, ota ka popila ovalininipiki, ovo ve hole oshili nouyuki. Oshike ta ka ninga po pexulilo lepangelo laye lomido eyovi, eshi ta ka kala “a hanauna po elelo alishe nepangelo neenghono adishe”? Mbela ota ka ulika ngoo elininipiko natango? Osho naanaa. Ota ka ulika elininipiko eshi ta ka ‘yandja ouhamba kuXe.’ — Lesha 1 Ovakorinto 15:24-28.

17, 18. (a) Omolwashike sha fimanenena okuhopaenena oukwatya waJesus welininipiko? (b) Oshike tashi ka kundafanwa moshitukulwa tashi landula?

¹⁷ Mbela nafye ohatu hopaenene ngoo Jesus mokukala ovalininipiki? Eshi Jesus Kristus te ke uya e li Ohamba poita yaHarmagedon, ota ka xupifa ashike ovo ve hole ouyuki nove li ovalininipiki. Onghee hano, otwa pumbwa okukala ovalininipiki filufilu ngeenge otwa hala oku ka xupa poita oyo. Kakele kaasho, ohatu dulu okumona ouwa muhapu nokukwafela yo vamwe va mone ouwa ngeenge otwa hopaenene oukwatya waJesus welininipiko.

¹⁸ Ndele oshike tashi dulu oku tu kwafela opo tu hopaenene oukwatya waJesus welininipiko? Oshike tashi ke tu kwafela tu kale ovalininipiki nonande peemhito dimwe ihashi kala shipu? Omapulo oo otaa ka nyamukulwa moshitukulwa tashi landula.