•  Njagĩrĩirũo kũmenyeria mwĩrĩ nĩkĩ?

•  Nĩ kĩĩ kĩngiragĩrĩria?

•  Ingĩĩmenyeria na njĩra ĩrĩkũ nĩguo ngĩe na ũgima mwega wa mwĩrĩ?

•  Korũo na ũigananĩru

•  Ũrĩa andũ a riika rĩaku maroiga

 Thĩinĩ wa mabũrũri mamwe, andũ aingĩ ethĩ matiĩkaga maũndũ ma kũmenyeria mwĩrĩ na ũndũ ũcio nĩ ũtũmaga ũgima wao wa mwĩrĩ ũkorũo ũgwati-inĩ. Bibilia yugaga atĩ, “kũmenyeria mwĩrĩ kũrĩ ũguni.” (1 Timotheo 4:8) Ta wĩcirie maũndũ maya:

•   Kũmenyeria mwĩrĩ no gũtũme ũigue ũcanjamũkĩte. Kũmenyeria mwĩrĩ nĩ gũtũmaga tombo ũrute indo ciĩtagwo endorphins, iria ingĩtũma mũndũ aigue ahooreire na arĩ na gĩkeno. Andũ amwe moigaga atĩ kũmenyeria mwĩrĩ nĩ ndawa ya gũthuthĩka ngoro.

   “Ingĩroka gũtengʼera rũcinĩ, nĩ hotaga kũhingia maũndũ maingĩ mũthenya ũcio na ngakorũo na gĩkeno. Gũtengʼera nĩ gũtũmaga njanjamũke.”​—Regina.

•   Kũmenyeria mwĩrĩ no gũgũteithie ũkorũo na mwĩrĩ mwega. Kũmenyeria mwĩrĩ na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire no gũtũme ũgĩe na hinya, ũkorũo na mwĩrĩ mwega, na no gũtũme ũiguage ũiganĩire ũrĩ gatagatĩ-inĩ ka andũ.

   “Nĩ ngenaga kuona rĩu nĩ hotaga kũnyita cuma ngeyoya na igũrũ maita ikũmi, tondũ mwaka ũmwe mũhĩtũku ndingĩahotire kwĩyoya riita o na rĩmwe. Ũndũ ũcio nĩ ũngenagia mũno tondũ nĩ menyaga atĩ nĩ ndĩrarũmbũiya mwĩrĩ wakwa.”​—Olivia.

•   Kũmenyeria mwĩrĩ no gũgũteithie gũtũũra ihinda iraihu. Kũmenyeria mwĩrĩ nĩ gũteithagia indo ta ngoro na mahũri. Kũmenyeria mwĩrĩ ningĩ no gũgũteithie gwĩthema mũrimũ wa gũthingĩka mĩkiha ya gũtwara thakame, ũrĩa ũragaga andũ aingĩ.

   “Tũngĩkorũo na mũtaratara mwega wa kwĩmwenyeria, nĩ tuonagia Mũũmbi witũ atĩ nĩ tũcokagia ngatho nĩ ũndũ wa mwĩrĩ ũrĩa atũheete.”​—Jessica.

 Ririkana: Kũmenyeria mwĩrĩ no gũkorũo na ũguni mũnene harĩ ũgima wa mwĩrĩ mahinda marĩa maroka, na no gũtũme mũndũ akorũo na gĩkeno o na ihinda-inĩ rĩrĩ. Mũirĩtu ũmwe wĩtagwo Tonya ooigire ũũ: “Ndũrĩ hĩndĩ ũkoiga ũũ, ‘Kaba itangĩathiire gũtengʼera kana kũhaica kĩrĩma.’ Ndirĩ nderira thutha wa kweheria ciĩgwatio na kwĩmenyeria.”

 Maũndũ mamwe mangĩkũgirĩrĩria nĩ ta:

•   Kwaga wendi. “Ngwĩciria andũ marĩ ethĩ mationaga ta mangĩtoorio. Mũndũ ndonaga ta kwĩ hingo ĩgaakinya akorũo na mathĩna ma mwĩrĩ. Onaga ta arĩ o andũ akũrũ mangĩkorũo namo.”​—Sophia.

•   Kwaga mahinda. “Rĩrĩa ndĩ na maũndũ maingĩ ma gwĩka nĩ ndigagĩrĩra nĩ ndetha mahinda ma kũrĩa irio njega na gũkoma, no kuona mahinda ma kwĩmenyeria, hingo ciothe ũkoretwo ũrĩ ũndũ mũritũ mũno.”​—Clarissa.

•   Kwaga mbeca cia gũthiĩ gym. “Mũndũ abataraga kũrĩha mbeca nyingĩ nĩguo athiĩ gym akamenyerie mwĩrĩ.”​—Gina.

 Ũndũ wa gwĩciria:

 Nĩ ũndũ ũrĩkũ mũnene ũkũgiragĩrĩria ndũkemenyerie? No ũbatare kĩyo nĩguo ũtoorie ũndũ ũcio, no moimĩrĩro makoragwo marĩ mega.

 Haha harĩ na maũndũ maigana ũna ũngĩka:

•   Ndũgeterere andũ arĩa angĩ magwĩkĩre ngoro wambĩrĩrie kwĩmenyeria.​—Agalatia 6:5.

•   Wĩtheme kũruta ciĩgwatio. (Kohelethu 11:4) Kwa ngerekano, to mũhaka ũrĩhe gym nĩguo wambĩrĩrie kwĩmenyeria. Caria kaũndũ ga kwĩmenyeria karĩa wendete na ũgekage hingo ciothe.

•   Nĩguo ũmenye maũndũ marĩa ũngĩka, no ũrie andũ arĩa angĩ ũrĩa mekaga.​—Thimo 20:18.

•   Banga mũtaratara ũrĩa ũrĩrũmagĩrĩra. Wĩigĩre mĩoroto na wandĩkage maũndũ marĩa ũhingĩtie tondũ ũndũ ũcio no ũgwĩkĩre ngoro gũthiĩ na mbere.​—Thimo 21:5.

•   Caria mũndũ wa kwĩmenyeragia nake. Ũngĩona mũrata mũngĩĩmenyeragia nake hingo ciothe, nĩ arĩgwĩkagĩra ngoro na agagũteithia gũthiĩ na mbere kũrũmĩrĩra mũtaratara ũcio.​—Kohelethu 4:9, 10.

•   Menya atĩ kũrĩ hĩndĩ ũrĩremagĩrĩrũo, no ndũkarekage ũndũ ũcio ũkũrage ngoro.​—Thimo 24:10.

 Bibilia ĩraga andũ othe ‘mekage maũndũ na ũigananĩru.’ (1 Timotheo 3:2, 11) Kwoguo koragwo na ũigananĩru ũhoro-inĩ wĩgiĩ kwĩmenyeria. Andũ arĩa memenyeragia gũkĩria gĩthimi, kaingĩ monekaga marĩ na mwĩtĩo. Mũirĩtu ũmwe wĩtagwo Julia ooigire ũũ: “Mũndũrũme angĩkorũo na icoka na akorũo atarĩ na ũũgĩ niĩ ndionaga arĩ mũthaka.”

 Ningĩ nĩ wagĩrĩirũo kwĩmenyerera motaaro ma kwĩmenyeria marĩa makĩrĩtie njano. Kwa ngerekano, kũrĩ andũ meraga mũndũ athiĩ na mbere kwĩmenyeria o na angĩkorũo ahũũmĩte agakinya mũico. Motaaro ta macio no matũme ũgurare na matũme ũriganĩrũo nĩ “maũndũ marĩa ma bata makĩria” ũtũũro-inĩ.​—Afilipi 1:10.

 Ningĩ nĩ harĩ maũndũ ũngĩka ũgĩciria nĩ megũgwĩkĩra ngoro kwĩmenyeria makũũrage ngoro. Mũirĩtu ũmwe wĩtagwo Vera ooigire ũũ: “Airĩtu aingĩ nĩ makoragwo na mbica cia airĩtu arĩa mangĩenda kũhaana tao na nĩ maciĩroragĩra rĩrĩa maaga wendi wa kwĩmenyeria. No mũthia-inĩ mekoraga nĩ mareringithania na andũ ta acio na ũndũ ũcio ũkamoraga ngoro. Ũndũ ũrĩa mwega nĩ kwĩigĩra muoroto wa gũkorũo na ũgima mwega wa mwĩrĩ no ti gũcenjia ũrĩa ũhaana.”