ANDŨ amwe no mathuure “maũndũ maku,” na hihi makeĩra: “No ngorũo na gĩkeno . . .

• “ingĩkorũo na mbeca nyingaingĩ”

• “ingĩkorũo na kĩhiko kĩega”

• “ingĩkorũo na ũgima mwega wa mwĩrĩ”

No ũhoro wa ma nĩ atĩ, muonere witũ wa maũndũ nĩguo ũngĩtũrehere gĩkeno makĩria gũkĩra maũndũ maitũ kana mũũmbĩre witũ. Na ũcio nĩ ũhoro mwega. Nĩkĩ? Gĩtũmi nĩ tondũ, no tũhote gũcenjia muonere witũ wa maũndũ, ĩndĩ tũremwo gũcenjia mũũmbĩre witũ kana maũndũ maitũ.

Thimo ĩmwe ya Bibilia yugaga ũũ: “Ngoro ngenu nĩ ndawa njega, no roho mũthuthĩku ũng’aragia mahĩndĩ.” (Thimo 17:22, Holy Bible in Gĩkũyũ) Na njĩra ĩngĩ, muonere waku wa maũndũ nĩ wa bata mũno! No ũgũteithie ũkinyĩre muoroto mũna kana ũkue ngoro ũtarĩ ũraũkinyĩra, kana ũgũteithie wagĩrie kana ũthũkie ũmũndũ waku, makĩria rĩrĩa wacemania na ũndũ mũritũ.

Andũ amwe no makorũo na nganja na ũndũ ũcio. Maahota kuuga:

• ‘Harĩ bata ũrĩkũ wa kũhitha mathĩna makwa nĩ ũndũ wa mwĩhoko?’

• ‘O na ingĩgeria gwĩciria ũndũ mwega atĩa, thĩna wakwa ndũngĩthira.’

• ‘Kaba kuona maũndũ ũrĩa marĩ gũkĩra gwĩciria ũrĩa mangĩhaana.’

Mawoni macio mahota kuoneka ta marĩ magĩrĩru. No rĩrĩ, gũkorũo na muonere ũrĩa wagĩrĩire nĩ kũrĩ na ũguni. Kwa ngerekano, ta wĩcirie ũhoro wa mawoni ma andũ aya.

 Alex na Brian marutaga wĩra kũndũ kũmwe, o mũndũ akaruta wĩra ngũrani na ũrĩa ũngĩ marĩ na kĩyo. Thutha wa mũnene wao gũthuthuria wĩra wao, akamagwetera o mũndũ harĩa atanaruta wĩra wega.

• Alex: “O na thutha wa kwĩrutanĩria ũguo wothe wĩra wakwa ndũnagĩrĩra! Gũtirĩ hĩndĩ ngagacĩra wĩra-inĩ ũyũ. O na ingĩĩrutanĩria atĩa, gũtirĩ hĩndĩ njĩkaga wega. Hakĩrĩ bata ũrĩkũ wa kwĩrutanĩria?”

• Brian: “Mũnene wakwa nĩ anjĩrire maũndũ maigana ũna megiĩ wĩra wakwa marĩa akeneire, no nĩ harĩ mamwe itanaruta wega. Nĩ nderuta maũndũ ma bata marĩa makandeithia kũruta wĩra wega hĩndĩ ĩngĩ.”

ŨKUONA ATĨA?

• Thutha wa mĩeri ĩtandatũ kuuma rĩu-rĩ, nũ ũgakorũo arĩ mũruti wĩra mwega makĩria—Alex kana Brian?

• Ũngĩkorũo na wĩra waku-rĩ, nũ ũngĩandĩka gatagatĩ ka andũ acio erĩ?

• Rĩrĩa wee wacemania na ũndũ wakũraga ngoro-rĩ, wĩkaga ta Alex kana Brian?

Rĩmwe na rĩmwe Andrea na Brittney nĩ makoragwo na ihooru. O ũmwe wao ahiũranagia na ũndũ ũcio na njĩra ngũrani.

• Andrea nĩ eciragia mũno ũhoro wake. Ndendaga gũteithia andũ arĩa angĩ matambĩte kũmũteithia. Eĩraga ũũ: ‘Harĩ bata ũrĩkũ ndeange mahinda makwa na andũ matangĩndeithia?’

• Brittney erutanagĩria gwĩkĩra andũ maũndũ mega kana nĩ megũcokia ngatho kana matigũcokia. Aikaraga kũringana na ũtaaro wa Jesu wa gwĩkĩra andũ arĩa angĩ ũrĩa we angĩenda gwĩkĩrũo. (Luka 6:31) Kũringana na Brittney, gwĩka andũ maũndũ mega nĩ kũrĩ uumithio.

ŨKUONA ATĨA?

• Gatagatĩ ka Andrea na Brittney-rĩ, wee ũngĩenda ũ akorũo arĩ mũrata waku?

• Nũ harĩ acio ũkoragwo aiganĩire makĩria harĩ ũrata wake na andũ angĩ?

• Angĩkorũo rĩmwe nĩ ũkoragwo na ihooru, hihi wĩkaga ta Andrea kana Brittney?

Kwahoteka nĩ ũĩ andũ arĩa mekaga ta Brian na Brittney. O nawe wahota kũigua ta wĩkaga tao. Angĩkorũo nĩguo, hatirĩ nganja atĩ muonere waku wa maũndũ no ũgũteithie. No rĩrĩ, ĩ angĩkorũo wĩkaga ta Alex kana Andrea? Ta wĩcirie njĩra ithatũ iria Bibilia ĩngĩgũteithia nacio nĩguo ũhote kũgĩa na mawoni mega ũkĩhiũrania na moritũ ma ũtũũro.

BIBILIA YUGAGA ŨŨ: “Ũngĩtuĩka wa kũũrũo nĩ hinya mũthenya wa mĩnyamaro-rĩ, hinya waku no mũnyinyi.”—Thimo 24:10.

ŨGUO NĨ KUUGA ATĨA? Kũgĩa na mawoni matagĩrĩire no gũkũniinĩre hinya ũrĩa ũrabatara kwagagĩria maũndũ maku kana wa kũhiũrania namo.

Ta ũrĩa Juliza eerutire, Bibilia nĩ ĩkoragwo na motaaro ma bata mũno. Ũtaaro wayo no ũgũteithie kũhiũrania na moritũ. Kwa ngerekano, rĩandĩko rĩa Aefeso 4:23 riugaga ũũ: ‘Thiĩi na mbere gwĩtĩkĩria hinya mwerũ ũtongorie meciria manyu.’

Kũringana na mũhari ũcio, no ũgarũrĩre muonere waku wa maũndũ. No ‘werũhie’ mwĩcirĩrie waku. O na kũrĩ ũguo, nĩ ũrabatara gũthiĩ na mbere gwĩka ũgarũrũku ta ũcio. Nĩkĩo mũhari ũcio ugaga atĩ twagĩrĩirũo ‘gũthiĩ na mbere gwĩtĩkĩria hinya mwerũ ũtũtongorie.’

BIBILIA YUGAGA ŨŨ: “Matukũ ma arĩa maranyamarĩka no moru o mothe, no mũndũ wa ngoro njaũku, ũcio e na ndĩa ya kĩrũma.”—Thimo 15:15.

ŨGUO NĨ KUUGA ATĨA? Ũngĩkoragwo na mawoni moru maũndũ-inĩ mothe, ũrĩiguaga ‘ũkĩnyamarĩka’ na o mũthenya ũrĩkoragwo ũrĩ ‘mũru’ harĩ we. No ũngĩkoragwo na mawoni mega, ũgũkorũo na “ngoro njaũku” na ũiguage ũrĩ mũkenu. Itua nĩ rĩaku.

Njĩra ĩmwe Yanko ahũthagĩra gwĩka ũguo nĩ gũthoma Bibilia. Oigaga, “Ũndũ ũcio nĩ ũndeithagia ngorũo na mawoni marĩa magĩrĩire. Ndirĩ ndatiganĩria biũ mĩoroto ĩrĩa ndeigĩire, no rĩu ngeragia gwĩka maũndũ manini marĩa ingĩhota kũhingia. Rĩrĩa mawoni matagĩrĩire mambĩrĩria gũka meciria-inĩ makwa, nĩ ndĩciragia itũmi nyingĩ iria ndĩ nacio cia gũtũma ngorũo na gĩkeno.”

O ta Yanko, no ũhote kweheria mawoni maku matagĩrĩire na wĩciragie maũndũ mega. Angĩkorũo nĩ ũrahiũrania na mawoni matagĩrĩire—hihi thĩna wa mwĩrĩ, ta Yanko, wĩyũrie ũũ: ‘Hihi maũndũ makwa nĩ makinyĩte mũico? Hihi ũtũũro wakwa nĩ ũringĩte ihiga, kana ũyũ no mũhĩnga?’ Wĩrute kweheragia meciria matagĩrĩire na njĩra ya gwĩciragia maũndũ marĩa mangĩgũteithia.

BIBILIA YUGAGA ŨŨ: “Kũheana nĩ kũrĩ gĩkeno kĩnene gũkĩra kwamũkĩra.”—Atũmwo 20:35.

ŨGUO NĨ KUUGA ATĨA? Kũheanaga kuuma ngoro nĩ gũtũmaga mũndũ aigue aiganĩire. Nĩkĩ? Tondũ tũtiombirũo tũrũmbũyagie mabataro maitũ tu. (Afilipi 2:3, 4; 1 Johana 4:11) Kũgĩa na gĩkeno gĩa kũheana no gũtũteithie kũhiũrania na maũndũ maritũ ũtũũro-inĩ witũ.

Caragia njĩra cia gũteithia andũ arĩa angĩ. Kwa ngerekano, hihi no ũrugĩre mũndũ mũrũaru tũirio? Hihi nĩ ũĩ andũ akũrũ mangĩbatara gũteithio mawĩra kwao mũciĩ?

Rũmbũiya muonere waku wa maũndũ o ta ũrĩa ũngĩrĩma mũgũnda. Munya ngoro-inĩ yaku ria rĩa mawoni mataagĩrĩire. Handa ũtũũro-inĩ waku mbeũ cia gũkorũo na mawoni marĩa magĩrĩire, na wĩkĩre bataraitha na ciĩko cia gũtũma ũkorũo na gĩkeno. Nĩ ũkũgetha maciaro mega marĩa marĩtũmaga ũtũũro waku ũkoragwo na uumithio makĩria. Na nĩ ũkuona ũũma wa atĩ, muonere wa maũndũ nĩ wa bata mũno ũtũũro-inĩ!