Nani Mpenza Keyala Nsi-Ntoto?

ZIKU, nge mekutanaka ntete ve ti ntwadisi ya kimvuka ya bantu ya mubulu. Kansi, keti yo ketendula nde bo kevandaka ve? Bantwadisi ya bimvuka ya bantu ya mubulu kebumbaka na mayele yonso kimuntu na bo to nkutu kelandaka kutwadisa mambu ata ntangu bo kevandaka na boloko. Kansi, bazulunalu yina ketubilaka bantu yina kenwaka makaya ya ngolo, bayina kesadisaka bankento ya ndumba mpi bayina kesalaka mimbongo, kesadisaka beto na kuzaba malanda ya mbi ya bisalu ya bantu ya mubulu mpi nde bo kele mpenza. Na nzila ya bampasi yina bo kemonisaka bantu, beto kebakisaka nde bantwadisi yango kele.

Biblia, Ndinga ya Nzambi, kemonisaka nde Satana kele muntu ya kyeleka, mpi sambu yandi kele mfumu ya kimvuka ya bantu ya mbi yandi kesadilaka ‘bidimbu ya luvunu’ mpi “mambu ya mbi” sambu na kulungisa lukanu na yandi. Nkutu, Biblia ketuba nde, yandi ‘kelanda kukusa nde yandi kele wanzio ya nsemo.’ (2 Tesalonika 2:9, 10; 2 Korinto 11:14) Mambu yina Dyabulu kesalaka kendimisa beto nde yandi kele. Ata mpidina, bantu mingi kekwikilaka ve nde yo kele ti kigangwa mosi ya mbi mpi ya kemonanaka ve. Na ntwala ya kutadila mbote-mbote mambu yina Biblia ketubaka sambu na Dyabulu, bika beto tadila ntete balukwilu ya luvunu mpi mwa mambu yankaka yina kekangaka bantu nzila na kundima nde Dyabulu kele mpenza muntu ya kyeleka.

▪ “Inki mutindu Nzambi ya zola lendaka kuganga Dyabulu?” Sambu Biblia ketubaka nde Nzambi kele muntu ya mbote mpi ya kukuka, yo kewakana ve ti dibanza yina ketubaka nde yandi gangaka kigangwa mosi ya mbi mpi ya nku. Biblia ketubaka ve nde Nzambi kugangaka kigangwa ya mutindu yina. Kansi, yo ketubaka sambu na Nzambi nde: “Mfumu Nzambi kele ditadi ya nene, kisalu na yandi kele ya kukuka, sambu banzila na yandi yonso kele ya lunungu. Nzambi ya kwikama, na yandi kukonda lunungu kele ve; yandi kele Nzambi ya lunungu mpi ya masonga.”​—Kulonga 32:4, NW; Nkunga 5:5.

Ngyufula yina beto fwete kudiyula kele ya kuzaba kana muntu mosi ya kukuka yina Nzambi meganga lenda sala mambu ya mbi. Nzambi kugangaka ve bigangwa na yandi bonso barobo, kansi yandi pesaka bo kimpwanza ya kupona​—makuki ya kupona bo mosi. Yo yina, kigangwa ya kukuka mpi ya mayele lenda pona na kusala mambu ya mbote to ya mbi. Ya kyeleka, kaka bigangwa ya mayele yina Nzambi mepesaka kimpwanza ya kupona, yo vanda bantu to bawanzyo, lenda sala dyambu mosi yina lenda ndimama to ve.

Yo yina, yo kemonisa nde Nzambi lenda pesa ve bigangwa na yandi kimpwanza ya kupona mambu mpi na nima kubuyisa bo na kusala mambu ya mbi kana bo kezola kusala yo. Yezu kumonisaka mutindu ya mbi ya kusadila kimpwanza ntangu yandi tubaka sambu na Satana nde: ‘Yandi kangamaka ve na mambu ya kieleka.’ (Yoane 8:44) Bangogo yai kemonisa pwelele nde, kigangwa yina kukumaka Dyabulu kuvandaka ntete kigangwa ya kimpeve mpi ya kukuka, yina na ntangu mosi buna ‘kukangamaka na mambu ya kieleka.’ * Yehowa Nzambi kupesaka bigangwa na  yandi kimpwanza ya kupona sambu yandi kezolaka bo mpi ketudilaka bo ntima.​—Tala lupangu  “Keti Kigangwa ya Kukuka Lenda Kuma ya Kukonda Kukuka?” na lutiti 6.

▪ “Dyabulu kele nsadi ya Nzambi” Bantu yankaka keyindulaka nde, Biblia kemonisaka dibanza yai na mukanda ya Yobi. Muntu mosi ya ketendulaka mambu ya Biblia kutubaka nde bangogo yai, Dyabulu vandaka “kutambula na nsi-ntoto” kewakana ti kisalu ya mineki ya ntama ya insi ya Persia, yina vandaka kusala banzyetelo mpi kukwisa kunatila ntotila na bo bansangu. (Yobi 1:7) Kansi, kana Dyabulu kuvandaka mpenza muneki yina vandaka kusadila Nzambi, sambu na inki yandi zabisaka Nzambi nde yandi vandaka “kutambula na nsi-ntoto”? Na kisika ya kumonisa yandi bonso nsadi ya Nzambi, mukanda ya Yobi kebingaka Dyabulu na zina Satana, disongidila “Mbeni,” mpi yo kemonisa nde yandi kele Mbeni ya nene ya Nzambi. (Yobi 1:6) Ebuna, dibanza ya kutuba nde Dyabulu kele nsadi ya Nzambi kukatukaka na wapi?

Na mvu-nkama ya ntete ya ntangu na beto, mikanda yina kele ve ya kupemama, mu mbandu “ Livre des Jubilés ” mpi “ Règle de la communauté ” ya kadibundu ya Qumran, kemonisa Dyabulu ketulana ntembe ti Nzambi kansi yandi kelemfukila luzolo na yandi. Na mukanda na yandi, Mephistopheles, J.B Russell muntu ya mayele ya kelongukaka mambu ya ntama kutubaka nde, Martin Luther muntu yina kuyantikisaka dibundu ya Misioni kutubaka sambu na Dyabulu nde, yandi kele “kisadilu ya Nzambi, bonso nti ya  kubuka bambuma to nsengo yina Nzambi kesadilaka sambu na kubundula kilanga na yandi.” Russell kuyikaka dyaka nde, “nsengo kesepelaka kuzenga matiti ya mbi,” kansi yo kebikalaka kaka na diboko ya Nzambi sambu na kulungisa luzolo na yandi. Dilongi ya Luther, yina Jean Calvin, muntu ya teolozi ya insi France kundimaka na nima, kusepedisaka ve Bakristu mingi yina kezolaka lunungu. Inki mutindu Nzambi ya zola kupesaka kaka ve nzila na mambi kansi kuvandaka mpi na kisina na yo? (Yakobo 1:13) Dilongi yai, mpi mambu ya mbi yina kusalamaka na mvu-nkama ya 20, kukangaka bantu mingi nzila na kukwikila na Nzambi mpi na Dyabulu.

▪ “Dyabulu kele kaka nkadilu mosi ya mbi” Kutadila Dyabulu bonso nkadilu mosi ya mbi, lenda kanga beto nzila ya kubakisa mfunu ya baverse yankaka ya Biblia. Mu mbandu, Nzambi vandaka kusolula ti nani na disolo yina kele na Yobi 2:3-6? Keti yandi vandaka kusolula ti nkadilu mosi ya mbi yina kuvandaka na kati ya Yobi, to keti yandi vandaka kuditubila yandi mosi? Dyaka, keti Nzambi kusepelaka ntete kukumisa bikalulu ya mbote ya Yobi mpi na nima kupesa nzila nde nkadilu yina ya mbi kumeka yandi? Kana beto yindula mambu ya mutindu yina sambu na Nzambi, yo tamonisa nde yandi kele muntu ya mbi, mpi yandi kele ve Nzambi yina Biblia ketubaka nde yandi “kele ve ti mbi.” (Nkunga 92:15) Kansi, Nzambi buyaka ‘kupesa Yobi mpasi.’ Ya kyeleka, Dyabulu kele ve nkadilu mosi ya mbi to dyambu mosi ya mbi ya kimuntu ya Nzambi, kansi yandi kele kigangwa ya kimpeve yina kudikumisaka Mbeni ya Nzambi.

Nani Mpenza Keyala Nsi-Ntoto?

Bubu yai, bantu mingi keyindulaka nde kukwikila na Dyabulu kele dibanza mosi ya ntama. Kansi, beto lenda pesa ve ntendula ya mbote na yina metala kisina ya mambi kana beto buya kundima nde Dyabulu kele. Nkutu, kundima dibanza yina ketubaka nde Dyabulu kele ve, mepusaka bantu mingi na kubuya kundima nde Nzambi kele mpi na kulemfukila minsiku na yandi ya bikalulu ya mbote.

Charles-Pierre Baudelaire, nsoniki mosi ya mvu-nkama ya 19 kusonikaka nde: “Mayele ya kuluta mbi ya Dyabulu kele ya kupusa bantu na kukwikila nde yandi kevandaka ve.” Na kubumbaka kimuntu na yandi, Dyabulu mepusaka bantu mingi na kukwikila nde Nzambi kele ve. Kana Dyabulu kevandaka ve, keti yo tapusa ve bantu mingi na kundima nde Nzambi kele na kisina ya mambi yonso? Keti yo kele ve dyambu yina Dyabulu kezolaka nde bantu kukwikila na yo?

Bonso ntwadisi ya bantu yina kesalaka mubulu, Dyabulu kebumbaka kimuntu na yandi sambu na kulungisa lukanu na yandi. Inki kele lukanu yango? Biblia ketuba nde: “Nzambi ya ntangu yai me fwaka mayele na bo. Yandi ke kangaka bo nzila na kutala mwinda ya nsangu ya mbote; yo kele nsangu ya lukumu ya Kristo yina kele bonso Nzambi mpenza.”​—2 Korinto 4:4.

Kele dyaka ti ngyufula yankaka ya mfunu. Inki Nzambi tasala na wanzyo yai ya mebumbanaka ya kele na kisina ya mambi yonso mpi ya bampasi? Beto tatadila ngyufula yai na disolo yina kelanda.

[Noti na nsi ya lutiti]

[Bangogo sambu na kubenda dikebi ya kele na lutiti 5]

Keti Dyabulu kele nsadi ya Nzambi to mbeni na yandi?

[Lupangu/​Kifwanisu ya kele na lutiti 6]

 Keti Kigangwa ya Kukuka Lenda Kuma ya Kukonda Kukuka?

Nkadilu ya kukuka yina Nzambi kupesaka bigangwa na yandi ya mayele kele ti bandilu. Kansi, ata Nzambi kugangaka Adami muntu ya kukuka, yo lombaka nde Adami kusala ve mambu yina Nzambi kupesaka yandi ve nswa na kusala. Mu mbandu, yandi lendaka ve kudya mvindu, matadi, to bitini ya banti sambu yo lendaka kunatila yandi bampasi. Kana yandi katukaka na zulu mpi kudilosaka na ntoto yandi zolaka kufwa to kulwala ngolo.

Kiteso mosi, kana muntu to wanzyo mosi kufwa nsiku ya Nzambi, yandi takonda ve kubaka malanda ya kukonda bulemfu na yandi. Yo yina, kana kigangwa mosi ya mayele kusadila mbi kimpwanza na yandi ya kupona, yandi lenda sala kukonda mpasi kifu to disumu.​—Kuyantika 1:29; Matayo 4:4.