NDINGA YA NZAMBI kendimisa beto nde: “Bansukami, ata bo ke mona mpasi mingi, Nzambi ta vila bo ve.” (Nkunga 9:19) Biblia ketuba mpi sambu na Ngangi na beto nde: “Nge ke pesaka bo bima mingi mutindu kele nzala na bo.” (Nkunga 145:16) Kivuvu yai ya kele na Ndinga ya Nzambi kele ve ndosi. Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso lenda sala mambu yina kele mfunu sambu na kumanisa kinsukami. Bansukami kele na mfunu ya nki?

Nkento mosi ya Afrika yina ketadilaka mambu ya mbongo kutubaka nde, bansi ya kinsukami kele ti mfunu ya “mfumu mosi yina kele ti kiyeka ya mingi mpi luzolo ya kusadisa bantu.” Dyambu yai ketendula nde, sambu na kumanisa kinsukami, yo kelombaka muntu mosi ya kele ti kiyeka ya kusala bansoba mpi luzolo ya mbote ya kusala yo. Beto lenda yika nde mfumu yina lenda manisa kinsukami ya bantu yonso fwete vanda mfumu ya nsi-ntoto ya mvimba, sambu kinsukami ya ngolo kekatukaka na mutindu yina bansi yankaka kele ti kimvwama mpi bankaka kele ti yo ve. Dyaka, mfumu yango fwete vanda ti makuki ya kusala dyambu mosi sambu na kumanisa kisina ya kinsukami​—kikalulu ya bwimi yina beto kebutukaka ti yo. Mfumu ya mutindu yai lenda katuka na wapi?

Nzambi kutindaka Yezu sambu na kusamuna nsangu ya mbote na bansukami. Ntangu Yezu kutelamaka sambu na kutanga ntuma yina Nzambi kupesaka yandi, yandi tubaka nde: “Mpeve ya Mfumu Nzambi kele na mono. Yandi solaka mono sambu na kuzabisa nsangu ya mbote na bansukami.”​—Luka 4:16-18.

Nsangu ya Mbote Kele Inki?

Nzambi meponaka Yezu na kuvanda Ntotila. Yai kele mpenza nsangu ya mbote. Yandi kele Mfumu yina mefwana na kumanisa kinsukami sambu (1) yandi tayala bantu yonso mpi yandi kele ti ngolo ya kusala yo; (2) yandi wilaka bansukami mawa mpi kulongaka balongoki na yandi na kusadisa bo; mpi (3) yandi lenda katula dyambu yina kele na kisina ya kinsukami, kikalulu ya bwimi yina beto kebutukaka ti yo. Bika beto tadila mambu yai tatu ya ketadila nsangu ya mbote.

1. Kiyeka ya Yezu na zulu ya makanda yonso Ndinga ya Nzambi ketuba sambu na Yezu nde: “Yandi bakaka kiyeka . . . na mpila nde bantu yonso ya nsi-ntoto ata bo kele nki dikanda to nki ndinga, bo sadila yandi.” (Daniele 7:14) Keti nge lenda yindula mambote ya mingi yina beto tavanda ti yo kana beto kele kaka ti luyalu mosi? Bantu tanwanaka dyaka ve sambu na bimvwama ya nsi-ntoto. Konso muntu tabaka mambote kiteso mosi. Yezu yandi mosi kumonisaka nde, yandi tavanda Mfumu na nsi-ntoto ya mvimba mpi yandi kele ti ngolo ya kusala mambu. Yandi tubaka nde: “Nzambi me pesaka mono kiyeka yonso na zulu ti awa na nsi-ntoto.”​—Matayo 28:18.

2. Mawa ya Yezu sambu na bansukami Na nsungi ya kisalu na yandi na ntoto, Yezu kuwilaka bansukami mawa. Mu mbandu, nkento mosi ya kumanisaka mbongo na yandi sambu na kusosa lusansu kusimbaka lele ya Yezu, na kukwikilaka nde yandi tabeluka. Yandi belaka maladi ya kubasika menga bamvula 12 mpi menga na yandi kukulumukaka mpenza. Na kutadila bansiku, konso muntu yina yandi zolaka kusimba zolaka kukuma mvindu. Kansi, Yezu kusadilaka yandi mambu ti bumbote. Yandi tubaka nde: “Mama yai, lukwikilu na nge me belula nge. Kwenda mbote. Maladi yai nge ta bela yo diaka ve.”​—Marko 5:25-34.

Malongi ya Yezu kuvandaka ti ngolo ya kusoba nkandilu ya bantu na mpila nde bo mpi lendaka kusadila bankaka mambu ti mawa yonso. Mu mbandu, beto tadila mvutu yina Yezu kupesaka na muntu yina zolaka kuzaba mutindu ya kusepedisa Nzambi. Muntu yango kuzabaka nde, Nzambi kezolaka nde beto zola bamfinangani na beto, kansi yandi yulaka Yezu nde: “Nani [kele mpenza] mpangi na mono?”

Sambu na kupesa yandi mvutu, Yezu kupesaka mbandu yina mezabanaka ya muntu mosi yina vandaka kusala nzyetelo katuka na Yeruzalemi sambu na kukwenda na Yeriko, yina bamiyibi kubulaka  mpi kuyambulaka “penepene na kufwa.” Nganga-Nzambi yina vandaka kuluta na nzila yina kukwendaka na nzila yankaka. Mulevi mpi kusalaka mutindu mosi. “Kansi muntu mosi ya ntoto ya Samaria kwisaka kuluta na nzila yina. Yandi kwisaka kukuma na kisika muntu yina vandaka. Ntangu yandi monaka yandi, yandi wilaka yandi mawa.” Yandi yobisaka bamputa ya muntu yango, kunataka yandi na nzo ya banzenza, mpi kufutaka mbongo na munkwa nzo yina sambu na kutanina yandi. Yezu kuyulaka nde: “Nani [kumonisaka nde yandi] vandaka mpangi ya muntu yina ya bamiyibi simbaka?” Bo pesaka mvutu nde: “Muntu yina wilaka yandi mawa.” Na nima Yezu kutubaka nde: “Nge mpi Kwenda kusala mutindu mosi.”​—Luka 10:25-37.

Bantu yina kekumaka Bambangi ya Yehowa kelongukaka malongi yai ya Yezu mpi kesobaka nkandilu na bo na yina metala kusadisa bansukami. Mu mbandu nkento mosi ya bwala Lettonie kusonikaka na mukanda na yandi, (Women in Soviet Prisons) sambu na kutubila maladi yina yandi belaka ntangu yandi vandaka kusala na boloko na kan ya Potma, na bamvula 1960. Yandi tubaka nde: “Na nsungi ya maladi na mono [Bambangi ya Yehowa] kuvandaka mpenza minganga ya kikesa. Mono lendaka kuyindula ve nde mono zolaka kubeluka.” Yandi yikaka nde: “Bambangi ya Yehowa vandaka kumona nde yo vandaka mukumba na bo ya kusadisa muntu yonso, kukonda kutadila dibundu to nsi na yandi.”

Ntangu mpasi ya mbongo kukumaka mingi na nsi Équateur, Bambangi yankaka ya Yehowa ya bwala Ancón kukondaka kisalu mpi mbongo ya kuzingila. Bampangi na bo, Bambangi yankaka kubakaka lukanu ya kuvukisa mbongo sambu na kutindila bo. Bo vandaka kuyidika madya sambu na kutekila milobi mbisi yina vandaka kukwisa na nima ya kuloba mpimpa ya mvimba. (Tala kifwanisu yina kele na diboko ya kitata.) Bampangi yonso ya dibundu kusalaka mambu na bumosi, yo vanda bana-fyoti. Bo vandaka kuyantika kusala na ntangu ya ntete ya suka sambu madya kuvanda ya kuyilama ntangu babwatu takwisa na ntangu ya iya ya suka. Bambangi vandaka kukabisa mbongo yina bo vandaka kubaka na kutadila mpusa ya konso muntu.

Mambu ya mutindu yina kemonisa nde, mbandu ya Yezu mpi malongi na yandi kevandaka mpenza ti ngolo ya kusoba nkadilu ya bantu na yina metala kusadisa bansukami.

3. Yezu kele ti ngolo ya kusoba mpusa yina beto kebutukaka ti yo ya kusala masumu Beto yonso mezaba nde bantu kevandaka ti nkadilu ya bwimi ya kusosa kaka mambote na bo mosi. Biblia kebingaka yo “disumu.” Ata ntumwa Polo kusonikaka nde: “Mono ke bakisa mambu yai: ntangu mono ke zola kusala mambu ya mbote, mono ke sala yo ve, mono fweti sala kaka mambu ya mbi.” Na nima yandi yikaka nde: “Nani ta katula mono na nitu yai ke nata mono na lufwa? Beto pesa mersi na Nzambi, na zina ya Mfumu na beto Yesu Kristo!” (Roma 7:21-25) Awa ntumwa Polo kutubilaka mutindu Nzambi tasadila Yezu, sambu na kugulusa bansambidi na yandi ya kyeleka na mpusa ya kusala masumu yina bo bakaka na Adami, yina mosi na yo kele bwimi, kisina ya kinsukami. Inki mutindu dyambu yai tasalama?

Ntangu fyoti na nima ya mbotika ya Yezu, Yoane Mbotiki kumonisaka yandi na kutubaka nde: “Tala Mwana-dimeme ya Nzambi, yina ke katulaka masumu ya bantu yonso!” (Yoane 1:29) Kubika fyoti, ntoto tafuluka ti bantu yina tabaka kimpwanza na masumu yina bo mebakaka na Adami, tanga mpi kikalulu ya bwimi. (Yezaya 11:9) Yezu takatula dyambu yina kele na kisina ya kinsukami.

Yo tavanda kyese na kumona ntangu yina bantu yonso tavanda ti bima yina bo kele na yo mfunu! Ndinga ya Nzambi ketuba nde: “Konso muntu ta zinga na ngemba na bilanga na yandi ya vinu ti ya bafige; ata muntu mosi ve ta kwisa kupesa yandi boma.” (Mishe 4:4) Bangogo yai kemonisa ntangu yina bantu yonso tavanda ti kisalu ya kesepedisa, na ngemba, mpi ti dibaku ya nene ya kuzinga na ntoto ya kukonda kinsukami, sambu na lukumu ya Yehowa.