Mutindu ya Kununga Mambu Yina Bankwelani Mingi Kebokutilaka

Biblia ketubaka ve nde makwela kele pete. Ntumwa Polo kupemamaka na Nzambi sambu na kusonika nde bankwelani takutana ti “bampasi ya konso kilumbu.” (1 Korinto 7:28, Today’s English Version) Kansi, bankwelani lenda fyotuna bampasi yina bo kekutanaka ti yo, mpi kutomisa kyese na makwela na bo. Tadila mabokuta sambanu yina babakala mpi bankento mingi kebokutilaka, mpi tala mutindu kusadila minsiku ya Biblia lenda pesa lusadisu.

1

KUBOKUTA:

“Mono ti nkwelani na mono kevandaka dyaka ve na bangwisana ya mbote.”

MUNSIKU YA BIBLIA:

‘Beno sola mambu ya kuluta mfunu.’​—FILIPI 1:10.

Makwela na beno kele dyambu mosi ya kuluta mfunu na luzingu na beno. Yo mefwana mpenza na kubaka kisika ya ntete na luzingu na beno. Yo yina, zikisa kana manaka na nge mpi kele kikuma ya mabokuta yai. Kubika ve nde, mambu ya mfunu ya luzingu ya konso kilumbu kusala nde nge ti nkwelani na nge kuvanda dyaka ve na bangwisana ya mbote. Ya kyeleka, kisalu ya kinsuni mpi mambu yankaka yina nge lenda soba ve, lenda bebisa bangwisana na beno sambu na mwa ntangu. Kansi, nge lenda mpi fwete tula ndilu na konso kima yina nge lenda yala​—mu mbandu ntangu yina nge kelutisaka na bansaka to na banduku.

 Kansi, bankwelani yankaka lenda kuma kusala bangunga ya ngika na nima ya kisalu to na bansaka sambu bo lutisa ve ntangu kumosi ti nkwelani na bo. Bankwelani ya mutindu yina kevandaka ve na “bangwisana ya mbote.” Bo ketinaka makambu. Kana nge to nkwelani na nge kezinga luzingu ya mutindu yai, beno fwete sosa kuzaba kisina ya mpasi yina mpi kuyidika yo. Kana beno kelutisa ntangu kumosi ti nkwelani na nge, yo lenda sadisa beno zole na kuvanda na bangwisana ya mbote mpi ‘kukuma muntu mosi.’​—Kuyantika 2:24.

Mutindu bankwelani yankaka kusadilaka ndongisila yai: Andre * mpi Tanji, bankwelani mosi ya Australie, mekwelanaka bamvula kumi meluta. Andre ketuba nde: “Mu longukaka nde, kulutisa ntangu mingi na kisalu mpi na bafeti lenda vanda kigonsa sambu na makwela. Yo yina, mono mpi nkento na mono kebakaka ntangu ya kusolula mpi ya kukabula mawi na beto.”

Dave mpi Jane, yina kezingaka na États-Unis mpi ya mekwelanaka banda bamvula 22, kelutisaka minuta 30 konso nkokila sambu na kutubila mambu yina bo kutanaka ti yo na ntangu. Jane ketuba nde: “Yo kevandaka ntangu mosi ya mfunu yina beto kebikaka ve nde ata kima mosi kuvalangasa yo.”

2

KUBOKUTA:

“Mono kebakaka dyaka ve mambu yina mono kezolaka na makwela yai.”

MUNSIKU YA BIBLIA:

“Mbote konso muntu kusosa ve mambote na yandi mosi, kansi yandi kusosa mambote ya muntu ya nkaka.”​—1 KORINTO 10:24.

Nkwelani yina ketulaka dikebi mingi na mambu yina yandi fwete baka na makwela, tavanda ve ata fyoti na kyese ata yandi kukwela mbala ikwa. Makwela kevandaka mbote ntangu konso nkwelani ketula dikebi na mambu yina yandi lenda pesa kuluta, kutula dikebi na mambu yina yandi fwete baka. Yezu kutubilaka kikuma yango na bangogo yai: “Kiese ke vandaka mingi na kupesa, kansi na kubaka kiese ke vandaka fioti.”​—Bisalu 20:35.

Mutindu bankwelani yankaka kusadilaka ndongisila yai: Maria mpi Martin, yina kezingaka na  Mexique, mekwelanaka banda bamvula 39. Kansi makwela na bo kevandaka ve kaka ya kyese. Bo keyibuka dyambu mosi ya mpasi yina kukuminaka bo na ntangu mosi buna. Maria ketuba nde: “Kilumbu mosi ntangu beto vandaka kuswana, mono tubilaka Martin kima mosi ya kukonda luzitu. Yandi waka makasi mingi mpenza. Mu mekaka kutendudila yandi nde mono zolaka ve kutuba mpidina, mu tubaka yo na nsi ya makasi. Kansi, Martin zolaka ve kuwa.” Martin ketuba nde: “Na ntangu ya kuswana yina, mu yantikaka kuyindula nde beto lendaka dyaka ve kuzinga kumosi, mpi nde mono fwete yambula kusala bikesa sambu nde makwela kuvanda mbote.”

Martin kuvandaka na mfunu nde Maria kuzitisa yandi. Maria vandaka kuzola nde Martin kubakisa yandi. Ata muntu mosi ve na kati na bo zole vandaka kuzwa kima yina yandi vandaka kuzola.

Inki mutindu bo yidikaka dyambu yango? Martin ketuba nde: “Mu bakaka ntangu ya kulembika makasi na mono, mpi beto zole bakaka lukanu ya kusadila bandongisila ya mayele ya Biblia ya kelombaka kumonisa luzitu mpi bumbote. Na nima ya bamvula mingi, beto longukaka nde ata mambu lenda basika mbala ikwa, beto lenda nunga yo kana beto samba Nzambi sambu na kulomba yandi lusadisu mpi kusadila bandongisila ya kele na Biblia.”​—Yezaya 48:17, 18; Efezo 4:31, 32.

3

KUBOKUTA:

“Nkwelani na mono kelungisaka ve mikumba na yandi.”

MUNSIKU YA BIBLIA:

“Konso muntu na kati na beto ta samba na meso ya Nzambi sambu na mambu na yandi mosi.”​—ROMA 14:12.

Ntembe kele ve nde, makwela tavanda ve mbote kana nkwelani mosi mpamba kesala ngolo sambu nde yo nunga. Kansi mambu tavanda dyaka mbi mpenza, kana bankwelani yonso zole kelungisa ve mikumba na bo, mpi konso nkwelani kepesa foti na nkwelani yankaka.

Kana nge ketula dikebi mingi na mambu yina nkwelani na nge fwete sala, nge tavanda ve na kyese ata fyoti. Yo tavanda mpidina, mingimingi kana nge kesadila bifu ya nkwelani na nge sambu na kubuya kulungisa mikumba na nge. Kansi, kana nge kesala bikesa sambu na kuvanda bakala to nkento mosi ya mbote, ntembe kele ve nde makwela na nge tatoma. (1 Piere 3:1-3) Dyambu ya kuluta mfunu kele nde, beno tamonisa na Nzambi nde beno kepesaka lukumu na ngidika na yandi ya makwela, mpi nde mambu yina beno kesalaka tapesa yandi kyese mingi.​—1 Piere 2:19.

Mutindu bankwelani yankaka kusadilaka ndongisila yai: Kim mpi bakala na yandi, kezingaka na Corée mpi mekwelanaka banda bamvula 38. Kim ketuba nde: “Bantangu yankaka bakala na mono kewilaka mono makasi mpi keyambulaka kusolula ti mono, nkutu mu kezabaka ve kikuma. Yo pusaka mono na kuyindula nde yandi kezola mono dyaka ve. Bantangu yankaka, mu kumaka kuyindula nde: ‘Sambu na nki yandi kezola nde mono bakisa yandi ntangu yandi kezola ve kubakisa mono?’”

Kim lendaka kutula dikebi mingi na mambu ya kukonda lunungu yina vandaka kusalama mpi na mambu yina bakala na yandi vandaka kusala ve. Kansi, yandi ponaka kusala mutindu yankaka. Kim ketuba nde: “Na kisika ya kuvanda kaka ti makasi, mu longukaka nde mono fwete vanda muntu ya ntete na yina metala kutula ngemba. Nsukansuka, beto zole kulembika makasi mpi kusolulaka mambu na ngemba yonso.”​—Yakobo 3:18.

 4

KUBOKUTA:

“Nkento na mono kevandaka ve bulemfu.”

MUNSIKU YA BIBLIA:

“Kristo kele mfumu ya konso [bakala, NW].”​—1 KORINTO 11:3.

Bakala yina kemonaka nde nkento na yandi kelemfukilaka yandi ve, fwete kuditadila ntete kana yandi kelemfukaka na luzolo yonso na Mfumu na yandi, Yezu Kristu. Bakala lenda monisa bulemfu na yandi na kulandaka mbandu ya Yezu.

Ntumwa Polo kusonikaka nde: “Beno babakala, beno zola bankento na beno mutindu Kristo zolaka dibundu ntangu yandi fwaka sambu na yo.” (Efezo 5:25) Yezu ‘kuyalaka ve na kingolo-ngolo’ balongoki na yandi. (Marko 10:42-44) Yandi pesaka balongoki na yandi lutwadisu ya pwelele mpi kusungikaka bo na ntangu yo vandaka mfunu. Kansi, yandi vandaka ve muntu ya makambu ngolo. Yandi vandaka muntu ya mbote sambu na bo mpi yandi vandaka kubakisa bandilu na bo. (Matayo 11:29, 30; Marko 6:30, 31; 14:37, 38) Yandi vandaka kutula ntangu yonso mambote na bo na kisika ya ntete.​—Matayo 20:25-28.

Bakala fwete kudiyula nde: ‘Keti mutindu yina mono ketadilaka kiyeka na mono mpi bankento kemonisaka nde mono kelandaka binkulu ya bwala na mono, kuluta kulanda bandongisila mpi bambandu ya Biblia?’ Mu mbandu, inki nge keyindula kana nkento mosi kendima ve dibanza ya bakala na yandi, kansi kemonisa na luzitu yonso dibanza na yandi? Biblia ketubilaka, Sara nkento ya Abrahami, bonso nkento mosi ya bulemfu. (1 Piere 3:1, 6) Kansi, yandi pesaka dibanza na yandi ntangu yo vandaka mfunu, mu mbandu ntangu Abrahami vandaka kumona ve bigonsa yina zolaka kukwisila dibuta na yandi.​—Kuyantika 16:5; 21:9-12.

Yo kemonana pwelele nde, Abrahami kubangisaka ve Sara sambu yandi wa boma na kutuba. Yandi vandaka ve bakala mosi ya makambu ngolo. Mutindu mosi, bakala yina kelanda bandongisila ya Biblia kendimisaka ve na ngolo nkento na yandi, na kulemfukila yandi na mambu yonso ya yandi kezolaka. Nkento na yandi tazitisa yandi kana yandi kesadila kiyeka na yandi na mutindu mosi ya mbote.

Mutindu bankwelani yankaka kusadilaka ndongisila yai: James, yina kezingaka na Angleterre, mpi ya mekwelaka banda bamvula nana, kutubaka nde: “Mono melongukaka nde mu lenda baka ve lukanu mosi ya mfunu kukonda kuyula nkento na mono. Mu kesosaka ve kuyindula kaka bampusa na mono mosi. Kansi, lukanu na mono kevandaka ya kutula bampusa na yandi na kisika ya ntete.”

George kezingaka na États-Unis mpi mekwelaka banda bamvula 59. Yandi tubaka nde: “Mono kesalaka kikesa sambu na kubaka ve nkento na mono bonso muntu yina mekonda mfunu, kansi mu kebakaka yandi bonso nduku mosi ya mayele mpi ya kele ti makuki ya mbote mpenza.”​—Bingana 31:10.

 5

KUBOKUTA:

“Bakala na mono kebakaka ve ntwala.”

MUNSIKU YA BIBLIA:

“Nzo ke vandaka mbote kana nkento ke na mayele, kansi nkento ya buzoba ke fwaka yo [na maboko na yandi mosi, NW].”​—BINGANA 14:1.

Kana bakala na nge kekuka ve kubaka balukanu to kutwadisa mambu, nge kele ti mambu tatu ya nge lenda sala. (1) Nge lenda tubila bifu na yandi konso ntangu to (2) nge lenda baka mukumba na yandi bonso mfumu ya dibuta to (3) nge lenda sikisa yandi na masonga yonso sambu na bikesa yina yandi kesalaka. Kana nge pona mitindu zole ya ntete, nge tafwa nzo na nge na maboko na nge mosi. Kansi, kana nge pona mutindu ya tatu yo tasadisa nge na kutunga, to kukumisa ngolo makwela na nge.

Babakala mingi kebakaka luzitu na mbalu mingi kuluta zola. Yo yina, kana nge kesala mambu yina bakala na nge kemona nde nge kezitisaka yandi​—kumonisa yandi nde bikesa yina yandi kesalaka sambu na kuyala dibuta kele mbote mpi kesepedisaka nge​—ntembe kele ve nde, yandi tatomisa mukumba na yandi. Ya kyeleka, bantangu yankaka nge tawakana ve ti bakala na nge na dyambu mosi buna. Beno zole fwete solula mambu yango. (Bingana 18:13) Kansi, bangogo ya nge kepona na kutuba mpi mungungu ya ndinga yina nge ketubila, lenda fwa to kutunga makwela na nge. (Bingana 21:9; 27:15) Tuba na luzitu yonso, mpi ntembe kele ve nde nge talungisa dyambu yina nge kezolaka​—bakala mosi ya kewaka ve boma na kutwadisa mambu.

Mutindu bankwelani yankaka kusadilaka ndongisila yai: Michele, yina kezingaka na États-Unis mpi ya mekwelaka banda bamvula 30, ketuba nde: “Sambu mama na mono kusansaka mono ti bampangi na mono ya bankento kukonda lusadisu ya tata na beto, yandi vandaka nkento mosi ya ngolo, mpi ya kesalaka mambu yandi mosi. Mu mekaka kufulula bikalulu yai. Yo yina, yo vandaka kulomba nde mu sala bikesa ya ngolo sambu na kumonisa bulemfu ya kyeleka. Mu mbandu mu longukaka nde, mu fwete yula bakala na mono dibanza na yandi na ntwala ya kubaka balukanu na mono.”

Rachel, yina kezingaka na Australie mpi ya mekwelanaka ti Mark banda bamvula 21, kulandaka mpi bupusi ya nzo na bo. Yandi keyibuka nde: “Mama na mono vandaka kulemfukila ve tata na mono. Bo vandaka kuswana ntangu yonso mpi kukonda kupesana luzitu. Na bamvula ya luyantiku ya makwela na mono, mu fululaka mama na mono. Kansi na nima ya bamvula mingi, mu longukaka mfunu ya kusadila bandongisila ya Biblia na yina metala kumonisa luzitu. Bubu yai, mono ti Mark kele na makwela ya kyese mpenza.”

6

KUBOKUTA:

“Mono lenda kanga dyaka ve ntima na bikalulu ya mbi ya nkwelani na mono.”

MUNSIKU YA BIBLIA:

“Kana muntu mosi na kati na beno ke na mambu na muntu ya nkaka, mbote yandi kukanga ntima, yandi kulolula yandi.”​—KOLOSAI 3:13.

Ntangu beno yantikaka kinduku ya makwela, ntembe kele ve nde nge vandaka kutula dikebi mingi na bikalulu ya mbote ya nduku na nge ya makwela, yina kukangaka nge nzila na kumona bifu na yandi. Keti nge lenda sala mpi mutindu mosi bubu yai? Ntembe kele ve nde, nkwelani na  nge kesala mambu yina kepesa nge bikuma ya mbote ya kubokuta. Kansi, kudiyula nde, ‘Mono ketulaka dikebi mingi na nki bikalulu ya nkwelani na mono​—ya mbote to ya mbi?’

Yezu kusadilaka kingana mosi ya ngolo mpenza ya kemonisa mfunu ya kulolula bifu yina beto kemonaka na bankaka. Yandi yulaka nde, “Sambu na nki nge ke talaka mwa-dititi yina kele na disu ya mpangi na nge, kansi nge ke monaka ve nti ya nene yina kele na disu na nge?” (Matayo 7:3) Mwa-dititi lenda vanda kima mosi ya fyoti. Kansi, nti lenda vanda dibaya ya nene ya bo kesadilaka sambu na kusimba ludi ya nzo. Dibanza ya Yezu kuvandaka nki? “Katula ntete nti ya nene yina kele na disu na nge, ebuna nge ta zaba kumona mbote sambu na kukatula mwa-dititi yina kele na disu ya mpangi na nge.”​—Matayo 7:5.

Yezu kuyantikaka kingana na yandi ti lukebisu mosi ya kepusa na kuyindula. Yandi ketuba nde: “Beno sambisa ve bantu ya nkaka, mpidina Nzambi ta sambisa beno ve. Sambu, mutindu beno ke sambisaka bantu ya nkaka, Nzambi mpi ta sambisa beno mutindu yina.” (Matayo 7:1, 2) Kana nge kezola nde Nzambi kulolula bifu na nge, disongidila nti yina kele na disu na nge​—yo tavanda mbote nde nge lolula mpi bifu ya nkwelani na nge.​—Matayo 6:14, 15.

Mutindu bankwelani yankaka kusadilaka ndongisila yai: Jenny, yina kezingaka na Angleterre mpi ya mekwelanaka ti Simon banda bamvula uvwa ntangu yai, ketuba nde: “Mono kemonaka nde kikuma ya ngolo yina kepusaka mono na kuwila bakala na mono makasi, kele kikalulu na yandi ya kuyidika ve mambu na ntwala, yandi keyidikaka yo kaka na minuta ya nsuka. Mono kezabaka ve kikuma yina mu kewaka makasi, sambu na ntangu beto vandaka na kinduku ya makwela, mono vandaka kusepela mutindu yandi vandaka kusala mambu kukonda kuyidika. Kansi bubu yai, mu mebakisaka nde mono mpi kesalaka bifu, mu mbandu mu kezolaka kulandila mambu yonso. Mono mpi Simon melongukaka na kulolulana bifu na beto ya fyoti-fyoti.”

Curt, ya mekwelanaka ti Michele yina beto tubila na luyantiku ketuba nde: “Kana nge ketula dikebi mingi na bifu ya nkwelani na nge, nge tayantika kumona nde bifu yango kekuma kaka nene mpenza. Mono kezolaka kutula dikebi mingi na bikalulu yina kupusaka mono na kuzola Michele ntangu beto yantikaka kinduku ya makwela.”

Kinsweki Sambu na Kununga

Mwa bambandu yai kemonisa nde bampasi takonda ve na makwela, kansi bankwelani lenda nunga yo. Inki kele kinsweki sambu na kununga? Yedisa zola sambu na Nzambi mpi vanda ti luzolo ya kusadila bandongisila yina kele na Ndinga na yandi, Biblia.

Alex mpi Itohan, yina kezingaka na Nigéria mpi ya mekwelanaka banda bamvula kuluta 20, melongukaka kinsweki yina. Alex ketuba nde: “Mono mebakisaka nde bankwelani lenda yidika bampasi mingi ya kebasikaka na makwela, kana bo kesadila minsiku ya Biblia.” Nkento na yandi ketuba nde: “Beto melongukaka mfunu ya kusamba mbala na mbala mpi kusadila bandongisila ya Biblia ya kuzolana na masonga yonso mpi ya kumonisa ntima-nda. Ntangu yai beto kele na bampasi mingi ve, mutindu beto vandaka na yo ntete ntangu beto kwelanaka.”

Keti nge tazola kulonguka mambu mingi na mutindu yina bandongisila ya kyeleka yina kele na Ndinga ya Nzambi lenda sadisa dibuta na nge? Kana yo kele mpidina, lomba Bambangi ya Yehowa na kusolula ti nge kapu 14 ya mukanda Inki Biblia Kelongaka Mpenza? *

[Banoti na nsi ya lutiti]

[Kifwanisu ya lutiti 4]

Keti beto kelutisaka ntangu kumosi?

[Kifwanisu ya lutiti 5]

Keti mono kesalaka bikesa sambu na kupesa mambu mingi kuluta yina mono kebakaka?

[Kifwanisu ya lutiti 6]

Keti mono kevandaka muntu ya ntete na kumanisa mavwanga?

[Kifwanisu ya lutiti 7]

Keti mono keyulaka dibanza ya nkento na mono na ntwala ya kubaka lukanu?

[Kifwanisu ya lutiti 9]

Keti mono ketulaka dikebi mingi na bikalulu ya mbote ya nkwelani na mono?