Batangi na Beto Keyula . . .

Inki Kisika Kaini Kuzwaka Kkento na Yandi?

▪ “Kana Adami ti Eva kuvandaka ti bana zole ya babakala, Kaini ti Abele, inki kisika nkento ya Kaini kukatukaka?” Ata bantu yina ketulaka ntembe na Biblia keyulaka mbala mingi ngyufula yai ya kemonanaka bonso ya mutambu, Biblia ketubila mwa mambu mingi sambu na kupesa mvutu ya mbote.

Kuyantika bakapu 3 ti 4 kepesa bansangu yai: (1) Eva kuvandaka “mama ya bantu yonso.” (2) Ntangu mingi kulutaka na kati ya lubutuku ya Kaini ti ntangu yina yandi tambikaka kimenga yina Nzambi kubuyaka. (3) Na nima ya ntangu yina Nzambi kukulaka yandi mpi yina yandi kumaka ‘kuyungana na nsi-ntoto,’ Kaini kudiyangisaka nde ‘konso muntu yina zolaka kumona yandi’ lendaka kusosa na kufwa yandi. (4) Nzambi kutulaka kidimbu sambu na kutanina Kaini, sambu na kumonisa nde bampangi na yandi to bantu yankaka ya dibuta lendaka kusosa kufwa yandi. (5) Na nima, Kaini ti nkento na yandi kubutaka mwana “na nsi ya Nodi.”​—Kuyantika 3:20; 4:3, 12, 14-17.

Na kutadila mambu yai kele na zulu, yo mefwana na kusukisa nde nkento ya Kaini kuvandaka mutekolo ya Eva yina kubutukaka na dati mosi ya mezabana ve. Kuyantika 5:4 kendima nde na nsungi ya bamvula 930 ya yandi zingaka, Adami ‘butaka diaka bana ya babakala ti ya bankento.’ Ya kyeleka, Biblia ketuba ve na sikisiki yonso nde nkento ya Kaini kuvandaka mwana ya Eva. Nkutu, sambu Biblia ketubila mwana yango na nima ya kutubila kukula ya Kaini, yo kemonisa nde ntangu mwa mingi kulutaka na mpila nde yandi lendaka kuvanda mosi na kati ya bantekolo ya Adami ti Eva. Yo yina, mbalula mosi ya Biblia (The Amplified Old Testament) ketubila nkento ya Kaini kaka bonso “mosi na kati ya bana ya Adami.”

Adam Clarke, muntu ya mvu-nkama ya makumi na uvwa yina ketendulaka Biblia, kupesaka ngindu nde kana Nzambi kutulaka Kaini kidimbu sambu na boma yina yandi vandaka kuwa, yo vandaka sambu bantekolo ya Adami kukumaka dezia mingi, tii na kiteso ya “kusala babwala mingi.”

Bubu yai, bantu ya bansi mingi kemonaka nde yo lendaka kusalama ve nde Kaini kukwela mpangi na yandi ya nkento to ntekolo ya Adami. Bantu keyindulaka mutindu yai mbala mingi sambu bantu kebuyisaka yo to kewaka boma nde bana kubutuka ti bifu na nitu. Kansi, F. LaGard Smith ketuba na mukanda mosi (The Narrated Bible in Chronological Order) nde: “Yo kemonana nde bampangi ya dibuta mosi mpenza vandaka kukwelana bo na bo, ata makanda yina kubutukaka bamvu-nkama mingi na nima lendaka kumona nde yo mefwana ve.” Dyaka, yo kebenda dikebi na kumona nde Nzambi kubuyisaka na sikisiki yonso makwela na kati ya bantu ya dibuta mosi mpenza kaka na ntangu yandi pesaka Moize bansiku na yandi sambu na dikanda ya Izraele na mvu 1513 N.T.B.​—Levi 18:9, 17, 24.

Bubu yai, bamvula mafunda mingi kibeni kekabula beto ti nkadilu ya kukuka yina bibuti na beto ya ntete kuvandaka na yo. Ziku bifu yina bana kebutukaka na yo bubu yai sambu na makwela ya bampangi ya dibuta mosi kuvandaka ve dikambu sambu na bo. Dyaka, bansosa ya bo mekatuka kusala ntama mingi ve, bonso yina zulunalu mosi (Journal of Genetic Counseling) kubasisaka, kemonisa nde na kuswaswana ti mambu yina bantu mingi kendimaka, kana bisoni zole ya dibuta mosi mpenza kukwelana, bigonsa ya kubuta bana ti bifu na nitu kevandaka fyoti. Yo mefwana na kuyindula nde, mambu ya mutindu yai lendaka kuvanda mpenza ve dikambu ya nene na bunda ya luzingu ya Adami, to nkutu na ntwala ya bilumbu ya Noa. Yo yina, beto lenda sukisa nde nkento ya Kaini kuvandaka mosi na kati ya bampangi na yandi ya bankento ya dibuta mosi.