1, 2. Inki ke swaswanisaka bantu ti bambisi?

NZAMBI me salaka butomfu ya muntu na mutindu ya kuyituka. Mu mbandu, bantu kele ti makuki ya kulonguka ndinga. Ndinga ke sadisaka beto na kutanga, kusonika, kutuba mpi kubakisa mambu yina beto ke wa. Diaka, yo ke sadisaka beto na kusamba mpi na kuyimba sambu na kukumisa Yehowa. Mambu yai yonso ke salaka nde beto vanda ya kuswaswana ti bambisi. Bantu ya siansi ke bakisaka ve mambu yonso ya kuyituka yina butomfu na beto ke sadisaka beto na kusala.

² Makuki na beto ya kutanga, kusonika, kutuba mpi kubakisa mambu yina beto ke wa kele dikabu yina Yehowa me pesaka beto. (Nkunga 139:14; Kusonga 4:11) Yandi me pesaka beto diaka dikabu ya nkaka yina ke salaka nde beto swaswana ti bambisi, yandi gangaka beto ‘na kifwani na yandi.’ Beto kele ti kimpwanza ya kupona, disongidila, beto lenda sala mambu yina beto me zola. Beto lenda pona mpi na kusadila ndinga sambu na kusadila Yehowa mpi kukumisa yandi.—Kuyantika 1:27.

3. Inki Yehowa me pesaka beto sambu na kusadisa beto na kukuma mayele?

 ³ Yehowa me pesaka beto Biblia sambu beto zaba mutindu ya kusadila yandi mpi ya kukumisa yandi. Bantu me basisaka Biblia na mvimba to na ndambu na bandinga kuluta 2 800. Kana beto ke yindulula mambu yina Biblia ke tuba, beto ta kuma kuyindula mutindu Nzambi ke yindulaka. (Nkunga 40:6; 92:5; 139:17) Ebuna, bangindu ya Yehowa ta kumisa beto mayele mpi ta sadisa beto na kubaka luzingu ya mvula na mvula.—Tanga 2 Timoteo 3:14-17.

4. Kuyindulula ke tendula nki, mpi nki bangiufula beto ta tadila na disolo yai?

⁴ Kuyindulula ke tendula kutula dikebi na diambu mosi mpi kuyindula mingi diambu yango. (Nkunga 77:13; Bingana 24:1, 2) Beto ke bakaka mambote mingi ntangu beto ke yindululaka mambu ya Yehowa mpi ya Yezu yina beto ke longukaka. (Yoane 17:3) Disolo yai ta pesa bamvutu na bangiufula yai: Inki mutindu beto lenda tanga na mpila nde beto yindulula kukonda mpasi? Inki mambu beto lenda yindulula? Mpi nki lenda sadisa beto na kuyindulula mbala na mbala mpi kusepela ti kikalulu yango?

5, 6. Inki lenda sadisa nge na kuyibuka mpi kubakisa mbote mambu yina nge ke tanga?

⁵ Keti nge me bakisaka nde kele ti mambu ya nkaka yina nge lenda sala kukonda kutula dikebi ntangu nge ke sala yo, mu mbandu, kupema, kutambula, to kupusa velo? Bantangu ya nkaka, muntu lenda tanga kukonda kutula dikebi na mambu yina yandi ke tanga. Ziku, yandi lenda yantika kuyindula mambu ya nkaka ntangu yandi ke tanga. Inki nge lenda sala sambu diambu ya mutindu yai kukumina nge ve? Nge fwete tula dikebi na mambu yina nge ke tanga mpi kusosa kuzaba ntendula na yo. Diaka, ntangu nge me kuma na nsuka ya paragrafe mosi yina nge me tanga, to na kantu-diambu, pema mpi yindulula mambu yina nge me katuka kutanga. Yindula mambu yina nge me longuka mpi zikisa kana nge me bakisa yo kibeni.

⁶ Bantu ya siansi me bakisaka nde yo ke pete na kuyibuka diambu yina beto me tanga na ndinga ya ngolo. Ngangi na beto me zaba diambu yai, yo yina yandi zabisaka Yozue na kutanga mukanda ya Nsiku na ndinga ya nsi; disongidila, na mungungu yina yandi mosi lenda wa. (Tanga Yozue 1:8.) Kutanga Biblia na ndinga ya ngolo, ta sadisa nge mpi na kutula dikebi na mambu ya nge ke tanga mpi na kuyibuka yo.

7. Inki kele ntangu ya kuluta mbote ya kuyindulula mambu ya Biblia? (Tala kifwanisu yina kele na luyantiku ya disolo.)

⁷ Kuyindulula mpi kutula dikebi na mambu yina beto ke longuka ke lombaka bikesa mingi. Yo yina, yo kele mbote na kuyindulula na ntangu yina nge kele ve ya kulemba mpi kuvanda na kisika mosi ya pima, yina bantu lenda katula ve dikebi na nge. Muyimbi-bankunga Davidi yindululaka na mpimpa na zulu ya mbeto. (Nkunga 63:7) Yezu vandaka  muntu ya kukuka, kansi yandi vandaka kukwenda na bisika ya pima sambu na kuyindulula mpi kusamba.—Luka 6:12.

8. (a) Inki mambu beto lenda yindulula? (b) Inki mutindu Yehowa ke kudiwaka ntangu beto ke zabisaka bantu ya nkaka mambu na yandi?

⁸ Katula mambu yina nge ke tangaka na Biblia, kele ti mambu ya nkaka yina nge lenda yindulula. Mu mbandu, ntangu nge ke tala bima ya kitoko yina Yehowa me salaka, kudiyula nde, ‘Kima yai ke longa mono nki sambu na Yehowa?’ Kuyindula mutindu yina lenda pusa nge na kutonda Yehowa na kisambu. Na mabaku ya mutindu yina, kana bantu ya nkaka kele na lweka na nge, nge lenda zabisa bo mawi na nge. (Nkunga 104:24; Bisalu 14:17) Yehowa ke tulaka dikebi mpi ke waka kiese ntangu beto ke yindululaka, ke sambaka mpi ke zabisaka bantu ya nkaka mambu na yandi. Biblia ke ndimisa beto nde: ‘Bo me sonikaka bazina ya bantu yina ke zitisaka Yehowa mpi bayina ke yindululaka zina na yandi.’—Malaki 3:16.

9. (a) Polo zabisaka Timoteo na kuyindulula nki diambu? (b) Inki mambu beto lenda yindulula ntangu beto ke kudibongisa sambu na kisalu ya kusamuna?

⁹ Ntumwa Polo zabisaka Timoteo na kuyindulula bupusi yina bangogo na yandi, bikalulu na yandi mpi malongi na yandi ta vanda ti yo na bantu ya nkaka. (Tanga 1 Timoteo 4:12-16.) Nge mpi lenda yindulula mambu yai. Mu mbandu, ntangu nge ke kudibongisa na ntwala ya kukwenda kulonguka Biblia ti balongoki na nge, baka ntangu ya kuyindulula. Yindula longoki na nge mpi yidika ngiufula to mbandu mosi yina ta sadisa  yandi na kuyela na kimpeve. Kana nge ke kudibongisa mutindu yai, lukwikilu na nge ta kuma ngolo mpi nge ta kuma nsamuni ya mbote mpi ya kikesa. Nge ta baka mpi mambote kana nge ke yindulula na ntwala ya kukwenda na kisalu ya kusamuna. (Tanga Esdrasi 7:10.) Ziku, nge lenda tanga kapu mosi ya mukanda ya Bisalu sambu yo sadisa nge na kukuma diaka kikesa mingi na kisalu ya kusamuna. Nge lenda yindulula mpi baverse ya Biblia yina nge me pona na kusadila kilumbu yina mpi mikanda yina nge me yidika na kupesa bantu. (2 Timoteo 1:6) Yindula bantu ya teritware na nge mpi mambu yina ta sepedisa bo. Kana nge ke kudibongisa mutindu yai, nge ta kuma kusadila Biblia na mutindu ya me fwana sambu na kulonga bantu ya nkaka.—1 Bakorinto 2:4.

10. Inki mambu ya nkaka ya mbote nge lenda yindulula?

¹⁰ Katula mambu yina, inki mambu ya nkaka nge lenda yindulula? Nge lenda tadila diaka mambu yina nge sonikaka ntangu nge vandaka kulanda badiskure na dibundu to na balukutakanu ya nene. Ntangu nge ke tadila yo, kudiyula nde, ‘Mambu yai me longa mono nki na yina me tala Ndinga ya Nzambi mpi organizasio ya Nzambi?’ Nge lenda yindulula mpi mambu yina ke basikaka na konso nimero ya Nzozulu ya Nkengi ti Réveillez-vous ! mpi na mikanda ya nkaka yina me katuka kubasika na lukutakanu ya distrike. Kana nge ke tanga disolo mosi na Annuaire, pema fioti mpi yindulula yo, ebuna yo ta simba ntima na nge. Ntangu nge ke tanga mikanda na beto, nge lenda tenda bangindu ya mfunu to kusonika yo na lweka ya lutiti. Kusala mpidina ta sadisa nge ntangu nge ke kudibongisa sambu na bamvutukilu ya mpa, viziti ya kingungudi to ntangu nge ke yidika diskure. Diambu ya kuluta mfunu kele nde, kana nge ke pema sambu na kuyindulula mambu yina nge ke tanga, mambu yango ta simba ntima na nge mpi ta pusa nge na kutonda Yehowa na kisambu sambu na mambu ya mbote yina nge ke longuka.

11. Inki kele mukanda ya kuluta mfunu yina beto fwete yindulula, mpi nki mambote beto ta baka kana beto ke yindulula yo? (Tala mpi noti na nsi ya lutiti.)

¹¹ Ya kieleka, Biblia kele mukanda ya kuluta mbote yina beto fwete yindulula. Kansi nki nge ta sala kana kilumbu mosi bo buyisa nge na kusadila Biblia? * Muntu mosi ve lenda buyisa nge na kuyindulula mambu yina nge me simbaka na ntu, mu mbandu baverse yina nge ke zolaka mingi to Bankunga ya Kimfumu. (Bisalu 16:25) Diaka, mpeve ya Nzambi ta sadisa nge na kuyibuka mambu yina nge me longukaka, ebuna nge ta kuma ti ngolo ya kubikala ya kwikama.—Yoane 14:26.

12. Tubila mutindu mosi yina nge lenda yidika manaka na nge ya lutangu ya Biblia ya konso kilumbu.

¹² Inki mutindu nge lenda yidika manaka na nge ya lutangu ya Biblia? Na bilumbu ya nkaka ya mposo, nge lenda yindulula bakapu ya  Biblia ya lutangu ya mposo yina beto ta tadila na Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi. Bilumbu ya nkaka, nge lenda tanga baevanzile yonso (Matayo, Marko, Luka mpi Yoane) mpi kuyindulula mambu yina Yezu tubaka mpi salaka. (Baroma 10:17; Baebreo 12:2; 1 Piere 2:21) Beto kele mpi ti mukanda yina ke tubilaka luzingu ya Yezu banda na lubutuku tii na lufwa na yandi. Mukanda yango lenda sadisa nge na kubakisa mbote mambu yina nge ke tanga na Baevanzile.—Yoane 14:6.

13, 14. Sambu na nki yo kele mfunu na kulanda kuyindulula mambu ya Yehowa mpi ya Yezu, mpi kusala mutindu yina ta pusa beto na kusala nki?

¹³ Kuyindulula mambu ya Yehowa mpi ya Yezu lenda sadisa muntu na kuyela na kimpeve mpi kukuma ti lukwikilu ya ngolo. (Baebreo 5:14; 6:1) Kana muntu ke baka ntangu fioti mpamba sambu na kuyindulula mambu ya Nzambi, malembe-malembe yandi ta bebisa bangwisana na yandi ti Yehowa, nkutu yo lenda sala mpi nde yandi yambula kusambila Yehowa. (Baebreo 2:1; 3:12) Yezu kebisaka nde kana beto ke widikila ve, to ke ndima ve Ndinga ya Nzambi “ti ntima ya kitoko mpi ya mbote,” beto ta bakisa yo ve. Na kisika ya kusala bikesa sambu na kubakisa Ndinga ya Nzambi, beto lenda kuma kudiyangisa sambu na “basusi, bimvwama, mpi biese ya luzingu yai.”—Luka 8:14, 15.

¹⁴ Yo yina, bika beto landa kuyindulula mambu ya Biblia sambu beto zaba Yehowa mbote kibeni. Kusala mpidina ta pusa beto mpi na kufulula mbote-mbote bikalulu ya Nzambi. (2 Bakorinto 3:18) Beto lenda longuka diaka mambu mingi ya me tala Tata na beto ya zulu mpi kulanda mbandu na yandi mvula na mvula. Yai kele dibaku mosi ya nene kibeni!—Longi 3:11.

15, 16. (a) Inki mambote nge me bakaka ntangu nge ke yindululaka mambu ya Yehowa mpi ya Yezu? (b) Sambu na nki bantangu ya nkaka yo ke vandaka mpasi na kuyindulula, kansi nki beto fwete sala?

¹⁵ Kuyindulula mambu ya Yehowa mpi ya Yezu ta sadisa nge na kuvanda kaka kikesa na lusambu ya kieleka. Kikesa na nge ta vanda ti bupusi ya mbote na bampangi mpi bantu yina nge ke solula ti bo na kisalu ya kusamuna. Diaka, kana nge ke yindulula nkudulu ya kimenga ya Yezu yina Yehowa pesaka sambu na nge, nge ta landa kubaka bangwisana na nge ti Nzambi na mbalu. (Baroma 3:24; Yakobo 4:8) Mark, mpangi mosi na Afrique du Sud, yina salaka bamvula tatu na boloko sambu na lukwikilu na yandi, tubaka nde: “Beto lenda fwanisa kuyindulula ti disolo mosi ya kitoko. Kana beto ke yindulula mambu ya kimpeve mingi, beto ta bakisa mambu mingi ya mpa ya Nzambi na beto Yehowa. Bantangu ya nkaka, ntangu mono ke lembaka nitu, to ke kudiyangisaka sambu na luzingu na mono ya bilumbu ke kwisa, mono ke tangaka Biblia mpi ke yindululaka mambu yina mono me tanga. Mono ke monaka nde yo ke lembikaka ntima na mono.”

¹⁶ Bubu yai, kele ti bima mingi yina ke katulaka dikebi ya bantu na mambu ya kuluta mfunu, mpi yo ke salaka nde bantu kuzwa kibeni ve ntangu ya kuyindulula mambu yina bo ke tanga na Biblia. Patrick, mpangi mosi  na Afrika, ke tuba nde: “Ntu na mono kele bonso kima yina ke bumbaka ba message, yo kele ya kufuluka ti bansangu ya mfunu mpi ya kukonda mfunu, yina ke lombaka kutanga konso kilumbu. Ntangu mono ke tangaka bansangu yina kele na ntu na mono, mbala mingi mono ke monaka ‘bangindu yina lenda pesa mono mpasi;’ yo yina, na ntwala ya kuyindulula, mono ke sambaka Yehowa sambu na mambu yango, na mpila nde mabanza na mono kuvanda bunkete. Ata kusala mutindu yai ke bakaka mwa ntangu na ntwala ya kuyantika kuyindulula mambu ya kimpeve, yo ke sadisaka mono na kukwenda kibeni pene-pene na Yehowa. Yo ke sadisaka mono na kubakisa kieleka mbote.” (Nkunga 94:19) Ya kieleka, beto ke bakaka mambote mingi ntangu beto ke tangaka Biblia konso kilumbu mpi ke yindululaka mambu yina beto ke tangaka.—Bisalu 17:11.

17. Inki mutindu nge ke zwaka ntangu ya kuyindulula?

¹⁷ Bantu ya nkaka ke telamaka na suka-suka sambu na kutanga Biblia, kuyindulula mambu yina bo me tanga mpi kusamba. Bankaka ke salaka yo na midi, na nima ya kudia. Mbala ya nkaka nge ke sepelaka kutanga Biblia na nkokila to na mpimpa na ntwala ya kulala. Bantu ya nkaka ke sepelaka kutanga Biblia mbala zole, na suka mpi na mpimpa na ntwala ya kulala. (Yozue 1:8) Diambu ya mfunu kele nde, beto fwete ‘sadila ntangu mbote kibeni,’disongidila, beto fwete kudipesa ve na mambu ya kukonda mfunu sambu beto zwa ntangu mingi ya kuyindulula mambu yina beto ke tanga konso kilumbu na Ndinga ya Nzambi.—Baefezo 5:15, 16.

18. Inki Biblia ke sila bantu yina ke yindululaka Ndinga ya Nzambi konso kilumbu mpi ke sadilaka mambu yango?

¹⁸ Biblia ke sila nde Yehowa ta sakumuna bantu yonso yina ke yindulula mambu yina bo ke tanga na Ndinga na yandi mpi ke sala bikesa ya kusadila yo. (Tanga Bankunga 1:1-3.) Yezu tubaka nde: “Kiese na bantu yina ke waka ndinga ya Nzambi mpi ke landaka yo!” (Luka 11:28) Kansi diambu ya kuluta mfunu kele nde, kuyindulula Ndinga ya Yehowa konso kilumbu ta sadisa beto na kusala mambu yina ta pesa Yehowa lukumu. Kana beto ke sala mutindu yina, Yehowa ta sadisa beto na kuvanda na kiese bubu yai mpi yandi ta pesa beto luzingu ya mvula na mvula na nsi-ntoto ya mpa.—Yakobo 1:25; Kusonga 1:3.