SHOIHPA NGA AI LAM: Mung masa hte nawku htung ningbaw law malawng gaw, Chyum Laika shiga hpe ninghkap wa ai. Chyum Laika hpe madu ai, dip shapraw ai, ga gale ai hpe pat shingdang na matu, ahkang aya hpe lang wa ai. Ga shadawn 2 hpe yu yu u:

• B.C. 167 daram: Silusat Hkawhkam Antai Akat Ipihpanit gaw, Yuda ni hpe Grik amyu ga hkap la wa hkra atik anang shakut nna, lata hte ka ai Chyum Laika A Ga Shaka Dingsa buk kaji yawng hpe jahten na matu, matsun jaw wa ai. Shi npu na ahkang aya lu ai masha kaba ni gaw, “mu ai laika katsu yawng hpe je kau nna wan nat ai. N-gun atsam hte shalan shabran lam lu na matu, Chyum Laika hti ai ni hpe mung sat kau ai” ngu labau hpaji du Henerit Garet ka wa ai.

• Ka-ang Prat: Kahtawlik ningbaw nkau mi gaw, hpung masha nkau kahtawlik makam masham hpe n re ai sha, Chyum Laika sharin achyin ya ai lam hpe hkaw tsun ai hpe mu nna masin pawt ma ai. Dai majaw, Latin amyu ga hte ka da ai Shakawn Kungdawn laika hta lai nna, kaga Chyum Laika lu ai hpung masha shagu gaw, hpung htak ai wa re ngu nna masat ai. Church Kawngsi hpung mi gaw “hpung htak ai ni yawng hpe shakut shaja tam na matu . . . Chyum Laika lu da ai ngu ntsen ai nta ni, nta npu gawk ni yawng hpe tam na matu . . . hpung htak ai ni nga ai nta shagu hpe jahten na matu, shanhte a masha ni hpe matsun da ai.

Lama na, ninghkap ai ni she Chyum Laika hpe jahten kau ai rai jang, Chyum Laika shiga ni mung mat mat na re.

CHYUM LAIKA MATUT GRIN WA AI LAM: Hkawhkam Antai Akat gaw Isre mungdan na Yuda masha ni hpe madung tawn wa ai raitim, Yuda ni gaw kaga mungdan ni hta mung law law chyam bra nga ai. Chyum hpaji du ni sawn maram ai gaw A.D. tsa ban 1 daram hta tsa lam shadang 60% jan nga ai Yuda ni gaw, Isre mungdan a shinggan kaw shanu nga ai. Yuda ni a tara jawng ni hta lata hte ka ai Chyum ni hpe zing da ai. Dai ni hpe Hkristan ni hte hpawn, hpang ban na masha ni gaw akyu jashawn wa ai.​—Kas 15:21.

Ka-ang Prat laman, Chyum Laika hpe ra sharawng ai ni gaw, zingri zingrat hkrum ai a lapran chyum buk kaji ni hpe matut ga gale ai, bai ka wa ai. Tsa ban 15 ka-ang daw hta, hke ga si laika dip jak hpe shachyaw wa ai. De a shawng hta gaw, chyum buk kaji nkau mi hpe amyu ga 33 hte lu nga sai re. Hpang de, Chyum Laika law law hpe ga gale ai, dip shapraw wa ai.

AKYU LU AI LAM: Hkawhkam ni, lam shai nga ai hpung sara ni jahkrit shama ai a lapran, Chyum Laika gaw labau hta dip shapraw lu dik htum, ga gale lu dik htum laika buk byin wa ai. Chyum Laika gaw mungdan nkau mi a upadi hte amyu ga sha n-ga, wan hku law ai masha ni a asak aprat hpe hkrang shachyaw ya wa ai.