Chyum Laika hta Yesu shangai ai shani hpe tup hkrak n tsun da ai sha n-ga, shangai n-htoi hpe poi galaw ra ai nga nna mung n tsun da ai. Ninggawn Hparat Chyum langai (McClintock and Strong’s Cyclopedia) hta ndai hku ka da ai: “Hkrismat poi galaw na matu Karai Kasang n hkang da ai sha n-ga, Ga Shaka Ningnan hta mung n tsun da ai.”

 Hkrismat poi a shingdu labau hpe atsawm sawk sagawn yu dat yang, shut shai ai nawku daw jau ai lam ni kaw nna yu hkrat wa ai hpe mu lu ai. Karai Kasang n ra sharawng ai lam hku shi hpe nawku daw jau yang, shi hpe shut hpyit ai hku rai mat na hpe Chyum Laika hku nna chye lu ai.​—Pru Mat 32:5-7.

1.   Yesu a shangai nhtoi galaw ai: “Shawng nnan na Hkristan ni gaw [Yesu] a shangai n-htoi poi hpe n galaw ma ai. Hpa majaw nga yang, marai langai ngai a shangai n-htoi poi hpe galaw ai gaw, shut shai ai nawku htung lai re ai nga nna shanhte hkam la ai majaw re.”​—The World Book Encyclopedia.

2.   December 25: Dai shani hta Yesu shangai wa ai ngu ai madi madun lam n nga ai. Hkristan Church nawku htung ningbaw ni (Church leaders) gaw, nshung ta aten hta galaw ai shut shai ai nawku htung ni a poi ni hte aten bung mat hkra dai shani hpe lata dat ai mai byin ai.

3.   Kumhpa jaw ai, lusha poi galaw ai, poi lamang galaw ai: Ninggawn hparat chyum langai (The Encyclopedia Americana) hta ndai hku tsun da ai: “Hkristan poi a pyaw hpa poi lamang ni gaw, December shata ka-ang hta galaw ai Saturnalia ngu ai Roma poi kaw nna yu hkrat wa ai. Ga shadawn, lusha poi kaba galaw ai, kumhpa jaw ai hte wan shadaw shatu ai ni gaw dai poi kaw nna yu hkrat wa ai re.” Bai nna dai Saturnalia poi aten laman hta “bungli ni, hpaga lam ni hpe mung jahkring tawn da ai” nga nna kaga Ninggawn hparat chyum langai (Encyclopædia Britannica) hta mung ka da ai.

4.   Hkrismat wan shadaw shatu ai: Urawpa masha ni gaw nshung ta poi hpe galaw na matu hte nat ni hpe gasat lu na matu, shanhte a nta ni hta “wan ni shatu da nna tsit lali ai hpun ni” mawn shatsawm tawn da ai nga nna Ninggawn hparat chyum langai (The Encyclopedia of Religion) hta ka da ai.

5.   Shing ta la hpun, holly hpun: “Moi aten na Celtic hpunggyi ni (Druids) gaw shing ta la hpun (Mistletoe) kaw laklai ai nsam ni nga ai ngu kam ma ai. Jan bai wa ai masat dingsat hku nna ayan tsit lali nga ai holly hpun hpe nawku daw jau ma ai.”​—The Encyclopedia Americana.

6.   Hkrismat hpun: “Shut shai ai nawku daw jau ai lam galaw ai Urawpa masha ni gaw, Hkristan hpung de galai shang wa ai hpang, hpun hpe nawku daw jau ai lam matut galaw nga ding yang re.” Hpun hpe nawku daw jau ai htung kaw nna, ya du hkra matut naw galaw nga ai lam langai gaw “nshung ta ka-ang kaw galaw ai poi shani hta, nta chying hka lam shing nrai nta kata hta Yule hpun (ya gaw Hkrismat hpun ngu nna mung shaga ma) tawn da ai” htung re.​—Encyclopædia Britannica.