Injil Lukas 1:1-80
1 Akèh wong ngupaya nliti lan nulis soal kabèh sing wis kelakon. Awaké dhéwé ya percaya nèk kabèh kuwi pancèn kelakon tenan.+
2 Apa sing ditulis wong-wong kuwi cocog karo apa sing wis awaké dhéwé rungokké saka para seksi+ lan wong-wong sing nyampèkké omongané Gusti Allah.+
3 Mula, Bapak Téofilus+ sing tak hormati, merga aku wis mriksa lan nliti kuwi kabèh, aku mutuské kanggo nulis marang njenengan soal kabèh sing wis kelakon kuwi urut saka awal nganti akhir.
4 Aku nindakké kuwi supaya njenengan isa yakin tenan nèk kabèh sing wis diwulangké marang njenengan kuwi pancèn bener.+
5 Ing jamané Hérodès,*+ raja Yudéa, ana imam sing jenengé Zakharia saka regu Abiya.+ Zakharia nduwé bojo sing jenengé Èlisabèt. Èlisabèt kuwi salah siji saka keturunané Harun.*
6 Gusti Allah nganggep wong loro kuwi wong sing bener. Wong loro kuwi manut banget karo kabèh préntah lan hukumé Yéhuwah.*
7 Ning, wong loro kuwi ora nduwé anak merga Èlisabèt mandhul, lan loro-loroné wis tuwa.
8 Wektu kuwi, Zakharia nindakké tugas dadi imam+ ing ngarepé Gusti Allah, merga reguné sing éntuk giliran tugas ing bait.
9 Wektu diundhi kaya kebiasaané para imam, Zakharia sing kepilih kanggo ngobong dupa+ ing njero baité Yéhuwah.*+
10 Pas dupa kuwi diobong, ana wong akèh banget sing lagi ndonga ing njaba.
11 Terus, malaékaté Yéhuwah* nemoni Zakharia lan ngadeg ing sisih tengené mézbah dupa.
12 Zakharia dadi bingung lan wedi banget pas ndelok malaékat kuwi.
13 Ning malaékat kuwi kandha, ”Aja wedi Zakharia. Sing mbok jaluk wis dirungokké Gusti Allah. Èlisabèt bojomu bakal nglairké anak lanang, lan kowé kudu njenengi anak kuwi Yohanes.+
14 Kowé bakal bahagia lan seneng banget. Akèh wong ya bakal seneng merga lairé bocah kuwi.+
15 Bocah kuwi bakal dadi wong sing penting kanggo Yéhuwah.*+ Ning, dhèwèké babar blas ora éntuk ngombé anggur utawa minuman keras liyané.+ Gusti Allah mènèhi dhèwèké roh suci, malah kèt dhèwèké durung lair.*+
16 Anakmu bakal mbantu akèh wong Israèl mertobat marang Yéhuwah,* Gusti Allahé wong-wong kuwi.+
17 Gusti Allah bakal ngongkon anakmu ndhisiki Dhèwèké.* Anakmu bakal nduwé semangat lan kuwasa+ sing padha kaya Èlia. Anakmu ya bakal nggawé atiné bapak-bapak dadi kaya atiné bocah-bocah*+ lan mbantu wong sing ora manut dadi wicaksana kaya wong sing bener. Mula, wong-wong kuwi isa dadi umat sing siap ngabdi marang Yéhuwah.”*+
18 Zakharia ngomong karo malaékat kuwi, ”Apa ya mungkin? Aku karo bojoku kan wis tuwa.”
19 Malaékat kuwi kandha, ”Aku iki Gabrièl+ sing nglayani ing ngarepé Gusti Allah.+ Aku diutus nyampèkké kabar apik iki marang kowé.
20 Omonganku mesthi bakal kelakon ing wektu sing wis ditentokké. Ning, merga kowé ora percaya omonganku, kowé bakal dadi bisu. Kowé ora bakal isa ngomong nganti kabèh sing tak omongké kuwi kelakon.”
21 Wektu kuwi, wong-wong ngentèni Zakharia ing njaba. Wong-wong kuwi nggumun merga Zakharia suwé banget ing njero bait.
22 Pas metu, Zakharia dadi bisu lan ora isa ngomong karo wong-wong kuwi. Wong-wong kuwi dadi ngerti nèk Zakharia bar éntuk wahyu ing bait. Merga ora isa ngomong, Zakharia nggunakké isyarat kanggo ngomong karo wong-wong kuwi.
23 Sakwisé ngrampungké tugasé ing bait, Zakharia mulih.
24 Ora let suwé, Èlisabèt bojoné Zakharia meteng. Saksuwéné limang sasi, Èlisabèt ora tau metu saka omahé. Dhèwèké kandha,
25 ”Yéhuwah* nindakké iki kanggo aku. Dhèwèké éling karo aku bèn aku ora dirèmèhké wong manèh.”+
26 Wektu Èlisabèt meteng enem sasi, malaékat Gabrièl+ diutus Gusti Allah lunga ing kutha Nazarèt ing Galiléa
27 kanggo nemoni prawan+ sing jenengé Maria.+ Prawan kuwi wis tunangan karo wong lanang sing jenengé Yusuf, keturunané Daud.
28 Wektu ketemu Maria, malaékat kuwi kandha, ”Yéhuwah* seneng banget karo kowé, Maria, lan Dhèwèké mberkahi kowé.”
29 Wektu krungu kuwi, Maria dadi kagèt banget lan ngupaya bèn isa paham maksudé omongan kuwi.
30 Mula, malaékat kuwi kandha, ”Aja wedi Maria, kowé wis nggawé Gusti Allah seneng.
31 Kowé bakal meteng lan nglairké anak lanang.+ Anak kuwi kudu mbok jenengi Yésus.+
32 Dhèwèké bakal dadi wong sing penting+ lan bakal disebut Anaké Sing Mahaluhur.+ Gusti Allah Yéhuwah* bakal nggawé dhèwèké dadi raja kaya Daud nènèk moyangé.*+
33 Dhèwèké bakal dadi rajané keturunané Yakub nganti saklawasé, lan pamréntahané* bakal ana sakterusé.”+
34 Ning Maria ngomong, ”Apa ya mungkin aku nduwé anak? Aku kan isih prawan.”*+
35 Malaékat kuwi njawab, ”Kowé bakal nampa roh suci,+ lan kuwasané Sing Mahaluhur bakal nglindhungi kowé. Kuwi sebabé anak kuwi bakal lair tanpa nduwé dosa+ lan bakal disebut Anaké Gusti Allah.+
36 Saiki sedulurmu, yaiku Èlisabèt, ya lagi meteng. Dhèwèké wis meteng enem sasi, padahal dhèwèké wis tuwa lan disebut wong wédok mandhul,
37 sebab apa sing wis diomongké Gusti Allah mesthi bakal kelakon.”+
38 Terus Maria kandha, ”Aku iki budhaké wédok Yéhuwah.* Muga-muga kuwi kabèh kelakon marang aku kaya sing mbok omongké.” Bar kuwi, malaékat kuwi lunga saka kono.
39 Mula, Maria cepet-cepet lunga menyang salah siji kutha ing Yéhuda sing ana ing dhaérah pegunungan.
40 Sakwisé tekan ing omahé Zakharia, Maria ngucapké salam marang Èlisabèt.
41 Wektu Èlisabèt krungu salamé Maria, bayi sing ana ing njero wetengé Èlisabèt kroncalan.* Terus, Èlisabèt dituntun roh suciné Gusti Allah.
42 Èlisabèt mbengok, ”Kowé kuwi wong sing paling diberkahi ing antarané wong-wong wédok. Muga-muga bayi ing wetengmu diberkahi.
43 Sapa ta aku iki kok nganti ibuné Gustiku marani aku?
44 Wektu aku krungu salam sing mbok ucapké, bayi ing njero wetengku kroncalan* merga seneng.
45 Kowé kuwi wong sing bahagia nèk kowé percaya karo kabèh iki, merga kabèh sing diomongké Yéhuwah* marang kowé bakal dadi kenyataan.”
46 Terus Maria kandha, ”Aku ngluhurké Yéhuwah.*+
47 Aku bahagia banget merga Gusti Allah sing nylametké aku.+
48 Dhèwèké wis nggatèkké aku, budhaké wédok sing mlarat.+ Kèt saiki, akèh wong* bakal nyebut aku bahagia,+
49 merga Gusti Allah sing kuwat wis nindakké akèh kegiatan sing luar biasa kanggo aku, lan jenengé suci.+
50 Dhèwèké bakal terus nduduhké rasa mesakké marang wong-wong sing wedi marang* Dhèwèké.+
51 Dhèwèké nduduhké kuwasané sing hébat lan nggawé wong-wong sing sombong dadi mencar ing endi-endi.+
52 Dhèwèké nglèngsèrké wong sing nduwé kuwasa saka takhtané+ lan ngluhurké wong sing dianggep rendah.+
53 Dhèwèké mènèhi apa sing apik marang wong sing mbutuhké nganti wong kuwi puas,+ ning wong-wong sugih dikongkon lunga tanpa diwènèhi apa-apa.
54 Dhèwèké nulungi Israèl abdiné kanggo mbuktèkké nèk Dhèwèké éling karo janjiné. Dhèwèké janji arep nduduhké rasa mesakké+
55 marang Abraham lan keturunané,*+ kaya sing wis disampèkké marang nènèk moyangé awaké dhéwé.”
56 Maria manggon karo Èlisabèt nganti kira-kira telung sasi. Sakwisé kuwi, Maria balik ing omahé.
57 Akhiré, Èlisabèt nglairké. Dhèwèké nglairké anak lanang.
58 Tangga-tanggané lan sedulur-seduluré krungu nèk Yéhuwah* wis nduduhké rasa mesakké marang dhèwèké. Wong-wong kuwi mèlu bahagia.+
59 Pas dina kewolu, wektu bocah kuwi arep disunat,+ wong-wong kuwi teka. Wong-wong kuwi arep njenengi bocah kuwi Zakharia, kaya jenengé bapaké.
60 Ning ibuné kandha, ”Aja. Dhèwèké kudu dijenengi Yohanes.”
61 Terus, wong-wong kuwi kandha, ”Sedulurmu kan ora ana sing jenengé Yohanes.”
62 Terus, wong-wong kuwi nggunakké isyarat bèn isa takon karo Zakharia soal jenengé bayi kuwi.
63 Mula, Zakharia njaluk papan kayu lan nulis ing papan kuwi, ”Jenengé Yohanes.”+ Wong-wong kuwi dadi nggumun.
64 Wektu kuwi, Zakharia langsung isa ngomong manèh+ lan ngluhurké Gusti Allah.
65 Kabèh wong sing ana ing sekitaré dadi nggumun, lan wong-wong ing kabèh dhaérah Yudéa ngomongké soal kuwi.
66 Kabèh wong sing krungu kuwi padha mikir lan mbatin, ”Bocah iki sukmbèn bakal dadi apa ya?” Kabèh mikir kaya ngono sebab kétok banget nèk Yéhuwah* nuntun bocah kuwi.*
67 Terus, Zakharia, bapaké bocah kuwi, dituntun roh suci lan nyampèkké omongané Gusti Allah,
68 ”Muga-muga Yéhuwah* Gusti Allahé Israèl dipuji,+ merga Dhèwèké wis nggatèkké lan mbébaské umaté.+
69 Dhèwèké wis mènèhi awaké dhéwé juru slamet+ sing kuwat saka keturunané Daud abdiné.+
70 Kuwi kaya janjiné sing wis disampèkké liwat nabi-nabiné sing suci ing jaman mbiyèn.+
71 Dhèwèké janji arep nylametké awaké dhéwé saka mungsuh lan kabèh wong sing sengit marang awaké dhéwé.+
72 Dhèwèké bakal mesakké karo awaké dhéwé, kaya janjiné marang nènèk moyangé awaké dhéwé. Dhèwèké ya bakal éling karo perjanjiané sing suci.+
73 Janji kuwi diomongké marang nènèk moyangé awaké dhéwé yaiku Abraham.+
74 Sakwisé Gusti Allah nylametké awaké dhéwé saka mungsuh-mungsuh, awaké dhéwé bakal ngibadah marang Gusti Allah tanpa ngrasa wedi.
75 Dadi, awaké dhéwé bakal setya lan nindakké apa sing bener sakjegé urip.
76 Nah, kowé, anakku, kowé bakal disebut nabiné Sing Mahaluhur. Kowé bakal ndhisiki Yéhuwah* kanggo nyiapké dalané.+
77 Kowé ya bakal mènèhi pengetahuan marang umaté nèk Dhèwèké bakal ngapura dosa-dosané umaté bèn umaté isa dislametké.+
78 Gusti Allahé awaké dhéwé bakal nindakké kuwi kabèh, merga Dhèwèké mesakké awaké dhéwé. Merga rasa mesakké iki, Gusti Allah bakal madhangi awaké dhéwé kaya cahaya pas matahari terbit.
79 Cahaya kuwi bakal madhangi wong-wong sing lungguh ing petengan lan panggonan sing ditutupi bayang-bayang kematian.+ Cahaya kuwi ya bakal nduduhké marang awaké dhéwé apa sing kudu ditindakké bèn ngrasa tentrem.”
80 Yohanes saya gedhé lan nampa akèh roh suciné Gusti Allah. Dhèwèké manggon ing padhang belantara nganti tekan wektuné dhèwèké martakké kabar apik marang wong-wong Israèl.
Katrangan Tambahan
^ Deloken Daftar Istilah.
^ Utawa ”saka antarané anak-anaké wédok Harun”.
^ Utawa ”kèt dhèwèké ana ing kandungané ibuné”.
^ Maksudé, Gusti Allah.
^ Utawa ”nggawé atiné bapak-bapak mbalik marang anaké”.
^ Lit.: ”bapaké”.
^ Lit.: ”Kerajaané”.
^ Utawa ”Aku kan ora tau nindakké hubungan sèks karo wong lanang”.
^ Utawa ”obah-obah”.
^ Utawa ”obah-obah”.
^ Lit.: ”kabèh generasi”.
^ Deloken Daftar Istilah.
^ Lit.: ”benihé”.
^ Lit.: ”nèk tangané Yéhuwah ana bareng karo bocah kuwi”.
