Ipalpalubos kadi dagiti nagannakmo nga agusarka iti social media? No wen, makatulong kenka daytoy nga artikulo iti tallo a pamay-an.

Iti daytoy nga artikulo

•  Ania ti epekto ti social media iti orasko?

•  Ania ti epekto ti social media iti pannaturogko?

•  Ania ti epekto ti social media iti emosionko?

•  Ti kuna dagiti padam nga agtutubo

 Ti panagusar iti social media ket kasla panagsakay iti napartak a kabalio—no saanmo a kontrolen, sika ti kontrolenna.

 “No agkitkitaak iti social media—ti planok ket apagbiit laeng—ngem intono kuan, diak mapupuotan, mano nga oras gayamen! Makapaadik ti social media ken ibusenna ti orasmo.”—Joanna.

 Ammom kadi? Makapaadik ti social media gapu ta nadisenio a kasta. Ammo dagiti nagaramid kadagita a no mas popular ti site, ken ad-adu ti oras nga us-usaren dagiti tattao iti dayta, ad-adu met ti agpa-advertise isu a dakdakkel met ti sumrek a kuartada.

 Isaludsodmo iti bagim: ‘Diak kadi mapupuotan ti orasko no agbra-browse-ak iti social media? Mabalinko kadi koma nga inusar dayta nga oras kadagiti mas importante nga aktibidad?’

 Ti mabalinmo nga aramiden. Mangi-set-ka no kasano kaadu nga oras ti usarem iti social media, ken surotem dayta.

 “Adda us-usarek a timer iti selponko a mangi-lock kadagiti espesipiko nga apps kalpasan ti in-set-ko nga oras. Sinurotko a naimbag dayta isu nga idi kuan, nagbalinen a balanse ti panagusarko iti social media ket saanen nga adu nga oras ti masaysayangko iti dayta.”—Tina.

 Prinsipio ti Biblia: “Usarenyo ti tiempoyo iti kasayaatan a pamay-an.”—Efeso 5:16.

 Ibaga ti kaaduan nga eksperto a kasapulan dagiti tin-edyer ti walo nga oras wenno nasursurok pay a pannaturog iti kada rabii, ngem adu ti kurang ti turogna. Ti panagusar iti social media ti maysa a rason iti dayta a problema.

 “Kitkitaek ti selponko sakbayak a maturog ngem intono kuan, mano gayamen nga oras nga agbra-browse-ak kadagiti post. Madi nga ugali dayta isu a kayatko nga isardeng.”—Maria.

 Ammom kadi? Ti kurang a turog ket posible nga agresulta iti panagdandanag ken depresion. Sigun iti propesor iti psychology a ni Jean Twenge, ti kurang a turog ti kangrunaan a rason a madi ti mood ti maysa. Innayonna a no agtultuloy ti kurang a turog, mabalin nga agresulta iti “serioso a problema iti mental health.” a

 Isaludsodmo iti bagim: ‘Mano nga oras ti turogko iti kada rabii?’ ‘Agbra-browse-ak pay laeng kadi iti social media imbes nga agrelrelaksak koman sakbayak a maturog?’

 Ti mabalinmo nga aramiden. Padasem a saanmo nga ikabil dagiti gadyetmo iti kuartom no maturogka. No posible, dika agusar iti gadyet dua nga oras sakbay a maturogka. No kasapulam ti alarm clock a mangriing kenka iti agsapa, dimo usaren ti selpon wenno tablet-mo.

 “No dadduma, mapuypuyatak gapu iti gadyetko. Ngem lablabanak daytoy a problema. Kayatko ti agbalin a mas responsable. Kasapulak ti maturog a nasapa tapno makainanaak a naimbag ket maitedko ti 100 percent-ko iti sumaruno nga aldaw.”—Jeremy.

 Prinsipio ti Biblia: ‘Siguraduenyo ti napatpateg a bambanag.’—Filipos 1:10.

 Iti maysa a surbey, dandani kagudua kadagiti nakipartisipar a hayskul a babbai ti nangibaga a kanayon a makariknada iti “kinaliday wenno kinaawan namnama.” Ti maysa a makagapu iti dayta ket ti social media. “No ad-adu ti orasmo iti social media a mangikomkompara iti bagim iti dadduma, dakdakkel ti posibilidadna a madepreska,” kuna ni Dr. Leonard Sax. b

 “Normal kadagiti tin-edyer nga ikomparada ti bagida iti dadduma ket pakaruen dayta ti social media. No sangkakitam dagiti im-post ti agduduma a tattao, maikomparam ti biagmo iti biagda. Wenno no makitam dagiti gagayyemmo nga agen-enjoy, mariknam a kasla maikapkapiska.”—Phoebe.

 Ammom kadi? Makatulong ti social media tapno makontakmo dagiti gagayyemmo, ngem awan makasukat iti personal a pannakisarita. “Sabali ti ragsak ti personal a pannakisarita no ikompara iti pannakisarita nga agusar iti gadyet,” insurat ni Dr. Nicholas Kardaras. “Sabali ti ragsak dayta gapu ta naparsua ti tao a personal a makisarita iti dadduma.” c

 Isaludsodmo iti bagim: ‘Malidayanak kadi kalpasan a makitak dagiti naka-post nga ar-aramiden dagiti gagayyemko?’ ‘Mariknak kadi a boring ti biagko no ikomparak iti kasla nakaragragsak a biag dagiti gagayyemko nga ipakpakitada iti social media?’ ‘Maladingitanak kadi no bassit wenno awan ti “nag-like” iti im-post-ko?’

 Ti mabalinmo nga aramiden. Padasem ti “ag-social media detox”—ti saan a panagusar iti social media iti sumagmamano nga aldaw, makalawas, wenno uray makabulan. Nayonam ti orasmo a makisarita kadagiti gagayyemmo iti personal wenno iti selpon. Bayat iti saanmo a panagusar iti social media, mabalin a madlawmo a naragragsakka ken saanka unay a ma-stress.

 “Madlawko a no agusarak iti social media, permi nga agpokusak iti ar-aramiden ti dadduma. Kalpasan nga in-delete-ko dagiti account-ko, limmag-an ti riknak ken ad-adun ti tiempok iti mas importante a bambanag.”—Briana.

 Prinsipio ti Biblia: “Sukimaten koma ti tunggal maysa dagiti aramidna tapno addanto panggapuanna nga agrag-o kadagiti aramidna, ken saan a gapu iti panangikomparana iti bagina iti sabali.”—Galacia 6:4.