TULONG PARA ITI PAMILIA | PANANGPADAKKEL ITI ANNAK
No Dadaelen ti Tin-edyermo ti Panagtalekmo
Adda dagiti tin-edyer a saan a mangsursurot iti curfew-da. Adda met dagiti mangallilaw kadagiti nagannakda, mabalin nga agulbodda wenno aglibasda a makisinnarak kadagiti gagayyemda. Ania ti aramidem no dadaelen ti tin-edyermo ti panagtalekmo?
Agrebrebelde kadi ti tin-edyerko?
Saan met. Ibaga ti Biblia: “Naigalut ti kinamaag iti puso ti agtutubo,” ket masansan a makita dayta kadagiti tin-edyer. (Proverbio 22:15, footnote) “Saan a nasayaat ken di napagpanunotan ti dadduma a desision dagiti agtutubo,” insurat ni Dr. Laurence Steinberg. “Namnamaem nga agkamalida.” a
Kasano no agul-ulbod ti anakko?
Saanmo a pampanunoten nga igaggagaranaka a sukiren. Ipakita ti panagadal a napateg kadagiti agtutubo ti pampanunoten dagiti nagannakda maipapan kadakuada uray no kasla awan bibiangda. Uray no saan nga ipadlaw ti anakmo, mabalin a malidayan ken masuron iti bagina ta napagpungtotnaka.
Asino ti mapabasol?
Dagiti kadi kakaduana? Ibaga ti Biblia: “Dagiti dakes a kakadua dadaelenda dagiti nasayaat nga ugali.” (1 Corinto 15:33) Talaga a dakkel ti impluensia dagiti gagayyem iti maysa a tin-edyer, kasta met ti social media ken adbertismen. Maysa pay, kurang pay ti kapadasan dagiti agtutubo isu a posible a makaaramidda iti di nasayaat a desision. Siempre masapul a masursuroda a sanguen dagiti resulta dagiti desisionda tapno agbalinda a responsable nga adulto.
Basolko kadi? Mabalin a pampanunotem nga istriktoka unay isu a nagsukir ti anakmo. Wenno baka pampanunotem a konsintidorka isu a maaramid ti anakmo ti kaykayatna. Imbes nga agpokuska iti nagkurangam, panunotem ketdi no kasanom a matulongan ti anakmo.
Kasano a matulongak ti tin-edyerko tapno maalana manen ti panagtalekko?
Kontrolem ti reaksionmo. Mabalin nga ekspektaren ti anakmo a makaungetka kenkuana. Imbes a makaungetka, padasem a kasarita ti anakmo no apay nga inaramidna ti kasta. Kayatna laeng kadi a padasen? Maborboring? Malidlidayan? Wenno desperado a maaddaan iti gayyem? Saan a mailinteg dagitoy ti kamalina, ngem makatulong daytoy kenka ken iti anakmo tapno maammuanyo ti makagapu ti problema.
Prinsipio ti Biblia: ‘Masapul nga alistokayo a dumngeg, nainayad nga agsao, nabannayat nga agpungtot.’—Santiago 1:19.
Tulongam ti anakmo a makasursuro iti inaramidna. Mabalin nga isaludsodmo, Ania ti nasursurom iti napasamak? Anianto ti aramidem no mapasamak manen dayta? Dagitoy a saludsod ket mabalin a makatulong iti anakmo nga agpanunot a naimbag tapno makaaramid iti umiso a desision.
Prinsipio ti Biblia: “Mangtubngarka, mangpakdaarka, mangparegtaka, buyogen ti kinaanus ken kinalaing a mangisuro.”—2 Timoteo 4:2.
Mangipaayka iti disiplina. Ad-adda nga epektibo ti disiplina no adda koneksionna iti naaramidna a kamali. Kas pagarigan, no inusar ti anakmo ti luganyo a saanna nga impakpakada, mabalin a limitaram ti panangusarna iti luganyo iti nainkalintegan ti kapautna a panawen.
Prinsipio ti Biblia: “Aniaman nga imulmula ti maysa a tao, daytanto met ti apitenna.”—Galacia 6:7.
Agpokuska no kasanom a maisubli ti panagtalekmo. Agpayso nga agkasapulan dayta iti panawen. Ngem masapul a maammuan ti anakmo a posible a maalananto met laeng ti panagtalekmo. No marikna ti anakmo a saankan a pulos nga agtalek kenkuana, baka saanen nga agregget a mangala iti panagtalekmo.
Prinsipio ti Biblia: “Diyo sursuronen dagiti annakyo, tapno saanda a maupay.”—Colosas 3:21.
a Manipud iti libro a You and Your Adolescent.