Manipud 1948 agingga iti rugrugi ti 1990’s, ti politikal a sistema ti South Africa ket apartheid. a Bayat dayta a tiempo, adu a tattao ti saan a nasayaat ti panangtratoda kadagiti sabali ti pulina. Ni Kallie, a naibilang kas “colored” (naglaok ti pulina) idi tiempo ti apartheid, malagipna: “Adda diskriminasion uray iti nagbabaetan dagiti saan a puraw ti pulida.”

 Nagduduma ti puli dagiti Saksi ni Jehova iti South Africa. Ania ti inaramidda idi tiempo ti apartheid? Ken ania ti isuro kadatayo daytoy a paset ti pakasaritaanda?

 Iti South Africa, nagprotesta ti dadduma a saan nga umanamong iti pannakaipatungpal ti pannakabingaybingay dagiti puli. Adu kadagiti nagprotesta kadagiti paglintegan ti gobierno ti naibalud, ken dadduma ti napapatay. Kas resultana, lallalo pay a limmaban dagiti kumonkontra iti gobierno. Ngem nagtulnog dagiti Saksi ni Jehova iti linteg ken saanda a nakiraman kadagiti protesta wenno panangpadas a mangbalbaliw iti gobierno. Makita a tinuladda dagiti Kristiano idi umuna a siglo a nagtultuloy a ‘nagpaituray kadagiti nangatngato nga autoridad.’—Roma 13:1, 2.

 Namin-adu a pinadas dagiti tattao a piliten dagiti Saksi ni Jehova a mangpili iti dasiganda imbes nga agtalinaedda a neutral. Ngem no adda dasiganda, kayatna a sawen a suportaranda ti naranggas a panaglalaban iti politika wenno kalabandanto payen dagiti kapammatianda. Kas pagarigan, “bayat ti panagrebelde idi 1976, adu nga estudiante iti high school ti napilit a makiraman kadagiti riot iti politika,” kuna ni Thembsie. “Agbalaybalay dagiti agra-riot nga estudiante tapno kombinsirenda dagiti padada nga estudiante a makikadua kadakuada. No saanka a makikadua, mabalin a puoranda ti balayyo wenno kabilendaka agingga a matayka.” Ti maysa a lider iti oposision a partido imbagana ken ni Theophilus a maysa a Saksi, “No maabakmi dagiti puraw, papatayendakanto ta saanka a limmaban para iti pagiliantayo.”

 Uray narigat ti situasion gapu iti apartheid, intultuloy dagiti Saksi ni Jehova iti South Africa ti naggigimong tapno agdaydayaw. (Hebreo 10:24, 25) Gapu iti apartheid, saan a makalung-aw iti rigat ti adu a tattao, isu a dadduma a kongregasion ti saan a makaibangon iti Kingdom Hall. b “Adu a tawen nga agab-abangkami laeng kadagiti pasilidad a saan a nasayaat ti kondisionna,” kuna ni Enver. “Isu nga impalubos ni Tatang a mausar ti balaymi a paggigimongan. Mamindua iti kada lawas nga isagana ti pamiliami ti balaymi kas Kingdom Hall. No dadduma, mapno ti balaymi iti nasurok a 100 a tattao. Kalpasan dagiti gimong, masansan a mangisaganakami iti pagsasanguanmi amin.”

 Nangbirok dagiti kakabsat kadagiti nataktika a pamay-an tapno mapagballigianda dagiti pakarigatan bayat ti apartheid. Kas pagarigan, iti Limpopo Province, nakiddaw iti maysa a puraw a brother nga agpalawag iti asamblea sirkito iti lugar dagiti nangisit ngem saan a napalubosan a sumrek. Gapu iti dayta, kinasaritana ti puraw a makinkukua iti farm a kaabay ti pakaangayan ti asamblea. Dimmawat iti pammalubos nga idiay nga agpalawag ket immanamong ti makinkukua. Nagpalawag ti brother iti farm a kukua ti puraw bayat nga adda dagiti agdengdengngeg iti kaabayna a farm a para kadagiti nangisit.

 Bayat ti apartheid, agkakadua iti maymaysa a lugar dagiti agkakapada iti puli. Isu a dagiti teritoria ti kongregasion ket kaaduanna a buklen dagiti agkakapuli. Gapu iti apartheid, masapul nga ibagay dagiti kakabsat ti urnos ti panangasabada sigun iti teritoriada. Kas pagarigan, adda rigrigatna ti panangasaba kadagiti teritoria nga awan ti makinsakup a kongregasion. “Kaaduanna nga awan ti maipalubos a pagumyanan dagiti saan a puraw, isu a maturogkami kadagiti luganmi wenno iti sirok dagiti kayo,” kuna ni Krish, a naibilang kas “Indian” bayat ti apartheid. “Iti bigat, agdiram-os wenno agdiguskami kadagiti CR ti paggasolinaan. Ngem no dadduma, uray dagiti CR ket namarkaan iti ‘Para Laeng Kadagiti Puraw.’ Uray no kasta ti kasasaad, sinuportaran dagiti kakabsat ti ministerio ken maragragsakanda a mangasaba iti adu nga interesado kadagiti probinsia.”

 Iti laksid dagitoy a narigat a kasasaad, nagtultuloy nga immadu dagiti agdaydayaw ken Jehova. Idi naipatungpal ti apartheid idi 1948, adda 4,831 nga agibumbunannag iti South Africa. Ngem idi nagpatingga dayta idi 1994, addan 58,729 nga agibumbunannag. Nagtultuloy pay nga immadu dayta a bilang ta idi 2021, dimmanon iti 100,112 ti kangatuan a bilang dagiti agibumbunannag iti South Africa.

 Bayat ti apartheid, dagiti Saksi ni Jehova iti South Africa ket nagbiag iti tiempo a maipatpatungpal ti pannakabingaybingay gapu iti puli. Iti kasta a kasasaad, inkagumaanda nga ipakita ti ayat ken panagtutunos aniaman ti pulida. Inaramidda dayta babaen ti panangisuro ken panangsurot kadagiti prinsipio iti Biblia. (Aramid 10:34, 35) Uray no napalikmutanda iti gura, pinagkaykaysa ida ti ayat.—Juan 13:34, 35.

 Idi 1993, nangangay dagiti Saksi ni Jehova iti South Africa iti kombension nga inatenderan ti nagduduma a puli. Nakita ti maysa a prominente a lider ti politika no kasano a siraragsak a pinasangbay dagiti Saksi iti South Africa dagiti sumangsangpet a delegado iti airport a naggapu iti nagduduma a pagilian. Imbagana: “No nagkaykaysakami koma a kas kadakayo, idi koma pay a nasolbarmi dagiti problema.”