Naibutaktak ti Di Makita nga Agturay iti Lubong
Naibutaktak ti Di Makita nga Agturay iti Lubong
“TI AGTURAY iti daytoy a lubong maparuarto,” kinuna ni Jesus iti naminsan. Kinunana pay idi agangay a ‘ti agturay iti lubong awan pannakabalinna kenkuana’ ken “naukomen ti agturay daytoy a lubong.” (Juan 12:31; 14:30; 16:11) Asino ti tuktukoyen ni Jesus?
Kadagita a sinao ni Jesus maipapan iti “agturay daytoy a lubong,” maawatantayo a saanna a tuktukoyen ti Amana, ni Jehova a Dios. Asino ngarud ti “agturay daytoy a lubong”? Kasano a “maparuarto,” ken kasano a “naukomen”?
Ti “Agturay Daytoy a Lubong” Impalgakna ti Bagina
No kasano a ti utek ti krimen masansan a pagpannakkelna ti bilegna, nagpannakkel met ti Diablo idi sinulisogna ti Anak ti Dios a ni Jesus. Kalpasan nga impakitana ken Jesus ti “amin a pagarian” ti lubong, kinuna ni Satanas: “Itedkonto kenka amin daytoy nga autoridad ken ti dayagda, agsipud ta nayawat kaniak, ket iti asinoman a kayatko itedko dayta. Ngarud, no mangaramidka iti tignay a panagdayaw iti sanguanak, kukuamto amin dayta.”—Lucas 4:5-7.
No ti Diablo ket dakes laeng a kapanunotan, kas kuna ti dadduma, kasano koma a mailawlawag daytoy a panangsulisog? Ni kadi Jesus ket sulsulisogen laeng ti dakes a kapanunotanna a nalabit timmaud kalpasan ti bautismona? No agpayso dayta, apay ngarud a makuna nga “awan basol kenkuana”? (1 Juan 3:5) Saan nga inlibak ni Jesus nga iturturayan ti Diablo ti sangatauan, ket pinatalgedanna dayta idi inawaganna kas ti “agturay iti lubong,” a dineskribirna kas “mammapatay” ken “managulbod.”—Juan 14:30; 8:44.
Nasurok nga 60 a tawen kalpasan dayta a pannakisarita ni Kristo iti Diablo, impalagip ni apostol Juan kadagiti Kristiano ti nabileg nga impluensia ti Diablo idi kinunana a “ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes.” Kinunana pay a daydiay ti “mangyaw-awan iti intero a mapagnaedan a daga.” (1 Juan 5:19; Apocalipsis 12:9) Nalawag a dakdakamaten ti Biblia ti maysa nga espiritu kas “agturay iti lubong.” Ngem kasano ngata kabileg ti impluensiana iti sangatauan?
Ti Agturay iti Lubong Ar-aramatenna Dagiti Kakaduana
Idi nagsurat ni apostol Pablo maipapan iti pannakidangadang dagiti Kristiano mainaig iti pammatida, impabigbigna no siasino dagiti kadaksan a kabusorda. Kinunana: “Addaantayo iti pannakigubal, saan a maibusor iti dara ken lasag, no di ket maibusor kadagiti gobierno, maibusor kadagiti autoridad, maibusor kadagiti agturay iti lubong daytoy a kinasipnget, maibusor kadagiti nadangkes nga espiritu a puersa kadagiti nailangitan a disso.” (Efeso 6:12) Gapuna, daytoy a pannakidangadang ket saan a kadagiti tattao, “saan a maibusor iti dara ken lasag,” no di ket maibusor “kadagiti nadangkes nga espiritu a puersa.”
Sigun iti kaaduan a moderno a patarus ti Biblia, dagiti “nadangkes nga espiritu a puersa” ditoy ket saan a ti dakes a kapanunotan, no di ket dagiti nabileg ken nadangkes nga espiritu a persona. Iti dadduma a patarus, nadakamat dagitoy kas dagiti “agturay iti lubong daytoy a sipnget” (Ti Biblia), ken “ti armada dagiti demonio iti tangatang” (Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia). Gapuna, ar-aramaten ti Diablo ti dadduma pay nga anghel a nangpanaw iti “bukodda nga umiso a lugar a pagnaedan” idiay langit.—Judas 6.
Ti naimpadtuan a libro ti Biblia a Daniel Daniel 10:2, 13.
ipalgakna a nabayagen ti panangkontrol dagitoy nga “agturay iti lubong.” Maseknan unay ni mammadto Daniel kadagiti padana a Judio a nagsubli idi 537 B.C.E. idiay Jerusalem manipud pannakaidestieroda idiay Babilonia, isu a tallo a lawas nga inkarkararaganna ida. Idi nataktak ti anghel nga imbaon ti Dios a mangpabileg iti mammadto, inlawlawagna: “Ti prinsipe ti naarian a pagturayan ti Persia sitatakder idi a bumusor kaniak iti duapulo ket maysa nga aldaw.”—Asino daytoy a ‘prinsipe ti Persia’? Nabatad a saan a ni Ari Ciro a Persiano ti tuktukoyen ti anghel, ta ni Ciro kinaasianna ni Daniel ken dagiti kailianna. Maysa pay, kasano koma a ti maysa a tao nga ari malapdanna ti maysa nga espiritu iti tallo a lawas idinto ta ti maysa laeng nga anghel kabaelanna a papatayen ti 185,000 a nabibileg a mannakigubat? (Isaias 37:36) Ti nadangkes a ‘prinsipe ti Persia’ ket maysa la ketdi a katulongan ti Diablo, maysa a demonio a mangkonkontrol iti Imperio ti Persia. Iti maudi a paset ti salaysay, imbaga ti anghel ti Dios a makirupak manen iti “prinsipe ti Persia” ken ti sabali pay a demonio a prinsipe, ti “prinsipe ti Grecia.”—Daniel 10:20.
Ania ngarud ti konklusiontayo? Talaga nga adda dagiti di makita nga “agturay iti lubong,” dagiti demonio a prinsipe a tumultulong a mangkonkontrol iti lubong babaen iti autoridad ti panguluenda, ni Satanas a Diablo. Ngem ania ngata ti panggepda agingga ita?
Ti Agturay iti Lubong Ipakitana ti Pudno a Kinasiasinona
Iti maudi a libro ti Biblia nga Apocalipsis, insalaysay ni apostol Juan no kasano a ni Jesus, kas Miguel nga arkanghel, pinarmekna ti Diablo ken dagiti demoniona. Dinakamatna met dagiti didigra a resulta ti pannakaitapuakda manipud langit. Kastoy ti mabasatayo: “Asi pay ti daga . . . agsipud ta ti Diablo immulog kadakayo, nga addaan iti dakkel nga unget, yantangay ammona nga ababan ti periodo ti tiempona.”—Apocalipsis 12:9, 12.
Kasano nga impakita ti Diablo ti dakkel nga ungetna? No kasano a dagiti agpagunggan a kriminal aramidenda ti amin a kabaelanda tapno maibanag ti panggepda, ar-aramiden met ti Diablo ken dagiti demoniona ti amin a kabaelanda a mangituggod iti pannakadadael ti daga ken dagiti tattao. Gapu ta ammo ti Diablo nga ababan ti tiempona, us-usarenna ti maysa kadagiti kangrunaan a paset ti natauan a kagimongan—ti dadakkel a negosio. Ar-aramatenna dayta tapno maitandudona ti di mapmapnek a panaggatang, a mangituggod iti pannakaibus dagiti gameng ti daga ken ti pannakadadael ti intero a daga, isu nga agpegpeggad ti biag ti sangatauan.—Apocalipsis 11:18; 18:11-17.
Sipud rugi ti pakasaritaan ti tao, nagminar met iti politika ken relihion ti tarigagay ti Diablo a mangituray. Deskribiren ti libro nga Apocalipsis dagiti napolitikaan a pannakabalin kas atap nga an-animal nga impaayan ti Diablo iti “dakkel nga autoridad.” Nadeskribir met ti nakababain a panagkadua ti politika ken relihion kas makarimon a naespirituan a pannakikamalala. (Apocalipsis 13:2; 17:1, 2) Usigem ti panangirurumen, panangadipen, gubgubat, ken panaggiginnura dagiti puli iti napalabas a ginasut a tawen, a nakapukawan ti minilion a biag. Makuna kadi a normal laeng dagiti nakaam-amak ken nakabutbuteng a paspasamak a nangmulit iti pakasaritaan ti tao? Wenno ar-aramid dagitoy dagiti di makita a nadangkes nga espiritu?
Siuumiso nga itudo ken ibutaktak ti Biblia daydiay mangimanmaniobra kadagiti natauan a lider ken nabibileg a turay ti lubong. Ammotayo man wenno saan, iparparangarang ti natauan a kagimongan ti personalidad ti agturay iti dayta ken ti dakes a panggepna. Ngem agingga iti kaano nga agsagaba ti sangatauan gapu iti panangituray ti Diablo?
Din Agbayag ti Diablo
Ti aktibidad ni Kristo ditoy daga idi umuna a siglo impamatmatna nga asidegen a madadael Lucas 10:18) Ipamatmat dagitoy a sasao a maragragsakanen ni Jesus iti panagballiginanto maibusor iti agturay iti lubong, inton makasubli idiay langit kas Miguel nga arkanghel. (Apocalipsis 12:7-9) No usigem a naimbag dagiti padto ti Biblia, maawatam a napasamak daytoy a panagballigi idiay langit idi 1914 wenno kalpasan la unay dayta. a
ti Diablo ken dagiti demoniona. Idi impadamag dagiti adalan ti panangparuarda kadagiti demonio, kinuna ni Jesus kadakuada: “Nangrugi a makitak a ni Satanas natnagen a kas kimat manipud langit.” (Sipud idin, ammon ti Diablo nga ababan ti nabati a tiempona sakbay a madadael. Nupay ti ‘intero a lubong adda iti pannakabalinna,’ adda minilion a tattao ita ti saan nga agpapaituray kenkuana. Gapu iti Biblia, naluktan ti matmatada ket nabigbigda ti pudno a kinasiasinona ken dagiti panangallilawna. (2 Corinto 2:11) Mangnamnamada iti sasao ni Pablo kadagiti padana a Kristiano: “Ti Dios a mangipaay iti talna rumekennanto ni Satanas iti baba dagiti sakayo iti mabiiten.” b—Roma 16:20.
Din agbayag ti Diablo! Bayat ti naayat a panagturay ni Kristo, dagiti nalinteg a tattao pagbalinendanto a paraiso ti daga. Agnanayonton nga awan ti kinaranggas, guranggura, ken kinaagum. “Dagiti immun-una a banag saandanto a maipalagip,” kuna ti Biblia. (Isaias 65:17) Mabang-aranto la ketdi ti amin a nakalapsut iti di makita nga agturay daytoy a lubong!
[Footnotes]
a Para iti kanayonan a detalye maipapan iti daytoy a petsa, kitaem ti apendise ti libro nga Ania a Talaga ti Isursuro ti Biblia? nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova, iti panid 215-218.
b Tuktukoyen ni Pablo ti umuna a padto ti Biblia iti Genesis 3:15 a mangipakita iti pannakadadael ti Diablo inton agangay. Nagaramat ni Pablo iti Griego a sao a kaipapananna ti “mangburak, mangtumek, mangrumek.”—Vine’s Complete Expository Dictionary of Old and New Testament Words.
[Blurb iti panid 9]
Bayat ti naayat a panagturay ni Kristo, dagiti nalinteg a tattao pagbalinendanto a paraiso ti daga