UMANAMONG ti adu a ti kaadda ti annak ket maysa kadagiti kararagsakan a paset ti biag. Sawen ti Biblia a dagiti annak ket “gunggona” manipud iti Dios. (Salmo 127:3) Kas iti kapadasan da Charles ken Mary, ammo met dagiti agdadamo a nagannak nga adu ti agbaliw iti kasasaadda. Kas pagarigan, ti agdadamo nga ina mabalin nga ipamaysana ti atensionna iti maladaga ken maseknan unay iti tunggal panagsangit ti ubing. Mabalin a maayatan met ti agdadamo nga ama iti kinasinged ti agina, ngem mabalin met a madanagan amangan no mabaybay-an.

Kinapudnona, ti pannakaipasngay ti umuna nga anak ket mabalin a pakaigapuan ti parikut dagiti agassawa. Mabalin a tumaud dagiti emosional a problema ken di pagkinnaawatan, a madlaw ken kumaro gapu kadagiti rigat ti panagbalin a nagannak.

Kasano a mapagballigian dagiti agdadamo a nagannak ti okupado a bulbulan bayat a kasapulan ti maladaga ti amin nga atensionda? Ania ti aramidenda tapno agtalinaedda a nasinged? Kasano a sanguenda ti aniaman a saanda a pagkinnaawatan maipapan iti panangpadakkel iti ubing? Usigentayo dagitoy a karit ken no kasano a makatulong dagiti prinsipio ti Biblia.

Marikna ti ina nga obligasionna a tagibien ti kappasngay nga anakna isu nga ipamaysana ti  panawenna a mangasikaso kenkuana. Ngem mabalin a marikna ni lakayna a mabaybay-an, kas kinuna ni Manuel a taga-Brazil: “Naikawaak idi a ti anakmi ti kanayonen nga as-asikasuen ni baketko. Dati a dakdakami nga agassawa, pagammuan ta kasla duduada met laengen nga agina.” Kasano a sanguem ti pannakaikawa?

Tulbek ti balligi: Agan-anus.

“Ti ayat mabayag-panagituredna ken manangngaasi,” kuna ti Biblia. Ti ayat “saanna a sapulen dagiti bukodna a pagimbagan, saan a magargari nga agpungtot.” (1 Corinto 13:4, 5) Tapno mayaplikar daytoy dagiti agassawa, ania ti aramidenda no maipasngay ti anakda?

Pampaneknekan ti masirib a lalaki nga ay-ayatenna ni baketna no ammuenna dagiti pisikal ken mental nga epekto ti panagpasngay. No aramidenna dayta, matarusanna no apay a nalaka nga agbaliw ti rikna ni baketna. b Inamin ni Adam nga agnanaed idiay France ken ama ti agmakatawen a balasitang: “No dadduma, narigat a pakibagayan ti panagbaliwbaliw ti rikna ni baketko. Ngem laglagipek a saan a siak ti pakarurodanna no di ket epekto laeng dayta ti pannakaikawana iti baro a situasion.”

Adda kadi gundaway a di umiso ti panangipapan ni baketmo iti panangikagumaam a tumulong? No kasta, saanka koma a nalaka a masaksaktan. (Eclesiastes 7:9) Agan-anuska ketdi ken ikagumaam nga iyun-una dagiti kasapulanna, saan a ti kasapulam, tapno saanka a marurod.​—Proverbio 14:29.

Iti sabali a bangir, ti manakem nga asawa a babai paregtaenna ni lakayna a mangibaklay iti baro a rebbengenna. Ipariknana a karaman ni lakayna iti panangtaripato iti ubing, nga an-anusanna nga isuro no kasano ti agtempla iti gatas wenno agsukat iti diaper​—nupay mabalin a maappigud iti damo.

Ni Ellen nga agtawen iti 26 bigbigenna a masapul a balbaliwanna ti panangtratona ken lakayna. “Laglagipek a saan laeng a siak ti makin-anak iti ubing,” kunana. “Ken saanak koma nga agbalin a metikulosa iti panangaramid ni lakayko kadagiti suhestionko maipapan iti panangtaripato iti maladaga.”

Limmamiis ti relasion ti adu nga agdadamo a nagannak gapu ta napaksuyanda. Resulta dayta ti putedputed a turog ken dagiti di ninamnama a parikut. Kinuna ti maysa nga ina a Pranses nga agnagan Vivianne ken addaan iti dua nga annak: “Idi damo, impangpangrunak ti rebbengek kas ina nga uray la nalipatakon ti rebbengek kas asawa.”

Iti sabali a bangir, mabalin a saan a mabigbig ti lalaki a dakkel ti epekto ti panagsikog ni baketna​—agpada iti pisikal ken emosional. Mabalin nga agawen ti ubing ti panawen ken pigsa a dati nga us-usarenyo tapno agtalinaed ti emosional ken seksual a kinasingedyo. Ania ti aramiden ti agassawa tapno saan nga agbalin a bangen iti relasionda ti awan gawayna ken makaay-ayo a maladagada?

 Tulbek ti balligi: Pasingkedanyo ti panagpinnategyo.

Kastoy ti panangiladawan ti Biblia iti panagasawa: “Ti maysa a lalaki panawannanto ti amana ken ti inana ket masapul a makitipon iti asawana ket masapul nga agbalinda a maymaysa a lasag.” c (Genesis 2:24) Inranta ni Jehova a Dios nga inton agangay panawan ti annak dagiti nagannakda. Maisupadi iti dayta, inanamaen ti Dios a tungpal-biag nga agtipon dagiti agassawa kas maymaysa a lasag. (Mateo 19:3-9) Kasano a makatulong dayta a kinapudno tapno mataginayon dagiti agdadamo a nagannak ti umiso a prioridadda?

Ni Vivianne a nadakamat itay, kunana: “Pinampanunotko ti sasao ti Genesis 2:24, ket natulongannak dayta a bersikulo a mangbigbig a dakami nga agassawa​—saan a dakami iti anakko​—ti nagbalin a ‘maymaysa a lasag.’ Naamirisko a nasken a pabilgek ti relasionmi nga agassawa.” Kuna ni Theresa, nga ina ti ubing a babai nga agtawen iti dua: “No madlawko nga umad-adayon ti riknak ken lakayko, ikagumaak nga ipaay a dagus ti naan-anay nga atensionko kenkuana, uray apagbiit laeng iti kada aldaw.”

No maysaka nga asawa a lalaki, kasanom a mapabileg ti relasionyo nga agassawa? Babaen iti sao ken aramid, iyebkasmo ti ayat ken dungngo ken baketmo. Ikagumaam a pagkalmaen ti aniaman a pakadanagan ni baketmo. Kuna ni Sarah, ina nga agtawen iti 30: “Nasken a maammuan ti asawa a babai a maipatpateg pay laeng uray saanen a kas iti dati ti pammagina.” Ni Alan, a taga-Germany ken addaan iti dua nga annak, mabigbigna a nasken nga andingayenna ni baketna. Kunana: “Kanayon a liwliwaek ni baketko no malmalday.”

Talaga a masinga ti seksual a relasion ti agassawa no maipasngay ti maysa nga anak. Isu a masapul a pagsaritaan ti agassawa dagiti kasapulanda. Kuna ti Biblia a masapul a ‘pagnumuan’ ti agassawa dagiti panagbalbaliw iti seksual a relasionda. (1 Corinto 7:1-5) Masapul nga agtungtongda. Mabalin a gapu iti kultura iti lugaryo, nalabit alusiisenka a makisarita iti asawam maipapan iti seksual a bambanag. Ngem nasken dayta bayat a makibagbagay dagiti agassawa iti baro a rutinada kas nagannak. Agbalinka a mannakipagrikna, naanus, ken napudno. (1 Corinto 10:24) Iti kasta, maliklikanyo ti di panagkinnaawatan ket rumayray ti panagpinnategyo nga agassawa.​—1 Pedro 3:7, 8.

Maparayray met ti agassawa ti panagpinnategda no iyebkasda ti apresasion iti tunggal maysa. Mabigbig ti manakem a lalaki a dina makita ti amin nga ar-aramiden ti nabiit pay a nagpasngay nga asawana. Kuna ni Vivianne: “Kasla awan naaramidak iti nagmalem​—nupay okupadoak a nangaywan iti anakmi!” Nupay okupado, ti mannakaawat nga ina dina koma tagibassiten ti naaramidan ni lakayna iti pamilia.​—Proverbio 17:17.

Naduktalan ti dadduma a pagassawaan a ti nagduma a pannakapadakkelda ti gapu nga agsupiatda. Kasta idi ti karit a naipasango kada Asami ken Katsuro, agassawa a taga-Japan. Kuna ni Asami: “Pagarupek a napanuynoy ni lakayko iti balasitangmi, ngem ipapanna met nga estriktoak unay.” Kasano nga agtunoskayo nga agassawa?

Tulbek ti balligi: Agtungtong ken agtinnulongkayo nga agassawa.

Insurat ni masirib nga Ari Solomon: “Babaen iti kinadursok parnuayen laeng ti maysa ti dangadang, ngem kadagidiay agiinnuman a sangsangkamaysa adda ti sirib.” (Proverbio 13:10) Ammom kadi ti wagas ti asawam iti panangpadakkel iti ubing? No sayo la pagsaritaan ti wagas ti panangpadakkel iti anakyo inton maipasngay, mabalin a saankayto nga agtunos a mangsango iti daytoy a karit.

Kas pagarigan, ania ti nagnumuanyo a sungbat kadagitoy a saludsod: “Kasanomi nga iruam ti anakmi iti nasayaat a pannangan ken pannaturog? Kanayon kadi nga ubbaenmi ti ubing no agsangit bayat ti pannaturog? Kasanomi a suruan iti umiso a panangusar iti kasilias?” Siempre, naiduma ti desisionyo iti sabali a pagassawaan. Kuna ni Ethan nga addaan dua nga annak: “Masapul a pagtungtonganyo ti bambanag tapno agtunoskayo. Iti kasta, makapagdanggaykayo a mangasikaso iti ubing.”

No kasano a ti agpareha a sumasala kasapulanda ti panawen ken anus tapno makapagdanggayda, kasapulanyo met ti panawen tapno maitungpalyo dagiti baro a rebbengenyo kas nagannak. Ngem mairuamkayonto met laeng kadagita inton agangay.

Ti panangpadakkel iti anak ti mangsubok iti kinatibker ti panagasawayo ken agnanayon a mangbaliw iti relasionyo nga agassawa. Ngem gundawaymo met dayta a mangpatanor kadagiti nasayaat a kualidad. No iyaplikaryo ti nainsiriban a balakad ti Biblia, mapasaranyo ti kapadasan ti ama nga agnagan Kenneth, a nagkuna: “Adda nagsayaat nga epektona kadakami ken baketko ti panangpadakkelmi kadagiti annakmi. Saan la a ti bagbagimi ti pampanunotenmi itan. Nagbalinkamin nga ad-adda a nadungngo ken mannakaawat.” Adda la ketdi pagsayaatanna kadagiti agassawa dagiti kasta a panagbalbaliw.