Kondenaren Aya ti Biblia ti Panagsugal?
Kondenaren Aya ti Biblia ti Panagsugal?
MASANSAN nga ipakita dagiti nalatak a pelikula ken pabuya iti telebision a ti panagsugal—nangruna kadagiti casino—ket pagpalabasan ti oras dagiti napipintas, babaknang, ken sosial a tattao. Siempre, pagaammo ti kaaduan nga agbuybuya a parparbo wenno pantasia laeng dagitoy a panangiladawan.
Iti kinapudnona, ti panagtaya iti lotto, panagpusta kadagiti ay-ayam, ken panagsugal iti internet ket kasalisal dagiti casino. Ti panagsugal ket “gistay sangalubongan a bisio a nagkayamkam a kasla apuy,” kuna ti libro nga Internet Gambling. Kas pagarigan, maitamtampoken ti poker kas uso nga ay-ayam iti telebision ken Internet. Sigun iti maysa a diario, pattapattaen dagiti eksperto nga idiay United States, nagdoble ti bilang dagiti agay-ayam iti poker iti napalabas a 18 a bulan.
Nadeskribir ti panagsugal kas panagpusta iti kuarta maipaay iti banag a di sigurado. Irason ti adu a tao a saan a dakes ti panagsugal no la ket ta kuarta ti sugador ti isugalna ken saan nga agbalin nga adikto. Kunaen pay ketdi ti New Catholic Encyclopedia a ti panagsugal “ket saan a maibilang a basol la ketdi ta saan a makalapped iti panangtungpal iti rebbengen.” Ngem saan nga anamongan ti Biblia dayta a konklusion. Ania ngarud ti rumbeng a panangmatmat ti maysa a Kristiano iti panagsugal? Panuynoyan kadi ti Biblia dayta wenno kondenarenna?
Laglagipen koma a saan a direkta a nadakamat ti panagsugal iti Nasantuan a Kasuratan. Ngem dina kayat a sawen nga agdepende lattan dayta iti bukodtayo a panangmatmat. Imbes a mangted ti Biblia kadagiti linteg maipapan iti tunggal aktibidad wenno situasion, idagadagna nga ‘itultuloytayo a lasinen no ania ti pagayatan ni Jehova.’ (Efeso 5:17) Sigun iti eskolar ti Biblia a ni E. W. Bullinger, ti Griego a sao a naipatarus a “lasinen” ipasimudaagna ti panangummong kadagiti detalye ti maysa a banag babaen ti “panagpanunot, pannakaammo a nagun-od iti nauneg a panagamiris.” Mabalin ngarud a lasinen wenno tarusan ti maysa a Kristiano no ania ti pagayatan ti Dios maipapan iti daytoy babaen ti panangummong ken panangutobna kadagiti prinsipio ti Biblia mainaig iti panagsugal. Bayat ti panangbasam kadagiti teksto kadagiti sumaganad a parapo, mabalin nga iyimtuodmo iti bagim: ‘Maitunos kadi ti panagsugal iti daytoy a teksto? Ania ti ipakita ti Sao ti Dios maipapan iti panangmatmatna iti daytoy nga aramid?’
Ti Pangguyugoy ti Gasat
Nupay saan a sigurado ti panangabak iti sugal, adu ti maguyugoy gapu iti gasat—misterioso kano a puersa a mangkonkontrol iti kumporme lattan a pasamak—nangruna no tinayáanda dayta. Kas pagarigan, pilienda dagiti nagasat a numero no gumatangda iti tiket ti loteria; adda sasao
a maiparit a sawen dagiti managanito nga agay-ayam iti mah-jongg; ken puyotanda ti dais sakbay nga ipuruakda. Apay? Masansan a patien dagiti sugador a ti gasat maimpluensiaanna ti pagbanagan ti sugal.Adda kadi pagdaksan ti panagtalek iti gasat? Kasta idi ti pagarup ti dadduma a tattao iti nagkauna nga Israel. Mamatida a ti gasat ti mangparang-ay kadakuada. Ania ti narikna ni Jehova iti dayta? Babaen ken mammadto Isaias, kinuna kadakuada ti Dios: “Dakayo dagidiay mangbaybay-a ken Jehova, dagidiay mangliplipat iti nasantuan a bantayko, dagidiay mangidasdasar iti lamisaan maipaay iti dios ti Naimbag a Gasat ken dagidiay mangpumpunno iti naggampor nga arak maipaay iti dios ti Keddeng.” (Isaias 65:11) Iti imatang ti Dios, ti panamati iti gasat ket maysa a porma ti idolatria ken saan a maitunos iti pudno a panagdayaw. Ipamatmatna ti panagtalek iti parparbo a puersa imbes nga iti pudno a Dios. Awan ti pammaneknek a nagbaliwen ti panangmatmat ti Dios iti sugal.
Panangabak
Iti man panagtayá babaen iti internet, panaggatang iti tiket ti lotto, panagpusta kadagiti ay-ayam, wenno panagsugal iti casino, masansan a saan a mabigbig dagiti sugador ti talaga a nagtaudan ti kuarta nga abakenda. Naiduma ti sugal iti legal a transaksion wenno panaggatang ta kayat ti agay-ayam nga abaken ti kuarta dagiti padana nga agay-ayam. a “Iti tunggal agbalin a milionario gapu iti panangabakna iti loteria,” kuna ti Centre for Addiction and Mental Health ti Canada, “minilion met a tattao ti mapukawan iti kuarta!” Ania dagiti prinsipio ti Biblia a makatulong iti maysa a Kristiano tapno maawatanna ti panangmatmat ti Dios iti daytoy a banag?
Kunaen ti maudi a linteg iti Sangapulo a Bilin a naited iti Israel: “Dika tarigagayan ti asawa a babai ti padam a tao, wenno uray ti adipenna a lalaki wenno uray ti adipenna a babai wenno uray ti torona wenno uray ti asnona wenno uray aniaman a banag a kukua ti padam a tao.” (Exodo 20:17) Ti panangtarigagay iti material a sanikua, kinabaknang, ken kuarta ti sabali a tao ket nadagsen a basol, a kas iti panangtarigagay iti asawa ti sabali. Adu a siglo kalpasanna, inulit ni apostol Pablo daytoy a bilin kadagiti Kristiano: “Dika agagum.” (Roma 7:7) Makabasol ngata iti panagagum ti maysa a Kristiano nga agtarigagay a mangabak iti kuarta ti sabali a tao?
“Admitiren man [dagiti sugador] wenno saan,” insurat ti kolumnista a ni J. Phillip Vogel, “sakbay pay a mangrugi ti ay-ayam, ar-arapaapenda nga agbalin a dakkel a gatad ti aniaman nga intayáda, uray sumagmamano laeng a doliar.” Ar-arapaapen dagiti sugador ti alisto a bumaknang uray awan ar-aramidenda. Nabatad a di maitunos daytoy iti balakad ti Biblia a ti Kristiano ket rumbeng nga “agtrabaho koma a sipipinget, nga aramidenna babaen kadagiti imana ti aramid a naimbag, tapno adda koma maibunongna iti asinoman nga agkasapulan.” (Efeso 4:28) Ken espesipiko a kinuna ni apostol Pablo: “No ti asinoman saanna a kayat ti agtrabaho, saan met koma a mangan.” Sana innayon: “Manganda koma iti taraon a mateggedda a mismo.” (2 Tesalonica 3:10, 12) Ngem maibilang kadi a trabaho ti panagsugal?
Nupay napinget nga ay-ayam ti panagsugal, ti aniaman a maala ket inabak, saan a nateggedan wenno sueldo wenno tangdan. Iti sugal, maitayá ti kuarta uray saan a sigurado ti panangabak, ken agpannuray laeng dayta iti tsamba, ken bin-ig a panangnamnama nga addanto latta gundaway iti panangabak. Ngarud, tarigagayan ti sugador nga alaen ti maysa a banag babaen iti awan. Iti sabali a bangir, naibalakad kadagiti Kristiano a manggedda babaen iti napudno a panagtrabaho. “Iti maysa a tao awanen ti nasaysayaat ngem iti pannanganna ket pudno nga uminum ken ipakitana iti kararuana ti naimbag gapu iti napinget a panagtrabahona,” insurat ti masirib nga Ari Solomon. Sana innayon: “Daytoy ket manipud iti ima ti pudno a Dios.” (Eclesiastes 2:24) Wen, saan a mangnamnama dagiti adipen ti Dios iti aniaman a pantasia wenno agbirok iti panglakagan no di ket agtalekda iti Dios nga ipaayanna ida iti kinaragsak ken bendision.
“Silo” a Masapul a Liklikan
Uray no mangabak ti maysa a tao, panunotenna koma dagiti epektonto ti panagsugal imbes a ti apagkanito laeng a ragsak ti panangabakna. Kuna ti Proverbio 20:21: “Ti tawid magunggun-od babaen ti panangagum iti damo, ngem ti mismo a masanguananna saanto a mabendisionan.” Adu kadagiti nangabak iti loteria ken dadduma pay a sugador ti agbabbabawi ta ti inabakda a kinabaknang ket saan a nangyeg kadakuada iti kinaragsak. Nasaysayaat nga amang no ipangag ti balakad ti Biblia a saan a mangnamnama iti “pagduaduaan a kinabaknang, no di ket iti Dios, a sibabaknang a mangipaay kadatayo iti amin a bambanag a pagragsakantayo.”—1 Timoteo 6:17.
Adda pay sabali a “silo” iti panagsugal a masapul a liklikan. “Dagidiay determinado a bumaknang matnagda iti sulisog ken iti silo ken iti adu a minamaag ken makapasakit a tartarigagay, a mangipalned kadagiti tattao iti pannakadadael ken pannakarba,” kuna ti Sao ti Dios. (1 Timoteo 6:9) Ti silo ket nairanta a mangkemmeg iti biktima. Adu a tattao a determinado a mangipusta iti bassit laeng a gatad ti kuarta wenno mangpadas iti panagsugal iti sumagmamano laeng a daras, ngem idi agangay naadiktodan iti dayta. Nadadael ti karerada, nasaktan dagiti ay-ayatenda, ken narakrak ti pamiliada.
Ita ta nausigen ti adu a teksto mainaig iti panagsugal, naawatam kadi ti panangmatmat ti Dios iti dayta? Indagadag ni apostol Pablo kadagiti padana a Kristiano: “Dikay agpaisukogen iti daytoy a sistema ti bambanag, no di ket agbalbaliwkayo babaen ti panangpabaroyo iti panunotyo, tapno mapaneknekanyo iti bagbagiyo ti naimbag ken makaay-ayo ken naan-anay a pagayatan ti Dios.” (Roma 12:2) Ti koma pagayatan ti Dios, saan a ti kapanunotan ti kaaduan, ti mangiwanwan iti biag ti maysa a Kristiano. Kas “naragsak a Dios,” kayat ni Jehova a tagiragsakentayo ti biag, nga awan ti napait a bunga ti panagsugal.—1 Timoteo 1:11.
[Footnote]
a Nailawlawag ti nakaidumaan ti panagpuonan iti stock market ken ti panagsugal iti panid 25 agingga iti 27 ti Oktubre 8, 2000 a ruar ti Agriingkayo! nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova.
[Blurb iti panid 14]
Dagiti adipen ti Dios manggedda babaen iti napudno a panagtrabaho
[Kahon iti panid 13]
Gagar a Mangabak
Ti kadi panagsugal ket bisio a mangituggod iti pannakaadikto? Sigun iti panangadal iti reaksion dagiti sugador no mangabak wenno maabakda, kinuna ni Dr. Hans Breiter a ti “kuarta nga abaken iti maysa a sinsinan a sugal pagbalinenna nga aktibo ti utek nga umasping iti napaliiw nga epekto ti cocaine iti maysa nga adikto.”
[Ladawan iti panid 13]
Makinkuarta ti kayat nga abaken dagiti sugador?