Ammoyo Kadi?

Ania ti kaugalian a panagadas, ken siasino dagiti nagunggonaan iti dayta?

▪ Imbilin ti Mosaiko a Linteg kadagiti mannalon a saanda nga alaen amin a maapit iti talonda. Imbes ketdi, dagiti agani ibatida dagiti adda iti igid ti talonda. Dagidiay agburas iti ubas saanda a piduten dagiti natnag ken dida sublianan a burasen dagiti tartaraudi a bunga. Dagidiay met agapras kadagiti kayo nga olibo ibatida dagiti bunga a saan a natnag. (Levitico 19:9, 10; Deuteronomio 24:19-21) Iti kasta, adda matedda nga adasen wenno piduten dagiti napanglaw, ulila, balo, ken ganggannaet nga umili.

Dayta a linteg maipapan iti panagadas ket nagimbagan ti intero a kagimongan ti Israel. Dayta ti nangparegta kadagiti makinkukua iti daga nga agbalin a naparabur, saan nga agimbubukodan, ken agpannuray kadagiti bendision ti Dios. Kadagiti nagadas, dayta ti nangiparegta iti kinagaget, gapu ta nadagsen a trabaho ti panagadas. (Ruth 2:2-17) Babaen ti urnos ti panagadas, maipanamnama kadagiti napanglaw a didanto agbisin ken saanda nga agbalin a makapadagsen iti kagimongan. Maysa pay, mariknada nga addaanda latta iti dignidad ta saanda a kasapulan ti agpalama wenno agpannuray iti maipadawat kadakuada.

Apay nga idiay pay Libano a nagangkat ni Solomon iti kaykayo a pagibangon iti templo ti Jerusalem?

▪ Iti salaysay ti 1 Ar-ari 5:1-10, nadeskribir ti panagtulag ni Solomon ken ni Hiram nga ari ti Tiro. Sigun iti dayta a tulagan, dagiti troso a sedro ken parwa a napagkakamang kas balsa ket maidaliasat iti baybay manipud Libano agingga iti Israel tapno mausar iti pannakaibangon ti templo.

Ti sedro ket napateg a produkto iti nagkauna a Makintengnga a Daya. Iti Egipto ken Mesopotamia, daytoy a kayo ti kaaduanna a maus-usar kas awanan ken pangdiding kadagiti templo ken palasio. Dagiti artsibo, sursurat, ken kitikit iti palasio pasingkedanda ti kanayon idi a panagangkatda iti sedro a maipan iti nagduduma a siudad-estado iti makin-abagatan a Mesopotamia. No dadduma, maala dagita kas samsam wenno impuesto. Idiay Egipto, nausar dayta iti pannakaaramid dagiti barko, lungon, ken dadduma pay a banag para iti minatay ti naarian a pamilia.

Dagiti sedro ti Libano ket kangrunaanna a nalatak gapu iti kinalagda, kinapintas, ken kinabanglo ti kayona, malaksid laeng a saan a mabukbok wenno maanay dagita. No kasta, dagiti kasayaatan a materiales ti inusar ni Solomon para iti templo. Iti agdama, babassit ken manmano laengen a kakaykaywan ti nabatbati kadagiti kabambantayan ti Libano a dati a napusek kadagiti kaykayo a sedro.

[Ladawan iti panid 15]

Pannakaangkat ti sedro ti Libano, kitikit dagiti Asirio iti palasio ti Sargon

[Credit Line]

Erich Lessing/Art Resource, NY