Talaga a ti Biblia ti Naipaltiing a Sao ti Dios

ANIA a talaga ti kayat a sawen ni apostol Pablo idi kinunana a ti Biblia ket “impaltiing ti Dios”? (2 Timoteo 3:16) Idi nagsurat ni Pablo iti lenguahe a Griego, nagusar iti sao a literal a kaipapananna “impug-aw ti Dios.” Babaen kadagita a sasao, kayat a sawen ni Pablo nga inwanwan ti Dios dagiti mannurat ti Biblia tapno ilanadda dagiti laeng kayat ti Dios nga isuratda.

Kinuna ni apostol Pedro a dagitoy a mannurat ti Biblia “nagsaoda manipud iti Dios bayat nga idaldalan ida ti nasantuan  nga espiritu.” (2 Pedro 1:21) Gapuna, dineskribir met ni apostol Pablo dagiti libro ti Biblia kas “nasantuan a sursurat, a makabael a mamagsirib kenka a maipaay iti pannakaisalakan babaen ti pammati a mainaig ken Kristo Jesus.”—2 Timoteo 3:15.

Supiaten ti adu a tattao a ti Dios ti autor ti Biblia. Nakaro ti panangkuestion dagiti kritiko iti kinamapagtalkan ti Biblia, a masansan a buyoganda dayta iti “pananglais kadagiti salaysay ti Biblia,” kas deskribiren ti arkeologo a ni Sir Charles Marston. Kunaen ti dadduma a ti Biblia ket maysa laeng a “daan a libro dagiti sarsarita ken pinarpartuat nga estoria.”

Usigem Dagiti Ebidensia

No kasta, mapagtalkan kadi ti Biblia? Napateg nga umiso ti pangngeddengmo iti daytoy a banag. Apay? Agsipud ta no talaga a mensahe ti Dios ti linaon ti Biblia, minamaag, no saan man a makapapatay, ti di panangikankano iti dayta. No ibilangmo ti Biblia kas sasao laeng ti tattao imbes a Sao ti Dios, saan unay a makaimpluensia dayta kadagiti tignaymo ken iti panangikeddengmo kadagiti patpatiem.—1 Tesalonica 2:13.

Kasanom a maammuan no rumbeng nga agtalekka iti Biblia? Bueno, kasanom a maammuan no rumbeng nga agtalekka iti maysa a tao a maam-ammom? Maysa a banag ti sigurado. Narigat ti maaddaan iti pudno a panagtalek iti siasinoman a saanmo unay nga am-ammo. Sa la mapatalgedam a napudno ken mapagtalkan ti maysa a tao iti panaglabas ti tiempo, inton naam-ammomon a naimbag. Iti kasta met laeng a pamay-an a maammuam no mapagtalkam ti Biblia. Saanmo a basta awaten lattan dagiti pattapatta wenno pammadakes a mangikkat iti panagtalekmo iti Biblia. Iwayaam ketdi nga usigen dagiti pammaneknek a mangsuporta iti pannakatukoy ti Biblia kas “impaltiing ti Dios.”

Ibubusor Dagiti “Manamati”

Saanka koma a maupay uray no adda dagiti agkunkuna a “manamati” iti Biblia ngem  supiatenda ti kinaumiso ken kinamapagtalkan dayta. Kaaduan a komentarista iti Biblia ita ti mangibagbaga a Kristianoda, ngem “ibilangda laeng ti Kasuratan kas surat ti tao,” kuna ti New Dictionary of Theology.

Pagduaduaan ti adu a teologo ti kinasiasino dagiti nangisurat kadagiti libro ti Biblia. Kas pagarigan, kunaen ti dadduma a saan a ni Isaias ti nangisurat iti libro nga Isaias. Sigun kadakuada, naisurat dayta a libro ti Biblia nabayagen kalpasan ti tiempo ni Isaias. Iti Concise Bible Commentary nga insurat ni Lowther Clarke ipettengna a “nagduduma a tattao ti nangisurat iti dayta bayat ti nagsasaruno a kaputotan.” Ngem maikontra dagita a kapanunotan iti naulit-ulit a sasao ni Jesu-Kristo ken dagiti adalanna a nangipabigbig a ni Isaias ti nangisurat iti dayta a libro.—Mateo 3:3; 15:7; Lucas 4:17; Juan 12:38-41; Roma 9:27, 29.

Nakarkaro pay, dagiti kritiko ti Biblia, kas ken komentarista a ni J. R. Dummelow, kunaenda a dagiti padto iti libro a Daniel “ket pudpudno a pasamak iti historia a pinagparang laeng ti autor a maysa a nagkauna a padto.” Maminsan pay, inyaleng-alengda ti mismo a testimonia ni Jesu-Kristo. Namallaag ni Jesus maipapan iti inawaganna a “makarimon a banag a mamaglangalang, kas naisao babaen ken ni Daniel a mammadto, a sitatakder iti maysa a nasantuan a disso.” (Mateo 24:15) Rasonable kadi a patien ti maysa a Kristiano a nakiraman a mismo ni Jesu-Kristo iti panangallilaw—a sinuportaranna ti paset ti historia a napagparang a maysa a padto? Sigurado a saan.

Adda Kadi Aniaman a Pagimbagan Dayta?

“Ngem adda kadi aniaman a pagimbagan ti panangammo no siasino ti nangisurat kadagiti libro ti Biblia?” mabalin nga isaludsodmo. Wen, dakkel ti pagimbagan dayta. Ania ti pategna kenka ti maudi a testamento ti maysa a gayyem no maammuanto a saan gayam a ti gayyemmo ti nangisurat iti dayta? No ngay ibaga kenka dagiti eksperto a palsipikado dayta a dokumento—nga insurat laeng dagiti maseknan a tattao no ania ti impagarupda a pagayatan ti gayyemmo. Saan kadi a maksayan ti panangipategmo iti dayta a dokumento? Makapagtalekka kadi a talaga a pagayatan ti gayyemmo dagiti nailanad iti dokumento?

Umasping met dayta iti Biblia. Di pakasdaawan nga adu a tattao—uray dagiti agkunkuna a Kristiano—ti basta mangyaleng-aleng lattan iti ibagbaga ti Biblia maipapan iti kinamapagtalkan, seksual nga imoralidad, ken dadduma pay. Namin-anon a nangngegmo dagiti sasao a kas iti, “Wen a, ngem iti met Daan a Tulag ti pakabasaan iti dayta!”—a kas man la saan unay a napateg ti Daan a Tulag. Kasta met ti ibagada iti laksid ti kinapudno a dineskribir ni apostol Pablo ti Daan a Tulag kas “nasantuan a sursurat” nga “impaltiing ti Dios.”

Mabalin nga ikalintegam: “Saan met a kaskarina a laksidem ti ebidensia ti amin nga eksperto ken eskolar.” Siempre saan! Kas pagarigan, agyamantayo kadagiti napinget a nagsukimat gapu ta natulongandatayo a mangilasin kadagiti orihinal a teksto ti Biblia. Nalawag nga adda dagiti babassit a kamali a nakastrek iti teksto ti Biblia bayat ti naulit-ulit a pannakakopiana kadagiti naglabas a siglo. Ngem laglagipem daytoy: Dakkel ti nagdumaan ti panangbigbig kadagiti kamali a nakastrek kadagiti kopia dagiti teksto ti Biblia ken ti interamente  a panangilaksid iti Biblia kas pinarpartuat ti tao.

Taginayonem ti Panagtalekmo iti “Nasantuan a Sursurat”

Sakbay la unay nga imbaga ni Pablo a ti Kasuratan ket impaltiing ti Dios, imbagana ken Timoteo no apay a napateg dayta a naipaltiing a sursurat. Kinunana: “Kadagiti maudi nga aldaw, dagiti nadangkes a tattao ken dagiti agpampammarang rumang-aydanto manipud dakes nga agturong iti dakdakes pay, a mangyaw-awan ken mayaw-awanda.” (2 Timoteo 3:1, 13) Idi kaaldawan ni Pablo, addan dagiti agparang a ‘masirib ken nasaririt a tattao’ a mangus-usar “kadagiti makaguyugoy nga argumento” tapno allilawen ken pakapuyenda ti pammati dagiti tattao ken Jesu-Kristo. (1 Corinto 1:18, 19; Colosas 2:4, 8) Tapno masalakniban ni Timoteo iti kasta nga impluensia, indagadag kenkuana ni apostol Pablo nga ‘agtultuloy iti bambanag a nasursurona manipud kinamaladaga babaen iti nasantuan a sursurat’ nga impaay ti Dios.—2 Timoteo 3:14, 15.

Napateg met nga aramidem dayta bayat dagitoy “maudi nga aldaw.” Saanmo a tagibassiten ti kinapeggad dagiti masansan a “makaguyugoy nga argumento” dagiti manangallilaw a tattao. Imbes ketdi, kas kadagiti Kristiano idi umuna a siglo, salaknibam ti bagim babaen ti naan-anay a panagtalekmo kadagiti naadalmo iti Biblia—ti pudpudno a naipaltiing a Sao ti Dios.

Maragsakan dagiti Saksi ni Jehova a tumulong kenka a mangpabileg iti pammatim iti Biblia. Kas pagarigan, mabalinda a patalgedan kenka ti naan-anay a kinamapagtalkan dagiti prinsipio ti Biblia iti intero a historia; no kasano a maitunos ti Biblia iti siensia no dakamatenna dagiti sientipiko a banag; no kasano nga agtutunos ti ibagbagana manipud rugi agingga iti maudi a pasetna; no kasano a di nagkibaltang dagiti padtona—ken adu pay. No kayatmo, mabalinmo ti agsurat kadagiti nangipablaak iti daytoy a magasin tapno maammuam ti impormasion a nakatulongen iti minilion a napudno a tattao tapno mabigbigda a ti Biblia ket talaga a Sao ti Dios.

[Blurb iti panid 5]

Kasanom a maammuan no rumbeng nga agtalekka iti maysa a tao a maam-ammom?

[Blurb iti panid 6]

Agyamantayo kadagiti napinget a nagsukimat gapu ta natulongandatayo a mangilasin kadagiti orihinal a teksto ti Biblia