1. Ania ti kinuna ni Jesus maipapan iti panagsapata, ken apay?

KAADUANNA a saan a kasapulan nga agsapata dagiti pudno a Kristiano. Agtultulnogda ngamin ken Jesus a nagkuna: “Ti koma latta saoyo a Wen kaipapananna ti Wen.” Ibagbagana a tungpalen koma ti maysa a tao no ania ti saona. Kinuna ni Jesus sakbay a dinakamatna dayta a bilin: “Dikay agsapata a pulos.” Imbagana daytoy kas panangkondenar iti nakairuaman ti adu a tattao a maulit-ulit a panagsapata, nga awan met ti panggepda a mangaramid iti imbagada. Gapu ta ‘sursurokanda’ ti imbagada a Wen wenno Saan, ipakpakitada laeng a talaga a saanda a mapagtalkan ken im-impluensiaan ida “daydiay nadangkes.”​—Basaen ti Mateo 5:33-37.

2. Ilawlawagmo no apay a saan a kanayon a dakes ti agsapata.

² Kayat kadi a sawen ni Jesus a kanayon a dakes ti agsapata? Saan. Kas naammuantayo iti napalabas nga artikulo, adda dagiti gundaway a nagsapata ni Jehova a Dios ken ti nalinteg nga adipenna a ni Abraham. Kasta met, kinalikaguman ti Linteg ti Dios nga adda maaramid a panagsapata tapno marisut dagiti di panagkikinnaawatan. (Ex. 22:10, 11; Num. 5:21, 22) Gapuna, no agtestigo iti korte ti maysa a Kristiano, mabalin a nasken nga agsapata nga ibagana ti kinapudno. Wenno, sagpaminsan, mabalin a nasken nga agsapata ti maysa a Kristiano tapno ipasiguradona iti sabsabali ti intensionna wenno tapno tumulong a mangrisut iti parikut. Iti kinapudnona, idi a ti nangato a padi pinagsapatana ni Jesus, saan a nagkedked no di ket nagsao iti kinapudno iti sanguanan ti Sanhedrin a pangukoman dagiti Judio. (Mat. 26:63, 64) Saan koma a nasken nga agsapata ni Jesus iti asinoman. Ngem tapno ipaganetgetna a mapagtalkan ti mensahena, masansan nga umuna nga ibagana ti kastoy: “Pudno unay [iti literal, “Pudno, pudno”] kunak  kadakayo.” (Juan 1:51; 13:16, 20, 21, 38) Kitaentayo ti kanayonan a masursurotayo iti ulidan da Jesus, Pablo, ken ti dadduma pay a nangtungpal iti saoda a Wen.

3. Ania ti inkari ni Jesus iti Dios iti kararagna, ket ania ti sungbat ti nailangitan nga Amana?

³ “Adtoy! Umayak . . . tapno aramidek ti pagayatam, O Dios.” (Heb. 10:7) Babaen kadagitoy a nabagas a sasao ni Jesus, indatagna ti bagina iti Dios tapno tungpalenna ti amin a naipadto maipapan iti naikari a Bin-i, pakairamanan ti ‘panangdunor [ni Satanas] iti mukodna.’ (Gen. 3:15) Awan pay ti tao a nagboluntario a mangibaklay iti kasta kadagsen a responsabilidad. Manipud idiay langit, inyebkas ni Jehova ti naan-anay a panagtalekna iti Anakna, ken saannan a kinalikaguman nga isapata ni Jesus a tungpalenna ti saona.​—Luc. 3:21, 22.

4. Kasano a tinungpal ni Jesus ti karina?

⁴ Kanayon nga inaramid ni Jesus no ania ti inkasabana babaen ti panangtungpalna iti karina. Saanna nga impalubos a masinga iti panangaramidna iti trabaho nga impaannong ni Amana​—ti panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios ken panangisuro kadagidiay inyasideg kenkuana ti Dios. (Juan 6:44) Kastoy ti panangiladawan ti Biblia iti naan-anay a kinamapagtalkan ni Jesus: “Uray pay no kasano ti kaadu dagiti kari ti Dios, nagbalinda a Wen babaen kenkuana.” (2 Cor. 1:20) Talaga a ni Jesus ti kasayaatan nga ulidan iti panangtungpal iti inkarina ken Amana. Usigentay met ti maysa a nangikagumaan a mangtulad ken Jesus.

5. Apay a nasayaat a tuladentayo ni apostol Pablo?

⁵ “Ania ti aramidek, Apo?” (Ara. 22:10) Daytoy ti sipapasnek nga insungbat ni Pablo, a pagaammo idi kas Saulo, maipapan iti bilin ti naipadayag nga Apo Jesus a nagparang kenkuana iti maysa a sirmata tapno pasardengenna ni Saulo a mangidadanes kadagiti adalanna. Kas resultana, nagbabawyan ni Saulo ti dakes nga inaramidna, nagpabautisar, ken inawatna ti naisangsangayan nga annongen a mapan kadagiti nasion tapno mangsaksi maipapan ken Jesus. Sipud idin, intultuloy ni Pablo nga awagan ni Jesus iti “Apo” ket pinaneknekanna dayta agingga a nagpatingga ti naindagaan a biagna. (Ara. 22:6-16; 2 Cor. 4:5; 2 Tim. 4:8) Isu ket naiduma kadagidiay nangikunaan ni Jesus: “Apay, ngarud, nga awagandak iti ‘Apo! Apo!’ ngem saanyo nga aramiden ti bambanag nga ibagak?” (Luc. 6:46) Wen, namnamaen ni Jesus kadagidiay nangawat kenkuana kas Apo a tungpalenda ti saoda, kas ken apostol Pablo.

6, 7. (a) Apay a binaliwan ni Pablo ti eskediulna a bumisita manen iti Corinto, ken apay a di nainkalintegan dagidiay nangkritikar iti kinamapagtalkanna? (b) Ania ti rumbeng a panangmatmattayo kadagidiay nadutokan a mangidaulo kadatayo?

 ⁶ Sireregta nga inkasaba ni Pablo ti mensahe ti Pagarian iti intero nga Asia Menor ken Europa, ket nangbuangay iti adu a kongregasion ken bimmisita manen kadagita. Adda dagiti gundaway a nasken nga isapatana a pudno ti insuratna. (Gal. 1:20) Idi adda dagiti mangibagbaga a di mapagtalkan ni Pablo, inkalinteganna: “Ti Dios mapagkammatalkan a ti sasaomi a naiturong kadakayo saan a Wen ket kaskasdi a Saan.” (2 Cor. 1:18) Idi isurat dayta ni Pablo, awanen isuna idiay Efeso ken adda idiay Macedonia nga agturong idiay Corinto. Nakaplanon a bumisita manen idiay Corinto sakbay nga agpa-Macedonia. (2 Cor. 1:15, 16) Ngem binaliwanna ti eskediulna, kas iti ar-aramiden ita no dadduma dagiti agdaldaliasat a manangaywan. Binaliwanna ti eskediulna saan a gapu iti di nasken ken personal a pakaseknan no di ket gapu iti di ninamnama a situasion. Intantan ni Pablo ti ibibisitana idiay Corinto gapu ta pagsayaatanda dayta. Kasano?

⁷ Naaramiden ni Pablo ti immuna a planona idi dimmanon kenkuana ti damag nga adda di panagtutunos iti kongregasion ti Corinto ken pampanuynoyanda ti imoralidad. (1 Cor. 1:11; 5:1) Tapno maatur dayta, nangted iti nainget a balakad iti umuna a suratna kadagiti taga-Corinto. Isu nga imbes nga agdiretso idiay Corinto, inkeddeng ni Pablo a nasaysayaat no ikkanna dagiti kakabsat iti gundaway a mangyaplikar iti balakadna tapno ad-addanto a makaparegta ti ibibisitana. Imbaga ni Pablo iti maikadua a suratna no ania a talaga ti makagapu a nagbaliw ti eskediulna: “Ita awagak ti Dios kas saksi maibusor iti bukodko a kararua a ti saanko pay nga iyaay dita Corinto ket panangigaga kadakayo.” (2 Cor. 1:23) Saantay koma a kas kadagidiay nangkritikar ken Pablo no di ket ipakitatayo ti nauneg a panagraem kadagidiay nadutokan a mangidaulo kadatayo. Pagimbagantayo no tuladentayo ni Pablo, kas panangtuladna ken Kristo.​—1 Cor. 11:1; Heb. 13:7.

8. Ania nga ulidan ni Rebecca ti nasayaat a tuladentayo?

⁸ “Situtulokak a mapan.” (Gen. 24:58) Dagitoy a simple a sasao ti insungbat ni Rebecca iti inana ken kabsatna gapu ta sitatallugod a pumanaw iti pagtaenganda iti dayta met la nga aldaw ken agdaliasat iti nasurok a 800 kilometro (500 mi) a kaduana ti maysa a ganggannaet tapno agbalin nga asawa ni Isaac nga anak ni Abraham. (Gen. 24:50-58) Sinustiner ni Rebecca ti saona, ket impakitana a managbuteng iti Dios ken nagbalin a matalek nga asawa ni Isaac. Sipud idin, nagnanaed kadagiti tolda kas ganggannaet iti Naikari a Daga. Nagunggonaan gapu iti kinamatalekna ta nagbalin a maysa kadagiti inapo ti naikari a Bin-i, ni Jesu-Kristo.​—Heb. 11:9, 13.

9. Kasano a tinakderan ni Ruth ti imbagana?

⁹ “Saan, no di ket kaduanakamto nga agsubli kadagiti kailiam.” (Ruth 1:10) Dayta a sasao ti maulit-ulit nga imbaga dagiti balo a Moabita a da Ruth ken Orpa iti balo a katuganganda a ni Noemi, nga agsubli idin idiay Betlehem manipud Moab. Idi agangay, nagsubli met laeng ni Orpa iti dagana kalpasan nga indagadag dayta kenkuana ni Noemi. Ngem tinakderan ni Ruth ti saona. (Basaen ti Ruth 1:16, 17.) Sisusungdo a nakikadua ken Noemi, ket namimpinsan a pinanawanna ti pamiliana ken ti palso a relihion ti Moab. Nagibtur kas matalek nga agdaydayaw ken Jehova ket nagunggonaan ta nagbalin a maysa kadagiti lima laeng a babbai a dinakamat ni Mateo iti listaan ti kapuonan ni Kristo.​—Mat. 1:1, 3, 5, 6, 16.

10. Apay a nasayaat nga ulidan kadatayo ni Isaias?

 ¹⁰ “Adtoyak! Ibaonnak.” (Isa. 6:8) Sakbay nga imbaga daytoy ni Isaias, nakitana iti maysa a nadayag a sirmata nga agtugtugaw ni Jehova iti tronona iti ngatuen ti templo ti Israel. Bayat a matmatmatanna daytoy a nadayag a buya, nangngegna a kinuna ni Jehova: “Siasinonto ti ibaonko, ket siasinonto ti mapan a maipaay kadakami?” Aw-awisen ni Jehova ti asinoman a mayat a mangidanon iti mensahena iti nasukir nga ilina. Sinustiner ni Isaias ti imbagana. Iti nasurok a 46 a tawen, simamatalek a nagserbi kas maysa a mammadto ken imbagana dagiti panangkondenar ti Dios kasta met dagiti nagsasayaat a kari a maisublinto ti pudno a panagdaydayaw.

11. (a) Apay a nagpateg ti panangsustinertayo iti saotayo? (b) Aniada a pagarigan iti Biblia ti agserbi a pakdaar kadatayo?

¹¹ Apay nga impaisurat ni Jehova iti Saona dagiti inusigtayo nga ehemplo? Ken kasano kaserioso ti panangsustinertayo iti karitayo? Silalawag nga ipakdaar ti Biblia a ti tao a “naulbod kadagiti tulagan” ket karaman kadagidiay ‘maikari iti ipapatay.’ (Roma 1:31, 32) Dagiti indibidual a nadakamat iti Biblia a saan a nangsustiner iti saoda ket isu da Faraon ti Egipto, Ari Zedekias ti Juda, ken da Ananias ken Safira. Nakakaskas-ang ti nagbanaganda ken agserbida kas pakdaar kadatayo.​—Ex. 9:27, 28, 34, 35; Ezeq. 17:13-15, 19, 20; Ara. 5:1-10.

12. Ania ti makatulong kadatayo a mangsustiner iti saotayo?

¹² Yantangay agbibiagtayon kadagiti “maudi nga aldaw,” napalawlawantayo kadagiti “saan a nasungdo” nga “addaanda iti langa ti nadiosan a debosion ngem libakenda ti pannakabalin dayta.” (2 Tim. 3:1-5) Ikagumaantayo a liklikan dagiti dakes a kakadua, ket regular koma a makitimpuyogtayo kadagidiay mangsussustiner iti saoda.​—Heb. 10:24, 25.

13. Ania ti kapatgan a Wen nga imbaga ti maysa a pasurot ni Jesu-Kristo?

¹³ Ti kapatgan a kari ti maysa a tao ket ti panagdedikarna iti Dios. Iti tallo a nagduduma a gundaway, mapagsaludsodan dagidiay situtulok nga agbalin nga adalan ni Jesus no talaga a kayatda nga aramiden ti makalikaguman kadakuada. (Mat. 16:24) No kasarita ti dua a panglakayen ti maysa a mayat nga agbalin a di bautisado nga agibumbunannag, isaludsodda, “Talaga kadi a kayatmo ti agbalin a maysa kadagiti Saksi ni Jehova?” Inton agangay, no rimmang-ayen iti naespirituan dayta nga indibidual ken kayatnan ti maaprobaran para iti bautismo, kasarita manen dagiti panglakayen sa isaludsodda, “Personal kadin a nagdedikarka ken ni Jehova babaen ti kararag?” Kamaudiananna, bayat ti palawag ti bautismo, maisaludsod kadagiti amin a kandidato, “Maibatay iti daton ni Jesu-Kristo, nagbabawyanyo kadin  dagiti basolyo ken indedikaryon ti bagiyo ken ni Jehova tapno aramidenyo ti pagayatanna?” Gapuna, iti sanguanan dagiti saksi, ibaga dagitoy nga agpabautisar ti Wen mainaig iti karida nga agserbi iti Dios iti agnanayon.

14. Ania a salsaludsod ti pasaray usigentayo?

¹⁴ Kababautisarmo man wenno nabayagkan nga agserserbi iti Dios, nasken a pasaray isaludsodmo iti bagim: ‘Kas panangtuladko ken Jesu-Kristo, itultuloyko kadi a sustineren ti kapatgan a Wen nga imbagak? Itultuloyko kadi ti agtulnog ken Jesus babaen ti panangipangpangrunak iti biagko ti trabaho a panangasaba ken panagaramid iti adalan?’​—Basaen ti 2 Corinto 13:5.

15. Kadagiti ania a kaso a napateg a tungpalentayo ti kari wenno saotayo?

¹⁵ Ti panagbiagtayo maitunos iti inkaritayo idi nagdedikartayo kaipapananna met ti panagbalintayo a matalek iti dadduma pay a napateg a banag. Kas pagarigan: Adda kadin asawam? Itultuloymo ngarud a raemen ti napateg a karim a mangayat ken mangipateg kenkuana. Adda kadi pinirmaam a kontrata iti negosio wenno aplikasion para iti nateokratikuan a pribilehio? Paneknekam ngarud a matalekka iti tulagan ken iti karim. Inawatmo kadi ti imbitasion ti maysa a nanumo a tao para iti maysa a pannangan? Saanmo ngarud a kanselaren dayta gapu laeng ta adda nasaysayaat nga imbitasion kenka. Wenno inkarim kadi a sublian ti maysa a nakasaritam iti panagbalaybalaymo tapno ipaayam iti kanayonan a naespirituan a tulong? Ikagumaam ngarud a tungpalen ti imbagam a Wen, ket bendisionanto ni Jehova ti ministeriom.​—Basaen ti Lucas 16:10.

16. Ania ti masapul nga aramidentayo no saantayo a nasustiner ti saotayo?

¹⁶ Kuna ti Biblia a kas imperpekto a tattao, “maitibkoltayo amin iti adu a daras,” nangruna iti panangusartayo iti dilatayo. (Sant. 3:2) Ania ti masapul nga aramidentayo no ditay natungpal ti saotayo? Iti Linteg ti Dios iti Israel, maikkan iti konsiderasion daydiay nakabasol iti ‘panagsao a siaaleng-aleng.’ (Lev. 5:4-7, 11) Adda met naayat a konsiderasion para iti Kristiano a saan a nakatungpal iti saona. No ipudnotayo ken Jehova ti naaramidantayo a basol, siaasi a pakawanennatayo iti tulong ti Nangato a Padi a ni Jesu-Kristo. (1 Juan 2:1, 2) Ngem tapno agtultuloy nga anamongannatayo ti Dios, masapul nga ipakitatayo a pudno nga agbabbabawitayo. Ditay koma igagara a di tungpalen ti karitayo ket ikagumaantayo a risuten ti aniaman a parikut nga imbunga ti nayebbattayo a sasao. (Prov. 6:2, 3) Siempre, nasaysayaat a sakbay nga agkaritayo, panunotentayo nga umuna no kabaelantayo a tungpalen dayta.​—Basaen ti Eclesiastes 5:2.

17, 18. Ania a nadayag a masakbayan ti agur-uray kadagiti amin a mangsustiner iti karida?

¹⁷ Anian a nagsayaat a masakbayan ti agur-uray kadagiti amin nga agdaydayaw ken Jehova a mangikagkagumaan a mangtungpal iti karida! Para kadagiti 144,000 a napulotan, maaddaandanto iti imortal a biag idiay langit ken “makipagturaydanto [ken Jesus iti Pagarianna] kas ar-ari iti sangaribu a tawen.” (Apoc. 20:6) Para iti minilion a sabsabali pay, magunggonaanda iti panagturay ti Pagarian ni Kristo iti paraiso a daga. Sadiayto a matulonganda nga agbalin a perpekto iti pisikal ken mental.​—Apoc. 21:3-5.

¹⁸ No agmatalektayo agingga iti maudi a pannubok iti ngudo ti Milenio a Turay ni Jesus, awanton ti rason a pagduaduaantayo ti sawen ti sabsabali. (Apoc. 20:7-10) Siguradonton a Wen ti tunggal Wen, ken Saan ti Saan. Tunggal sibibiag naan-anayton a matuladda ti naayat a nailangitan nga Amatayo a ni Jehova, ti “Dios ti kinapudno.”​—Sal. 31:5.