Salsaludsod Dagiti Agbasbasa
Asino ti “babai” a nadakamat iti Isaias 60:1, ken kasano a ‘tumakder’ ken ‘agsilnag’?
Kastoy ti mabasa iti Isaias 60:1: “Tumakderka, O babai, mangipaayka iti lawag, ta dimtengen ti lawagmo. Nagsilnag kenka ti dayag ni Jehova.” Ipakita ti konteksto a ti “babai” ket ti Sion, wenno Jerusalem, ti kabesera ti Juda iti dayta a tiempo. a (Isa. 60:14; 62:1, 2) Ti siudad irepresentarna ti intero a nasion. Adda dua a saludsod a sungbatantayo maipapan iti daytoy a teksto: Umuna, kaano ken kasano a ‘timmakder’ ti Jerusalem ken nangipaay iti naespirituan a lawag? Maikadua, adda kadi dakdakkel a kaitungpalan ti sasao ni Isaias?
Kaano ken kasano a ‘timmakder’ ti Jerusalem ken nangipaay iti naespirituan a lawag? Nadadael pay laeng ti Jerusalem ken ti templo bayat ti kaadda dagiti Judio idiay Babilonia iti 70 a tawen. Ngem kalpasan a nasakup ti Medo ken ti Persia ti Babilonia, nawayawayaan dagiti Israelita iti intero nga Imperio ti Babilonia isu a makapagsublidan iti ilida ken posible a makapagdaydayawda manen ken Jehova. (Esd. 1:1-4) Kasta ti inaramid dagiti nabati a matalek nga Israelita manipud iti 12 a tribu nangrugi idi 537 B.C.E. (Isa. 60:4) Nangrugida manen nga agidaton ken Jehova, agselebrar kadagiti piesta, ken ibangon ti templo. (Esd. 3:1-4, 7-11; 6:16-22) Nagsilnag manen ti dayag ni Jehova iti Jerusalem—kayatna a sawen, iti ili ti Dios. Gapu iti dayta, nagbalinda a simboliko a silaw ti nasion nga adda idi iti naespirituan a kinasipnget.
Ngem dagiti padto ni Isaias maipapan iti pannakaisubli ket saan a naan-anay a natungpal iti nagkauna a Jerusalem. Kaaduan nga Israelita ket saan a nagtultuloy nga agtulnog iti Dios. (Neh. 13:27; Mal. 1:6-8; 2:13, 14; Mat. 15:7-9) Idi agangay, inlaksidda pay ketdi ti Mesias a ni Jesu-Kristo. (Mat. 27:1, 2) Idi 70 C.E., nadadael manen ti Jerusalem ken ti templo iti maikadua a gundaway.
Impakpakauna ni Jehova a mapasamak dayta. (Dan. 9:24-27) Nalawag a saanna a panggep a naan-anay a matungpal dagiti padto maipapan iti pannakaisubli a nadakamat iti Isaias kapitulo 60 iti naindagaan a Jerusalem.
Adda kadi dakdakkel a kaitungpalan dagiti sasao ni Isaias? Adda. Ngem maipapan dayta iti sabali a simboliko a babai—“ti Jerusalem idiay ngato.” Kastoy ti insurat ni apostol Pablo maipapan kenkuana: “Isu ti inatayo.” (Gal. 4:26) Ti Jerusalem idiay ngato ket ti nailangitan a paset ti organisasion ti Dios a buklen dagiti matalek nga espiritu a parsuana. Dagiti annakna ket ni Jesus ken ti 144,000 a Kristiano a dinutokan ti espiritu, a kas ken Pablo nga addaan iti nailangitan a namnama. Dagiti Kristiano a dinutokan ti espiritu ti mangbukel iti “nasantuan a nasion”—“ti Israel ti Dios.”—1 Ped. 2:9; Gal. 6:16.
Kasano a ‘timmakder’ ken ‘nangipaay iti lawag’ ti Jerusalem idiay ngato? Inaramidna dayta babaen kadagiti dinutokan ti espiritu nga annakna ditoy daga. Ikomparam dagiti kapadasanda kadagiti naipadto iti Isaias kapitulo 60.
Masapul a “tumakder” dagiti Kristiano a dinutokan ti espiritu ta addada idi iti naespirituan a kinasipnget gapu ta nagsaknap ti apostasia kalpasan a natay dagiti apostol. (Mat. 13:37-43) Gapu iti dayta, nagbalinda nga adipen ti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion. Nagtalinaed nga adipen dagiti dinutokan ti espiritu agingga iti “panungpalan daytoy a sistema ti bambanag,” a nangrugi idi 1914. (Mat. 13:39, 40) Di nagbayag, idi 1919, nawayawayaanda ket dagus a rinugianda ti mangisilnag iti naespirituan a lawag babaen ti trabaho a panangasaba. b Iti panaglabas dagiti tawen, adu a tattao manipud iti amin a nasion ti nakaruar iti kinasipnget, agraman dagiti natda iti Israel ti Dios—“dagiti ari” a nadakamat iti Isaias 60:3.—Apoc. 5:9, 10.
Iti masanguanan, dagiti Kristiano a dinutokan ti espiritu ket lallalonto pay nga isilnagda ti lawag manipud ken Jehova. Kasano? Inton matayda ket mapagungarda idiay langit, agbalindanto a paset ti “Baro a Jerusalem,” wenno ti nobia ni Kristo a buklen ti 144,000 nga ar-ari ken papadi.—Apoc. 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3-5.
Nagdakkelto ti paset ti Baro a Jerusalem iti pannakatungpal ti Isaias 60:1. (Idilig ti Isaias 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 iti Apocalipsis 21:2, 9-11, 22-26.) Ti naindagaan a Jerusalem ti nagbalin a sentro ti gobierno iti nagkauna nga Israel. Kasta met, ti Baro a Jerusalem ken ni Kristo ti agbalinto a gobierno ti baro a sistema ti bambanag. Kasano a ti Baro a Jerusalem ket “[bumaba] manipud iti Dios nga adda idiay langit”? Babaen ti panangiturongna iti atensionna kadagiti tattao ditoy daga ken isilnagna ti lawagna kadakuada. Dagiti tattao a managbuteng iti Dios manipud iti amin a nasion ket ‘magnanto babaen ti lawagna.’ Mawayawayaandanto pay ketdi manipud iti basol ken ipapatay. (Apoc. 21:3, 4, 24) Agresultanto dayta iti naan-anay a “pannakaisubli ti amin a banag,” kas impadto ni Isaias ken ti dadduma pay a propeta. (Ara. 3:21) Dayta a naan-anay a pannakaisubli ket nangrugi idi nagbalin nga Ari ni Kristo ken agpatingganto iti ngudo ti Sangaribu a Tawen a Panagturayna.
a Iti Isaias 60:1, inusar ti Baro a Lubong a Patarus ti “babai” imbes a “Sion,” wenno “Jerusalem,” gapu ta ti Hebreo a berbo para iti “tumakderka” ken “mangipaayka iti lawag” ket tumukoy iti babai (feminine gender), a kas met laeng iti pronombre (pronoun) a “-ka.”
b Ti naespirituan a pannakaisubli a napasamak idi 1919 ket nadeskribir met iti Ezekiel 37:1-14 ken Apocalipsis 11:7-12. Impakpakauna ni Ezekiel ti naespirituan a pannakaisubli ti amin a Kristiano a dinutokan ti espiritu kalpasan ti napaut a tiempo a pannakaadipenda. Ti padto iti Apocalipsis ket tumukoy iti naespirituan a pannakayanak manen ti bassit a grupo dagiti kakabsat a dinutokan ti espiritu iti trabaho a panangidaulo, kalpasan ti apagbiit a saan nga aktibo a panagserbida ken Jehova, gapu iti di nainkalintegan a pannakaibaludda. Idi 1919, isuda ti nadutokan kas “ti matalek ken masirib nga adipen.”—Mat. 24:45; kitaen ti Nadalus a Panagdaydayaw ken Jehova—Naisubli Met Laengen!, p. 118.