Naminsan, idi adda ni Jesus iti Siria a probinsia ti Roma, iti ruar ti pagbeddengan ti Israel, adda Griego a babai nga immasideg tapno agpatulong. Karaman iti sungbat ni Jesus ti ilustrasion a mangipakita iti mabalin a pagpadaan dagiti saan a Judio ken dagiti “uken.” Iti Linteg a naited ken Moises, maibilang a narugit dagiti aso. (Levitico 11:27) Ngem kayat kadi nga insultuen ni Jesus ti Griego a babai ken ti dadduma a saan a Judio?

Saan a pulos. Kas inlawlawag ni Jesus kadagiti adalanna, ti puntona ket dagiti Judio ti prioridadna a tulongan iti dayta a tiempo. Isu nga inyilustrarna ti punto ket imbagana iti Griego a babai: “Saan nga umiso nga alaen ti tinapay ti annak ket ipuruak dayta kadagiti uken.” (Mateo 15:21-26; Marcos 7:26) Para kadagiti Griego ken Romano, maipatpateg a taraken dagiti aso. Aggigianda iti balay ti amoda ken kaay-ayam dagiti ubbing. Isu a ti sao nga “uken” mabalin nga ipalagipna ti kinabara ken kinadungngo. Naawatan ti babai ti sasao ni Jesus ket insungbatna: “Wen, Apo; ngem pudno a dagiti uken manganda kadagiti murkat nga agtintinnag manipud iti lamisaan dagiti appoda.” Inapresiar ni Jesus ti pammatina ket inagasanna ti anak ti babai.—Mateo 15:27, 28.

Marigrigatan ti barko a nagsakayan idi ni Pablo a mapan Italia gapu kadagiti sumuba nga angin. Idi simmardengda biit iti maysa a sangladan, imbalakad ti apostol a maitantan pay laeng ti panaglayag. (Aramid 27:9-12) Adda kadi nakaibatayan dayta?

Siempre, ammo dagiti managlayag idi un-unana a delikado ti agbiahe iti Mediteraneo no bulbulan ti lam-ek. Maibilang a nakaserra ti baybay para iti panaglayag manipud Nobiembre 15 agingga iti Marso 15. Ngem ti imbaga ni Pablo a panaglayag ket napasamak iti Septiembre wenno Oktubre. Iti libro nga Epitome of Military Science, inlawlawag ti mannurat a Romano a ni Vegetius (agarup 400 C.E.) nga iti dayta a baybay, “adda bulbulan a nagsayaat [ti aglayag], ngem saan a masigurado iti dadduma a bulan, ken imposiblen kadagiti nabatbati.” Kuna ni Vegetius a natalged ti aglayag manipud Mayo 27 agingga iti Septiembre 14, ngem saan a masigurado, wenno delikado ti aglayag manipud Septiembre 15 agingga iti Nobiembre 11 ken manipud Marso 11 agingga iti Mayo 26. Nabayagen nga agdaldaliasat ni Pablo isu nga awan duadua nga ammona dagita. Mabalin met nga ammo dagita ti kapitan ken ti makinkukua iti barko ngem dida pinati ni Pablo isu a narba ti barko.—Aramid 27:13-44.