Naammuantayo no kasano a naallilaw ni Croesus iti orakulo ti Delphi, a nagresulta iti pannakaabakna iti ari ti Persia. Ngem naglaon ti Biblia iti nakaskasdaaw a padto mainaig iti ari ti Persia a natungpal agingga iti kabassitan a detalye.

Agarup 200 a tawen sakbayna​—sakbay a nayanak ti ari​—dinakamaten ti mammadto a ni Isaias ti nagan ni Ciro ken no kasano a parmekenna ti nabileg a siudad ti Babilonia.

Isaias 44:24, 27, 28: “Daytoy ti kinuna ni Jehova, . . . ‘daydiay nangibaga iti adalem a danum, “Agalingasawka, ket pagmagaekto ti amin a karayanmo”; daydiay nangibaga maipapan ken Ciro, “Isu ti dinutokak a pastor, ket naan-anayto nga itungpalna ti amin a pagayatak”; daydiay nangibaga maipapan iti Jerusalem, “Maibangonto manen,” ken maipapan iti templo, “Maisaadto ti pundasionmo.”’”

Sigun iti Griego a historiador a ni Herodotus, binaliwan ti armada ni Ciro ti turong ti danum ti Karayan Eufrates, nga agay-ayus iti aglawlaw ti Babilonia. Gapu iti dayta, nastrek ti armadana ti siudad babaen ti pannagnada iti lansad ti karayan. Idi naparmeknan ti siudad, winayawayaanna dagiti Judio idiay Babilonia ken pinalubosanna ida nga agsubli ken mangibangon manen iti Jerusalem, a nadadael 70 a tawen sakbayna.

Isaias 45:1: “Daytoy ti kinuna ni Jehova iti daydiay pinilina, ni Ciro, nga iniggamak ti kannawan nga imana tapno maparmek dagiti nasion iti sanguananna, tapno maikkat ti armas dagiti ari, ken maluktan iti sanguananna dagiti doble a ridaw, tapno saan a mairikep dagiti ruangan.”

Sinerrek dagiti Persiano ti siudad babaen ti dakkel a ruangan a dua ti rikepna, a nabaybay-an a nakalukat. No ammo koma dagiti taga-Babilonia ti plano ni Ciro, nairikepda koma ti ruangan a nakasango iti karayan. Gapu iti dayta, dida naprotektaran ti siudad.

Daytoy a nakaskasdaaw a padto ket maysa laeng kadagiti nakaad-adu a padto iti Biblia a pimmudno. a Saan a kas iti prediksion ti tao a dagiti ulbod a dios ti bigbigenda a naggapuanna, dagiti padto iti Biblia ket nagtaud iti Daydiay nangibaga: “Manipud pay idi un-unana, ipadtok ti mapasamak,  ken nabayagen nga imbagak dagiti saan pay a napasamak.”​—Isaias 46:10.

Ti laeng pudno a Dios nga agnagan Jehova ti makaibaga iti dayta. Nalawag a ti kaipapanan dayta a nagan ket “Pagbalinenna.” Ipakita dayta a kabaelanna nga ammuen ken imaniobra dagiti pasamak iti masanguanan maitunos iti pagayatanna. Patibkeren dayta ti panagtalektayo a sigurado a tungpalenna ti amin a karina.

Kayatmo kadi a maammuan dagiti padto ti Biblia a matungtungpal ita? Agarup 2,000 a tawenen ti napalabas, impakpakauna ti Biblia nga “iti maudi nga al-aldaw, dumtengto dagiti delikado ken narigat a tiempo.” Maudi nga aldaw ti ania? Saan a daytoy daga wenno ti sangatauan, no di ket dagiti gubat, panangidadanes, ken panagsagaba a mangparparigat iti sangatauan iti rinibu a tawen. Kitaentayo ti sumagmamano a padto a pakailasinan “iti maudi nga al-aldaw.”

2 Timoteo 3:1-5: “Iti maudi nga al-aldaw . . . , ay-ayatento laeng dagiti tattao ti bagbagida, managayat iti kuarta, napangas, natangsit, agsasao maibusor iti Dios ken iti tao, nasukir kadagiti nagannak, saan a managyaman, saan a matalek, awanan iti ayat iti padada a tao, saanda a kayat ti makitulag, manangpadakes, awanan panagteppel, nauyong, kagurada ti kinaimbag, traidor, natangken ti uloda, napannakkel, ayatenda ti ragragsak imbes a ti Dios, a kasla relihiosoda ngem saanda nga agbibiag a kasta.”

Saan kadi a nabatad dagita a kababalin dagiti tattao ita? Mapalpaliiwmo kadi nga adu ti mangay-ayat iti bagbagida ken iti kuarta, ken napangas? Saan kadi a dagiti tattao ita ket nagrigat a mapnek ken saan a managpabus-oy? Sigurado a makitkitam nga adu ti nasukir kadagiti nagannakda ken kaykayatda ti ragragsak imbes nga ayatenda ti Dios. Inaldaw a kumarkaro dayta.

Mateo 24:6, 7: “Makadamagkayto kadagiti gubat iti nadumaduma a lugar. . . . Bumusorto ti nasion iti sabali a nasion ken ti pagarian iti sabali a pagarian.”

Napattapatta a ti bilang ti natay kadagiti gubat manipud idi 1914 ket nasurok a 100 a milion​—ad-adu nga amang ngem iti populasion ti adu a pagilian. Panunotem ti adu a lua, ladingit, ken panagsagaba gapu iti dayta. Nakasursuro kadi dagiti pagilian ket insardengdan ti aggugubat?

Mateo 24:7: ‘Addanto bisin.’

Kuna ti World Food Programme: “Nupay umdas ti taraon para iti amin ditoy lubong, 815 a milion a tattao latta​—maysa iti kada siam​—ti matmaturog a mabisin. Ad-adu pay ti agsagsagaba iti malnutrision​—maysa iti kada tallo.” Natantia a kada tawen, agarup tallo a milion nga ubbing ti matmatay iti bisin.

Lucas 21:11: “Addanto napipigsa a ginggined.”

Kada tawen, agarup 50,000 a ginggined ti saan a madmadlaw dagiti tattao. Agarup 100 ti nagresulta iti nakaro a pannakaperdi dagiti pasdek, ken dandani kada tawen nga adda maysa a nakapigpigsa a ginggined. Sigun iti maysa a panangtantia, 471,000 ti natay iti ginggined iti nagbaetan ti 1975 ken 2000.

Mateo 24:14: “Ti naimbag a damag maipapan iti Pagarian maikaskasabanto iti intero a daga tapno maammuan ti amin a nasion; kalpasanna, umayton ti panungpalan.”

Dagiti Saksi ni Jehova, a nasurok a walo a milion ti bilangda, ikaskasaba ken saksaksianda ti naimbag a damag maipapan iti Pagarian iti intero a daga iti agarup 240 a dagdaga. Ipakpakaammoda ti naimbag a damag kadagiti dadakkel a siudad ken nasulinek a purok, kabakiran, ken kabambantayan. Kuna ti padto nga inton malpas daytoy a trabaho iti kapkapnekan ti Dios, “umayton ti panungpalan.” Ania ti kayat a sawen dayta? Kayatna a sawen nga agpatingga ti turay ti tao ket mangrugi ti turay ti Pagarian ti Dios. Ania dagiti kari a matungpal iti sidong ti Pagarian ti Dios? Tapno maammuam, ituloymo ti agbasa.