1. Panagasawa

Agduduma ti kapanunotan dagiti tattao maipapan iti panagasawa ken no kasano nga agbalin a naragsak ti agassawa.

KAYATNA A SAWEN: Ti panagasawa ket inyurnos ti Dios, isu nga ammona ti kasapulan ti agassawa tapno naragsakda. (Marcos 10:​6-9) No agpokus ti asawa a lalaki ken asawa a babai iti maitedda, imbes nga iti maalada iti maysa ken maysa, naragsakda a dua. Maipakita ti asawa a lalaki nga ay-ayatenna ni baketna no nasingpet kenkuana ken asikasuenna a naimbag. Maipakita met ti asawa a babai a resrespetuenna ni lakayna no nadayaw a makisarita kenkuana ken suportaranna.

NAGSAYAATANDA TI IBAGBAGA TI BIBLIA: Da Quang ken Thi ket agassawa a taga-Vietnam. Nariknada a saandan a naragsak nga agassawa. Saan ngamin a nasingpet ni Quang. Kunana: “Awan bibiangko iti marikrikna ni Thi ken kanayonko a pabpabainan.” Isu a kayat ni Thi ti makidiborsio. Imbagana: “Awanen ti panagtalekko wenno respetok ken lakayko.”

Ngem naammuan da Quang ken Thi ti isursuro ti Biblia ken ti ibagbaga ti Efeso 5:33 nga aramidenda tapno naragsak ti panagasawada. “Nasursurok iti daytoy a bersikulo a masapul nga agbalinak a nasingpet,” kuna ni Quang, “ken masapul nga ipariknak ken ni Thi nga ay-ayatek isuna ken ipaayko dagiti material, pisikal, ken emosional a kasapulanna. Idi ar-aramidekon dagita, nariknak a mas ay-ayaten ken resrespetuennakon.” Kuna met ni Thi, “Bayat nga ar-aramidek ti ibagbaga ti Efeso 5:33 ken ipakpakitak ti respeto ken lakayko, mas iparpariknana nga ay-ayatennak ken awan ti masapul a pagdanagak.”

 2. Panangtrato iti Dadduma

Kaaduanna a saan a nasayaat ti panangtrato dagiti tattao iti dadduma gapu iti puli, nasionalidad, itsura, relihion, wenno gapu ta homoseksualda.

KAYATNA A SAWEN: Saan nga isursuro ti Biblia a guraentayo dagiti tattao a sabali ti puli, nasionalidadda, wenno uray dagiti homoseksual. Isursurona ketdi a respetuentayo ti amin a tattao aniaman ti puli, nasionalidad, wenno klase ti panagbiagda. (Aramid 10:34) Uray no saantayo a pabor iti patpatien wenno ar-aramidenda, nasingpettayo latta koma kadakuada ken respetuentayo ida.—Mateo 7:12.

NAGSAYAATANNA TI IBAGBAGA TI BIBLIA: Naisuro ken Daniel nga ibilangna dagiti Asiano a pangta iti pagilianda. Isu a kagurgurana ti asinoman nga adda pulina nga Asiano ken in-insultuenna pay ketdi ida iti publiko. “Panagkunak, husto dayta ta supsuportarak laeng ti nasionko,” kuna ni Daniel. “Diak idi ibilang a dakes ti ar-aramidek.”

Ngem naammuan ni Daniel ti isursuro ti Biblia. “Masapul idi a balbaliwak ti dati a kapanunotak,” kuna ni Daniel. “Agpapada ti panagkita ti Dios iti amin a tattao aniaman ti naggapuanda, ket masapul a kastaak met.” Ita, no adda dagiti tattao a maam-ammo ni Daniel, sabalin ti mariknana kadakuada. Kunana: “Saanen a napateg kaniak no naggapuanda. Ay-ayatekon ti amin a tattao aniaman ti pulida, ken adda payen dagiti nadekket a gagayyemko iti nagduduma a paset ti lubong.”

 3. Kuarta

Agporporsegi ti adu a tattao a bumaknang tapno agbalinda a naragsak ken nasaysayaat ti masakbayanda.

KAYATNA A SAWEN: Kasapulantayo ti kuarta, ngem saan a dayta ti garantia tapno naragsaktayo wenno nasayaat ti masakbayantayo. (Proverbio 18:11; 23:​4, 5) Agbalintayo laeng a pudpudno a naragsak ken sigurado ti masakbayantayo no aramidentayo ti ibagbaga ti Dios iti Biblia.—1 Timoteo 6:​17-19.

NAGSAYAATANNA TI IBAGBAGA TI BIBLIA: Ni Cardo ket taga-Indonesia. Awanen ti sabali nga inaramidna no di agpabaknang. “Adda aminen kaniak nga ar-arapaapen ti kaaduan a tattao,” imbagana. “Makapanak iti sadinoman a kayatko a papanan ken magatangko ti aniaman a kayatko a nangingina a banag, lugan, ken balay.” Ngem saan a nagpaut ti kinabaknangna. “Adda nangloko kaniak ket intarayna ti amin a kuartak a nagbambannogak iti adu a tawen,” kuna ni Cardo. “Inusarko ti intero a biagko nga agbirok iti kuarta, ngem awan naganabko ta napukawko ti amin, ket nariknak nga awan serserbik.”

Sinurot ni Cardo ti pammagbaga ti Biblia maipapan iti kuarta. Imbes nga usarennan ti amin a pigsana nga agpabaknang, pinasimplena ketdin ti biagna. “Mariknak nga agpaypayso a kinabaknang ti adda kaniak ita, ta addaanak iti nasayaat a relasion iti Dios,” kunana. “Naimas ti turogko kada rabii, ken nakaragragsakakon.”

 4. Seks

Agduduma ti opinion dagiti tattao no ania ti maakseptar maipapan iti seks.

KAYATNA A SAWEN: Ibaga ti Biblia nga adda limitasion ti panangpennektayo iti seksual a tarigagaytayo. Ti termino a “seksual nga immoralidad” ramanenna ti pannakikamalala (pannakiseks ti naasawaan iti saanna nga asawa), prostitusion, panagseks ti dua a saan a naasawaan, homoseksualidad (panagseks ti agpada a lalaki wenno babai), ken pannakiseks iti animal. (1 Corinto 6:​9, 10) Ti pannakiseks ket regalo ti Dios nga inrantana a para laeng iti nagkasar nga agassawa a lalaki ken babai.—Proverbio 5:​18, 19.

NAGSAYAATANNA TI IBAGBAGA TI BIBLIA: Kuna ni Kylie a taga-Australia: “Idi balasangak pay, impagarupko a no makiseksak, maipatpategak ken natalged ti riknak. Ngem saan a kasta ti napasamak. Nasaktanak laeng ken nariknak nga awan ti mangay-ayat kaniak.”

Ngem naadal ni Kylie ti isursuro ti Biblia maipapan iti seks ken sinurotna dayta. “Maawatak a nangted ti Dios kadagiti bilin tapno saantayo a masaktan,” kunana. “Ar-aramidekon ti pagayatan ni Jehova. Adda asawakon isu a natalgeden ti riknak ken ammok nga addan ti mangipatpateg kaniak. Gapu ta ar-aramidek ti ibagbaga ti Biblia, adu a problema ti naliklikak!”