NAGDUDUMA ti rason a kumporme lattan ti paggigianan dagiti tattao. Addada nagpasar iti trahedia kas ken Joe. Dadduma ti kas ken Martín a nauman iti “normal” a biag nga ibilangda dayta nga awan serserbina. Dadduma met ti agyan lattan iti uray sadino ta dida kabaelan ti agpatakder iti balay, wenno gapu iti rigat ti biag, kalamidad, panangkabkabil ti kapamilia, pannakaadikto iti droga ken arak, sakit iti isip, ken pannakaikkat iti trabaho.

Maipagarup idi a ti kinaawan pagtaengan ket problema laeng dagiti napanglaw a nasion wenno dagiti lugar a dinadael ti gubat. Ngem ita, “uray kadagiti nabaknang a nasion, dakkelen a problema dayta,” kuna ni Paul Toro a propesor ti psychology. * Mabalin a gapu dayta kadagiti di epektibo a programa ti gobierno a mangtulong kadagiti marigrigat a pamilia ken gapu ta ad-adda a bumakbaknang dagiti baknang ken pumangpanglaw dagiti napanglaw.

Adu a tao ti madandanagan iti masanguananda. Ngem naksayan ti danag ti dadduma gapu ta naadalda ti ibagbaga ti Biblia maipapan iti masanguanan—ti topiko a mailawlawag iti daytoy nga artikulo. Adda pay dagiti prinsipio ti Biblia a makatulong uray ita—prinsipio  a mangpasayaat iti kasasaadtayo iti pinansial ken mangparagsak kadatayo, kas iti naammuan da Joe ken Martín.

“Panagkunak, nalaing ni Joe, nadayaw, ken napakumbaba,” kuna ni Cindi, ti librarian a nakasarsarita ni Joe. Kas Saksi ni Jehova, inikkanna ni Joe kadagiti Pagwanawanan ken Agriingkayo! sana inawis iti maysa nga espesial a panaggigimongda. Sadiay a naipakitaan ni Joe iti kinasayaat ken respeto. Sipud idin, kanayonen a makigimgimong, ken nagpayadal pay iti Biblia iti maysa a Saksi.

Naliwliwa ni Joe kadagiti naadalna ket inyaplikarna dagita, uray kaipapananna ti dakkel a panagbalbaliw iti biagna. Kas pagarigan, naammuanna a masapul nga ipateg ti biag ta sagut ti Dios dayta, ket ti panagsigarilio rugitanna ti bagi. (Salmo 36:9) Gapuna, insardengna ti nagsigarilio kas panangsurot iti 2 Corinto 7:1: “Dalusantayo koma ti bagbagitayo iti tunggal pakatulawan iti lasag.” Saan la a simmayaat ti salun-at ni Joe no di ket naksayan pay ti paggastuanna.

Impapuso ni Joe ti balakad ti Biblia nga ikagumaantayo ti agsapul iti material a kasapulantayo, isu a nagbirok iti trabaho. * (1 Tesalonica 4:11, 12) “Awanen ti nasaysayaat nga aramiden ti maysa a tao no di mangan ken uminum ket nanamenna [wenno tagiragsakenna] ti nagbambannoganna,” kuna ti Eclesiastes 2:24 (Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia). Marikna dayta a ragsak gapu iti panagraem iti bagi, ta ti napudno a panagtrabaho ket mangted iti dignidad. Makatulongtayo pay kadagiti agkasapulan.—Efeso 4:28.

Gapu iti kinapasnek ni Joe, “isu ket inawat ti kongregasion ken tinulonganda nga agsapul iti pagtaengan ken dadduma pay a kasapulanna,” kuna ni Cindi. Nagtultuloy a rimmang-ay ni Joe agingga a nabautisaran kas Saksi ni Jehova. Gapu iti kapadasanna, maparegtanan ti sabsabali nga agadal iti Sao ti Dios, ti Biblia.—Proverbio 3:13, 14.

Agtawen ni Martín iti 20 idi rugianna a biroken ti panggep ti biag. “Simrekak iti nagduduma a relihion ken inadalko dagiti doktrinada, ken nagdrogaak,” kunana, “ta namnamaek a mabirokak no ania ti kurang iti biagko, ngem awan latta.” Nagnaed apagbiit iti California, U.S.A. sa kalpasanna napan iti Hawaii. “Impagarupko a nasarakakon ti paraiso,” nalagipna. Ngem uray napintas ti aglawlaw, kasla adda latta kurang iti biagna. “Kimmaro ti depresionko nga uray la kayatkon ti agpakamatay,” kunana pay. Kasta unay ti panagsangitna ket impakaasina iti Dios, “No talaga nga addaka, pangngaasim, tulongannak koma tapno mabirokanka.”

Nalagipna nga adda idi nakitana a karatula a “Kingdom Hall of Jehovah’s Witnesses.” Inkeddengna ti mapan makigimong. “Napanak uray atiddog ti buok ken barbasko, ken adun a bulan a saanak a nagsuksukat iti bado,” kinunana. “Ngem nabara latta ti panangawatda kaniak.” Nagpayadal ni Martín iti Biblia. Manipud iti igid ti baybay a pannakabalayna, kanayon a magmagna a mapan iti plasa tapno sadiay nga agadal iti Biblia.

Nasarakan met laengen ni Martín dagiti makapnek a sungbat dagiti saludsodna. Kas resultana, awanen ti depresionna ken  mariknanan ti ragsak a dinakamat ni Jesus iti Mateo 5:3: “Naragsak dagidiay sipapanunot iti naespirituan a kasapulanda.”

Makitan iti panagbiag ni Martín nga addan direksion ti biagna ita ta iyap-aplikarnan dagiti prinsipio ti Biblia, a dagita met ti nakatulong ken Joe. Simmayaaten ti panagbubuok ken panagbadbado ni Martín, ket babaen ti tulong dagiti Saksi, nakasarak iti trabaho ken pagnaedanna. “Am-ammodak idi kas walang nga awanan iti balay,” kinunana, “ngem itan, masmasdaaw dagiti lumugar iti panagbalbaliwko.”

Idi agangay, nagsubli ni Martín idiay Argentina, ket nabautisaran kas Saksi ni Jehova. Maragragsakan itan a tumulong kadagiti agsapsapul iti sungbat kadagiti napapateg a saludsod iti biag babaen ti Sao ti Dios.

Ni Jeremias a nagkauna nga adipen ti Dios ket nagbiag iti tiempo a narigat ti kasasaad. Sinakup dagiti naulpit a kabusor ti pagilianna sada impan dagiti kailianna iti sabali a lugar kas tagabo. (Un-unnoy 1:3) Nupay naisalakan ni Jeremias, dandani napukaw ti amin nga adda kenkuana. Gapu iti ladingitna, inkararagna: “Lagipem ti pannakaparigatko ken ti kinaawan ti pagtaengak.”—Un-unnoy 3:19.

Nupay adu a rigat ti napasaran ni Jeremias, saan a pulos simmuko. Apay? Gapu ta ammona a saan a baybay-an ni Jehova a Dios. (Jeremias 1:8) Kasta met, inad-adalna ti Sao ti Dios, a mangibagbaga nga addanto tiempo nga awanen ti kinapanglaw ken rigat, ket natalna ken natalgedton ti kasasaad.—Salmo 37:10, 11.

 Dumtengto dagita a kasasaad, saan a babaen ti panangikagumaan ti tao no di ket babaen ti perpekto a gobierno, ti Pagarian ti Dios. (Daniel 7:13, 14) Ti Ari dayta a Pagarian ket ni Jesu-Kristo, a napalalo ti asina kadagiti marigrigat idi nagbiag kas tao ditoy daga. (Lucas 7:22; 14:13) Iti panangiturayna, “agtubonto daydiay nalinteg, ken ti kinaruay ti talna . . . Ispalennanto daydiay napanglaw nga agpatpatulong, kasta met daydiay naparigatan ken siasinoman nga awanan katulongan. Iti pannakairurumen ken iti kinaranggas subbotennanto ti kararuada.”—Salmo 72:7, 12, 14.

Ti Pagarian ti Dios ti kangrunaan nga insuro ni Jesus. (Lucas 4:43) Insurona pay dagiti tattao a mangikararag: “Umay koma ti pagariam. Maaramid koma ti pagayatam, kas sadi langit, kasta met iti daga.” (Mateo 6:9, 10) Anianto ngata ti kasasaad inton agturayen ditoy daga ti Pagarian ti Dios? Dakamaten ti Biblia ti dadduma a nagsasayaat a kasasaadto ditoy daga. Kas pagarigan, no maipapan kadagiti iturayan ti Pagarian ti Dios:

• “Pudno unay a mangbangondanto iti balbalay ket agnaedda; ket pudno unay nga agmuladanto kadagiti kaubasan ket kanenda ti bungada. Saandanto a mangbangon ket sabali ti agnaed; saandanto nga agmula ket sabali ti mangan. . . . Ti aramid dagiti bukodda nga ima usarento a naan-anay dagidiay pinilik.”—Isaias 65:21, 22.

• “Pudno nga agtugawdanto, tunggal maysa iti sirok ti puon ti ubasna ken iti sirok ti kayona a higos, ket awanto ti asinoman a mamagpigerger kadakuada; ta ti mismo a ngiwat ni Jehova ti buybuyot sinaona dayta.”—Mikias 4:4.

Dayta a namnama ti mangpatibker kadatayo a mangsango kadagiti pannubok. Matulongannatayo pay dagiti prinsipio ti Biblia a maaddaan iti naragsak ken makapnek a biag uray ita, kas iti kapadasan da Joe, Martín, ken dadduma pay. Impatalged ti Namarsua kadatayo a ni Jehova a Dios: “Daydiay umim-imdeng kaniak, agtaengto iti kinatalged ket saanto a masinga manipud alinggaget ti didigra.” (Proverbio 1:33) Sapay koma ta pumudno kenka dagita a sasao!