TAPNO dayawen ida ti sabsabali, iparammag ti dadduma a tattao dagiti nalatak ti tatakna nga aruaten wenno nangina nga alikamenda. Kas pagarigan, iti maysa a pagilian ti Asia, “pagaayat dagiti kabbaro a babaknang dagiti nagarbo ken nangina a produkto—imported a bag manipud France, sports car manipud Italy—ken nakarkaro pay, pagay-ayatda nga ipasindayag [ti kinabaknangda],” kuna ti maysa nga artikulo ti The Washington Post.

Siempre, awan pagdaksan ti panangtagiragsak ti maysa a tao iti bunga ti nagbannoganna. Kuna ti Biblia: “Ti tunggal tao mangan ken pudno nga uminum ken makakita iti imbag iti isuamin a napinget a panagtrabahona. Dayta ti sagut ti Dios.” (Eclesiastes 3:13) Ngem nainsiriban kadi ti panangiparammag, wenno panangipasindayaw, kadagiti sanikuatayo? Ania ti kuna ti Biblia?

No iparammag ti babaknang wenno agimbabaknang dagiti sanikuada, ania ngata a kita ti gagayyem ti maatrakarda? Mangted ti Biblia iti pamalatpatan babaen iti daytoy nainsiriban a sasao maipapan iti gagangay nga ugali ti tao: “Awan ti mangayat iti napanglaw a tao. Saan a kayat uray ti kaarrubana, ngem adu ti gayyem dagiti babaknang.”—Proverbio 14:20, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.

Ipasimudaag dayta a ti ‘adu a gayyem’ ti babaknang ket gagayyem ti kinabaknangda, saan a nangnangruna nga isuda a mismo. Ti makunkuna a pannakigayyemda ket naibasar iti managimbubukodan nga interes, kas met laeng iti mamaspasablog a sasaoda. Awagan ti Biblia ti kasta a sasao nga “ulbod a pammarang maipaay iti kinaagum.”—1 Tesalonica 2:5.

Isaludsodmo ngarud iti bagim, ‘Ania a kita ti gagayyem ti kayatko? Dagidiay kayatdak laeng gapu iti adda kaniak wenno dagidiay pudno a mangay-ayat kaniak gapu iti kinataok?’ Ipakita ti Biblia a ti kababalintayo ket adda epektona iti kita ti gagayyem a maatrakartayo.

Ti sabali pay a problema mainaig iti panangipasindayag iti kinabaknang ket nayilustrar a naimbag iti salaysay ti Biblia maipapan ken Ari Ezekias, a nagbiag iti nagkauna a Jerusalem. Naminsan, impakita ni Ezekias ti “isuamin a masarakan kadagiti gamengna” kadagiti nangangato nga opisial ti Babilonia. Sigurado a dayta ti namagsiddaaw kadagiti sangailina. Ngem dayta met ti mabalin a nangtukay iti kinaagumda. Idi nakapanawdan, situtured nga imbaga ni Isaias a propeta ti Dios ken Ezekias nga addanto tiempo nga amin a gamengna ket “pudno a maipanto idiay Babilonia.” Awan a pulos ti mabati. Pimmayso dayta! Sumagmamano a tawen kalpasanna, nagsubli dagiti Babilonio ket innalada amin a kinabaknang ti pamilia ni Ezekias.—2 Ar-ari 20:12-17; 24:12, 13.

Umasping met la ita, dagidiay mangiparparammag iti kinabaknangda ket mabalin nga agpeggad a mapukawda dayta, wenno ti dadduma iti dayta. Kuna ti maysa a report maipapan iti krimen ken kinatalged iti Mexico: “Ti napasindayag a panangipakita kadagiti kinabaknang ket mangatrakar kadagiti  mannanakaw iti Mexico City. Ti panangisuot iti nangina nga alahas, relo, ken ti panangipakita iti adu a kuarta ket mangallukoy iti negatibo nga atension.” Anian a nasaysayaat nga amang no ipangag ti maysa a tao ti balakad ti Biblia a dina ‘ipangas’ ti kinabaknangna. (Jeremias 9:23) “Ti sirib adda kadagidiay naemma,” kuna ti Proverbio 11:2.

Imbes a napasindayaw ken agpappapansin, ti naemma ken napakumbaba a tao pagragsakanna dagiti nasayaat nga ugali ken paglaingan ti dadduma. Kuna ti Filipos 2:3: “Awan ti aniaman nga aramidenyo gapu iti rinnupir wenno gapu iti panangipasindayaw iti bagi, no di ket buyogen ti kinapakumbaba iti isip nga ibilangyo a ti dadduma nangatngatoda ngem dakayo.” Mabasatayo pay iti Galacia 5:26: “Ditay koma agbalin a manangipasindayaw iti bagi, a mangsulsulbog iti panagsisinnalisal, nga agiinnapal iti maysa ken maysa.”

Maitunos iti dayta, ammo dagidiay addaan iti nadiosan a sirib a ti pundasion ti pudno a panaggagayyem ket ti panagririnnaem ken di agimbubukodan a kababalin. Ti kasta a panaggayyem ket saan nga aggibus uray no ti kinabaknang ket maibus. Sumingsinged ketdi dayta iti panaglabas ti panawen. “Ti pudno a kadua agayat iti isuamin a tiempo,” kuna ti Proverbio 17:17. Kangrunaan iti amin, ikagkagumaan ti masirib a tao a paragsaken ti Dios. Ammona a saan a ti makinruar a langa ti kitkitaen ti Dios no di ket ti “nalimed a kinatao ti puso”—ti katataotayo. (1 Pedro 3:4) Isu nga aramidenna ti amin a kabaelanna a mangparayray kadagiti makaay-ayo a galad nga awagan ti Biblia kas “baro a personalidad.” (Efeso 4:24) Dadduma kadagita ti nadakamat iti Mikias 6:8: “Ania ti kidkiddawen kenka ni Jehova no di ti panangwatwat iti kinahustisia ken panangayat iti kinamanangngaasi ken panagbalin a naemma iti pannakipagna iti Diosmo?”

Kinapudnona, ti kinaemma ket saan nga iparparegta ita ti lubong. Di pakasdaawan dayta dagiti agad-adal iti Biblia. Apay? Idi dinakamat ti Biblia ti maipapan kadagiti “maudi nga aldaw,” impakpakaunana a kaaduan kadagiti tattao ket “naagum, napangas, . . . napalangguad . . . , ken natangsitdanto.” (2 Timoteo 3:1-5, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Iti kasta a kasasaad, gagangay laeng ti kaadda dagidiay mangiparammag kadagiti ik-ikutanda. Ngem paregtaennatayo ti Dios nga ‘adaywantayo dagita a tattao’ tapno ditay agbalin a kas kadakuada.