Maparmekmo ti Kinanegatibo

KASANO ti panangmatmatmo kadagiti mapasaram a rigat? Adu itan nga eksperto ti mamati a ti sungbatmo iti dayta a saludsod ipamatmatna no positiboka wenno negatiboka. Mapasarantay amin ti nadumaduma a narigat a suot iti biag. Ad-adu ti suot ti dadduma. Apay ngarud a dadduma ti kasla nabibiit a mangabaruanan ken nakasagana manen a mangpadas, idinto ta dadduma ti sumuko kalpasan dagiti bassit laeng a pakarigatan?

Kas pagarigan, ipapanmo nga agbirbirokka iti trabaho. Nagpainterbiuka ket dika naawat. Kasanom a matmatan dayta kalpasanna? Nalabit matmatam a linaksiddaka ken agnanayon daytan a parikutmo, sa kunam iti bagim, ‘Awanen ti mangawat kaniak. Diakto pulos makapagtrabahon.’ Wenno ti nakarkaro pay, palubosam daytoy a pannakapaay a manglapped iti nasayaat a panangmatmatmo iti biag, a kunaem, ‘talaga nga awan serserbik. Awan ti pategko iti asinoman.’ Iti aniaman a kasasaad, nabatad a maaw-awananka iti namnama no kasta ti panagpampanunotmo.

Parmekem ti Kinanegatibo

Kasano a maparmekmo dayta? Umuna, ilasinmo dagiti negatibo a panagpampanunot. Kalpasanna, parmekem dagitoy. Ammuem no apay a saanka a naawat. Kas pagarigan, agpayso aya a dika naawat agsipud ta awan ti mayat a mangyempleo kenka? Wenno agbirbirok laeng ti mangyempleo iti addaan iti sabali a kualipikasion?

No ammom dagiti kinapudno, mabigbigmo a nalabes laeng ti panangipapanmo. Ti kadi saanmo a pannakaawat iti trabaho talaga a kaipapananna nga awanen ti serserbim, wenno mapanunotmo aya ti dadduma a paset ti biag a napagballigiam​—kas kadagiti naespirituan a kalat, relasion iti pamilia, wenno pannakipagayam? Iwaksim dagiti makaupay a panangipapanmo ket ibilangmo dagitoy a nalabes laeng a panangipapan. Ngamin, talaga kadi nga ammom a dikanto pulos a makasarak iti trabaho? Adu pay ti maaramidam tapno maiwaksim dagiti negatibo a panagpampanunot.

Positibo, Addaan Kalat a Panagpampanunot

Kadagiti nabiit pay a tawen, dagiti managsukisok adda makapainteres ngem limitado a depinasionda iti namnama. Kunada a ti namnama ramanenna ti panamati a maragpatmo  dagiti kalatmo. Kas ipakitanto ti sumaganad nga artikulo, talaga nga ad-adu pay nga amang ti ramanen ti namnama, ngem daytoy a depinasion adu met ti pagaplikaranna. No ipamaysam daytoy nga aspeto ti personal a namnama, matulonganka a mangsukay iti ad-adda a positibo, addaan kalat a panagpampanunot.

Tapno maragpattayo dagiti kalattayo iti masanguanan, masapul nga addan dagiti kalat a maragragpattayo. No saanmo pay a maar-aramid dayta, nalabit nasayaat no panunotem a naimbag dagiti kalatmo. Umuna, adda aya kalatmo? Mabalin a makumikomtayo kadagiti pakasikoran iti biag a ditay pampanunoten no ania a talaga ti kayattayo iti biag, no ania ti kapatgan kadatayo. No maipapan iti daytoy praktikal a prinsipio a panangipasdek kadagiti rumbeng nga iyun-una, matakuatam a nabayagen a kinuna ti Biblia: ‘Siguraduem ti napatpateg a bambanag.’​—Filipos 1:10.

Apaman nga inkeddengtayon dagiti iyun-unatayo, nalaklakatay a pilien dagiti kangrunaan a kalat iti nadumaduma a paset ti biag, kas iti naespirituan a biag, biag ti pamilia, sekular a biag. Ngem nasken met nga iti damo, ditay mangipasdek iti adu unay a kalat ken pilientayo dagiti kalat nga ammotayo a maragpattayo. No narigat a ragpaten ti maysa a kalat, mabalin a maamaktayo, ket nalabit sumukotayo. No kasta, masansan a nasaysayaat no pagbalinentayo a nalaklaka dagiti dadakkel ken napapaut a kalat.

“No adda pakinakem adda pamuspusan.” Kasta ti kuna ti nabayagen a pagsasao, ket kasla agpayso dayta. No naikeddengmon dagiti kangrunaan a kalatmo, masapul ti pakinakem​—ti tarigagay ken determinasion​—a mangikagumaan a mangragpat kadagitoy. Mapabilegmo dayta a determinasion babaen ti panangpanunot iti kinapateg dagiti kalatmo ken kadagiti gunggona no maragpatmo dagitoy. Siempre, tumaud dagiti lapped, ngem masapul a matmatantay dagitoy a kas karit imbes a kasasaad nga imposible a balbaliwan.

Nupay kasta, masapul met a panunotentayo dagiti praktikal a pamay-an a mangragpat kadagiti kalattayo. Ti autor a ni C. R. Snyder, a nangaramid iti adu a panangadal maipapan iti kinapateg ti namnama, ibalakadna a masapul a panunoten ti maysa a tao ti nadumaduma a pamay-an ti panangragpat iti naikeddeng a kalat. Iti kasta, no di agballigi ti maysa, mabalin nga aramidenna ti maikadua, ti maikatlo, ken agtultuloy.

Irekomendar met ni Snyder nga ammuem no kaano a baliwam ti kalatmo iti sabali a kalat. No talaga a ditay maragpat ti maysa a kalat, maupaytayo laeng no madanagantayo iti dayta. Iti kasumbangirna, no sukatantayo dayta iti mas realistiko a kalat, mabalin nga adda pangnamnamaantayo.

Ti Biblia ket addaan kadagiti makatulong a pagarigan maipapan iti daytoy. Impatpateg ni Ari David ti kalat a panangibangon iti templo para iti Diosna a ni Jehova. Ngem imbaga ti Dios ken David a ti anakna a ni Solomon ti naikkan iti pribilehio. Imbes nga agsakit ti nakemna wenno itultuloyna nupay adda daytoy makaupay a lapped, sinukatan ni David dagiti kalatna. Impamaysana ti nagurnong iti pondo ken dagiti materiales a kasapulan ti anakna tapno maturpos ti proyekto.​—1 Ar-ari 8:17-19; 1 Cronicas 29:3-7.

Uray pay no agballigitayo a mangpatanor iti panangnamnama babaen ti panangparmek iti kinanegatibo ken panangpatanor iti positibo, addaan kalat a panagpampanunot, mabalin a kurang latta ti panangnamnamatayo. Apay a kasta? Bueno, ditay naan-anay a makontrol ti kaaduan a kinaawan namnama a sarsarangtentayo iti daytoy a lubong. No panunotentayo ti nagadu a parikut a sarsarangten ti sangatauan​—ti kinapanglaw, dagiti gubat, kinaawan hustisia, ti kanayon a pangta ti sakit ken ipapatay​—kasano a mataginayontayo ti panangnamnamatayo?

[Ladawan iti panid 7]

No dika naawat iti kayatmo a trabaho, ipapanmo kadi a pulos a dikanton makasarak iti trabaho?

[Ladawan iti panid 8]

No maipapan kadagiti kalat, nagbalin a mannakibagay ni Ari David